Αναρωτιέμαι μήπως 47,7 δευτερόλεπτα πριν την λήξη του τρίτου τελικού μεταξύ Warriors και Cavaliers γίναμε μάρτυρες μιας στιγμής - ορόσημο για την ιστορία του μπάσκετ του ΝΒΑ. Καθώς ο Κέβιν Ντουράντ σηκωνόταν και ευστοχούσε πάνω από τα χέρια και την κακή άμυνα του Λεμπρόν Τζέιμς, είναι πολύ πιθανό να συνέβη μία παράδοση σκυτάλης. Θα πρέπει οι Ουόριορς να κλείσουν την σειρά για να το επιβεβαιώσουν, απλά η συγκυρία δείνει ευνοϊκή για το πέρασμα στην KD era στο καλύτερο πρωτάθλημα του κόσμου. Η πιθανότητα αποκτά μεγαλύτερο εύρος αν αναλογιστεί κανείς το εξής: Ο Ντουράντ είναι ένας παίκτης με προσόντα εφάμιλλα του Τζέιμς και παίζει παράλληλα σε μία ομάδα που μπορεί να είναι μέσα στις 4-5 καλύτερες όλων των εποχών. Ναι, ίσως αυτή η στιγμή , αυτό το τρίποντο , να ήταν η αρχή της δικής του κυριαρχίας, και εμείς να γίναμε μάρτυρες της.

Είναι απλό τι έγινε. Οι δύο προπονητές στάθηκαν (αντιστεκόμενοι στην γενική μπόχα) κυρίως στο σημείο όπου το 48 - 58 έγινε 54 - 58. Το ίδιο και ο Ρίβερς, ο οποίος απάντησε μπασκετιώς υπέροχα σε ερώτηση που του τέθηκε. Αν εκείνοι δίνουν έμφαση εκει, προσωπικά δεν έχω λόγο να διαφωνήσω. Δύο κακές άμυνες του ΠΑΟ (μία άσχημη στην εκτέλεση και άλλη μία στην τακτική) έβαλαν τον Ολυμπιακό ξανά στο παιχνίδι και σηματοδότησαν την αλλαγή σκηνικού, καθώς έδωσαν στους ερυθρόλευκους σκορ όπως δεν το έβρισκαν μέχρι τότε. Με τρίποντο.

Ο πρώτος εκ των τελικών του ΝΒΑ ήταν ένα εμφατικό blowout, καθώς οι Warriors δεν άφησαν τίποτα όρθιο στο πέρασμα τους, ειδικά από την τρίτη περίοδο και έπειτα. Για όποιον βέβαια διαβάζει τα σημάδια (τα πουλιά πετούν χαμηλά, θα έχουμε χειμώνα με κωλόκρυο κλπ κλπ) , το πράγμα φαινόταν από νωρίς, πολύ νωρίς. Οι Dubs είχαν αποφασίσει ότι θα κρατηθούν γενικά κοντά στους σουτέρ και θα κόψουν το playmaking του Τζέιμς, δίνοντας του ευκαιρίες να πάει ως το καλάθι, αλλά κόβοντας όλα τα υπόλοιπα. Έστελναν κάποιες βοήθειες, αλλά όχι σε εκείνον, στους άλλους, οι οποίοι δεν πασάρουν τόσο καλά. Ετσι λοιπόν, βλέποντας το παρακάτω, ψυλλιάζεται κανείς ότι εδώ κάτι συμβαίνει, και δεν είναι καλό για τους Καβς.

Πόνεσαν τα μάτια μας με την μπασκετάρα που είδαμε στον πρώτο τελικό μεταξύ Ολυμπιακού και Παναθηναϊκού. Τα περί σασπένς δεν χρυσώσουν τον χάπι. Οι δύο αντίπαλοι είχαν πλάνο στην άμυνα, χωρίς να έχουν ιδιαίτερα υπολογίσει με ποιους τρόπους θα τα βάλουν με το πλάνο του αντιπάλου. Πολύ φοβάμαι, έτσι όπως είδα τακτικές και αποδόσεις, ότι αυτό το θέαμα θα συνεχιστεί στην σειρά, εκτός αν οι παίκτες διακριθούν κάμποσο στο ένας εναντίον ενός απέναντι σε μις ματς ή τον αρχικό προσωπικό αντίπαλο.

Σε ένα φάιναλ φορ που έβγαλε τελικά μόλις ένα πολύ συναρπαστικό παιχνίδι, η Φενερμπαχτσέ του Ζέλικο Ομπράντοβιτς ανέβηκε για πρώτη φορά στον θρόνο, υπό τις ιαχές του δικού της κοινού. Η έδρα έπαιξε καταλυτικό ρόλο, όχι όμως μεγαλύτερο από την απόδοση των ουσιαστικά γηπεδούχων, οι οποίοι την άνοιξη ήταν η καλύτερη ομάδα της Ευρώπης. Τα δύο τέρατα της ρακέτας κυριάρχησαν πλήρως και ο τίτλος κατέληξε στα χέρια τους απόλυτα δίκαια. Ας συνοψίσουμε ο,τι είδαμε το τριήμερο, αφήνοντας έξω για λόγους αισθητικής το ανεκδιήγητο γκαλά της Ευρωλίγκα, η οποία προκαλεί το γέλιο κάθε φορά που αναφέρεται σε συγκρίσεις με το ΝΒΑ. Ιδού οι κατηγορίες της τρομερής στήλης "το μακρινό ριμπάουντ".

Ενας αγώνας είναι μία ιστορία, και όπως συμβαίνει με τις ιστορίες υπάρχουν πολλοί τρόποι να τις διηγηθεί κανείς. Η γραμμική αφήγηση στις ταινίες π.χ. ήταν ένα κλασικό μοντέλο, μέχρι που ο Ταραντίνο άρχισε συστηματικά να πειράζει την σειρά των επεισοδίων , επηρεάζοντας από ένα σημείο και ύστερα το αφηγηματικό σύμπαν του Χόλιγουντ. Εκτός από όμορφες αντιγραφές ή εξελίξεις (Νόλαν) , γεννήθηκαν μεταξύ άλλων και εκτρώματα, τα οποία όμως ήταν και αυτά πολλές φορές απολαυστικά. Ετσι, η ταινία άρχιζε με τον Τομ Κρουζ να κάθεται δεμένος χειροπόδαρα απέναντι από έναν εγκληματία με προφορά πιο ηλίθια και από κομοδίνο. Ο τελευταίος , αφού έβγαζε ένα λογύδριο, ήταν πανέτοιμος να του την αστράψει ή να κόψει το λαρύγγι της αγαπημένης του, και όλοι μέναμε με την απορία "μα πως στο διάολο την πάτησε έτσι ο Τομ, ο οποίος είναι βασικά ο γαμάω". Το πλάνο κοβόταν απότομα, και γυρνούσαμε περίπου 15 χρόνια πριν στις Ιταλικές Αλπεις, εκεί που ξερωγω άρχισαν όλα.

Ας μπούμε κατ΄ευθείαν στο θέμα, καθώς το παρακάτω κείμενο δεν είναι ένα αναλυτικό pre-game, αλλά επικεντρώνεται κυρίως σε μία πολύ σημαντική πτυχή του παιχνιδιου της αντιπάλου του Ολυμπιακού.

Η ΤΣΣΚΑ είναι πιθανώς η καλύτερη επιθετική ομάδα της Ευρωλίγκα, μαζί με την Ρεάλ. Σε άλλες στατιστικές κατηγορίες υπερισχύει η μία και σε άλλες η άλλη. Οι Ρώσοι πάνε τα παιχνίδια τους σε υψηλό σκορ, και ακόμη και αν δυσκολεύονται, υπό αυτή την συνθήκη συνήθως κερδίζουν. Σίγουρα ακούγεται κλισέ, όμως η άμυνα του Ολυμπιακού είναι επιφορτισμένη με περισσότερες ευθύνες από την επίθεση, όσο και αν η δεύτερη είναι εξίσου (ή και περισσότερο) απαραίτητη για να κερδηθεί ένα παιχνίδι μπάσκετ. Όταν απέναντι βρίσκεται ένας αντίπαλος που σκοράρει πολύ και σκοράρει αποτελεσματικά, τότε κάθε καλή αμυντική προσπάθεια μετράει.

Μετά τα πρώτα φάιναλ φορ (δείτε πρώτο μέρος) και την καθίζηση των σκορ, η Ζαλγκίρις ήρθε να φέρει την επανάσταση και μια στροφή προς το ποιοτικότερο. Αυτή σημαδεύτηκε τα επόμενα χρόνια από την παρουσία των μεγάλων γκαρντ της σύγχρονης εποχής. Παπαλουκάς, Σάρας, Διαμαντίδης, Ναβάρο, Σπανούλης άφησαν ανεξίτηλο το αποτύπωμα τους στα ΄00s, ένα αποτύπωμα που είναι έντονο μέχρι και σήμερα. Τα φάιναλ φορ της ενηλικίωσης (μου) ακολουθούν.

Είδα το πρώτο φάιναλ φορ όταν ήμουν εννέα χρονών. Ακολουθούν απλώς αναμνήσεις. Το παρακάτω αφιέρωμα είναι συνδυασμός προσωπικών βιωμάτων και παλιότερων δημοσιογραφικών αφιερωμάτων, ελπίζω με τις πηγές σωστά καταγεγραμμένες, ώστε να μην έχει αδικηθεί ο κόπος κανενός. Το εγχείρημα είναι δύσκολο, αλλά και διασκεδαστικό. Θα μπορούσε άραγε το κάθε φάιναλ φορ να συνοψιστεί σε μία και μόνο εικόνα; Αν οι δικές σας είναι διαφορετικές, είναι πολύ λογικό. Συμπυκνώνονται λοιπόν σε τρία μέρη 29 φωτογραφίες. Το πρώτο από αυτά αφορά τα χρόνια του ρομαντισμού. Οι πρώτες διοργανώσεις, οι πρώτες ελληνικές συμμετοχές, τα πρώτα τρόπαια. Το ευρωπαϊκό μπάσκετ άλλαξε το 1999, και το δεύτερο μέρος θα αρχίσει από εκεί.

Για το ελληνικό μπάσκετ, η ιστορία των φάιναλ φορ της δεκαετίας μας έχει χρώμα κυρίως ερυθρόλευκο. Στην εποχή της ταχύτητας, των πλούσιων μεγαθηρίων και των κλειστών συμβολαίων, ο Ολυμπιακός ανέπτυξε ένα μοντέλο με βάση το γηγενές υλικό και την εξέλιξη κάποιων ξένων της πίσω γραμμής. Δούλεψε πλήρως, χαρίζοντας στους Πειραιώτες δύο τρόπαια και άλλες δυο συμμετοχές σε τελική φάση μετά από αυτά. Εκτός από την διαχρονική ΤΣΣΚΑ, δύο νέες υπερδυνάμεις αναδείχτηκαν. Η "παλιά" Ρεάλ και η ζάμπλουτη Φενέρ του Ζέλικο Ομπράντοβιτς. Δυο παλιότερα τέρατα, παρά το γεγονός ότ σημάδεψαν τα πρώτα τρόπαια της δεκαετίας, έχουν προς το παρόν πάει πίσω. Μπαρτσελόνα και Παναθηναϊκός θα επανέλθουν κάποια στιγμή , και η ρόδα θα συνεχίσει να γυρίζει.