Κοινός τόπος και των δύο η εμφάνιση-οδοστρωτήρας, που δεν αφήνει το παραμικρό περιθώριο αντίδρασης στον αντίπαλο. Και αν ο πρώτος εκ των δυο θριάμβων ήρθε ως αποτέλεσμα της συσπείρωσης γύρω από την απουσία του Πάου Γκασόλ και της ασυγκράτητης ορμής μιας τρομερής φουρνιάς στην ακμή της, που ισοπέδωσε την εθνική μας, ο δεύτερος έφτασε ως συνέπεια της κυνικής, στοχευμένης τεχνογωσίας της εμπειρίας.
Δυο λόγια για τον τελικό
Ήταν απολύτως «στεγνός» ο τρόπος με τον οποίο οι παίκτες του Σκαριόλο καθάρισαν τους Αργεντίνους, ήδη από το πρώτο ημίχρονο. Γνωρίζοντας (υποθέτω) επακριβώς τι έχουν απέναντι τους – μία ομάδα με ένα σημείο αναφοράς στη ρακέτα, γκαρντ επικίνδυνα μετά το σκριν και κάμποσο τρέξιμο – οι Ισπανοί έριξαν πρώτα το βάρος στην αποκοπή των συνεργασιών με τον Λουίς Σκόλα και έπειτα στον έλεγχο του ρυθμού. Καθώς κατάφεραν το πρώτο με σχετική ευκολία, λόγω των εξαιρετικών Ρούμπιο και Οριόλα, η αληθινή πρόκληση ήταν να επιτύχουν και το δεύτερο, καθώς δεν είναι μονίμως εύκολο να συγκρατείς στην επίθεση την ορμή που σου δίνει μια πετυχημένη άμυνα. Έτσι ακριβώς την πάτησαν οι Γάλλοι, αλλά είπαμε, στην περίπτωση των Ιβήρων, το know how έχει τρυπήσει ταβάνι.
Για να το αντιληφθούμε αυτό καλύτερα, πάμε στο μπολ ανάμειξης.
- Στο πρώτο ημίχρονο του τελικού οι Ισπανοί οδήγησαν τους αντιπάλους τους σε εννέα λάθη.
- Τα επτά από αυτά κατέληξαν σε κλεψίματα, ήτοι η μπάλα δεν βγήκε εκτός γηπέδου, το παιχνίδι συνέχιζε να παίζεται.
- Επίσης, στο ίδιο διάστημα οι φούριας ρόχας μάζεψαν όλα τα αμυντικά ριμπάουντ που ήταν διαθέσιμα, πλην μόλις δύο.
- Μάλιστα οι διεκδικήσιμες ήταν πολλές, καθώς είχαν οδηγήσει τους αντιπαλους τους στο αποκρουστικό 35% στα σουτ εντός πεδιάς.
Όλα τα παραπάνω στοιχεία, αν τα ανακατέψουμε, κανονικά παράγουν τις ιδανικές συνθήκες για εκδήλωση αιφνιδιασμών. Παρόλα αυτά, οι Ισπανοί πηραν όλους κι όλους δυο (2!) πόντους στο επιθετικό transition, διότι πολύ απλά επέλεξαν τις κερδισμένες κατοχές να τις μετατρέψουν σε βραδύκαυστη στόχευση, τόσο επάνω στο κορμί του Σκόλα, όσο και σε οτιδήποτε μπορούσε να αμφισβητήσει την κυριαρχία της ρακέτας. Εν ολίγοις, drive, drive, ξανά drive, διεκδίκηση του επιθετικού ριμπάουντ μετά τις βοήθειες των γκαουτσος και μονίμως φρέσκα πόδια στις θέσεις των ψηλών (ο Γουίλι διέπρεψε). Αποτέλεσμα; Οι μισοί περίπου πόντοι του ημιχρόνου πρόηλθαν από τη χώρο της ρακέτας, οκτώ "βγήκαν" από δεύτερες ευκαιρίες, ο ρυθμός έπεσε στα τάρταρα, η γιορτή σχόλασε νωρίς - χωρίς ηλίθια λογοπαίγνια με τον Αργεντίνο σέντερ.
To όλο σχέδιο δεν έχω ιδέα αν ήταν σχεδιασμένο στη λεπτομέρεια ή αν ο Σκαριόλο είχε δώσει απλά κάποιες γενικές κατευθύνσεις ("Πιερ εσύ πάνω στο τοτέμ κι αν τον δείτε να πηγαίνει βαθειά ορμάτε κι οι άλλοι, αλλά μετά ήρεμα"), τις οποίες η σοφία του συγκεκριμένου γκρουπ τις μετέτρεψε σε αλάνθαστη πρακτική. Ο,τι και να συνέβη, στο δεύτερο μέρος ο αυτόματος πιλότος στάθηκε υπεραρκετός, τόσο για να αυξήσει την διαφορά, όσο και για να αποκρούσει την πιεστική άμυνα της Αργεντινής σε όλο το γήπεδο. Θυμάμαι όσους υποστήριζαν ότι η εθνική Ελάδος έπρεπε συνεχώς να λυσσάσει αμυντικά (α λα Τσεχία) και γελάω. Τέτοια ένταση είναι μόνο για λίγα λεπτά και οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε κούραση και παλαβό rotation. Από ένα σημείο και μετά, ακόμη και οι πιο αθλητικοί παίκτες των Αργεντίνων τα έφτυσαν, αλλά τουλάχιστον, όπως δήλωσε και ο προπονητής τους, αποχωρούν από αυτό το παγκόσμιο ευχαριστημένοι.
Τι πιο λογικό. 20 μήνες πριν, όταν ο Βαγγέλης εδώ στο σάιτ έγραφε για τα νέα φυντάνια, που πλέον ήδη έγιναν παιχταράδες, ελάχιστοι φαντάζονταν πως η διαδοχή της τρομερής φουρνιάς της δεκαετίας του 2000 θα ερχόταν έτσι γρήγορα. Η σημερινή ομάδα απέχει βέβαια σε ταλέντο από εκείνη, όμως κατέχει - πέραν του ιερού Σκολα - ένα πολύ βασικό χαρακτηριστικό: Γκαρντ που απειλούν τόσο από μακριά, όσο και από κοντά, παίρνοντας παράλληλα πολύ καλό βαθμό στην αξιοποίηση των συμπαικτών τους. Εν ολίγοις, κατέχει τρεις πλήρεις, πληρέστατους περιφερειακούς, γύρω από τους οποίους μπορεί ο Ερνάντεζ να χτίσει νέα σύνολα τα επόμενα χρόνια. Kάπου λίγο πιο πίσω, άλλωστε, αχνοφαίνεται ο πανύψηλος Φρανσίσκο Καφάρο (2,13), που βέβαια χρειάζεται αρχικά να δείξει τις δυνατότητες του στο NCAA.
Το ισπανικό πλαίσιο ανάπτυξης
To μέλλον των Ισπανών παρουσιάζεται ακόμη πιο ευοίωνο. Δεν είναι τόσο ότι διάφοροι παίκτες από την τωρινή φουρνιά (αφοί Ερνανγκόμεθ, Ρούμπιο, Οριόλα, Μίροτιτς, Αμπρίνες) βρίσκονται στη λεγόμενη "καλή ηλικία", όσο το ότι οι συνθήκες για παραγωγή παραμένουν απαράλλαχτες. Για να είμαι ακριβής στην περιγραφή τους ρώτησα φυσικά τον Λεωνίδα, που κατοικεί στη Βαρκελώνη.
Στην Ισπανία, λοιπόν, δεν υπάρχει κάποιο ισχυρό πρόγραμμα-ομπρέλα κυβερνητικής προέλευσης, όπως το INSEP στη Γαλλία, το οποίο περιγράφηκε σε προηγούμενο κείμενο εδώ. Ούτε συναντά κανείς κάτι ανάλογο με το Αυστραλιανό Center of Excellence, που λειτουργεί υπό την επίβλεψη της Αυστραλιανής Ομοσπονδίας μπάσκετ, αλλά πρακτικά αποτελεί την συνέχεια ενός κεντροποιημένου κυβερνητικού προγράμματος. Υπάρχει όμως η ... ACB, η οποία (παρά τις κόντρες και τις έριδες) συνιστά ένα υγιές πεδίο αθλητικού συναγωνισμού, στα πλαίσια του οποίου εξελίσσονται συνεχώς νέοι παίκτες.
Ως τρανότερο παράδειγμα προβάλλει η Μπανταλόνα, από το πρόγραμμα της οποίας έχουν προέλθει οι Ρίμπας, Ρούμπιο και Ρούντι. Τα αδέρφια Ερνανγκόμεθ έχουν βγει από την Εστουντιάντες, ενώ ο Μαρκ Γκασόλ, ακριβώς μετά το high school στο Μέμφις, πέρασε μία τριετία στην Μπαρτσελόνα και άλλα τόσα χρόνια στην Τζιρόνα, όπου πήρε σημαντικό χρόνο συμμετοχής. Γενικώς, ο,τι και να συμβαίνει στο επίπεδο των "μικρών" εθνικών, οι σύλλογοι της ACB στρέφουν αδιάλειπτα την προσοχή τους στην ανίχνευση, στην ανάπτυξη και την εμπιστοσύνη, τα τελευταία χρόνια μάλιστα χωρίς να κάνουν ... εθνικές διακρίσεις. Εξορύσσουν ταλέντο σε κάθε γωνιά της Ευρώπης από πολύ μικρή ηλικία, του δίνουν χρόνο συμμετοχής και κατόπι επιχειρούν να του αλλάξουν και υποκοότητα, όπως πέτυχαν με τον Μίροτιτς και παραλίγο να πετύχουν με τον Ντόντσιτς. Τα μεγάλα κλαμπ δε, όχι μόνο δεν απέχουν από την διαδικασία, αλλά εμβαθυνουν σε αυτή όλο και περισσότερο. Στη Ρεάλ π.χ., μετά τους δύο προαναφερθέντες πέρασε από την αγκαλιά του Λάσο ο Ντίνο Ράντοντσιτς, τώρα έχει σειρά ο τρομερός Οσμάν Γκαρούμπα, μετανάστης δεύτερης γενιάς στην Ισπανία, που κατέχει την τοπική ιθαγένεια. Οι Μαδριλενοι περιμένουν ακόμη πολλά από τον γιο του Ίβο Νάκιτς, Μάριο, τον οποίο έχουν αποκτήσει από την τρυφερή ηλικία των 14.
Τι προσφέρει τη σπίθα; Δύο πράγματα.
Πρώτα πρώτα, το ότι παρά την κυριαρχία και την κόντρα των δυο μεγάλων, η πρόσβαση στις επιτυχίες παραμένει έστω και ευκαιριακά ανοιχτή για όσους το προσπαθησουν, με την διοργάνωση του Final 8 του κυπέλλου να αποτελεί κόσμημα για όλο το ευρωπαϊκό μπασκετ.
Δεύτερον, και κυριότερο, το ότι κάθε κλαμπ της ACB υποχρεούται, βάση του καταστατικού της λίγκας, να περιλαμβάνει μονίμως στη δωδεκάδα τέσσερις παίκτες με τουλάχιστον δυο χρόνια (ανήλικης) θητείας στις ακαδημίες ισπανικής ομάδας, είτε αυτής στην οποία αγωνίζονται οι αθλητές, είτε άλλης. Κάπως έτσι για παράδειγμα, θεωρείται έγκυρη η συμμετοχή του Βάλτερ Ταβάρες, ο οποίος λογίζεται παράλληλα ως μη ξένος1.
Στην ACB, για να μη μακρυγορώ, συμβαίνει βασικά το εξής: Ανεξαρτήτως εθνικότητας, οι ομάδες επενδύουν στο ταλέντο όντας θεσμικά υποχρεωμένες, γνωρίζοντας παράλληλα πως εάν το κάνουν σωστά, τότε μπορεί να κερδίσουν μέχρι και κάποιους τίτλους ή διακρίσεις. Η διαρκής αυτή τάση/κουλτούρα ωφελεί μακροπρόθεσμα και την εθνική, η οποία έχει μείνει μακριά τόσο από την κόντρα Ρεάλ-Μπάρτσα, όσο και από τις κατά καιρούς οξυμένες πολιτικές αντιπαραθέσεις μεταξύ των αυτονομιών.
Προφανώς, όπως και στην περίπτωση που γαλλικού προγράμματος που περιγράψαμε πριν λίγες ημέρες, το κλειδί στην όλη διαδικασία είναι η διάδραση μεταξύ του εθνικού (πολιτεία) και του τοπικού (σύλλογος, κλαμπ). Η διάδραση είναι αυτή που σχηματοποιεί το περίγραμμα, το οποίο μπορεί στις δύο χώρες να μην είναι το ίδιο, όμως μοιράζεται κάτι κοινό. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, οι μεγαλύτεροι αστέρες του μπάσκετ της χώρας έχουν πάρει πολύ χρόνο συμμετοχής από μικρή ηλικία στο άκρως ανταγωνιστικό, τοπικό πρωτάθλημα (Γκασόλ, Παρκερ, Ρούντι, Ντιό, τέλος πάντων σχεδόν όλοι, μην το ψάχνετε).
Μαρκ Γκασόλ
Νομίζω δεν χρειάζεται να γραφτεί τίποτε παραπάνω. Το παγκόσμιο κύπελλο που τελείωσε χθες είχε καλές και κακές στιγμές, μέτριο θέαμα στα πρώτα στάδια και αισθητά βελτιωμένο ανταγωνισμό στη συνέχεια, ρίχνοντας τελικά την αυλαία του με μία δίκαιη πρωταθλήτρια. Ανάμεσα στα στελέχη της, ξεχωρίζει φυσικά η προσωπικότητα του Μαρκ Γκασόλ.
Ο Ισπανός σέντερ πέρυσι συμμετείχε σε προσπάθεια διάσωσης προσφύγων χωρίς να δημοσιοποιήσει το γεγονός και φέτος εν μέσω Μουντομπάσκετ εξέφρασε ανοιχτά την αποδοκιμασία του στις πρακτικές των ευρωπαϊκών κρατών, υποβιβάζοντας ξεδιάντροπα την αίγλη του αθλητικού κατορθώματος. Ο δημόσιος λόγος του αυτές τις μέρες δεν έστρεψε απλώς την προσοχή μακριά από το σπορ, αλλά και μακριά από την φιλανθρωπία ή τις πολιτικές ευκολίες των σταρ του αθλητισμού, που άθελα τους βρίσκονται συχνά μπλεγμένοι στο δίχτυ αθώωσης και εξιλέωσης της οποιαδήποτε πολιτικής ηγεμονίας. Ο Μαρκ είναι ο πρωταθλητής κόσμου που αξίζει να έχει το μπάσκετ, διότι πολύ απλά γνωρίζει ότι δεν πέτυχε τίποτε το αληθινά σπουδαίο.
Σημείωση
1. Στο ισπανικό πρωτάθλημα έχουν δικαίωμα συμμετοχής μόλις δύο ξένοι ανά ομάδα. Η λεπτομέρεια είναι οτι ως "μη ξένοι" λογίζονται τόσο οι Ισπανοί, όσο και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ή όσοι υπάγονται στο πλαίσιο της συνθήκης COTONU, μεταξύ των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Καραϊβικής, της Αφρικής και των νησιών του Ειρηνικού. Σχετικά με τη συνθήκη μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
