Το πιο βασικό από αυτά είναι πως οι προπονητές αποφάσισαν να ανεβάσουν μία θέση εκείνους τους παίκτες που ήδη έπαιζαν με τρόπο παραπλήσιο των νέων τους καθηκόντων. Αντιγράφω αυτολεξεί:

"Οι παίκτες που ανέβηκαν θέση ήταν στην πραγματικότητα στατιστικά πιο όμοιοι με την νέα τους θέση, ήδη πριν την μετακίνηση. Οι σούτινγκ γκαρντ που έγιναν σμολ φόργουορντ ήταν καλύτεροι ριμπάουντερ και χειρότεροι πλέι μέικερ σε σχέση με τους συναδέλφους τους. Οι σμολ φόργουορντ που πήγαν στην θέση 4 ομοίως, με επιπροσθετο στοιχείο ότι ήδη είχαν περισσότερα μπλοκ και λιγότερα κλεψίματα σε σχέση με άλλους σμολ φόργουορντ που παρέμειναν στη θέση. Οι πάουερ φόργουορντ που έγιναν σέντερ, είχαν ήδη υψηλότερα νούμερα σε μπλοκ και ριμπάουντ σε σχέση με τα υπόλοιπα τεσσάρια, ενώ επιπλέον σούταραν λιγότερα τρίποντα και ήταν καλύτεροι στην άμυνα στο ποστ σε σχέση με την άμυνα στην περιφέρεια."

Το παραπάνω συμπέρασμα έχει μπολικο ζουμί, καθώς κατ'αρχήν μας δίνει ένα εργαλείο για την ανάλυση. Ακόμη και αν το μπάσκετ τείνει να εξαλείψει τα όρια μεταξύ των θέσεων (δεν θα συμβεί, αλλά αυτο ειναι άλλη ιστπρία) , η ανάλυση δείχνει πως οι "παλιοί" ορισμοί μπορούν να μας φανούν χρήσιμοι. Ο παραδοσιακός διαχωρισμός αποτελεί έναν μπούσουλα προκειμένου, να ρίξουμε μια καλή στατιστική ματιά σε διάφορους παίκτες και να εκτιμήσουμε ποιοι ενδέχεται να γίνουν κρυφό όπλο στα χέρια προπονητών. Κάπως έτσι, προσπάθησα με βάση αυτήν την (μερική) αυθαιρεσία να βρω ποιοι ενδεχομένως να είναι προορισμένοι για μία μετακίνηση στο πλαίσιο της Ευρωλίγκα (με στατιστική βοήθεια από το overbasket.com).

Μία αναγκαία παρατήρηση: οι παρακάτω εν δυνάμει μετακινήσεις αφορούν την αλλαγή από την θέση 3 στην θέση 4. Ο λόγος είναι διπλός. Πρώτον δεν έχω πολύ χρόνο. Δεύτερον, η συγκεκριμένη αλλαγή θέσης παρουσιάζει ένα έξτρα ενδιαφέρον στοιχείο: Φανερώνει εν πολλοίς, όπως αναφέρεται και στο άρθρο, την φιλοσοφία πολλών προπονητών γύρω από το spacing (Λεωνίδα κάνε αυτό το άρθρο ρε φίλε). Συχνά το ζητούμενο είναι τα καλύτερα ποσοστά από το σουτ τριών πόντων, για ευνόητους λόγους. Όπως μας εξήγησε, εξάλλου, ο Χάρης Γιαννόπουλος στο πρώτο μέρος των  BG Specials, ένας παίκτης πάει σε μία νέα θέση για να παίξει σε εκείνην περίπου όπως έπαιζε στην παλιά. Βάζοντας την δική του οπτική στο μίξερ μαζί με τα συμπεράσματα του άρθρου, μπορούμε να καταλήξουμε στο εξής: τα τριάρια που μετακινούνται στην θέση 4, παρουσιάζουν ήδη πολλές ομοιότητες με τα καθήκοντα της νέας θέσης και καλούνται να παίξουν εκεί όπως έπαιζαν στην παλιά. Enter Ουίλ Κλάιμπερν.

Κλάιμπερν - μια επιτυχία

Ο νέος φόργουορντ της ΤΣΣΚΑ ήδη από πέρυσι ήταν μπαλαντέρ σε διάφορα ευέλικτα σχήματα της Νταρουσάφακα του Μπλατ, η οποία αναγκάστηκε να κάνει τις αλχημείες στην αρχή της σεζόν, ελλείψει του Χαραγκόντι. Όταν εκείνος γύρισε ο Μπλατ δεν επέτρεψε εκ ολοκλήρου στην παλιά συνταγή, μετακινώντας συχνά πυκνά τον Κλάιμπερν. Ίσως θυμούνται οι Παναθηναϊκοί το ρεσιτάλ του στο παιχνίδι του ΟΑΚΑ, όταν και αγωνίστηκε εξ ολοκλήρου σχεδόν στην θέση του πάουερ φόργουορντ. Tο αξιοσημειωτο εδώ είναι πως η μετακίνηση συνέβαινε ταυτόχρονα με εκείνην του Μόερμαν στην θεση 5, προκειμένου η πεντάδα να έχει αμυντική ένταση, ταχύτητα και δυνατότητα αλλαγών στα σκριν. Οι συνθέσεις με τον Κλάιμπερν στο 4 παρήγαγαν ένα συνολικό +/- στο +67 (αν μετρησα καλά γιατι μου βγήκαν τα ματια), νούμερο αν μη τι άλλο εντυπωσιακό, δεδομένης της βαθμολογικής θέσης των Τούρκων και του συνολικού +5 που είχαν στην κατηγορία.

Ο Ιτούδης φαίνεται πως αυτά τα δεδομένα τα έλαβε πολύ σοβαρά υπόψη του, όπως και το γεγονός ότι ο Ουίλ είχε γενικά μία εικόνα "τεσσαριού" στην στατιστική του: πολλά τελειώματα γύρω από την στεφάνη, αναλογία 3,6 δίποντα/1 τρίποντο και κάμποσα ριμπάουντ (5,1) . Η έλευση του στην ΤΣΣΚΑ μάνι μάνι μείωσε τα λεπτά του Βοροντσέβιτς (14.30 έναντι 20 πέρυσι), καθώς ο Κλάιμπερν αγωνίζεται σε συνθέσεις χωρίς εκείνον, τον Χριάπα ή τον Αντόνοφ για περίπου 12 λεπτά αγώνα. Μου βγήκαν τα μάτια να το ξεχωρίσω αυτό από τα raw lineup stats του overbasket, παρακαλώ πιστέψτε με. Για σχεδόν 25% του χρόνου, οι σέντερ Χάινς και Χάντερ τον έχουν ακριβώς δίπλα τους , με την ΤΣΣΚΑ να βρίσκεται για αυτό το διάστημα στο +48 στα πρώτα 9 παιχνίδια! Καθόλου άσχημα.

Καθώς μάλιστα οι Ρώσοι έχουν ένα προσεκτικά δομημένο παιχνίδι, η αποτελεσματικότητα του Κλάιμπερν έχει εκτοξευθεί. Σουτάρει περισσότερα τρίποντα αναλογικά (2,3/1 η αναλογία) και παίρνει λιγότερα σουτ εν συγκρίσει με την θητεία του στην Τουρκία. Παρόλα αυτά, έχει περίπου ίδιο μέσο όρο πόντων (12 έναντι 13) με σαφώς υψηλότερα ποσοστά συνολικά και 45,5% πίσω από τα 6,75, έναντι μόλις 29% πέρυσι. Και πάνω κατω στον ίδιο χρόνο συμμετοχής. Ο Ιτούδης πρέπει σίγουρα να το πιστωθεί αυτό, καθώς εκ πρώτης όψης ο παίκτης δεν ταίριαζε με τα πλάνα του, έτσι όπως αυτά είχαν παρουσιαστεί τα προηγούμενα τρία χρόνια. Είναι τέλος σχετικά ασφαλές να υποθέσουμε πως οι συχνές αυτές μετακινήσεις μπορούν κάποια στιγμή να μετουσιωθούν και σε βασικό πλάνο, αν υπάρξει κάποιος τραυματισμός.

Ο μεσαίος δρόμος - Παπαπέτρου

Μιλώντας για βασικά πλάνα, τέτοιο ήταν εκείνο του Γιάννη Σφαιρόπουλο με τον Ιωάννη Παπαπέτρου πέρυσι στον Ολυμπιακό. Θεωρω αυτό το εγχείρημα ένα από τα πιο ενδιαφέροντα των τελευταίων χρόνων στο ευρωπαϊκό μπασκετ, καθώς πρόκειται για νεαρό παίχτη και ομαδα που στοχεύει κάθε χρόνο ψηλα. Δεν είναι πολλές οι περιπτώσεις που περιέχουν το τρίπτυχο υψηλοί στόχοι, εμπιστοσύνη στον νεαρό συν αλλαγή θέσης. Παρότι ο Παπαπέτρου λογιζόταν ως τριάρι (και λογίζεται), τόσο τα χαρακτηριστικά της σωματοδομής (2,06, με κάμποσο όγκο), όσο και ορισμένα παικτικά στοιχεία παρέπεμπαν στην θέση 4. Για παράδειγμα, σουταρε τα μισά τρίποντα απο ο,τι δίποντα πριν την μετακίνηση, ενώ είχε 5,6 ριμπάουντ σε αναγωγή 40 λεπτών, νούμερο καλό για την θέση 3. Επίσης, δεν είχε χαρακτηριστικά point forward, παρά το καλό πρώτο βήμα και μια σχετική ευελιξία στο drive με καλά πατήματα. Ο καθένας μπορεί να υποστηρίζει ο,τι θέλει, αλλά στο δικό μου μυαλό η κίνηση ήταν σωστή, ειδικά βάση του ποσοστού στα τρίποντα, το οποίο ήταν σταθερά από 40% και πάνω στις χρονιές 2012-14. Ο Παπαπέτρου θα μπορούσε να παίξει τον ρόλο του stretch four.

Πώς πήγε άραγε αυτό; Ούτε καλά, ούτε άσχημα. Ο Ολυμπιακός είχε μία απλώς αποτελεσματική (όχι κάτι παραπάνω) επίθεση πέρυσι, στην οποία η επιρροή του Ιωάννη δεν ήταν μεγάλη. Η στατιστική επιβεβαιώνει το μάτι καθώς τόσο τα ποσοστά της ομάδας , όσο και εκείνα των αντιπάλων, δεν άλλαζαν ιδιαίτερα σε συνάρτηση με την παρουσία του ή μη στο παρκέ. Αξιοσημείωτη , παρόλα αυτά, είναι η ατομική μεταστροφή του παίκτη. Από την θέση 4, σε αντίθεση με ο,τι πίστευαν πολλοί, ο Παπαπέτρου δεν κλήθηκε να ποστάρει ή να μπει σε σκληρές επιθετικές μονομαχίες. Αντίθετα, κινήθηκε κυρίως στην περιφερεια, κάτι που επιβεβαιώνει την τάση για περισσότερο spacing και επιβεβαιώνεται από τα νούμερα: για πρώτη φορά στην καριέρα του, ο 24χρονος πήρε περισσότερες προσπάθειες έξω από το τόξο, σε σχέση με εκείνες που πήρε μέσα από αυτό (78 έναντι 76). Τα ποσοστά δεν ήταν και τα καλύτερα, όπως δεν είναι και φέτος, αλλά έστω και οριακά, οι περισσότεροι πόντοι που έβαλε στην Ευρωλίγκα προήλθαν από τρίποντα. Επίσης, στα ριμπάουντ επέδιξε τις καλύτερες επιδόσεις της καριέρας του ως τώρα.

Φέτος, με την επιστροφή στην "φυσική" θέση, οι αναλογίες στα σουτ επέστρεψαν στα παλιά και τα post up διαδέχονται το ένα το άλλο (βλ. Βαλένθια). Η εξήγηση για αυτή την "παραδοξότητα" είναι σχετικά απλή. Το ύψος και ο όγκος του τού δίνουν πλεονέκτημα έναντι των άλλων σμολ φόργουορντ. Είναι απόλυτα λογικό με την επιστροφή στο 3 να παίζει περισσότερο στο χαμηλό ποστ, αφού - και σύμφωνα με όσα αναφέραμε - έχει στοιχεία της θέσης 4. Μπερδευτήκατε; Η ουσία είναι πως ο Παπαπέτρου μπορεί να εξελιχθεί σε έναν πληρέστατο φόργουορντ, εάν απλώς βελτιώσει τα ποσοστά του και ένα δυο πραγματάκια στην τρίπλα. Είναι λίγο αργή αυτή η βελτίωση βέβαια, αλλά τα αποτελέσματα της κάπως φαίνονται φέτος. Στην άμυαν έτσι κι αλλιώς ανταοποκρίνεται στις απαιτήσεις και των δυο πόστων.

To αντιπαράδειγμα - Ντεσόν Τόμας

Η περίπτωση του Ντεσόν Τόμας είναι ξεχωριστή, καθώς σε αυτήν συναντάμε το απόλυτο αντιπαράδειγμα μίας πετυχημένης μετακίνησης. Η διαδρομή του Τόμας μεταξύ των θέσεων μοιάζει με εκίνη του Παπαπέτρου στο εξής: τριάρι στην Μπαρτσελόνα του Πασκουάλ, τεσσάρι στην Εφές, πίσω στην θέση 3 στην φετινή Μακάμπι του Σπάχια, η οποία έχει επιλέξει να επενδύσει στον πολυτάλαντο Τζόνα Μπόλντεν για βασικό power forward. Στους μπλαουγκράνα ο νυν κόουτς του ΠΑΟ είδε στον πρόσωπο του Τόμας έναν τρόπον τινά συνεχιστή της παράδοσης του Πιτ Μάικλ, χρησιμοποιώντας τον κυρίως ως post up σμολ φόργουορντ. Στον ρόλο αυτό ο παίκτης δεν τα πήγε άσχημα, τουλάχιστον από άποψη ποσοστών. Σούταρε τρίποντα στη χάση και στη φέξη, αλλά τα έβαζε (39,5%), ενώ εκτελώντας συχνά δίποντα μέσα από την ρακέτα ήταν στο 56,9%, νούμερο πολύ ικανοποιητικό αν αναλογιστεί κανείς ότι τις περισσότερες φάσεις τις ξεκινούσε μόνος με προσωπικό αντίπαλο. Κάπου στον ορίζοντα φαινόταν ότι θα μπορούσε κάλλιστα να μετακινηθεί, καθώς είχε (και έχει) επιπλέον τον όγκο. Δεν θα ήταν άσχημο για την Εφές να έχει έναν πάικτη με καλά ποσοστά από απόσταση και να ξέρει το μπάσκετ του χαμηλού post. Έμοιαζε μια χαρά λύση πίσω από τον ελευθέρας βοσκής Ντέρικ Μπράουν.

Μόνο που τα πράγματα εξελίχθηκαν αλλιώς ή για την ακρίβεια εξελίχθηκαν σε φιάσκο. Το ανέβασμα στην θέση 4 αφαίρεσε - περιέργως - από τον Τόμας το μεγαλύτερο όπλο του: Tην κίνηση γύρω από την ρακέτα. Προκειμένου να πατύχει ένα διαφορετικό spacing , ο Περάσοβιτς τον ακροβόλισε στις γωνίες περιμένοντας spot shooting, του έδωσε 3,6 προσπάθειες για τρίποντο ανά παιχνίδι, αλλά το αποτέλεσμα ήταν ο Αμερικάνος να σουτάρει τούβλα (32%) και να ρίξει το true shooting από το υψηλότατο 52,4% που είχε στην Μπάρτσα, στο αμελητέο 41,4%. Επίσης συνέπεια ήταν να μην κοντράρεται σώμα με σώμα και να έχει ελάχιστη συνεισφορά στα ριμπάουντ. Αν τα νούμερα του Παπαπέτρου ανέβηκαν, εκείνου έπεσαν σε απόλυτα νούμερα (1,7) και έμειναν σταθερά στον δείκτη ανά 40 λεπτά. Και σαν να μην εφταναν αυτά, οι αντίπαλοι της Εφές σούταραν καλύτερα όταν εκείνος ήταν στο παρκέ (50% ποσοστό στα σουτ εντός πεδιάς έναντι 47% όταν ήταν εκτός). Στο να μαρκάρει τεσσάρια ή να τρέχει στις βοήθειες στην περίμετρο ο δυναμικός Τόμας απέτυχε.

Αντίθετα , στην Μακάμπι δείχνει φέτος βελτιωμένος. Δεν είναι μόνο ότι ανέβασε το true shooting στο 44%, αλλά το ότι αποτελεί ξανά επιθετικό άξονα. Οι Ισραηλινοί σουτάρουν κατά 4 μονάδες καλύτερα όταν εκείνος είναι στο παρκέ και οι αντίπαλοι κατά 5 μονάδες χειρότερα. Ο Τόμας έχει αναζωογωνηθεί, έχει ξαναμπεί μέσα από το τρίποντο και κινείται στις παρυφές της ρακέτας, παίρνει εκ νέου λίγα τρίποντα, αλλά τα βάζει (37%), έχει ρεκόρ καριέρας σε πόντους και ριμπάουντ .Παρακολουθώντας μάλιστα κάμποσο την Μακάμπι , παρατηρώ ότι του ταιριάζει να παίζει όχι ακριβώς σαν post up 3, αλλά με πρόσωπο.

Η περίπτωση του Τόμας είναι ενδεικτική της φύσης του αθλήματος. Μπορεί το ανέβασμα μιας θέσης να είναι μία (αποτελεσματική συχνά) μόδα, παρόλα αυτά δεν είναι για όλους. Υπάρχουν τριάρια που μοιάζουν τεσσάρια, όμως η μετακίνηση δείχνει ότι τα φαινόμενα απατούν. Είναι ενθαρρυντικό όλο αυτό, καθώς πιστοποιεί πως η προπονητική επιρροή και το σύστημα του κάθε συνόλου δύσκολα υποκύπτουν σε θέσφατα. Το άρθρο, εξάλλου, από το οποίο προέκυψε το σημερινό πόνημα είναι ξεκάθαρο σε ο,τι αφορά ένα εύρημα. Ας το επαναλάβουμε. Δεν μπορούμε ακόμη να καταλήξουμε σχετικά με την αποτελεσματικότητα της μετακίνησης θέσης, ειδικά σε ο,τι αφορά την ατομική απόδοση. Δεν μπορούμε να καταλήξουμε. Τέλεια.

Υ.Γ. Καθώς υπάρχουν διάφορα ακόμη παραδείγματα , θα ήταν ωραίο να αναφερατε κάποια για να γινει κουβεντα.

Υ.Γ. 2. Στα νούμερα δεν υπολογίζεται η τελευταια αγωνιστική της Ευρωλίγκα.