Μέχρι το τοπίο να πάρει την σημερινή του μορφή πέρασαν από πάνω του διάφοροι άνεμοι. Τον πρώτο καιρό τα δέντρα υψώνονταν σαν τρομακτικά σκιάχτρα, μπροστά στα οποία ο επισκέπτης στεκόταν με δέος. Ένα δυο μήνες αργότερα, και καθώς ακόμη δεν είχε φανεί συνεργείο να κόψει όλη αυτή την απόκοσμη μαυρίλα, το μάτι άρχιζε κάπως να συνηθίζει και να θυμάται τις βόλτες στην πανέμορφη ακτογραμμή, μία διαδρομή του ενός τετάρτου ανάμεσα σε πανύψηλα πεύκα στα όρια του βράχου που έπεφτε απότομα στη θάλασσα. Στους ενδιάμεσους κολπίσκους, κάποια καλοκαιρινά βράδια γινόταν της παλαβής, όταν άναβαν φωτιές άλλου είδους. Το φως τους αρκούσε ίσα ίσα για να περιγράψει τα σώματα που συναντιούνταν το πολύ 20 μέτρα μακριά από την ακτή, ακριβώς στο σημείο που τα πόδια εγκαταλείπουν οριακά την ασφάλεια του βυθού.
Τον Οκτώβρη, δηλαδή τον μήνα που ανοίγει το έτος, οι πρώτες δυνατές βροχές ανακάτεψαν το χώμα και επανέφεραν τις μυρωδιές των ημερών της καταστροφής, μέσα από σταγονίδια αποπνικτικής υγρασίας και σκούρα ρυάκια. Η άσφαλτος γέμισε πέτρες και το τσιμέντο του γηπέδου λάσπες. Σιγά σιγά, φάνηκαν και τα πρώτα συνεργεία υλοτόμησης, ρίχνοντας αρχικά τους κορμούς που στέκονταν μακριά από οτιδήποτε μπορεί να είχε ρεύμα. Το τοπίο άρχισε να αδειάζει από μέσα προς τα έξω. Τα δέντρα περιμετρικά των δρόμων διατηρούνταν σκόπιμα όρθια, μέχρι να εμφανιστεί δεύτερο, εξειδικευμένο συνεργείο, το οποίο ήταν εξοπλισμένο με τα κατάλληλα μέσα, που θα διασφάλιζαν ότι τίποτα δεν θα πέσει επάνω σε καλώδια ή κολώνες κατά την διάρκεια της κοπής.
Το θέαμα είχε μία δόση αισιόδοξου μαύρου χιούμορ, ομολογώ. Για ένα σεβαστό χρονικό διάστημα, για όσο δηλαδή μεσολαβούσε από την πρώτη εώς και την τελική κοπή, σχεδόν σε όλα τα οικόπεδα των καμένων οικισμών θα μπορούσε να ξεφυτρώσει ένα γήπεδο μπάσκετ. Φανταστείτε το. Το κάθε ιδιόκτητο κομμάτι γης είχε πλέον απέξω μία φυσική, μαύρη περίφραξη, που όταν την περνούσες βρισκόσουν σε ξέφωτο.
Για να πω την αλήθεια, κάμποσα από αυτά τα οικόπεδα παραμένουν ακόμη σε αυτή ακριβώς την κατάσταση. Τα υπόλοιπα είτε έχουν καθαρίσει τελείως, είτε περιμένουν ακόμη μάταια κάποιο ειδικό φορτηγό αποκομιδής. Οι ρυθμοί της αποκατάστασης εξακολουθούν να είναι αργοί και το αλυσοπρίονο παραμένει ο πιο ευχάριστος ήχος της ημέρας, τουλάχιστον για όσους μένουμε στο Νέο Βουτζά. Στο Μάτι, κάθε κομμένη συστάδα μαύρων πεύκων, σημαίνει αυτόματα και την αποκάλυψη ενός κρυμμένου ερειπίου.
Γύρω από το γηπεδάκι της Αμπελούπολης έχουν πια αποψιλωθεί σχεδόν τα πάντα. Έχουν απομείνει τα τρία αυτά δέντρα της φωτογραφίας, αλλά κατά τα άλλα ο ορίζοντας προς τις Κυκλάδες διαγράφεται πλέον απέραντος. Όπως σε ένα μεγάλο κομμάτι της περιοχής, οι κορμοί, τα κλαδιά και τα κουκουνάρια κείτονται πλαγιασμένα πάνω στο έδαφος και σιγά σιγά σκεπάζονται από την ανοιξιάτικη βλάστηση. Αν το κόκκινο, το κίτρινο και το πράσινο καταφέρουν τελικά να κρύψουν εντελώς τα αποκαϊδια, τότε αυτό θα αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να μην μαζευτεί τίποτα παραπάνω και να αφεθεί στην φύση να ολοκληρώσει ένα έργο, για το οποίο κανονικά εδώ και καιρό θα έπρεπε να έχουν επιληφθεί άλλοι. Δεν το έκαναν όπως θα έπρεπε, κι έτσι οι κάτοικοι του Βουτζά και του Ματιού αναδείχτηκαν ως οι μοναδικοί θριαμβευτές.
Τρεις μέρες μετά την καταστροφή, στους δύο οικισμούς διοργανώθηκαν σχεδόν αμέσως συνελεύσεις. Στο Βουτζά, με πρωτοβουλία των δύο συλλόγων, αθλητικού και εξωραϊστικού, μαζεύτηκαν στο cafe της γειτονιάς (ένα είναι) περίπου 400 άτομα. Aπορώ ακόμη και σήμερα πώς καταφέραμε να στριμωχτούμε όλες και όλοι στα στενά όρια του αιθρίου του. Κάποιοι ήταν σχεδόν σκαρφαλωμένοι μέχρι και στα κάγκελα, άλλες είχαν ανέβει σε πλαστικές καρέκλες. Οι μυρωδιές της διπλανής, συνεργατικής κουζίνας, που είχε ανοίξει σε ένα ιδιόκτητο κτίριο, μας είχαν σπάσει τη μύτη.
Τα διοικητικά συμβούλια δεν κατεύθυναν την συζήτηση πουθενά, ακόμη και όταν ο Δήμαρχος της Ραφήνας κράσαρε την συνάντηση για μερικά λεπτά. Με έναν μαγικό, θαυμάσιο τρόπο, οι διεργασίες του απογεύματος συνεχίστηκαν μέχρι το βράδυ και κατέληξαν στην δημιουργία μιας συντονιστικής επιτροπής, στην οποία αρχικά ήμουν μέλος και εγώ, ως εκπρόσωπος του αθλητικού συλλόγου. Αργότερα παραχώρησα την θέση μου σε κάποια πιο ικανή, για να ασχοληθώ αποκλειστικά με άλλες - αθλητικές - υπόθέσεις, αλλά η ουσία είναι πως η επιτροπή αυτή άρχισε σιγά σιγά να προχωρά. Πίεσε υπεύθυνους, κλώτσησε δυνατά θεσμικούς κώλους και με τον καιρό κατάφερε να συμμαζέψει σχεδόν μόνη της τα ασυμμάζευτα, έχοντας πάντα σε βοήθεια και την τελευταία κάτοικο. Ο εξωραϊστικός σύλλογος δε, έκανε το φθινόπωρο κάτι καταπληκτικό. Κύρηξε εκλογές και πρακτικά πολλά από τα μέλη του έδωσαν την θέση τους σε εκείνα της επιτροπής σχεδόν αυτοβούλως, προκειμένου το νέο σχήμα να ανταποκριθεί αποτελεσματικότερα στις ανάγκες της κρίσης. Ουσιαστικά, η συνέλευση εκπροσώπησε τους πάντες, χωρίς να τους αντιπροσωπεύσει.
Κάπως έτσι, με τις τοπικές πρωτοβουλίες, ο Βουτζάς άρχισε να αποκτά πρωτόγνωρη κίνηση. Το αθλητικό κέντρο επισκευάστηκε με πόρους που βρήκαν οι σύλλογοι. Ο Δήμος Ραφήνας βοήθησε, τα γήπεδα στρώθηκαν από την αρχή, το κατεστραμμένο κτίριο αντικαταστάθηκε από ένα καινούριο στολιδάκι. Δίπλα του τοποθετήθηκε μία δανειστική, ελεύθερη βιβλιοθήκη και καινούρια παγκάκια. Μένουν ακόμη δύο γήπεδα τένις, ένα ποδόσφαιρο πέντε επί πέντε και πιθανώς ένα καινούριο, κλειστό γήπεδο μπάσκετ, για το οποίο έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον διάφοροι χορηγοί. Θα ήταν υπέροχο να μην τους είχαμε πάνω από το κεφάλι μας και να τα φτιάχναμε όλα μόνοι μας, όμως δεν τρέφω σε αυτό το κομμάτι αυταπάτες. Δεν είναι ποτέ δυνατόν να ελέγξεις πλήρως όλες τις εκφάνσεις της συγκυρίας και αυτή τη στιγμή ο αθλητικός μας χώρος έχει ξανά ζωή.
Στο Μάτι, δεν συμβαίνει το ίδιο. Τα ερείπια είναι προορισμένα να παραμείνουν ερείπια, καθώς η γραφειοκρατία έχει καταστήσει ανυπόφορη την προσπάθεια να βγουν άδειες ανοικοδόμησης. Και μέσα σε όλα, ισως λιγότερο σημαντικό, το γηπεδάκι της Αμπελούπολης ενδέχεται να μην είναι έτοιμο μέχρι το καλοκαίρι, όσο και αν προσπαθεί μία παρέα παιδιών να το επαναφέρει στην πρότερη του κατάσταση. Τα λάστιχα στις μπασκέτες είναι καμμένα, χρειάζονται καινούρια ταμπλό, καθώς αυτά είναι ετοιμόρροπα και σίγουρα χρειάζεται ένα καλό βάψιμο. Δεν ακούγονται τόσο πολλά, όμως το ασαφές ιδιοκτησιακό καθεστώς του χώρου (ανήκει σε έναν τοπικό σύλλογο, οχι σε ιδιώτη, ούτε στον δήμο) έχει στρέψει το ενδιαφέρον στην ανοικοδόμηση άλλων εγκαταστάσεων της περιοχής. Τα παιδιά προσπαθούν μόνα, όπως έκαναν πάντα, έχοντας καταφέρει να διοργανώσουν εκεί μερικά από τα πολυπληθέστερα 3 on 3 τουρνουά της Αττικής. To 2014 μάλιστα, το 3 on 3 της Αμπελούπολης είχε συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα 3 on 3 Greece, μαζεύοντας στο πολύχρωμο δάπεδο του μέχρι και επαγγελματίες του αθλήματος, όπως ο Νίκος Παππάς ή ο Γιώργος Μπόγρης - οχι ότι έχει ιδιαίτερη σημασία, απλώς το αναφέρω ως ένα κάποιο επιστέγασμα των προσπαθειών.
Το σκηνικό που στηνόταν ήταν υπέροχο, γεμάτο χρώμα. Καθώς το γήπεδο βρίσκεται σχεδόν στα όρια του βράχου, θάλασσα, πράσινο και μπάσκετ συναντιούνταν μέσα και έξω από τις γραμμές του ετερόκλητα, συνθέτοντας έναν σπάνιο αθλητικό πίνακα. Οι διοργανωτές έφερναν μουσική, έφερναν τις παρέες τους, οι παρέες τους έφερναν άλλες παρέες, ιδρώτες, τσακωμούς και για διάφορα τριήμερα γινόταν στις εξέδρες της Αμπελούπολης ένας κακός χαμός. Έλεγα να μην βάλω αρχικά άλλη φωτογραφία από το σημείο, αλλά δεν γίνεται να μην σας το δείξω.
"Δεν είναι τόσο ότι χρειαζόμαστε χρήματα, είναι ότι κυρίως χρειαζόμαστε χέρια", μου εξήγησε το πρωί στο τηλέφωνο ο Θανάσης, ο οποίος έχει ήδη ένα καινούριο ταμπλό στο σπίτι του, αλλά δεν ξέρει πώς να το τοποθετήσει. "Εμείς είμαστε άνθρωποι που το πρωί δουλεύουμε στα γραφεία μας, δεν μπορούμε να το κάνουμε και φυσικά χρειαζόμαστε τα κατάλληλα συνεργεια, τόσο για την τοποθέτηση των ταμπλό, όσο και για τις υπόλοιπες εργασίες. Πιστεύω όμως οτι θα είμαστε έτοιμοι και το τουρνουά θα διοργανωθεί ξανά".
Τώρα που το σκέφτομαι, τελικά το πιθανότερο είναι να τα καταφέρουν, παρά τις δυσκολίες. Κάποια από τα παιδιά έχασαν ανθρώπους δικούς τους ή που γνώριζαν καλά, έχασαν φίλους, κάποια άλλα είδαν τα σπίτια τους να καίγονται και ασχολούνται όλο αυτό τον καιρό με μαστορέματα και επιδιορθώσεις. Παρόλα αυτά, η προσπάθεια τους δεν συνιστά ηρωισμό, ούτε υπέρβαση. Πρόκειται απλώς για την φυσική συνέχεια της ζωής, όπως εκείνη έρχεται μέσα στο πλαίσιο της αλληλοβοήθειας και της αλληλεγγύης, μακριά από τη γλοιώδη επικάλυψη της φιλανθρωπίας. Πρόκειται επίσης και για τον λόγο, για τον οποίο εδώ στο Basketball Guru έχουμε συνειδητά επιλέξει να μην ασχοληθούμε τον τελευταίο καιρό με όσους προσπαθούν συστηματικά να ξεράσουν στο ελληνικό επαγγελματικό μπάσκετ τον φανατισμό και την προσωπική τους ηθική, οδηγώντας το με μαθηματική ακρίβεια στον μαρασμό.
Το να στρέψει κανείς το βλέμμα στην τοπική δράση και να αναδείξει την οργάνωση της κοινότητας αποτελεί πολιτική επιλογή. Το τι ακόμη θα αποφασίσει να αναδείξει ως σημαίνων, επίσης. Συνήθως, εκείνοι που κατέχουν την δύναμη δεν είναι όσοι καταφέρνουν να επικρατήσει η άποψή τους στην δημόσια συζήτηση, αλλά όσοι/όσες καθορίζουν το τι αξίζει να συζητηθεί και τι όχι. Από αυτό τον χώρο λοιπόν, δεν θα βοηθούσαν σε τίποτα ένα-δυο κείμενα περί του αθλητισμού ως καθρέφτη της κοινωνίας, περί εκφασισμού του αθλητικού λόγου, περί εντοπισμού των υπευθύνων και των συνεργών τους και περί λοιπών, μη ωφέλιμων αηδιών και ευχολογίων. Ο,τι σχετικό είναι να ειπωθεί ή να γραφτεί το αφήνω σε άλλους, που πιθανώς μπορούν να μας διαφωτίσουν καλύτερα. Εδώ και 7-8 μήνες το προσωπικό μου καταφύγιο βρίσκεται αλλού, κάπου που προς το παρόν δεν κοιτάζουν παρά ελάχιστοι. Και ευτυχώς, όταν κρυφτείς εκεί που δεν ψάχνει κανείς, τότε μάλλον δεν θα σε βρουν κι εσένα.
Για λίγο όμως ... Διότι τον Οκτώβρη, στην αρχή δηλαδή του νέου χρόνου, σκοπός είναι να ανοίξουμε τις πόρτες της κρυψώνας και να σας υποδεχτούμε παρέα με τα υπόλοιπα μέλη του ιστότοπου, όσες και όσους θέλετε τέλος πάντων να έρθετε. Θα φοράμε μάλιστα και τα ίδια μπλουζάκια. Μακάρι να μην είστε λίγοι, διότι είναι ωραίο να υπάρχει παρέα. Ίσως να την χρειάζονται και τα παιδιά του Ματιού και της Αμπελούπολης. Δεν ξέρω προς το παρόν, θα ρωτήσω να μάθω, εδώ θα είμαστε.
