Το σκοτεινό μέρος

Εν πάση περιπτώσει, δεν ανέφερα τον αριθμό των τηλεθεατών, για να συμπληρώσω λέξεις. Ο λόγος ήταν πολύ πιο σοβαρός, καθώς το B/R έλαβε υπ' όψιν του και αυτό το στοιχείο: πως ο παίκτης έπαθε ό,τι έπαθε μπροστά σε εκατομμύρια ζευγάρια μάτια, γεγονός που ξεκάθαρα επηρέασε τους τηλεθεατές -σε ψυχολογικό επίπεδο, με ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό του Paul George, ο οποίος αποκάλυψε πως στη θέα του τραυματισμού ένιωσε ναυτία, έστειλε αμέσως μήνυμα “It's ok to feel down” και πέρασε το βράδυ στο τηλέφωνο, μιλώντας με τον πρώην συμπαίκτη του στην Team USA.

Ψυχολογικές συνέπειες είχε το τραύμα και για όσους ήταν στο γήπεδο (παίκτες, θεατές), μαζί φυσικά με τον ίδιο. “Δεν μπορούσα να κοιμηθώ. Ξυπνούσα τα άγρια μεσάνυχτα, με εφιάλτες που ήταν αποκυήματα της φαντασίας”. Στο ίδιο θέμα υπήρχε και συνέντευξη του Shaun Livingston, ο οποίος -αν δεν θυμάσαι- είχε πάθει αυτό που θα δεις, το 2007.

https://www.youtube.com/watch?v=MHFs4a-Bb-c

Μεταξύ αυτών που επισήμανε ήταν πως “αυτό που έζησα ήταν σαν μπασκετικός θάνατος. Η ζωή συνεχίζεται χωρίς εσένα. Δεν σε βλέπουν και σε ξεχνούν και αυτό είναι το πιο δύσκολο κομμάτι. Σαν να έχεις πεθάνει και παρ' όλα αυτά, η γη συνεχίζει να γυρίζει”. Κατάλαβε πόσο σημαντικό είναι να έχει ισορροπία στο μυαλό και ότι η οικογένεια του τον βοηθούσε προς αυτήν την κατεύθυνση. Γνώρισε τη χαρά της ανάγνωσης βιβλίων “που με βοηθούσαν να επικεντρώνομαι αλλού και όχι στον τραυματισμό”. Τελικά κατάλαβε ότι “όσο πιο σύντομα δεχθείς την πραγματικότητα, τόσο πιο εύκολη γίνεται η απόφαση να τα δώσεις όλα στην αποθεραπεία”.

Το B/S είχε συνέντευξη και του Kevin Wire που στο Elite Eight του NCAA 2013 έπαθε αυτό.

https://www.youtube.com/watch?v=lwVuW14_Fsc

“Κάθε μέρα γνώριζα νέο ναδίρ” ομολόγησε. “Δεν κατάλαβα πόσο έχει επηρεάσει τους συμπαίκτες μου ο τραυματισμός μου, έως ότου γύρισα στο γυμναστήριο -επτά μήνες μετά. Δεν με πλησίαζαν. Με έβλεπαν και έτρεμαν”. Τότε κατάλαβε ότι δεν είχε τραυματιστεί μόνο αυτός από ό,τι του συνέβη. “Τους ζήτησα να μη με νταντεύουν. Ένιωσα απελπιστικά μόνος” και άρχισε να περνά περισσότερες ώρες με τη μητέρα του και το Netflix, όπως εκτελούσε το πρόγραμμα της πλήρους επιστροφής -για να μπορείς να τον βλέπεις τώρα στον Φάρο.

Ενα νέο καταφύγιο

Στην προσωπική του ιστοσελίδα, ο Hayward αναφέρθηκε στο “σκοτεινό μέρος” που τον πήγε το μυαλό του, κατά τη διάρκεια της αποθεραπείας. Εξήγησε και πώς βγήκε από αυτό: μέσω των video games, “που με βοήθησαν να σταματήσω να σκέφτομαι τον τραυματισμό μου. Με υποχρέωσαν να στρέψω αλλού την προσοχή μου”. Aπό τον Δεκέμβριο, με τη σύμφωνη γνώμη των Celtics, τα video games έγιναν μέρος της αποθεραπείας του. Ο Danny Ainge δήλωσε πως “προσπαθούμε να βρούμε τον τρόπο που θα τον βοηθήσουν στο παιχνίδι του” και κάπως έτσι προέκυψε το “Hayword's project”, πριν ο οργανισμός υπογράψει συμβόλαιο με σχετική εταιρία - με όρο να μην αποκαλύψει την παραμικρή λεπτομέρεια για τις λεπτομέρειες της συνεργασίας.

Ο Brad Stevens δεν είχε σε υπόληψη τα βιντεοπαιχνίδια, ώσπου διάβασε το βιβλίο με τίτλο “Now You See it” της Cathy Davidson, καθηγήτριας στο Duke, η οποία εξηγούσε πώς θα εξελιχθούν η νευροεπιστήμη και η τεχνολογία στον 21ο αιώνα. “Μετά άλλαξα άρδην τη νοοτροπία μου, στο βαθμό που να μην με ενοχλεί αν τα παιδιά μου παίζουν video games. Κατάλαβα πως αποκτούν δυνατότητες, μαθαίνουν να είναι ανταγωνιστικοί, να διεκδικούν και να βρίσκουν τρόπους να υλοποιούν το στόχο που θέτουν”.

Ο Τοm Haberstroh, ο δημοσιογράφος που υπέγραψε το πολύ ενδιαφέρον άρθρο στο B/R, σημείωσε ότι “είτε το πιστεύετε, είτε όχι, το μυστικό στην αποθεραπεία από τραυματικό τραυματισμό μπορεί να βρίσκεται στα video games και τη virtual reality”. Αποκάλυψε και ότι “οι Celtics προσπαθούν, μυστικά, να βρουν αν όντως ισχύει αυτό” και προφανώς δεν χρειαζόμασταν κάτι περισσότερο, για να ασχοληθούμε με το ζήτημα. Πρώτα όμως, θα σου πω για τον Derrick Rose.

H περίπτωση του Rose ήταν λίγο διαφορετική, από όσες διάβασες έως εδώ. Βλέπεις, το πρόβλημα στην επιστροφή από ρήξη πρόσθιου χιαστού δεν ήταν στο σώμα, αλλά στο μυαλό. Toν Μάρτιο του 2013, δέκα μήνες μετά τον τραυματισμό του, ο πρώην MVP είχε το ΟΚ από τους γιατρούς. Γεγονός που σήμαινε πως προλάβαινε να παίξει στα 20 εναπομείναντα ματς της κανονικής περιόδου. Αυτό που έγινε ήταν να μην μπορεί να διαχειριστεί τη ψυχολογία του. Έλεγε ότι “νιώθω καλά, αλλά ακόμα δεν νιώθω... σωστά και δεν με νοιάζει να χάσω τη σεζόν”. Λαός αμφισβήτησε τη ψυχή του. Όχι ο Dr. Michael Casale, γέννημα-θρέμμα του Chicago, νευροεπιστήμονας και επικεφαλής στο εργαστήριο της StriVR, εταιρία που ασχολείται με την προπόνηση σε συνθήκες εικονικής πραγματικότητας.

Ο γιατρός έκρινε πως το πρόβλημα που δεν άφηνε τον Rose να αφήσει πίσω την ταλαιπωρία του τραυματισμού, δεν ήταν στο σώμα, αλλά στο μυαλό. “Το μυαλό του είχε τραυματιστεί όσο το γόνατο του και τα όσα ακολούθησαν, ουδεμία σχέση είχαν με το πόσο σκληρά δούλεψε στην αποθεραπεία ή πόσο ήθελε να επιτύχει. Ως επιστήμονας, σκέφτομαι το πώς ο τραυματισμός τον “πλήγωσε” στο μυαλό και τη ψυχολογία. Η νευροεπιστήμη έχει να κάνει με την αλλαγή... στην καλωδίωση του εγκεφάλου -τρόπον τινά- και στο πόσο μια στιγμή μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που σκέφτεσαι για εσένα και το περιβάλλον σου”.

Άπαξ και ο ειδικός καταλήξει στο ότι υπάρχει θέμα στο μυαλό, κινείται ώστε να βρει τον ιδανικό τρόπο να λύσει το πρόβλημα. Έχει μελετήσει και ερευνήσει το πώς η εικονική πραγματικότητα μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα που σχετίζονται με τη διαταραχή μετά τραυματικού στρες ή παρόμοια “βάσανα”. Οι νέες έρευνες δείχνουν πως αντί του να καταπιέζεις τις τραυματικές εμπειρίες (να τις... σπρώχνεις στα κατάβαθα του “είναι” σου) οφείλεις να τις προβοκάρεις, ώστε να τις ξεπεράσεις. Και ως προς αυτό μπορεί να βοηθήσει η εικονική πραγματικότητα, ένα πεδίο που ερευνάται ήδη από το ΝΒΑ.

H εικονική πραγματικότητα στην υπηρεσία της αποθεραπείας

Την περασμένη αγωνιστική περίοδο, η StriVR δούλεψε με αθλητές όπως ο Andre Drummond και ο Ian Mahinmi, ώστε να καταφέρουν να βελτιώσουν το ποσοστό στις βολές. Πώς; Παρακολουθούσαν τους εαυτούς τους να εκτελούν βολές στην εικονική πραγματικότητα. Η StriVR δούλεψε και με τον Teddy Bridgewater, quarterback των Minnesota Vikings σε άλλο επίπεδο: σε αυτό της επιστροφής του στις προπονήσεις, πριν καταφέρει να σταθεί στα δυο του πόδια -είχε διαλύσει το γόνατο, στην περίοδο προετοιμασίας, τον Αύγουστο του 2016 και από καθαρή τύχη δεν “έχασε” το αριστερό πόδι. Πώς; “Έτρεχε” τα συστήματα, μέσω της εικονικής πραγματικότητας. Και μάλλον ήλθε η ώρα να μιλήσουμε για το StriVR.

Όπως μπορείς να διαβάσεις στην επίσημη ιστοσελίδα της εταιρίας (ο τίτλος είναι ακρωνύμιο του Sports Training in Virtual Reality) πρόκειται για υπηρεσία “που δίνει στους ανθρώπους τα εργαλεία να ζήσουν καλύτερα τις εμπειρίες, να προετοιμαστούν για νέες προκλήσεις, να επανακτήσουν την αυτοπεποίθηση τους και να βελτιώνονται μέρα με τη μέρα”. Και όλα αυτά γίνονται διασκεδαστικά. “Δεν υπάρχει “πρέπει να κάνω” αλλά “θέλω να κάνω” με τα αποτελέσματα να μιλούν από μόνα τους”.

Πώς όμως, γίνεται αυτό: δημιουργούν video προπόνησης, υπό την οπτική του παίκτη και όπως “τρέχει” το play, οι κάμερες της εταιρίας προσφέρουν εικόνα 360 μοιρών -δηλαδή, ο έχων τη μάσκα νιώθει πως όντως αγωνίζεται υπό νορμάλ συνθήκες. Μαθαίνουν να διαχειρίζονται στρεσογόνες καταστάσεις και να διαγιγνώσκουν τους τομείς που υπάρχει πρόβλημα. Μετά, οι προπονητές, οι θεραπευτές και οι γυμναστές μπορούν να πάρουν τις πληροφορίες και να περιορίσουν τις αρνητικής αντιδράσεις.

Υπάρχουν πια ομάδες που χρησιμοποιούν την υπηρεσία, για να προετοιμάζονται για τον επόμενο αντίπαλο. Στο πελατολόγιο της start up που προέκυψε προ διετίας -είχε τρεις υπαλλήλους και τώρα έχει περισσότερους από 30- και εδρεύει στη Silicon Valley, υπάρχουν ήδη οι Wizards, οι Pistons, οργανισμοί του NFL, κολέγια... και οι εθνικές ομάδες ποδοσφαίρου της Γερμανίας.

Η ιδέα ανήκει σε πρώην kicker του Stanford, τον Derek Belch (“αφότου αναγνώρισα τις δυνατότητες της εικονικής πραγματικότητας, στην προετοιμασία των παικτών για το επικείμενο ματς”) και δοκιμάστηκε στο ίδιο πανεπιστήμιο, όπου ο Jeremy Bailenson, εκ των ιδρυτών της StriVR τελεί χρέη διευθυντή στο εργαστήριο του Virtual Human Interaction. Ο Hayward ομολόγησε πως δεν είναι τόσο σίγουρος ότι θέλει να μπει στη διαδικασία. Προτιμά να επικεντρώνεται σε video games που προσομοιώνουν μάχες και παιχνίδια όπως το μπάσκετ, και να περιμένει για την εικονική πραγματικότητα μέχρι να προσαρμοστεί απόλυτα στις ανάγκες μπασκετμπολιστών “που είμαστε σε διαρκή κίνηση”.

Ο Casale συμφωνεί πως πρέπει να γίνει δουλίτσα, αλλά επιμένει ότι η εικονική πραγματικότητα μπορεί να γίνει η λύση για πολλά προβλήματα -και δη τα ψυχολογικά των αθλητών. Πρότεινε μάλιστα στους Celtics να κάνουν το εξής: ενόσω ο Hayward κάθεται στον πάγκο και παρακολουθεί ματς της ομάδας του, να μετρούν τους παλμούς της καρδιάς και τον ιδρώτα, ώστε να διαπιστώσουν τι τον στρεσάρει περισσότερο. Η προσγείωση από άλμα; Ένας συγκεκριμένος ήχος; Να τον βοηθήσουν δηλαδή, να δουλέψει στο κομμάτι του μυαλού (“γιατί η λίγκα συνεχίζει και υπάρχει και όταν επιστρέψει, θα πρέπει να διεκδικήσει από το μηδέν, τη θέση του, το συμβόλαιο του, σε ένα διαφορετικό παιχνίδι, με διαφορετικούς παίκτες από αυτούς που υπήρχαν, πριν τραυματιστεί”, που είπε και ο George) πριν δουλέψει το σώμα.