Το θέμα είναι ότι το ΝΒΑ είναι πολύ πιο σκληρό πλέον κι οι κατάλληλες συνθήκες για να ευδοκιμήσει μια φιλοσοφία μπορεί να μην υπάρξουν. Το πρόγραμμα είναι πιο απαιτητικό από ποτέ, το ταλέντο ξεχειλίζει, οργανισμοί ανέρχονται και γκρεμίζονται στο άψε-σβήσε, κι η λίγκα φροντίζει ώστε οι ομάδες να μην μπορούν να παραμείνουν ατόφιες για πολλά χρόνια (βλέπε νέα CBA). Κάπως έτσι ο Στίβενς ανέλαβε το πόστο του Ντάνι Έιντζ το 2021, σε μια προσπάθεια επαναπροσδιορισμού της ομάδας αγωνιστικά και διοικητικά. Το δεύτερο επετεύχθη, το πρώτο όμως πέρασε από τη δίνη του Ουντόκα, πριν καταλήξει στον Τζο Μαζούλα, έναν άνθρωπο που για δύο χρόνια μάθαινε στο πλάι του Στίβενς.

Το σχέδιο του Στίβενς

Η συγκυρία είναι τρελή, έχει αναφερθεί ξανά, αλλά η επανάληψη αξίζει. Υπογράφει ο Ουντόκα, πάει την ομάδα στους τελικούς, το ίδιο καλοκαίρι ο Μαζούλα μιλάει με τους Τζαζ για τη θέση του προπονητή. Ο Έιντζ επιλέγει τον Χάρντι, που επίσης ήταν στους Σέλτικς κι ο Μαζούλα μένει στην ομάδα, αν και νιώθει έτοιμος για την βασική καρέκλα. Σκάει το σκάνδαλο με τον Ουντόκα κι ο Μαζούλα αναλαμβάνει τα ηνία, απόφαση καθαρά του Στίβενς. Όλο αυτό το χαοτικό γαϊτανάκι που ξεκίνησε από τη σκέψη ότι η ομάδα είχε φτάσει σε τέλμα και χρειαζόταν αλλαγή, οδήγησε τους Σέλτικς σε έναν άνθρωπο που αποφάσισε ότι όχι μόνο θα ακολουθήσει τα χνάρια του προ-προκατόχου του, αλλά θα το πάει κι ένα βήμα παραπέρα.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η πεντάδα των Χόλιντεϊ, Γουάιτ, Μπράουν, Τέιτουμ και Πορζίνγκις είναι μία από τις οκτώ που έχουν παίξει περισσότερες από 1000 κατοχές φέτος, κι είναι δεύτερη σε Net Rating ανάμεσά τους. Είναι η εναρκτήρια σύνθεση των περισσότερων αγώνων για τους Σέλτικς κι αυτή που θέτει τον τόνο από νωρίς, όσον αφορά το ρυθμό και το σκοράρισμα. Μιλάμε για πέντε παίκτες που μπορούν όλοι να εκτελέσουν από την περιφέρεια με μεγάλη άνεση και τεντώνουν με το καλημερα την αντίπαλη άμυνα στο μέγιστο. Βέβαια το αγωνιστικό πλάνο του Μαζούλα δεν είναι ένα απλό “έχω πέντε σουτέρ, άρα καλό spacing άρα σουτάρετε κατά ριπάς”. Βλέπουμε συχνά post-ups νωρίς στο 24ρι, είτε από τον Πορζίνγκις, είτε από τον Μπράουν. Pin downs του Λετονού στον Μπράουν για curl ή σουτ ή ξανά στον “Μονόκερο”. Τον Τέιτουμ να σημαδεύει μέχρι αηδίας αντιπάλους ψηλούς μετά από αλλαγή. Ghost screens για σουτ του Πορζίνγκις. Οι Γουάιτ και Χόλιντεϊ να πυροδοτούν τις δράσεις από την κορυφή, αλλά να καταλήγουν ως εκτελεστές στις γωνίες ή το ζωγραφιστό, κινούμενοι μακριά από τη μπάλα. Ένα τεράστιο playbook που βασίζεται στη χημεία και την εμπιστοσύνη μεταξύ των παικτών, αλλά και των ικανοτήτων που κατέχει ο καθένας ξεχωριστά. Δείτε τι εννοώ.

Ο Τζρου στο παραπάνω βίντεο για παράδειγμα, λειτούργησε ως initiator, ως roll man κι ως εκτελεστής μετά από pin. Γιατί το να έχεις πέντε σουτέρ στο παρκέ έχει ουσιαστική αξία, όταν μπορείς να γυρίσεις τη μπάλα και να μην κάνεις λάθη. Όμως με τέσσερις εξαιρετικούς κι υψηλού μπασκετικού IQ χειριστές στο παρκέ, έναν ταχύτατο ψηλό με τη μπάλα στα χέρια, αλλά και στην κίνηση χωρίς αυτή, το μότο του Στίβενς εφαρμόζεται στην εντέλεια. Ανα πάσα στιγμή ο καθένας τους μπορεί να είναι χειριστής ή φτερό ή ακόμα και ψηλός. Άλλωστε ο Πορζίνγκις κινείται εξίσου σαν ψηλός και σαν πλαϊνός, κι οι γκαρντ πολλές φορές κόβουν στη ρακέτα μετά από σκριν που δίνουν στη μπάλα. Ισορροπημένο παιχνίδι, αλλά και ρευστό ταυτόχρονα, με ασαφές κι απρόβλεπτο για τον αντίπαλο πλαίσιο.

Η προσέγγιση αυτή δεν αλλάζει δραστικά όταν μπαίνει στην εξίσωση το υπόλοιπο ροτέισον, απλά γίνονται όλα πιο στοχευμένα. Δηλαδή αν ο Χόρφορντ δεν εμπλέκεται σε σκριν πάνω στη μπάλα, μένει ακροβολισμένος στις γωνίες, αδειάζοντας την αντίπαλη ρακέτα, ενώ ταυτόχρονα σουτάρει με 40% τρίποντο. Ο Χάουζερ κινείται πίσω από τα σκριν για ελεύθερα σουτ κι ο Πρίτσαρντ περιμένει στην περιφέρεια να εκμεταλλευτεί τη βαρύτητα των συμπαικτών του, όταν η άμυνα καταρρέει πάνω τους. Ο Κορνέ προσφέρει την απαραίτητη άμυνα πάνω από το καλάθι και ανανεώνει επιθέσεις. Η σύνθεση αυτή κατάφερε σερί 11 νικώ,ν αν κι έσπασε εχθές από τους Καβς, σε ένα ματς που οι Σέλτικς μάλλον κοιμήθηκαν νωρίτερα από ό,τι έπρεπε. Το σερί αυτό στατιστικά είναι το πιο κυρίαρχο στην ιστορία του ΝΒΑ, με το Net Rating στο 22.1!

Boston's starting 5 had some strong scoring averages and shooting splits during its 11-0 stretch:

Tatum – 28.0 PPG (50.7/37.8/90.5)
Porzingis – 23.8 PPG (54.6/47.7/92.7)
Brown – 23.1 PPG (56.0/37.5/66.7)
White – 14.8 PPG (54.5/45.1/91.7)
Holiday – 11.1 PPG (57.9/60.6/75.0) pic.twitter.com/CJ3bqwf27x

— Taylor Snow (@taylorcsnow) March 6, 2024

Άμυνα, Χόλιντεϊ, Γουάιτ

Και φυσικά δεν μιλάμε για μια ομάδα που βάζει 123 πόντους ανά 100 κατοχές (1οι στο ΝΒΑ), αλλά στην άμυνα τα τρώνε όρθιοι (Ντάλας με έχεις απογοητεύσει πάρα πολύ). Οι Σέλτικς έχουν την 3η καλύτερη άμυνα ως τώρα, και μάλιστα αποδεικνύονται άκρως προσαρμοστικοί βασιζόμενοι στο σκάουτινγκ και στα analytics. Έχουν εξελιχθεί πέρα από το “αλλάξτε σε κάθε σκριν γιατί έχουμε το μέγεθος” (3η ψηλότερη ομάδα φέτος). Για παράδειγμα κόντρα στους Νικς, είδαμε άπαντες πλην του αμυντικού του Μπράνσον να παίζουν overplay, μετατρέποντάς τους σε iso team. Match-up ζώνες ή zone press σε επιλεγμένα χρονικά σημεία, για να χαλάσουν το ρυθμό. Τον Γκάρλαντ να οδηγείται στρατηγικά σε μαρκαρισμένα σουτ μέσης και μακρινής απόστασης, τον Ροζίερ και τον Χίρο να δεινοπαθούν από τους Χόλιντεϊ και Γουάιτ, πετώντας τούβλα για να μην τους μείνει στα χέρια.

Το συγκεκριμένο δίδυμο είναι ελίτ όσον αφορά την περιφερειακή άμυνα. Αμφότεροι είναι γεροδεμένοι, έμπειροι και πολλές φορές ακυρώνουν αντίπαλα σκριν, παίζοντας over. Η συγκεκριμενη ικανότητα τους καλύπτει τόσο τον Τέιτουμ, που κολλάει στα σκριν, όσο και τους Χόρφορντ, Πορζίνγκις, που στο ένα εναντίον ενός με γκαρντ μπορεί να εκτεθούν. Επομένως έχουμε δύο δυσκολοκατάβλητους θυρωρούς στην πρώτη γραμμή άμυνας κι έναν σβέλτο πύργο στη ρακέτα. Αρκεί ένα ικανοποιητικό επίπεδο αλληλοκαλύψεων και προσαρμογών για να χτιστεί μια άμυνα που κρύβει μαεστρικά τα αδύνατα σημεία της κι οδηγεί τον αντίπαλο σε μη βιώσιμες εκτελεστικές επιλογές.

Προβληματισμοί

Αυτά με τη θριαμβολογία, λίγοι προβληματισμοί πριν το κλείσιμο. Μπόλικη κουβέντα γίνεται για το αν οι Σέλτικς σουτάρουν πολύ και τι θα γίνει όταν δεν το έχουν. Οι Κέλτες φέτος φλερτάρουν με το ένα προς ένα στην αναλογία διπόντων τριπόντων. Όμως η μεγάλη πλειοψηφία αυτών είναι αμαρκάριστα και είναι σουτ που δουλεύουν για να τα βρουν. Άρα τι, να μην τα πάρουν; Σε αυτό το ρόστερ άπαντες πλην Κορνέτ μπορούν να τα στάξουν.

Παρόλα αυτά το τι γίνεται όταν τα ποσοστά δεν είναι ψηλά μπορεί να συζητηθεί. Οι Σέλτικς έχουν 9-10 σε όσα ματς σούταραν 34% και κάτω από την περιφέρεια, ρεκόρ που δεν χτυπάει καμπανάκι αλλά ίσως μια μικρή ρωγμή στο οικοδόμημα τους. Γιατί οι περισσότερες ήττες τους φέτος ήρθαν κόντρα σε ομάδες που ή αμύνθηκαν καλά στην περιφέρεια (Μπακς, Γουλβς, Πέισερς) ή είχαν το μέγεθος να μικρύνουν το γήπεδο (Ορλάντο, Ντένβερ, Λέικερς).

Το δεύτερο αστεράκι αφορά τη διαθεσιμότητα του ρόστερ. Είναι ένα σύνολο 9 ενεργών παικτών, όλοι τους με σημαντικό ρόλο και λεπτά. Το όλο φετινό εγχείρημα όμως βασίστηκε στην ικανότητα του Πορζίνγκις να κινείται παντού, και στην αναβάθμιση του Σμάρτ με τον Χόλιντεϊ. Ο Λετονός είναι υγιής ως τώρα και αποδίδει καντάρια μπάσκετ, όμως δεν έχει και το καλύτερο ιατρικό ιστορικό. Οι Χόλιντεϊ και Μπράουν επίσης έχουν μια κάποια επήρεια στους τραυματισμούς. Ακριβώς όπως στο Ντένβερ πέρυσι, στη Μασαχουσέτη έχουν ένα μικρό ροτέισον που μπορεί να τους φέρει δαχτυλίδι αλλά αρκεί ακόμη και ένας τραυματισμός στο πιο ακατάλληλο σημείο για να γύρει την πλάστιγγα κατά τους.

Είναι μια κυρίαρχη σεζόν για τους Σέλτικς, από τις πιο σοβαρές και στιβαρές της σύγχρονης ιστορίας τους. Τα νούμερα τους κατατάσσουν στις κορυφαίες regular season ομάδες όλων των εποχών και στο παρκέ σπέρνουν πανικό και τρόμο. Πίστη στο πλάνο τους, σταθερότητα, ένας προπονητής που δείχνει να τα έχει όλα υπό έλεγχο κι ένα ρόστερ που είναι το πιο πρόσφατο κι αποδοτικό στάδιο του pace and space. Οι Σέλτικς έχουν μια χρυσή ευκαιρία όχι μόνο να σηκώσουν το 18ο λάβαρο, αλλά και να επαναπροσδιορίσουν το μπάσκετ. Να γίνουν το νέο πρότυπο, αυτοί που οι άλλοι θα κυνηγούν θα μελετούν και θα αντιγράφουν.

Η όλη ιστορία μου θυμίζει ελαφρώς το 2014 και τους Σπερς, όχι ως προς τον εκδικητικό χαρακτήρα της σεζόν αλλά ως προς τη νοοτροπία. Ο Ντάνκαν μετά τους τελικούς περιφέρειας δήλωνε πως “μας έμειναν τέσσερα παιχνίδια και αυτή τη φορά θα τα πάρουμε”. Αυτόν ακριβώς τον παλμό κουβαλούν οι φετινοί Σέλτικς. Όμως, καταμεσής του Κολοράντο υπάρχει ένας μπασκετικός χομπίστας που παίζει το παιχνίδι με τον τρόπο του και δεν ενδιαφέρεται για ρεύματα, καινοτομίες ή αλλαγές. Κι απόψε τους φιλοξενεί έτοιμος να κλείσει τη σειρά και να τους κόψει την όρεξη μέχρι να τα ξαναπούν στις αρχές καλοκαιριού.