Fast Forward. Περίπου 6-7 μήνες αργότερα από την κραυγή αγωνίας του προέδρου, οι Raptors φιγουράρουν στην δεύτερη θέση της Ανατολής, έχοντας ρεκόρ 28-11 , το οποίο μεταφράζεται σε ποσοστό νικών περίπου 72% , δηλαδή το καλύτερο που είχαν ποτέ οι "Βελοσιράπτορες" από την είσοδο τους στην λίγκα το 1995. Και παρότι γενικά ο μανδύας της soft ομάδας μοιάζει ακόμη πολύ πρόωρο να αφαιρεθεί, το σύνολο του Dwayne Casey αίφνης παρουσιάζει στοιχεία ικανά να τραβήξουν περισσότερα βλέμματα, και ειδικά τα βλέμματα εκείνων που απολαμβάνουν περισσότερο μία παράσταση ενός ανεξάρτητου θιάσου σε ένα μικρό θέατρο, από τις λαμπερές παραγωγές και τα φώτα των μεγάλων σκηνών. Ναι, η φετινή στροφή των Raptors είναι φτιαγμένη για τους αυτιστικούς μύστες των παράλληλων μπασκετικών κόσμων, άρα σίγουρα όχι για μένα.

Στήριξη των επιλογών του ντραφτ

Σε κάθε περίπτωση (και εδώ μου άνοιξε τα μάτια κάμποσο ο Λεωνίδας), είναι αξιοθαύμαστο πως αργά αλλά σταθερά, η καναδική ομάδα έχει καταφερει να δημιουργήσει τον κορμό της σχεδόν εξ ολοκλήρου από τις επιλογές της στο ντραφτ από το 2015 και έπειτα. Πέραν των δύο σταρ και του Ιμπάκα, οι υπόλοιποι παίκτες του rotation είναι στην πλειοψηφία τους projects σε εξέλιξη. Η περσινή απόκτηση του "Ισπανού" μέσω ανταλλαγής, έφερε στην ομάδα τον τρίτο πόλο που χρειαζόταν, αλλά από εκεί και πέρα υπηρέτησε ως σηματοδότης του πλάνου προώθησης των επιλογών των νεαρών παικτών, των "δικών μας παιδιών". Ο Terence Ross δόθηκε στο πλαίσο εκείνου του trade, o πολύ χρήσιμος Patrick Patterson δεν ανανεώθηκε, ο Demare Carroll ουσιαστικά παραχωρήθηκε στους Nets απλώς για να δημιουργηθεί χώρος στο salary cap για τις ανανεώσεις των Lowry και Ibaka. Τελος, ο Corey Joseph χρησίμευσε στο να κατευθυνθεί προς Toronto o έμπειρος σουτέρ CJ Miles. Ο τελευταίος ήταν και η μοναδική ουσιαστική κίνηση πρόσθεσης το καλοκαίρι που μας πέρασε, μαζί με τον ρούκι σμολ φόργουορντ OG Anunoby (φωτό).

Λίγο να κοιτάξει κανείς τις αποχωρήσεις, θα διαπιστώσει πως πρόκειται περί παικτών τουλάχιστον χρήσιμων σε ένα γενικά επιτυχημένο σύνολο. Όμως το πλάνο του Ujiri φαίνεται πως δίνει μεγαλύτερη βάση στην ανάπτυξη παικτών, οι οποίοι αργότερα ενδεχομένως να χρησιμεύσουν και ως ανταλλάξιμο υλικό. Προς το παρόν πάντως παίζουν , παίζουν καλά και - ακόμη πιο σημαντικό - παίζουν πολύ και βελτιώνονται. Ο Anunoby για παράδειγμα, στην ρούκι χρονιά του είναι ήδη βασικός, έχει 39% στα τρίποντα και παίζει σωστά τον ρόλο του "υποδοχέα" πασών , λειτουργώντας ως κλασικός πλάγιος της εποχής του 3-pt shooting. Εχει να βελτιώσει πολλά ιδιαίτερα στην άμυνα και τον όγκο, όμως έχει στην πλάτη του μόλις 39 παιχνίδια επαγγελματικής καριέρας. Επιλέχθηκε το καλοκαίρι στο Νο 25. Πριν επό εκείνον, μία σειρά από άλλα draft picks έχουν ήδη βρει τον δρόμο προς την καθιέρωση.

• Ο Αυστριακός σέντερ Jacob Poeltl (2,13) επιλέχτηκε στο νο 9 το 2016 και φέτος παίζει 17,5 λεπτά, έχοντας το εντυπωσιακό 67,1% (!) σε σου εντός πεδιάς. Είναι το καλύτερο ποσοστό σε όλο το ΝΒΑ.
• Ο Pascal Siakam (2,06) από το Καμερούν επιλέχτηκε στο νο 27 την ίδια χρονιά. Δεν έχει εντυπωσιακά νούμερα, τουβλάρει τρίποντα, αλλά παρουσιάζει θεαμτική βελτίωση στο close out παιχνίδι του, στην τρίπλα και στην αμυντική αντίληψη. Ειναι ένας νεαρός χρήσιμος πασπαρτού για περίπου 20 λεπτά.
• Ο γκαρντ Fred Van Fleet δεν έγινε καν ντραφτ το 2016, καθώς αρνήθηκε προτάσεις δύο ομάδων να αγωνιστεί αρχικά στην G League. Πείσμωσε, έπαιξε στα summer League και κέρδισε την θέση στους διορατικούς Raptors. Αποτελεί μάι μικρογραφία του Joseph και σκοράρει 7,9 πόντους σε περίπου 18 λεπτά.
• Ο Delon Wright (γκαρντ 1,96) ήταν το 20ο πικ το 2015. Τσούκου τσούκου ανέβηκε στην ιεραρχία, παίρνει χρόνο και στην θέση 3, σκοράρει 8,9 πόντους σε 21 λεπτά και έχει στην τρίτη του σεζόν εκτοξεύσει το effective field goal percentage στο 57,1%! Βελτίωση.
• Τέλος, ο Norman Powel δίνει 7,3 πόντους σε 18 λεπτά από την θέση του σούτινγκ γκαρντ, καθόλου άσχημα για 46η επιλογή στο ντραφτ του 2015 (μέσω των Bucks).

Όπως βλεπετε, και οι έξι παίκτες (επτά με τον σέντερ Nogueira) έχουν πάρει σεβαστό χρόνο συμμετοχής, καθώς ο Casey έχει πιθανότατα το πιο ανοιχτό rotation σε όλο το ΝΒΑ, με 10-12 παίκτες να έχουν ενεργό συμμετοχή και τα ταλέντα των Raptors να βρίσκουν ευκαιρίες να βελτιώνονται συνεχώς. Όπως παρατηρησε και ο Λεό, αυτό που έχουν καταφέρει οι Ujiri και Casey ειναι αληθινά σπάνιο. Επιλέγοντας χαμηλά, δεν βρήκαν ουσιαστικά το παραμικρό λαβράκι, αλλά κατάφεραν να φτιάξουν χρήσιμους παίκτες , δουλεύοντας επίμονα στην ατομική βλετίωση. Και με το που άδειασαν οι θέσεις των βετεράνων, voila! Οι επιλογές τους παίζουν καλά, πολύ καλά. "Από χρονιά σε χρονιά, μέχρι και ο Valanciunas έμαθε να σουτάρει τρίποντα", όπως λέει ο και ο Μήτσος Μαυρακης του Ball Hog. Προς τιμήν της διοικητικής ομάδας των Raptors, το μονοπάτι του tanking μετά από τους διαδοχικούς αποκλεισμούς δεν επιλέχτηκε ποτέ. Aντίθετα, επιλέχτηκε κάτι άλλο, ακόμη πιο δύσκολο. Να αλλάξει μία ομάδα χωρίς να αλλάξουν ούτε οι παίκτες, ούτε ο προπονητής.

Αλλαγή αγωνιστικής κουλτούρας

Ώρα να γυρίσουμε ξανά λίγο πίσω. Το αποκαλούμενο και ως "culture reset" , βγήκε από τα χείλη του Ujiri σχεδόν αμέσως μετά τον αποκλεισμό από τους Cavs και αποτέλεσε αντικείμενο σχολιασμού δεκάδων κειμένων, τα οποία δεν σας κρύβω ότι συμβουλεύτηκα. Βασικά, η αλλαγή κουλτούρας που οραματιζόταν ο πρόεδρος ("γεια σου Βαγγέλα προεδράρα", καμία σχέση) ήταν συνώνυμη της αλλαγής αγωνιστικού πλάνου και μόνο. "Εχουμε κάνει ο,τι έχουμε κάνει πολλές φορές, χωρίς να έχει δουλέψει. Κατά την γνωμη μου, είναι εύκολο να μας παίξουν άμυνα όταν παίζουμε ένας εναντίον ενός. Είναι προβλέψιμο και νιώθουμε ότι πρέπει να κινηθούμε προς μία άλλη κατευθυνση. Ισως να είναι κάτι νέο στην λίγκα, που θα κερδίζει". Μετά από αυτή την αρχική δήλωση, όλος ο οργανισμός των Raptors έσπευσε να στηρίξει το νέο όραμα: περισσότερη κίνηση της μπάλας, περισσότερες πάσες, λιγότερες απομονώσεις, περισσότερα τρίποντα.

Oλα καλά, μόνο που σε όλα τα παραπάνω κρύβεται και κάτι ακόμη: λιγότερος Derozan, λιγότερος Lowry.  Θα μπορούσε να υποστηριχτεί το νέο πλάνο, το οποίο προσυπέγραφε και ο Casey, με τους δύο σταρ να έχουν λιγότερο την μπάλα στα χέρια; Κάποιες δηλώσεις του πρώτου εκ των δύο μεγένθυναν τις αμφιβολίες. "Νομίζω τα media το παράκαναν, λες και η αλλαγή θα είναι δραματική. Δεν είναι καθόλου έτσι. Αφορά περισσότερο το να συγκεντρωθούμε και να κατανοήσουμε τι χρειάζεται να γίνει καλύτερα από κάθε θέση". Ο Derozan μπέρδεψε τους πάντες , δημιουργώντας άθελα του ένα συναρπαστικό σίριαλ, που αφορούσε μόνο το μπάσκετ και τίποτε άλλο. Πόσο θα άλλαζαν τελικά οι Raptors, πόσο οι σταρ τους, και κατά πόσο αυτή η αλλαγή θα ήταν αποτελεσματική; 

Λίγους μήνες μετά, οι απαντήσεις δίνονται ήδη, παρά το σχετικά μουδιασμένο ξεκίνημα, το οποίο ευνόησε τους επικριτές αυτού του τύπου της αλλαγής. Καθώς επισκέφτηκα διάφορα άρθρα για να κατανοήσω καλύτερα το πλαίσιο, υπέπεσε στην αντίληψη μου ένα του Sportsnet που αφορούσε τα πρώτα παιχνίδια , όταν το ρεκόρ ήταν το μέτριο 6-4. Τότε οι "Kαναδοί" έμοιαζαν μπερδεμένοι, με τον αρθογράφο να καταλήγει πως οι δυο σταρ συνεισέφεραν σαφώς λιγότερο και πως η μειωμένη τους απόδοση έφερνε περισσότερα μειονεκτήματα απο οτιδηποτε πλεονεκτήμα διέκρινε την "αλλαγή κουλτούρας". Σε εκείνο το σημείο μάλλον δεν είχε άδικο, όμως πλέον οι Raptors είναι στο 28-11 και τα πάντα δείχνουν διαφορετικά, πολύ διαφορετικά. Το ιστορικά καλύτερο ποσοστό νικών συνοδεύεται από μία αγωνιστική μεταστροφή το λιγότερο εντυπωσιακή, η οποία στην (πολύ) πρόσφατη ιστορία μπορεί να συγκριθεί μόνο με εκείνη των Warriors μετά την άφιξη του Kerr. Ιδού τα πειστήρια, με στατιστικά στοιχεία από το Basketball Reference και το NBA.com (αφορούν μέχρι και το 28-10). Σε παρενθέσεις η κατάταξη σε σχέση με τις άλλες ομάδες της λίγκας.

This is massive, που θα έλεγαν και οι φίλοι μας οι Αμερικάνοι. Οι Βελοσιράπτορες δεν έχουν μόνο αυξήσει τον ρυθμό και τις τελικές πάσες που μοιράζουν, αλλά έχουν επιπλέον διανείμει τελείως διαφορετικά τις προσπάθειες τους στο μισό γήπεδο. Είναι η πέμπτη πιο εύστοχη ομάδα στο ΝΒΑ , παίζοντας κόντρα στο παιχνίδι του βασικού σταρ τους και ρίχνοντας το one on one στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα. Η αντιστρόφως ανάλογη εντυπωσιακή αύξηση στα στατικά σουτ, μαρτυρά πως οι πάσες βρίσκουν παίκτες στις σωστές θέσεις ή πως τουλάχιστον υπάρχει η διάθεση για σουτ χωρίς πολλές τρίπλες. Πράγματι , αν σκάψει κανείς λίγο βαθύτερα στην στατιστική, θα βρει και το πιθανώς εντυπωσιακότερο νούμερο όλων: Oι Raptors ήταν πέρυσι 27οι (σκατά δηλαδή) σε συχνότητα προσπαθειών χωρίς να έχει προηγηθεί ούτε μία τρίπλα. Φέτος είναι 6οι, δηλαδή 21 θέσεις υψηλότερα. Culture change.

Πώς αποτυπώνεται όμως αυτή η αλλαγή στον τρόπο παιχνιδιού; Για να σουτάρει κανείς περισσότερα τρίποντα και για να βρει spot-up προσπάθειες, είναι προφανές πως δεν θέλει την άμυνα κοντά του (εκτός αν λέγεται Curry, άρα χέστηκε). Συνεπώς, η εκμετάλλευση του πλάτους του γηπέδου έρχεται σε πρώτο πλάνο. Oι Raptors το πετυχαίνουν μέσω του spread pick n roll, τοποθετώντας συχνά και τον Ibaka ως έξτρα σκρίνερ στην κορυφή. Η τοποθέτηση των παικτών στις γωνίες έχει φυσικά την δική της σημασία, καθώς ανοίγει τους χώρους όσο δεν πάει.

Δεν είναι φυσικά όλες οι κατοχές ίδιες, αλλά οι "Καναδοί" είναι προσηλωμένοι γενικά σε τέτοιου είδους τοποθετήσεις, πράγμα που αποδεικνύεται και από το γεγονός πως είναι τέταρτοι στο ΝΒΑ σε προσπάθεις για τρίποντο από τις γωνίες. Παρόλα αυτά, το spread pick n roll δεν αρκεί από μόνο του για να εξηγήσει τα πάντα, καθώς δεν συνιστά ύψιστη πρωτοτυπία. O Casey το παρουσιάζει ήδη εδώ και κάποια χρόνια, απλώς φέτος οδηγεί σε περισσότερα καλά σουτ με συνέπεια.

Η διαφορά οφείλεται πιθανότατα στον τρόπο προπόνησης. Όπως διάβασα σε ένα ρεπορτάζ του CBS, στις προπονήσεις της off season το τεχνικό τιμ άλλαξε την αξία των σουτ, προκειμένου οι παίκτες να εκτιμήσουν σωστότερα τα νέα ζητούμενα. "Τα τρίποντα από τις γωνίες - όπου η απόσταση μειώνεται και το σουτ γίνεται εξαιρετικά αποτελεσματικό - μετρούσαν για τέσσερις πόντους. Τα υπόλοιπα τρίποντα αντιμετωπίζονταν κανονικά, λες και ήταν λέι απ. Οτιδήποτε ανάμεσα στον χώρο της ρακέτας και το τρίποντο μετρούσε για μηδέν ή μείον ένα (-1). Αυτή η νέα χαρτογράφηση των σουτ σχεδιάστηκε για να ξεφορτωθεί η ομάδα τις κακές της συνήθειες."

Η έμφαση στο τρίποντο, και δη στο τρίποντο από τις γωνίες, έκανε την η spread pick n roll προσέγγιση των Raptors να προσθέσει από φέτος ένα βασικό στοιχείο των motion επιθέσεων: Το διαρκές "γέμισμα" των γωνιών του γηπέδου, ακόμη και μετά την αρχική ενέργεια. Παρατηρώντας πολύ προσεκτικά την εξαιρετική πρόσφατη εμφάνιση απέναντι στους Bucks, έφτιαξα ένα μικρό βιντεάκι που συνδυάζει τρεις διαφορετικές φάσεις. Το κοινό τους στοιχείο; Οι γωνίες δεν μένουν ποτέ άδειες. Δείτε παρακάτω τις περιπτώσεις χωρίς να κοιτάτε την μπάλα. Στην πρώτη ο Van Fleet αλλάζει θέση με τον Lowry. Στην δεύτερη ο Lowry τρέχει να καλύψει το κενό. Στην τρίτη κοιτάξτε πως κινείται ο Derozan.

Aυτά δεν συνέβαιναν πέρυσι, αν θέλετε βασιστείτε στον λόγο μου. Τα απλωμένα pick n roll υπήρχαν, όμως η αποτυχία της αρχικής ενέργειας συχνά οδηγούσε σε απομονώσεις του Derozan (κυρίως) και του Lowry, οι οποίες ειδικά στα πλέι οφ κατέληγαν επάνω σε αμυντικά τείχη. Όπως είναι φυσιολογικό, η δική τους τους αφοσίωση στην αλλαγή αγωνιστικής κατεύθυνσης έχει παίξει και εκείνη τον ρόλο της και ιδιαίτερα σε ο,τι αφορά τον πρώτο εκ των δύο.

Η αλλαγη του Demar Derozan - back to Compton

O Lowry έχει μειώσει το προσωπικό του ποσοστό των iso κατοχών στο 6,2% (από 11%) και έχει δεχτεί μικρότερο ρόλο στην πίτα των κατοχών (usage rate 21,5% από 24,9%), όμως κακά τα ψέμματα, το πρώτο βιολί αυτού του συνόλου ήταν ήδη ο Derozan και αυτός παραμένει. Επίσης, ο καλιφορνέζος σταρ αποτελούσε και αποτελεί εδώ και κάποια χρόνια μία από τις πιο αμφιλεγόμενες (αγωνιστικά) φιγούρες του πρωταθλήματος, καθώς το στυλ παιχνιδιού του θυμίζει άλλες εποχές. Παρά το γεγονός ότι αποτελεί έναν φανταστικό σκόρερ, η ικανότητα του να ηγηθεί συνόλου που κάνει πρωταθλητισμό έχει αμφισβητηθεί έντονα, λόγω των πολλών σουτ από την μέση απόσταση και της πληθώρας προσωπικών ενεργειών.

Για όσους βέβαια διαβάζουν ανάμεσα στις γραμμές, οι προειδοποιητικές βομβίτσες υπήρχαν ήδη, για αυτό και οι ανησυχίες μετά τις καλοκαιρινές δηλώσεις αποδείχτηκαν υπερβολικές. Κατ'αρχην ο Derozan δεν διαφώνησε ποτέ με μία προσέγγιση για ομαδικό παιχνίδι με περισσότερη κίνηση της μπάλας και κατ'ακολουθία δεν είχε ποτέ κάποιο μένος απέναντι στο τρίποντο. "Δεν το έχω στα αλήθεια επιχειρήσει (σ.σ. να σουτάρει πολλά τρίποντα) , γιατί πάντα ένιωθα ότι δεν μου χρειαζόταν. Είναι όμως εκεί όταν το χρειάζομαι, δεν το σκεφτομαι". Πράγματι, καθώς το σύνολο χρειάστηκε από εκείνον περισσότερες πάσες, λιγότερες προσωπικές κατοχές και βοήθεια με τις αποστάσεις, εκείνος άλλαξε τα πάντα κατά το δοκούν, σε πλήρη συνέπεια με τις απαιτήσεις της συγκυρίας. Ο δεύτερος πίνακας μας, αποτυπώνει την μεταστροφή και συνοδεύεται από το ένα συγκριτικό shot chart που βρήκα στο fanragsports, περίπου μία εβδομάδα πριν αρχίσει όλη αυτή η μαλακία (δεν αντέχω άλλο, πόσο Raptors να αντέξει κανείς).

O Derozan δεν έχει γίνει ακριβώς άλλος παίκτης. Συνεχίζει να έχει υψηλό ποσοστό κατοχών σε απομόνωση, συνεχίζει να σουτάρει από μέση απόσταση σε μεγάλες δόσεις. Οι παραπάνω προσαρμογές μαρτυρούν μία σοφία. Ουτε ο παίκτης παίζει έξω από τα χαρακτηριστικά του, ούτε η ομάδα στρέφει το βλέμμα πίσω. Ουσιαστικά οι δύο έχουν συναντηθεί κάπου στην μέση. Ο παιχταράς δείχνει πιο ώριμος, έχει διάθεση να ανοίξει τις αποστάσεις και να πασάρει, ο Casey δεν αγνοεί πως παραμένει ένας εξαιρετικός σκόρερ στο ένας εναντίον ενός, που πολλές φορές δεν χρειάζεται το παραμικρό σκριν. Η συνάντηση των δύο τάσεων παράγει συχνά φάσεις σαν αυτή που ακολουθεί και η οποία ξεκινά από την βάση του "έλα να σε παίξω ένα μονάκι".

via GIPHY

Ο Derozan ωρίμασε. Είναι λογικό. Από μικρός έχει μάθει να υπηρετεί την κοινότητα, με τρόπους που ένας έξυπνος αθλητής μεταφέρει εύκολα στο παρκέ. Παιδί του Compton, μίας από τις πιο βίαιες κωμοπόλεις του Los Angeles, ο Demar έχασε πολλούς κοντινούς του ανθρώπους από συμπλοκές σε συμμορίες. Τους θείους του, τον καλύτερο του φίλο. Όπως είπε ο ίδιος στο Undefeated, υπήρξε χρονιά στην παιδική του ηλικία, που η μητέρα του παρευρέθηκε σε 20 κηδείες. Καθώς το μπάσκετ αποτέλεσε για εκείνον μια (πολύ σπάνια για άλλα παιδιά) διέξοδο από την βία, η ανάγκη του για επιστροφή στις ρίζες και συμμετοχή στην κοινότητα διογκώθηκε. Κάθε χρόνο επιστρέφει στην γενέτειρα του για να διοργανώσει ένα καμπ για τα παιδιά της περιοχής, με την συμμετοχή να είναι για εκείνα εντελώς δωρεάν.

Τα έχουμε πει παλιότερα για το Compton, που αποτελεί επίσης την πατρίδα του Dr. Dre των εμβληματικών rappers NWA, της Serena Williams, του James Harden, του Brandon Jennings και του Tyson Chandler. Είναι ο απόπατος, είναι ο λάκκος με τα σκουπίδια, είναι το μέρος που αξίζει αληθινά να γυρνά κανείς ξανά και ξανά. "Για πολλούς λόγους γυρίζω κάθε χρόνο πίσω. Γυρίζω για να κρατάω τον εαυτό μου ταπεινό. Ούτε ένα δολάριο που κέρδισα από το ΝΒΑ δεν με έκανε αυτό που είμαι. Αυτό το μέρος εδώ, αυτή η πόλη με έκανε. Ακόμη και πριν έρθω εδώ (σ.σ. για την συνέντευξη) έκανα γυμναστική στο λύκειο μου το πρωί. Τα τελευταία οκτώ χρόνια, σε κάθε offseason, γυμνάζομαι στο γυμναστήριο του παλιού μου λυκείου. Οι ανθρώποι με βλέπουν και δεν υπάρχει τίποτα καινούριο σε αυτό. Από εδώ είμαι. Είμαι ένας από εσάς. [...]. Κουβαλώ την πόλη μου στο ΝΒΑ, όχι το ΝΒΑ στην πόλη μου. Αυτή είναι η περηφάνια με την οποία πορεύομαι και φυλάω μέσα μου".

Επιχειρώντας μια μεγάλη στροφή, οι μονίμως ξενέρωτοι Toronto Raptors προωθούν νέα παιδιά, δείχνουν απόλυτη εμπιστοσύνη στον προπονητή και στα πρώτα βιολιά που τους έφεραν σε ένα καλό σημείο, αλλάζουν με επιμονή και προσήλωση τον τρόπο παιχνιδιού και έχουν ως μεγάλο σταρ τον ξεχωριστό Demar Derozan. Ιδού, υπάρχουν λόγοι για να τους υποστηρίζει κανείς.