Φυσικά, τα όσα παρουσίασαν στο παρκέ τα δύο σύνολα, κάθε άλλο παρά παράλογα ήταν. Απλώς δεν τα είχαν παρουσιάσει καθόλου πιο πριν, είτε διότι στα πόστα των πάγκων βρισκόταν άλλος (Πασκουάλ), είτε διότι τα ρόστερ δεν ήταν ακριβώς σχηματοποιημένα (προσθήκες Κιλπάτρικ, Τόμπσον), είτε διότι οι ραγδαίες αλλαγές του καλοκαιριού κάπου δυσκόλεψαν την ανάκτηση τις αγωνιστικής κατεύθυνσης - η Ζαλγκίρις άλλαξε πρακτικά όλη της την περιφέρεια. Όταν από ένα σημείο και ύστερα τα πάντα μπήκαν στη θέση τους, οι σπρίντερ της ιστορίας μας δεν ξανακοίταξαν ποτέ πίσω, αφήνοντας εμάς τους υπόλοιπους με την απορία του "μα αυτοί σέρνονταν και βάραγαν τούβλα". Είμαι και εγώ ένας από αυτούς που δεν το είδαν να έρχεται.

Έτσι ακριβώς ήταν πάντως. Τόσο οι Λιθουανοί, όσο και ο Παναθηναϊκός, μέχρι ένα σημείο δεν βλέπονταν και η ανάλυση του παιχνιδιού τους έμοιαζε με αγγαρεία. Για να φτάσουν να παίζουν τόσο αποτελεσματικά - και ταυτόχρονα όμορφα - οι Πιτίνο και Σάρας περπάτησαν περίπου όπως οι μονομάχοι σε αναμέτρηση γουέστερν. Ο ένας προχώρησε προς την ανατολή και ο άλλος προς τη δύση. Η μεταβολή τους βρίσκει πλέον αντιμέτωπους με καινούρια πρόσωπα και με τελείως διαφορετικά περίστροφα στο χέρι.

Zαλγκίρις

Προσέξτε: Για να πάρει μπρος ο Παναθηναϊκός, μετέφερε όλο του το παιχνίδι στη ρακέτα και άφησε το τρίποντο στην άκρη, προκειμένου να ελαφρώσουν τα χέρια των παικτών από το βάρος των οικοδομικών υλικών. Για να ανακάμψει η Ζαλγκίρις, αντίθετα, μετέφερε επιτέλους την μπάλα στην περιφέρεια, έχοντας ως εχέγγυο τα καλά ποσοστά της. Το βασικό πρόβλημα των Λιθουανών δεν ήταν ποτέ η αποτελεσματικότητα, αλλά το ότι σούταραν ελάχιστα τρίποντα, περίπου 15,5 ανά παιχνίδι. Στα τελευταία οκτώ παιχνίδια όμως, οι προσπάθειες πίσω από το τόξο αυξήθηκαν σε περίπου 19,5. Η διαφορά, όσο και αν ακούγεται ως "έλα μωρέ, τέσσερα σουτ επιπλέον, σιγά", είναι τεράστια και σηματοδοτεί αλλαγή πλεύσης, η οποία είχε τελικά ευργετικά αποτελέσματα στην επιθετική παραγωγή. Για του λόγου το αληθές, ιδού, πρώτα 22 παιχνίδια σε heatmap (ρεκόρ 7-15).

Το ποσοτό σταθμισμένης ευστοχίας, που επηρεάζεται από τα τρίποντα, ήταν στο 53,6%. Οι δε πόντοι που έπαιρνε η Ζαλγκίρις από κάθε σουτ ήταν στο 1.07, μέτρια πράγματα. Για την ακρίβεια, σαφώς κάτω από τον μέσο όρο της διοργάνωσης. Όταν όμως η κατανομή διαφοροποιήθηκε ...

Το ωραίο στην υπόθεση είναι πως ο Σάρας πέτυχε να αλλάξει το πλάνο, χωρίς να αλλάξει παίκτες. Ο Ντιόν Τόμπσον αντικατέστησε ουσιαστικά τον Γιανκούνας, εκτελώντας μέσες άκρες από τους ίδιους χώρους. Οι παίκτες απλώς πείστηκαν να παίξουν να διαφορετικά, με την σημασία της μεταστροφής να αποδίδεται περιεκτικώς γλαφυρά από τον ίδιο, αμέσως μετά τη νίκη στο Τελ Αβίβ πριν δυο εβδομάδες : "Το μπάσκετ είναι τελείως διαφορετικό άθλημα όταν σουτάρεις τρίποντα".

Και ... δυο αγωνιστικές μετά από όλα αυτά και μετά τα μεταμορφωμένα shot charts ... επέστρεψε στο επίμονο παιχνίδι ρακέτας, απέναντι στην ομάδα με την (arguably) πιο επικίνδυνη φροντ λάιν της Ευρώπης! Χθες το βράδυ, στο πιο κρίσιμο ματς της σεζόν στη Μαδρίτη, η Ζαλγκίρις θυμήθηκε τον παλιό της εαυτό, σούταρε μόλις 13 τρίποντα, έβαλε τα τέσσερα και τελείωσε τον αγώνα με 91 πόντους ενεργητικό και την πρόκριση των τσεπάκι, εν μέσω στιγμών συγκίνησης και δακρύων. Πώς στο διάολο; Μα, με τον πιο παραδοσιακό τρόπο που μπορεί να κερδηθεί ένας δυνατός αντίπαλος, τον σωστό εντοπισμό των αδυναμιών του και της στόχευσης σε αυτές. Όσο και αν υπάρχουν κάποιοι γενικοί κανόνες/κατευθύνσεις βελτίωσης, όπως οι προαναφερθέντες, στο παρκέ παίζουν δέκα και ένας αληθινά ικανός προπονητής γνωρίζει πώς παίζουν όλοι τους.

Στο συγκεκριμένο παιχνίδι λοιπόν, με τον Λάσο να στερείται των υπηρεσιών των Γιουλ και Ρούντι, ο Σάρας κατάλαβε πως το βάρος των επιθέσεων θα πέσει στους Αγιόν, Ράντολφ και Ταβάρες, οι οποίοι όμως παράλληλα θα έπρεπε να μαρκάρουν με την ίδια ένταση που κάνουν πάντα και τα ίδια δεδομένα μειονεκτήματα. Έτσι τους χτύπησε ανελέητα, προκειμένου να λυγίσουν υπό το βάρος των αρμοδιοτήτων. Από ένα σημείο και ύστερα, όταν είχε πια γίνει φανερό πως η Ρεάλ θα δίνει σε κάθε επίθεση την μπάλα στον τρομερό Ταβάρες και θα τον έχει παράλληλα να κάνει σκριν, να πηδά στο επιθετικό ριμπάουντ και να αμύνεται, κάθε κατοχή κατέληγε στον Ντέιβις. Και όχι μόνο αυτό, αλλά κατέληγε επιπλέον στο ένα και μοναδικό σημείο, στο οποίο ο σέντερ από το Capo Verde δεν θα μπορούσε με τίποτα να βρίσκεται, τόσο λόγω δυνάμεων, όσο και τακτικής. Ο Λάσο τον κρατάει πάντα μέσα στα όρια της ρακέτας, για να μαζεύει τα αμυντικά ριμπάουντ και να προστατεύει την στεφάνη. Ετσι, από το σημείο που η Ρεάλ πέρασε μπροστά και έπειτα (77-76), συνέβη αυτό που θα δείτε.

H τελευταία φάση είναι χαρακτηριστική. Η Ρεάλ είχε μπερδευτεί τόσο πολύ από το σφυροκόπημα, που στο μικρό twist στο σενάριο (drive του γκαρντ) δεν ήξερε πλέον τι να κάνει. Το πιο κρίσιμο καλάθι του αγώνα ήρθε, επειδή τα αμέσως προηγούμενα είχαν σχεδόν όλα επιτευχθεί με τον ίδιο τρόπο. Ήταν το τελευταίο από τα τρικ του προπονητή, τα οποία είχαν ήδη ξεκινήσει από την δεύτερη περίοδο, όταν η Ζαλγκίρις πήγαινε σε επίμονα νταμπλ τιμ στον χειριστή στα τρία τέταρτα με τον σέντερ, αναγκάζοντας τον Αγιόν να τριπλάρει στο ύψος της σέντρας και να ψάχνει τρόπους να κινήσει αυτός την επίθεση.

Απόντος Γιουλ και Ρούντι, η κυκλοφορία της Ρεάλ ήταν πιο αργή και τα off ball τρίποντα, μαζί με το παιχνίδι στη ρακέτα, οι κύριες λύσεις. Μεταφέροντας τις αρχικές ευθύνες στον Αγιόν και κλεινοντας καλά τους σουτέρ, ο Σάρας ήξερε πως θα φάει πόντους από κάτω, αλλά τουλάχιστον θα εμποδίσει τα διαστήματα οίστρου των περιφερειακών. Το είπε μάλιστα περίπου έτσι και ο ίδιος στις κάμερες, κατά την ανάπαυλα. "Στόχος της άμυνας μας είναι να μην επιτρέψει τα τρίποντα". Το κατάφερε στο έπακρο  (η Ρεάλ είχε μόλις 19%!) και όταν πλέον οι παίκτες του κουράστηκαν και ο Ταβάρες άρχισε να αλωνίζει, τότε επιστρατεύτηκε η λύση που είδατε προ ολίγου. Το κοουτσάρισμα του Λιθουανού άγγιξε το τέλειο, κάτι που δεν απαιτήθηκε επ ουδενί από τον έτερο αναμορφωτή κόουτς, τον Ρικ Πιτίνο. Ο Παναθηναϊκός, έτσι όπως παίζει τελευταία, την Μπουντούσνοστ θα την κέρδιζε ούτως ή άλλως, το μόνο που δεν γνωρίζαμε ήταν ο τρόπος.

Καλάθης

Τελικά, στο ΟΑΚΑ εκτυλίχθηκε μία τελετή ανταπόδοσης. Η καταπληκτική περφόρμανς του Νικ Καλάθη ήταν πολλά μαζί, όμως στα μάτια μου έμοιαζε σαν μία αναγνώριση προς τον κόουτς που του επέτρεψε να παίζει το μπάσκετ, ακριβώς όπως θέλει εκείνος. Ο Πιτίνο έκανε περίπου το ίδιο με όλους τους παίκτες του έτσι κι αλλιώς, αναδεικνύοντας τα χαρακτηριστικά τους, όμως στην περίπτωση του Καλάθη κάτι τέτοιο απαιτούσε παράλληλα έξτρα τακτικούς ανασχεδιασμούς, που θα απομάκρυναν το παιχνίδι του τριφυλλιού από το πικ εν ρολ, δημιουργώντας έτσι ευκαιρίες για τρέξιμο και πάσες παντού. Δεν το κατάφερε πάντα (π.χ. απέναντι στη Ρεάλ το τριφύλλι εγκλωβίστηκε και τα under οδήγησαν σε τρίποντα "μπει-δε-μπει"), όμως το κατάφερε συχνά, πολύ συχνά, με επιστέγασμα φάσεις σαν αυτές που βλέπετε παρακάτω.

H πρώτη εκ των δύο είναι ένα μικρό αριστουργηματάκι, καθώς ο Γκιστ προσποιείται ένα pick (pin down;) και κόβει στη ρακέτα. Η δεύτερη εξηγεί πολύ απλά, γιατί Παπαπέτρου και Τόμας εμφανίζονται στην κορυφή των αποδεκτών των ασίστ του Νικ, σε όλο το διάστημα της ανάκαμψης. Ο γκαρντ του ΠΑΟ τους ψάχνει συνέχεια στην πλάτη των αμυντικών. Και οι δύο φάσεις μαζί δε, φανερώνουν τις απλές αρχές, πάνω στις οποίες έχει βασιστεί η μεταφορά του παχνιδιού στη ρακέτα. Προσποιήσεις, cuts, εκμετάλλευση της off ball κίνησης απέναντι στην προσωπική άμυνα και μόνο. Λες και είμαστε στο κολέγιο.

Δεν θα είναι φυσικά εύκολο από εδώ και πέρα, όμως ήδη ο Παναθηναϊκός ανέτρεψε όλα τα δεδομένα και δημιούργησε νέα, ενόψει της νέας σεζόν: Ένας επθυμητός προπονητής, νέοι παίκτες με ρόλους, σωστό περιβάλλον για να λάμψει ο ηγέτης. Μπορεί οι πράσινοι να αποκλειστούν συνοπτικά στα πλέι οφ, διότι οι δυνάμες που έχουν δαπανηθεί δεν είναι καθόλου αμελητέες. Όμως καθώς στο εγχώριο πρωτάθλημα δεν τους περιμένει πλέον καμία πρόκληση, βρίσκονται και εκείνοι σε ένα ιδιότυπο "καθεστώς Ζαλγκίρις". Ή τώρα ή ποτέ, οι παικταράδες μας είναι παλικάρια, δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα. Είναι μια εκδοχή δημοφιλούς υπερβολής, όμως το δικαίωμα σε αυτήν έχει κατακτηθεί απολύτως άξια. Ο Ρικ μετέτρεψε τον Παναθηναϊκό σε Ζαλγκίρις, κάτι που αν το σκεφτείτε κάπως βαθύτερα, την δεδομένη στιγμή είναι μάλλον επιθυμητό. Ο δε Σάρας, απέκτησε στην Ζαλγκίριο Αρίνα στάτους Ρικ Πιτίνο. Να ένας τρόπος να πεις σχεδόν τα πάντα. Υπάρχει και άλλος.

 Το avatar

"Μάικ Τζέιμς". Υπό την καθοδήγηση του Αμερικάνου και την ανοχή του Πιανιτζιάνι, η Αρμάνι διαλύθηκε στο τρίτο δεκάλεπτο απέναντι στη Εφές, ξεχνώντας το μοιρασμα του παιχνιδιού του πρώτου μέρους και μετατρέποντας τους έξοχους Νέντοβιτς και Νάναλι σε κομπάρσους. Ας πρόσεχαν, τους αξίζει η τύχη του Ολυμπιακού. Ο Τζέιμς όλη τη χρονιά έπαιζε σαν δαιμονισμένος, όμως στα τελευταία τρία παιχνίδια χαντάκωσε μόνος του όλη την προσπάθεια, αποτυγχάνοντας να αναγνωρίσει την ποιοτική άνοδο της υπόλοιπης περιφερειακής γραμμής. Η ομάδα του Μιλάνο δεν είχε ποτέ ισορροπία και έτσι όταν χάθηκε ο Γκουντάιτις (δηλαδή ενα γερό σημείο αναφοράς) , άρχισε η σταδιακή διάλυση.

X factor - η άμυνα της ΤΣΣΚΑ

Kαλύτερα. Θα είναι πιο συναρπαστικά τα πλέι οφ χωρίς αυτό το συνονθύλεμα. Μία πρώτη γεύση από ένα ζευγάρι πήραμε ήδη χθες, καθώς Μπασκόνια και ΤΣΣΚΑ πρόσφεραν ένα όμορφο παιχνίδι στη Μόσχα, που όμως έληξε τελικά με νερόβραστο φινάλε, καθώς το αμυντικό σχήμα των Ρώσων (Χίγκινς, Χάκετ, Κλάιμπερν, Κουρμπάνοφ) στραγγάλισε την βάσκικη επίθεση. Προς το τέλος, όλοι οι παίκτες του Περάσοβιτς κατέληξαν μαρκαρισμένοι.

Θα σας πω κάτι εδώ: Kατά τη γνώμη μου η ΤΣΣΚΑ έχει υποτιμηθεί. Ο Ιτούδης, για πρώτη φορά εδώ και χρόνια, έχει στη διάθεση του lineups που μπορούν να αλλάξουν τη ροή ενός αγώνα μέσα από την άμυνα, έχοντας αποφύγει σε διάφορα παιχνίδια (βλ. Φενέρ, Μπασκόνια) την χρήση ενός εκ των Σερχι και Ντε Κολό (ή και των δύο) στην crunch time. Η ΤΣΣΚΑ αντιμετωπίζει δεδομένα έλειμμα όγκου στη θέση 5, παρόλα αυτά υποστηρίζει όσο καμία άλλη ομάδα το positionless basketball, το οποίο στο ίδιο ρόστερ συνδυάζεται με την καλύτερη περιφέρεια της ηπείρου - μακράν της δεύτερης. Και καθώς οι περισσότεροι στεκόμαστε (δίκαια) στο φορμάρισμα των Παναθηναϊκού και Ζαλγκίρις, τείνουμε να ξεχνάμε πως η πιο φορμαρισμένη ομάδα της Ευρωλίγκα είναι μάλλον αυτή. To ρεκόρ της στα τελευταία 12 παιχνίδια είναι ... 11-1, με τη μοναδική ήττα να προέρχεται από το τρίποντο-προσευχή του κορυφαίου πόιντ γκαρντ, Νικ Καλάθη.

Αλήθεια, αν βάζαμε αυτή τη στιγμή δίπλα του τους καλύτερους δυνατούς συμπαίκτες, ποιοι θα ήταν αυτοί; Η παρακάτω πεντάδα αφορά αυτούς που κατά τη γνώμη μου είναι (στην παρούσα συγκυρία, όχι γενικά) εκείνοι που κάνουν τη διαφορά.

Η πρώτη πεντάδα.

Tι δουλειά έχει ο Ρούντι ανάμεσα στα τέρατα; Πρώτον, μην ξεχνάτε ότι πρόκειται για μία απολύτως υποκειμενική άποψη, χωρίς καμία δόση αλήθειας. Δεύτερον, ο Ρούντι είναι ο πιο clutch παίκτης της Ρεάλ, με 6/9 τρίποντα στην crunch time (έχει παίξει σε πέντε κλειστά παιχνίδια) και επιπλέον παίζει τον ρόλο του συνδετικού πλάγιου, με τον τρόπο που θα ονειρευόταν κάθε προπονητής. Σε μία πεντάδα που φιλοδοξεί να κερδίζει όλες τις υπόλοιπες πιθανές πεντάδες, ένας τέτοιος παίκτης είναι ακριβώς ο,τι χρειάζεται. Όσο για τους άλλους, είναι λίγο ως πολύ δικαιολογημένη η παρουσία τους, δεν χρειάζεται μάλλον έξτρα εξήγηση.

Οι αποκλεισμένοι.

Στα παρακάτω στρώματα της διοργάνωσης, δύσκολα βρίσκει κανείς ουσιαστικούς χαμένους. Στην Μπάγερν δεν πιστεύω να θεωρούν αποτυχία την μη-πρόκριση, ενώ η Μακάμπι δεδομένα βελτιώθηκε από την έλευση Σφαιρόπουλου και ύστερα. Καθώς μάλιστα ο Μπούλετ έχει ισχυροποιηθεί στις τάξεις των φιλάθλων των Ισραηλινών, θεωρείται περίπου δεδομένο ότι το καλοκαίρι θα φτιάξει μια ομάδα στο στυλ του, ή μάλλον σε ένα νέο στυλ, που κανείς μας δεν περιμένει. Kανένας προπονητής δεν διέφυγε των δεσμών της προϋπάρχουσας ή προαποφασισμένης στελέχωσης.

Πιο κάτω, Γκραν Κανάρια, Χίμκι, Νταρουσάφακα και Μπουντούσνοστ εξαρτούν την επιτυχία τους από τις επιδόσεις σε άλλα πρωταθλήματα. Λίγο εως πολύ ήξεραν και οι ίδιες οτι δεν πάνε για πολλά, με τις ονειροπολήσεις των Ρώσων να γίνονται καπνός από την άδικη απόλυση Μπαρτζώκα και ύστερα.

Με τον ίδιο περίπου τρόπο, ξεπουπουλιάστηκε και το καλοκαιρινό μπλε πουλί των φιλάθλων του Ολυμπιακού, παγιδευμένο κάπου ανάμεσα στην ανεπάρκεια της στελέχωσης, στο τακτικό πισωγύρισμα, στον ατέρμονο χαβαλέ των παικτών και στην αποφασιστικά μπερδεμένη διοίκηση. Οι ερυθρόλευκοι κατέρρευσαν εξίσου στο αγωνιστικό και πνευματικό πεδίο, συνεπώς ένα κείμενο δεν αρκεί για την περιγραφή των πεπραγμένων και της προοπτικής τους. Τις επόμενες μέρες, τόσο ο Άλεξ (στα αγωνιστικά), όσο κι εγώ (στα υπόλοιπα) θα προσπαθήσουμε να ξεδιαλύνουμε μερικά πραγματάκια, αποφεύγοντας τελείως τις ευκολίες της απόδοσης ευθυνών. Στο κάτω κάτω, και πάρα την ανεξάντλητη μανούρα προσομοίωσης των πεπραγμένων ενός συλλόγου με οτιδήποτε σοβαρό, το μπάσκετ δεν είναι παρά ένα παιχνίδι.

Λογικά, δεν το έχει πει κανείς άλλος αυτό. Καλό Σαββατοκύριακο αγαπημένες και αγαπημένοι.