Τα "πέτρινα" χρόνια του Βλάντιμιρ, ένα βιογραφικό σημείωμα

Προερχόμενος από τις ακαδημίες της σέρβικης KK Μπέοβουκ 72, έκανε το επίσημο ντεμπούτο του με την ομάδα τη σεζόν 2004-5. Χωρίς να δείξει κάτι το σπουδαίο, αποχώρησε το καλοκαίρι του 2005 με προορισμό τη Λιθουανία και τις ρεζέρβες της Ζαλγκίρις, που ουσιαστικά είναι μία σχολή μπάσκετ του Άρβιντας Σαμπόνις, προέδρου της ομάδας, η οποία φέρει το ελαφρώς ιδιόμορφο όνομα Zalgiris - Sabonio Mokykla Kaunas. Από όλο αυτό φυσικά κρατάμε το καταπληκτικό "Σαμπόνιο". Ο 21χρονος τότε σέντερ κατάφερε να πείσει την Ζαλγκίρις να τον προωθήσει στην πρώτη ομάδα της για την επόμενη σεζόν, οπότε και προκειμένου να πάρει αρκετά λεπτά συμμετοχής, δόθηκε τελικά δανεικός σε κάποια Βαλμιέρα από τη Λετονία. Τελοσπάντων, ακολούθησε μια αποτυχημένη παρουσία στο summer league με τους Ορλάντο Μάτζικ, επιστροφή στη Λετονία για την Βέντσπιλς, από όπου μετά από δύο μήνες, εκδιώχθηκε κακήν κακώς, με την καριέρα του να έχει πάρει για τα καλά τον κατήφορο πριν καν πάρει τον ανήφορο και τον ίδιο να επιλέγει να τελειώσει τη σεζόν στη Νίμπουργκ.

Ο Στίματς έχει πλέον φτάσει τα 24 και μοιάζει περιττός, σε όποια ομάδα κι αν δοκίμασε να ταιριάξει. Εκείνο το καλοκαίρι ήταν που θα έκανε την κίνηση που θα έβαζε την καριέρα του στις σωστές ράγες, επιλέγοντας να δοκιμάσει την τύχη του στην τούρκικη Εσκισεχίρ (τότε Ολίν). Στις όχθες του ποταμού Πορσούκ, παραποτάμου του Σαγγάριου, ο Σέρβος σέντερ άρχισε να δείχνει τι μπορεί να κάνει, τελειώνοντας τη σεζόν με 14.8 πόντους σε 30 παιχνίδια και μπαίνοντας για τα καλά στα ραντάρ αρκετών ομάδων, ενός ζάπλουτου πρωταθλήματος. Ακολούθησε για μια σεζόν η Μπάνβιτ, πριν την αναβάθμιση που προσφέρει σε κάθε παίκτη η ACB, στην οποία μετακόμισε τα ταλέντα του για χάρη της Μάλαγα. Το συμβόλαιό του ήταν 1+1 και ο "ήρωάς" μας θα είχε για πρώτη φορά την ευκαιρία να παίξει στην Ευρωλίγκα, με εξαίρεση δύο παιχνίδια με την Ζαλγκίρις το 2006-07.

Η μεγάλη ευκαιρία της Μάλαγα του δόθηκε στα 28 του και πολλοί πίστεψαν ότι ήρθε η στιγμή να καθιερωθεί ως ένας μέτριος, αλλά δυνητικά χρήσιμος παίκτης για ομάδες των χαμηλότερων πατωμάτων της διοργάνωσης. Κι όμως, η ώρα του δεν είχε έρθει ακόμα. Στο τέλος της σεζόν αποδεσμεύτηκε (οι 7.5 πόντοι και τα 5 ριμπάουντ του δεν έπεισαν τους Ισπανούς) και ο ίδιος έξψαξε τρόπο να κρατηθεί στο επίπεδο της Ευρωλίγκα, με τις μετοχές του ξανά σε πτώση. Η "αναπτυσσόμενη" Μπάγερν Μονάχου του προσέφερε άλλη μια ευκαιρία, κατά την οποία ο Στίματς συνέχισε βάσει απόδοσης να είναι ο παίκτης που είδαμε την προηγούμενη χρονιά στη Μάλαγα, δηλαδή τίποτα φοβερά αξιόλογο. Το ίδιο ισχύει και για την επόμενη σεζόν (2015-16) με τη φανέλα του Ερυθρού Αστέρα.

Ποιος αλήθεια θα πίστευε το καλοκαίρι του '16, όταν ο Στίματς έμενε εκτός της Ευρωλίγκα υπογράφοντας στη Μπεσίκτας, ότι ο Σέρβος θα έκανε στο άμεσο μέλλον μια σεζόν σαν την φετινή; Μάλλον μόνο ένας άνθρωπος.

Φθινόπωρο 2017, ο "Τυφώνας Στίματς" πάνω από την Ευρώπη

Φτάνουμε στο σήμερα. Σεζόν 2017-18 ο Βλάντιμιρ έχει περάσει τα 30 και υπογράφει στην Εφές, για το καλό μεροκάματο που προσφέρει η τούρκικη ομάδα στο "παραπαίδι" που θα κάνει τα ρεπό του "αρχιμάστορα", Μπράιαν Ντάνστον. Αυτά για εμάς, την "κοινή γνώμη". Ο Περάσοβιτς όμως, με όλα τα στραβά του, που ακούει τα μύρια όσα κάθε χρόνο, έχει ώρες ώρες κάτι ιδέες - μούρλια, σχεδόν προβοκατόρικες για τις τάσεις τις εποχής. Στα 4 από τα πρώτα 5 παιχνίδια, ο Στίματς αγωνίζεται για πάνω από 20 λεπτά, αρκετά από τα οποία βρίσκεται ταυτόχρονα στο παρκέ με το "τοτέμ" της ρακέτας των Τούρκων. Με τον Ντάνστον να απορροφά τεράστιο κομμάτι των "κραδασμών", ο Στίματς βρίσκει τον χώρο, την ησυχία και την άνεση να εκμεταλλευτεί τη σύγχυση που προκαλεί στους αντιπάλους μια πεντάδα με δύο καθαρά σέντερ στη σύνθεσή της. Ο τραυματισμός του Ντέρικ Μπράουν σίγουρα βοήθησε προς αυτήν την κατεύθυνση, βέβαια.

Η φάση παρακάτω είναι χαρακτηριστική.

via GIPHY

Μπορεί ο Ντάνστον να μην αγωνίζεται ως stretch four (δεν θα μπορούσε άλλωστε), όμως κανείς δεν θα ρισκάρει να δώσει την βοήθεια, καθώς ο Αμερικάνος είναι δυνατός ριμπάουντερ και καλός στα τελειώματα. Είναι - τρόπον τινά μόνο - κάτι σαν το Ούντο - Βέσελι. Με σωστές τοποθετήσεις των υπολοίπων, ο Στίματς θα έχει κι άλλες τετοιες ευκαιρίες να πάει στην προσωπική φάση.

Η εκκίνηση της Εφές είναι απογοητευτική, με ρεκόρ 0-5, μέχρι την επίσκεψη στη Βαρκελώνη για την 6η αγωνιστική. Το παιχνίδι στο Παλάου Μπλαουγκράνα ήταν ορόσημο για τον Σέρβο σέντερ. Πρώτη νίκη για την ομάδα του, με τον ίδιο να κάνει το ματς της ζωής του και να ανακηρύσσεται MVP της αγωνιστικής, για πρώτη φορά, στα 30 του χρόνια. Αυτό ήταν, η νέα ιδέα του Περάσοβιτς είχε εδραιωθεί ως αιχμή του δόρατος για την επιθετική λειτουργία της ομάδας και κανείς δεν χαίρεται γι αυτό περισσότερο από τον Βλάντιμιρ Στίματς.

Τι άλλαξε όμως για να φτάσουμε σε αυτή τη μεταμόρφωση; Βρίσκω μεγάλο ενδιαφέρον στο εξής: Δεν είναι ο Στίματς που άλλαξε σαν παίκτης, δεν προκύπτει από πουθενά ότι έβαλε νέα στοιχεία στο παιχνίδι του, ότι βελτίωσε -σε καθοριστικό για την συνολική εικόνα του βαθμό- κάποια από τις ήδη κεκτημένες ικανότητές του. Βρέθηκε όμως για πρώτη φορά η ομάδα και ο προπονητής που εκπόνησαν ένα πραγματικό σχέδιο αξιοποίησης των όσων μπορεί να προσφέρει ο συγκεκριμένος ψηλός, δηλαδή δύναμη, σκληράδα, low profile (και ως απόρροια τούτου, αποτελεσματική) παρουσία στο παρκέ στο πλάι ενός περισσότερο κυριαρχικού ψηλού, καλά ποσοστά ευστοχίας και απόλυτη "υποταγή" για χάρη του συνόλου. Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά, με τον Βλάντιμιρ να κάνει φέτος σεζόν καριέρας και τα νούμερά του να φτάνουν ψηλότερα απ' ότι θα μπορούσε πιθανότατα κανείς να φανταστεί, για έναν "εργάτη" του αθλήματος.

Ας ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στα στατιστικά του Στίματς στην Ευρωλίγκα ως φέτος και ας τα συγκρίνουμε με τα φετινά, για να γίνει το παραπάνω πιο κατανοητό:

Πριν την 9η αγωνιστική, ο σέντερ της Εφές ήταν 13ος στην κατάταξη με βάση το PIR (ενώ μέχρι πρόσφατα βρισκόταν ακόμα και στην πρώτη τριάδα), 7oς στο true shooting%, 8oς στα ποσοστά σουτ δύο πόντων και μόνο 35ος στα λεπτά/αγώνα με 24.3.

Η λογική λέει ότι στη συνέχεια της σεζόν, τα νούμερα του Στίματς θα επανέλθουν σταδιακά σε πιο... γήινα επίπεδα, καθώς το τρικ του Περάσοβιτς θα προκαλέσει αργά η γρήγορα τη δημιουργία των αντίστοιχων "αντιδότων", τουλάχιστον από τις ομάδες που έχουν τα υλικά για να τα "μαγειρέψουν". Ως τότε, ας αναγνωρίσουμε όχι μόνο την προσπάθεια του ίδιου, αλλά και την έμπνευση του Περάσοβιτς η οποία είναι πραγματικά πρωτοποριακή, όταν μιλάμε για την εποχή των small ball σέντερς. Άλλωστε, συχνά έχουμε στο μυαλό μας ότι "πρωτοποριακό" είναι κάτι που έρχεται κατά κάποιον τρόπο από το μέλλον, ξεχνώντας ότι στο μπάσκετ συχνά η πρωτοπορία προκύπτει από την επιστροφή σε κάτι που έχει πλέον θεωρηθεί ελαφρώς παρωχημένο και επανέρχεται για να κάνει την τάση της εποχής να αναγκαστεί να ψάξει λύσεις, για τις... παλαβομάρες του "τρελού του χωριού", που μοιάζει με σπυρί στον κώλο.