Τα τελευταία χρόνια οι μάχες της Φενέρ με την Εφές έχουν πάντοτε μια άγρια ομορφιά. Οι δύο τουρκικές ομάδες βρίσκονται στο απόγειο τους (η κάθε μια με τα... φεγγάρια της) από το 2015 κι ύστερα, επομένως είναι φυσιολογικό το προϊόν να είναι κι ανάλογο. Το αποτέλεσμα των εφετινών τελικών (3-1 η Φενέρ) ίσως να φάνταζε με έκπληξη πριν ένα μήνα, αλλά κατά την διάρκεια τους, ήταν απλώς το νορμάλ, από μπασκετικής πλευράς. Μια ομάδα πιο έτοιμη και προσηλωμένη, με περισσότερες λύσεις και πολλούς παίκτες σε καλή κατάσταση, καθάρισε μια άλλη που είναι σαφώς πιο επιτυχημένη τα τελευταία χρόνια, αλλά στο συγκεκριμένο τάιμινγκ ήταν... ξεζουμισμένη, ενώ ίσως να μη σκεφτόταν απόλυτα το τώρα, έχοντας στην άκρη του μυαλού της και το "λίγο παραπέρα".
Η καλύτερη Φενέρ της σεζόν
Η νέα πρωταθλήτρια της Τουρκίας είχε πολλά σκαμπανεβάσματα στη σεζόν. Παραδόξως το καλύτερο της διάστημα ήταν τότε, αν θυμάστε, με τις πολλές σερί νίκες στην Euroleague, τον Ιανουάριο νομίζω, όταν έλειπαν οι Ντε Κολό και Βέσελι, οι δύο ντε φάκτο κορυφαίοι της παίκτες. Οι Τούρκοι είναι πάνω κάτω σαν κι εμάς στο αθλητικό τους mindset κι υπήρχαν φωνές στα λαλίστατα social media που έλεγαν μέσες άκρες "τι τους θέλουμε πια, παίρνουν και το μισό μπάτζετ" και τέτοια "ωραία". Σχόλιο ουδέν. Στην πραγματικότητα, η Φενέρ όλη τη χρονιά ήταν μια μετριότατη ομάδα -με τους δύο γερόλυκους ή χωρίς- που προφανώς δεν έπεισε ότι αξίζει να είναι στην οκτάδα (άσχετα με το μπάχαλο που έγινε στην βαθμολογία με το διώξιμο των ρωσικών) και παράλληλα δεν έδειχνε να είναι σε θέση ισχύος σε ο,τι αφορά τις εγχώριες κούπες. Εξάλλου τον Φλεβάρη η Εφές είχε πάρει πανεύκολα το κύπελλο στην Προύσα, με τον Σάσα Τζόρτζεβις να δουλεύει όλη τη σεζόν με μαύρα σύννεφα πάνω από το αστραφτερό του κεφάλι.
Πολλές φορές όμως ένα μίγμα αγωνιστικών κι εξωγενών παραγόντων μας κάνει όντως να πιστεύουμε ότι ο Σάλε δεν είναι κανονικός προπονητής. Λάθος. Ο Σάλε είναι κανονικός προπονητής κι αυτό είναι όλο. Δεν είναι στο ένα άκρο, δηλαδή Ομπράντοβιτς, ούτε όμως και... αυτό που νομίζουν πολλοί ότι είναι τέλος πάντων. Έχει πίσω του αξιοπρεπείς δουλειές κι ακόμη κι αν το μπάσκετ που έχει παρουσιάσει δεν μας αρέσει, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε πως έχει μια αξιοσημείωτη αποτελεσματικότητα στην κατάκτηση τίτλων. Το κοντέρ του γράφει πολύ πλέον (2022 Πρωταθλητής Τουρκίας, 2021 Πρωταθλήτης Ιταλίας, 2019 BCL, 2018 και 2016 κύπελλα σε Γερμανία και Ελλάδα αντίστοιχα, τρία ασημένια μετάλλια σε Ολυμπιακούς, Παγκόσμιο και Ευρωμπάσκετ με τη Σερβία), ποιος είμαι εγώ να πω ότι "δεν κάνει"; Ο Σάλε λοιπόν παρουσίασε γενικά στα playoffs μια ομάδα παραπάνω από decent. Έκανε τους αθλητές του να δείξουν χαρακτήρα και να βγάλουν στο παρκέ δίψα για ένα δυνατό φίναλε στη σεζόν.
Το φινάλε αλλάζει το πρόσημο της παρουσίας του στην Πόλη. Ο Σάλε φεύγει με μια μεγάλη επιτυχία στις αποσκευές του, κατακτώντας το πρώτο πρωτάθλημα της Φενέρ μετά από μια τετρατία και το 13ο της ιστορίας της. Η σειρά με την Νταρουσάφακα (3-1) μάλλον έκανε καλό στη Φενέρ, η οποία χρειάστηκε να παίξει καλά για την περάσει. Δεν θα λέγαμε ότι την πέρασε δύσκολα, αλλά μπήκε σε ένα μίνι μομέντουμ τελικών μέσα από αυτή την διαδικασία. Στους τελικούς κομβικό θεωρώ πως ήταν το Game 1, όπου η Φενέρ όχι απλώς έκανε το 1-0 με 85-76, αλλά έδειξε γενικά ότι μπορεί να κοντράφει φουλ την Εφές. Παρεμπιπτόντως, Βέσελι (17π., 7ριμπ.) και Ντε Κολό (13π., 7ασ.), οι δύο παίκτες του συνόλου που κουβαλούν την μεγαλύτερη πίεση, έκαναν σπουδαίο ματς. Το Game 2 δε χρίζει σοβαρής ανάλυσης, αφού ήταν πάρτι της ομάδας του Τζόρτζεβιτς με άπειρους πρωταγωνιστές και στον αντίποδα μιας τραγικής Εφές. Ο Μίτσιτς είχε μόλις επανέλθει από τον τραυματισμό του κι ήταν εκτός κλίματος, ενώ ο Λάρκιν έβαλε 10 ποντάκια στο ημίχρονο και μετά... άραξε να δει την έκρηξη των γηπεδούχων.
Το 2-0 κι η εν γένει εικόνα των δύο ομάδων υπαγόρευε πως η Φενέρ πολύ δύσκολα θα έχανε αυτή την κούπα - κι όντως έτσι έγινε. Η Εφές έβγαλε μια αντιδρασούλα (τι διάολο, πρωταθλήτρια Ευρώπης είσαι...) στο Game 3, όπου είδε τους Λάρκιν και Μίτσιτς να σεληνιάζονται και να βάζουν μαζί 66 από τους 102 πόντους της. Μια συνθήκη που ήταν εξαίρεση κι όχι κανονικάς στη σειρά, αφού οι δύο υπερήρωες της Αναντολού επέστρεψαν στις... χαλαρές πτήσεις στο καθοριστικό Game 4, όπου η Φενέρ τελείωσε την δουλειά. Το break της ήρθε σχετικά εύκολα, με τους Βέσελι και Ντε Κολό να βάζουν ξανά την υπογραφή τους με 18 και 17 πόντους αντίστοιχα.
Οι δύο αυτοί παικταράδες έπαιξαν καλά, αλλά είχαν και κίνητρο. Κάπου θίχτηκε κι ο δικός τους αθλητικός εγωισμός, άλλωστε δεν μπορούμε να πούμε ότι αυτοί οι δύο παίζουν δα και για να φτιάξουν το επόμενο τους συμβόλαιο. Στους τελικούς φάνηκε το λίγο-πολύ γνωστό, ότι αυτοί οι δύο δηλαδή ανεβάζουν όχι μόνο ποιοτικά τα σύνολο, αλλά και σε θέμα προσωπικότητας κι εμπειρίας. Είχαν και διάφορους συμπαραστάτες (καλοί οι Μαχμούτογλου, Γκούντουριτς, Χένρι, Μπούκερ, ακόμη κι ο Μπιμπέροβιτς βοήθησε) και... αυτό ήταν όλο.
Στο ρεζουμέ, η διαφορά του κινήτρου ήταν εμφανής. Όπως σημαντικό ήταν και το χάσμα σε σχέση με τη φρεσκάδα των δύο ομάδων. Η Φενέρ ήταν σαφώς πιο γεμάτη σε ενέργεια, με περισσότερες ανάσες, τρεξίματα, διάθεση να κλέψει μπάλες κτλ. Ο Τζόρτζεβιτς έκανε σε γενικές γραμμές καλό ροτέισον σε όλη τη σειρά, αξιοποίησε σωστά το υλικό του. Boostαρε τους παίκτες του, τους έκανε να μείνουν προσηλωμένοι στο στόχο. Παρότι ο ίδιος, όπως και διάφοροι παίκτες δεν θα είναι του χρόνου στην Πόλη, δεν είχαν το μυαλό τους στα... μπάνια και την ατομική τους προστασία, αλλά έμειναν ως το τέλος μαζί για την επίτευξη του στόχου.
Η Φενέρ φάνηκε πως δούλεψε πάνω σε αυτόν τον στόχο. Και τον κατέκτησε δικαίως, χωρίς να αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης της ανωτερότητας της στη σειρά. Διασκέδασε παράλληλα και τον θεατή, κατά διαστήματα έπαιξε όμορφο, ελκυστικό μπάσκετ. Και φυσικά, επειδή έπαιξε τον ρόλο του, ακόμη ένα στοιχείο που πρέπει να αναφέρουμε: το πλεονέκτημα έδρας. Άμεσα δεν επηρέασε τη σειρά, όμως το γεγονός πως η Φενέρ ξεκίνησε με δύο εντός παιχνίδια κι έκανε το 2-0, ήταν ο,τι ακριβώς χρειαζόταν για να τονώσει το ηθικό της, προτού πάει στη Σινάν Ερντέμ. Εκεί όπου ήξερε ότι έχει... μαξιλαράκι ασφαλείας.
Για να καταλάβετε, τηρουμένων των αναλογιών, η Εφές ήταν κι εντός των τειχών όπως στην Ευρωλίγκα πάνω-κάτω. Έκανε κάτι... κουλές ήττες που της κόστισαν την πρώτη θέση. Ήταν... διεκπεραιωτική, αλλά ορισμένες φορές το πλήρωνε. Έκανε 7 ήττες για την ακρίβεια. Η Φενέρ είχε μια λιγότερη. Όχι μεγάλη διαφορά, αλλά αρκετή για την στείλει στην post season με το -άλλοτε μικρότερο, άλλοτε μεγαλύτερο- μπόνους του πλεονεκτήματος. Κοινώς, το κάδρο με τα pros και cons των δύο μονομάχων τελικά φέρνει σε ευνοϊκότερη θέση τη Φενέρ, στο τέλος της ημέρας.
Μπορεί να μην είναι καλύτερη ομάδα από την Πρωταθλήτρια Ευρώπης, ή μπορεί και να είναι. Το ζουμι είναι πως τώρα που μιλάμε, τον Ιούνιο που έπαιξαν οι ομάδες, το πιθανότερο είναι πως και σε σειρά 10 αγώνων, η Φενέρ ίσως να έπαιρνει τους 6 ή πιο αισιόδοξα τους 7. Δεν θα ήταν απίθανο.
Το μπάσκετ όμως, κι ίσως τα πάντα γύρω μας, είναι και θέμα longevity. Με απλά μαθηματικά το 9 είναι μεγαλύτερο του 1. Κοινώς, ρεαλιστικά προσεγγίζοντας το θέμα, ο ένας φανταστικός μήνας δεν αρκεί για να υπερκαλύψει το δείγμα των προηγούμενων εννέα μηνών. Εκτός κι αν συνέπαιρνε το συναίσθημα το μάνατζμεντ της Φενέρμπαχτσε κι έλεγαν "πω, μας έφερε την κούπα, ας τον κρατήσουμε και του χρόνου".
Άδεια και κουρασμένη η Εφές
Πριν από είκοσι μέρες η ομάδα του Αταμάν κατέκτησε την Ευρωλίγκα στο Βελιγράδι, κάνοντας το back-to-back με δύο οριακές νίκες επί του Ολυμπιακού στον ημιτελικό και της Ρεάλ στον τελικό. Η Εφές κατανάλωσε άφθονη ενέργεια εκείνο το διάστημα -συμπεριλαμβανομένων και των playoffs με την Αρμάνι- κι έκανε κατανοητό πως αυτός ήταν ο βασικός της στόχος για φέτος. Αφού τον πέτυχε, ακολούθως είδαμε το κλαμπ να ανάβει τις μηχανές του για τον σχεδιασμό της νέας σεζόν, με μεταγραφές (Κλάιμπερν) και ανανεώσεις (Λάρκιν, γηγενείς). Όχι μείωση του μπάτζετ δε θα 'χει η Εφές όπως φαίνεται, αλλά θα προσπαθήσει να χτυπήσει το threepeat που μόνον η Γιουγκοπλάστικα έχει κάνει.
Στο μεταξύ, δεν ξέρω αν υποτιμήθηκε ο εγχώριος στόχος, εντούτοις εκ του αποτελέσματος η Εφές δεν ήταν στη σειρά με τη Φενέρ η... Πρωταθλήτρια Ευρώπης. Το σύνολο του Αταμάν έδειξε γενικώς κουρασμένο σε όλα τα τουρκιά playoffs. Την ταλαιπώρησε πολύ κι η Γαλατά του Πιστιόλη στους ημιτελικούς. Μη ξεχνάμε πως είναι ένα σύνολο με υψηλό μ.ο. ηλικίας κι αρκετές μονάδες άνω των 32-33 ετών. Μέσα σε όλα, βάλτε και το ψυχολογικό άδειασμα των αστέρων της μετά την κατάκτηση της ευρωπαϊκής κούπας. Αυτοί οι παίκτες έχουν σηκώσει τα πάντα, δε χάθηκε ο κόσμος για μια εγχώρια αποτυχία, μετά από χρόνια. Πήραν έναν τελικό, όπου πράγματι έπαιξαν εξαιρετικά, όμως κατά γενική ομολογία στη σειρά ήταν σαφώς κατώτεροι των περιστάσεων. Για να το θέσω πιο σωστά, οι Εφεσαίοι (sic) ήταν στους τελικούς και χειρότεροι της Φενέρ και χειρότεροι της... real Εφές
Στο mix του κοπιαστικού κλεισίματος της σεζόν και του πνευματικού "τιλτ" βάλτε και δύο σημαντικές απουσίες, εκείνες των Μπομπουά και Σιμόν. Δύο παικτών δηλαδή που είναι κλειδιά στην περιφέρεια και πολύ συχνά έδιναν αξιόπιστες λύσεις από την περίμετρο. Δεν λέμε ότι θα αρκούσε η παρουσία κάποιου εκ των δύο για να τα αλλάξει όλα, προς θέου. Αλλά θα ήταν έξτρα επιλογή-ες για το σκοράρισμα. Η Εφές δε τίθεται θέμα πως δεν άξιζε να πάρει το πρωτάθλημα, το οποίο παρά την μέτρια εικόνα της ομάδας του, ο Αταμάν έδειξε να το πιστεύει. Θα μου πείτε δηλώσεις του τύπου "εμείς θα το πάρουμε, εγώ θα σηκώσω την κούπα κτλ.", τις κάνει πάντα, οπότε φευ. Η ουσία πάντως είναι πως η Εφές δε... σκοτώθηκε κιόλας για τον τίτλο της BSL κι αυτό ίσως δείχνει κάτι για του χρόνου. Πως μπρος στο τρίτο σερί ευρωπαϊκό, τι είναι η τουρκική Λίγκα...
ΥΓ. Πόσο εφικτό είναι στη σφαίρα του τρισδιάστατου κόσμου των πέντε αισθήσεων ο Τζόρτζεβιτς να 'χει πράγματι... άστρο; Ανέφτικο είναι, μη το σκέφτεστε, εκτός κι αν πιστεύετε ότι μας επηρεάζει η Πανσέληνος. Σχήμα λόγου είναι το "έχει άστρο". Το θέμα είναι ότι ίσως για κάποιους αυτή να είναι όντως η μόνη εξήγηση που έχουν να δώσουν στο -περισσότερο ελληνικό, παρά ευρέως διαδεδομένο- ερώτημα "γιατί θεωρείται διαχρονικά κακός προπονητής ο Σάσα Τζόρτζεβιτς;". Είπαμε, η αλήθεια είναι κάπου στην μέση.
