Λίγα λόγια για τις δύο ομάδες που έφτασαν στο τέλος της διαδρομής, κι ας ξεκινήσουμε από την νικήτρια Γκραν Κανάρια. Η ομάδα του Γιάκα Λάκοβιτς ήταν η κορυφαία επίθεση της διοργάνωσης, με 116.9 πόντους ενεργητικό ανά 100 κατοχές. Η Ισπανική ομάδα είχε τη μεγαλύτερη ισορροπία στην επίθεση της, ειδικά στο διαμοιρασμό του σκορ, με μόλις δύο παίκτες σε διψήφιο αριθμό πόντων (Σούρνα, Σλότερ) και άλλους πέντε πολύ κοντά σε αυτό (Μπρουσίνο, Μπαλτσερόφσκι, Ντιόπ, Μπενίτε, Ίνγκλις). Γενικώς τα νούμερα της Γκραν Κανάρια ήταν ακραία φέτος. Πρώτη σε AST%, δεύτερη σε μέσο όρο και με εξαιρετική αναλογία ασίστ λαθών. Τρίτη καλύτερη άμυνα, με φοβερή πίεση στα αντίπαλα γκαρντ και πολύ καλή αντιμετώπιση των pick n roll. Στην πορεία της ως το τρόπαιο, η ομάδα του Λάκοβιτς πήρε την πρωτιά στον δεύτερο όμιλο και απέκλεισε κατά σειρά τις Μπόυρσασπορ, Παρί, Μπανταλόνα (που μάλλον ήταν ο πραγματικός τελικός), ενώ στον τελικό νίκησε την Τουρκ.
Ο Άλεξ Μπαλτσερόφσκι, για τον οποίο σας είχαμε μιλήσει και κατά τη διάρκεια του Ευρωμπάσκετ, ψηφίστηκε ο Rising Star της φετινής σεζόν, για δεύτερη φορά μετά το 2020-2021. Ο 22χρονος Πολωνός έγραψε 8.6 πόντους, 3.8 ριμπάουντ και 1 τάπα σε 17 λεπτά ανά αγώνα, με 70% στα δίποντα και 41% στα τρίποντα. Ενδεχομένως να τον δούμε σε καλύτερη ομάδα μελλοντικά και θα έχει την τέλεια ευκαιρία να διεκδικήσει μια τέτοια “προαγωγή” από του χρόνου, κόντρα στους κορυφαίους της Ευρώπης, αν παραμείνει στην ομάδα. Ο έτερος που έχει τραβήξει αρκετά βλέμματα και ήδη συνδέεται με κάποιες ομάδες Ευρωλίγκα, είναι ο Νταμιέν Ίνγκλις. Ο φόργουορντ/σέντερ της Γκραν Κανάρια ήταν άκρως ποιοτικός φέτος με σχεδόν 10 πόντους ανά αγώνα, 4 ριμπάουντ και 34% από την περίμετρο. Πολύ καλή επιλογή για αναπληρωματικός, δεδομένου ότι έγραψε τα παραπάνω σε μόλις 17 λεπτά.
Η Τουρκ Τελεκόμ ήταν η φιναλίστ της φετινής σεζόν, σε μια πορεία αρκετά στρωμένη από πλευράς αντιπάλων στα νοκ άουτ, καθώς αντιμετώπισε κατά σειρά τις Μπρέσια, Ούλμ, Προμετέι (μεγάλη νίκη, η Ουκρανική ομάδα έτρεχε σερί από το 2022), πριν ηττηθεί στον τελικό από τη Γκραν Κανάρια. 5η πιο παραγωγική επίθεση με 115 πόντους ανά 100 κατοχές, ίδια κατάταξη και στην άμυνα με DefRTG της τάξης του 107.2. Ειδικά στα νοκ άουτ η άμυνα του Ερντέμ Τσαν έδωσε ρέστα. Ο Τούρκος προπονητής, που ανήμερα του τελικού διακομίστηκε στο νοσοκομείο μετά από πρωτοφανή σκηνικά με τον οδηγό του λεωφορείου, ψηφίστηκε ως ο κορυφαίος της σεζόν που διανύσαμε. Δίκαια θα λέγαμε, καθώς το ρόστερ απέδωσε υπέρ του δέοντος κι έφτασε μια ανάσα από το τρόπαιο και το εισιτήριο για την Ευρωλίγκα του 2023-24. Μια ομάδα μηχανή στο πως δούλευε στα ριμπάουντ, όμως όχι τόσο δημιουργική στην επίθεση, κάτι που φαίνεται κι από τις ασίστ. Είχε όμως καλούς score creators και φυσικά τον MVP της διοργάνωσης, δηλαδή τον Τζέριαν Γκραντ.
Ο 30χρονος μεσαίος εκ των αδερφών Γκραντ, που βρέθηκε και στα μέρη μας για τον Προμηθέα τη σεζόν 2020-2021, καθοδηγούσε μαεστρικά την ομάδα καθόλη τη διάρκεια της σεζόν. 15 πόντοι ανά αγώνα κι 6.1 ασίστ με μοναδική παραφωνία το ποσοστό τριπόντων, που ήταν κάτω από 30%. Δίπλα του είχε δύο πολύ άξιους συμπαραστάτες, τον Άξελ Μπουτέιγ και τον Ταϊρίκ Τζόουνς. Ο Μπουτέιγ ήταν ένας εκ των κορυφαίων σκόρερ της διοργάνωσης, σεσημασμένος σουτέρ με 44.4% από τη γραμμή των 6.75 και 17.8 πόντους κατά μέσο όρο. Με παραξενεύει που ως τώρα δεν έχει πάρει ευκαιρία σε μεγαλύτερη ομάδα, δεδομένου ότι είναι 28 κι έχει δείξει εξαιρετικά δείγματα γραφής από το 2019 που ήταν στη Μπιλμπάο του Άλεξ Μούμπρου.
Αυτός που θεωρώ θα δεχτεί αρκετές προσφορές φέτος είναι ο Ταϊρίκ Τζόουνς. 26χρονος σέντερ ύψους 2.06, φέτος είχε 12.7 πόντους, 8 ριμπάουντ, 1.3 κλεψίματα και 1 τάπα. Ένας αίλουρος, φοβερή αντίληψη του παιχνιδιού πάνω από τη στεφάνη, είτε μιλάμε για ριμπάουντ είτε για μπλοκ. Είναι άνετα μια μεταγραφή που θα μπορούσε να κάνει η Μακάμπι ή η Μπάγερν φερειπείν, που αρέσκονται σε αθλητικούς ψηλούς για να πλαισιώνουν τα γκαρντ τους.
MVP του τελικού ήταν ο Σούρνα της Γκραν Κανάρια, ενώ την κορυφαία πεντάδα του Γιούροκαπ απαρτίζουν οι Γκραντ, Μπουτέιγ (Τουρκ Τελεκόμ), Ντι Τζει Στέφενς (Προμετέι), Σούρνα (Γκραν Κανάρια) και Άντε Τόμιτς (Μπανταλόνα)
Ήταν μια σεζόν αναμενόμενα ανταγωνιστική στο Γιούροκαπ, καθώς η απουσία ομάδων με πολύ μεγαλύτερο προϋπολογισμό, όπως οι Παρτιζάν, Βαλένθια και Βίρτους, πρακτικά άφησε κενή την κορυφή της πυραμίδας. Η δυναμικότητα της διοργάνωσης συνολικά έπεσε, όπως και το ενδιαφέρον, χωρίς κάποια κλασική μπασκετική δύναμη να πρωτοστατεί. Όμως σαν αποτέλεσμα οι συμμετέχουσες ήταν συνολικά πιο κοντά σε ικανότητες και μπάτζετ. Έτσι είδαμε δυνατές κόντρες μεταξύ των ομάδων και στην φάση των ομίλων και στα νοκ άουτ, με αρκετούς παίκτες να αναδύονται και κάποιους από αυτούς να είναι υποψήφιοι για την μετάβαση στην Ευρωλίγκα.
Για την επόμενη χρονιά δεν ξέρουμε ποιες ομάδες θα συμμετέχουν. Θα είναι αρκετές από τη φετινή σεζόν προφανώς, όμως θα οριστικοποιηθούν κάπου ως τα τέλη Ιουλίου, αφού περάσουν τη διαδικασία αξιολόγησης. Υπάρχουν κάποιες προδιαγραφές που κάθε ομάδα οφείλει να πληροί αν θέλει να συμμετάσχει στη διοργάνωση:
- Να μην υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές
- Ελάχιστο μπάτζετ στα 2.5 εκατομμύρια ευρώ
- Μέγιστο ποσοστό αυτού που μπορεί να ξοδευτεί σε μισθούς παικτών είναι το 65%
- Συνολικό οικονομικό έλλειμμα όχι μεγαλύτερο του 10% του μέσου προϋπολογισμού ενός συλλόγου σε μια περίοδο τριών ετών.
- Περιορισμός των εισφορών των μετόχων στο 65% κατ' ανώτατο όριο των συνολικών εξόδων του συλλόγου.
Οι παραπάνω απαιτήσεις εξασφαλίζουν ένα βαθμό ισονομίας μεταξύ των συμμετεχόντων, αν και το γεγονός πως δεν θεσπίζεται ανώτατο όριο προϋπολογισμού μπορεί φυσικά να δημιουργήσει χάσμα μεταξύ των ομάδων. Ας μην ξεχνάμε πως οι Παρτιζάν, Μπολόνια, Βαλένθια δεν έχουν εγγυημένη συμμετοχή για την επόμενη Ευρωλίγκα, και πως η Μονακό, ως πρώτη μεταξύ των ομάδων που ανέβηκαν από το Γιούροκαπ, καπάρωσε αυτή τη θέση για του χρόνου. Ακόμη κι αν υπάρχουν δύο ακόμη wild cards λόγω της μη συμμετοχής των Ρωσικών ομάδων, οι θέσεις αυτές είναι περιζήτητες και δεν αποκλείεται να δοθούν με βάση το μάρκετινγκ ή οικονομικά κριτήρια.
Επομένως εδώ δημιουργείται μάλλον εύλογα ο εξής προβληματισμός. Αν και το δέλεαρ της Ευρωλίγκα είναι εκεί και πάντα αναμένει την ομάδα που μπορεί να κατακτήσει το Γιούροκαπ, εντούτοις υπάρχει ουσιαστική προοπτική για τις ομάδες αυτές πέρα από τη χαρά της συμμετοχής; Η απάντηση έχει δοθεί ήδη από την Μονακό. Ο μόνος τρόπος ώστε να παραμείνει στην Ευρωλίγκα μια ομάδα που προέρχεται από το Γιούροκαπ, είναι να τερματίσει ψηλότερα στην κατάταξη από τις άλλες ομάδες που επίσης έρχονται από εκεί. Τουλάχιστον στην παρούσα φάση, που έχουμε αρκετές συμμετέχουσες από τη δεύτερη σε δυναμικότητα διοργάνωση.
Όμως η Μονακό δεν έφτασε εκεί αμιγώς με προσεκτικό σχεδιασμό, σκάουτινγκ και οικονομικές μεταγραφές που απέδωσαν. Κατά βάση ξόδεψε και ξοδεύει πολύ χρήμα για τα δεδομένα των ομάδων του Γιούροκαπ. Δεν είναι τυχαίο πως τα δύο τελευταία χρόνια, Προπονητές της Χρονιάς ψηφίστηκαν οι Αλιμπίγιεβιτς και Τσαν, δύο άνθρωποι που υπέρβαλλαν εαυτούς για να φτάσουν τα πολύ κατώτερα σύνολα τους στον τελικό, κι ας τον έχασαν. Κι όπως σχολιάσαμε, ενδέχεται αρκετοί από τους πρωταγωνιστές, τόσο της φιναλίστ, όσο και της πρωταθλήτριας, να μην είναι στα ρόστερ την επόμενη σεζόν, γιατί αδυνατούν να ανταγωνιστούν οικονομικά τις κορυφαίες ομάδες της Ευρώπης.
Δημιουργείται έτσι ο εξής φαύλος κύκλος για τις ομάδες που δεν είναι Μονακό, Παρτιζάν, Μπολόνια, ή Χίμκι παλιότερα. Συμμετοχή στο Γιούροκαπ – ενδεχόμενη κατάκτηση – συμμετοχή στην Ευρωλίγκα - τελευταίες θέσεις – επιστροφή στο Γιούροκαπ. Αυτή η διαδρομή δεν προσφέρει απολύτως τίποτα, πέρα από μια κάποια βελτίωση των κερδών λόγω τηλεοπτικών και χορηγών. Φυσικά ούτε η Ευρωλίγκα κερδίζει από αυτό. Η δυναμικότητα του πρωταθλήματος δεν θα βελτιωθεί από τη Γκραν Κανάρια, ακόμα κι αν πρόκειται για έναν υγιέστατο οργανισμό διοικητικά και αγωνιστικά, με τον κόσμο να γεμίζει το γήπεδο στους αγώνες της ομάδας.
Είναι σαν να υπονομεύεται η κατάκτηση του Γιούροκαπ κατά κάποιο τρόπο. Οι πρωταθλητές δεν έχουν την ευκαιρία να υπερασπιστούν τον τίτλο τους, γιατί αγωνίζονται σε μια πολύ ανώτερη για αυτούς λίγκα, κι όταν επιστρέφουν αρχίζουν από νέα βάση. Μιλάμε για έναν τίτλο που έχει κατακτηθεί από ομάδες όπως Βαλένθια, Μπανταλόνα, Μάλαγα, Χίμκι, Λιέτουβος Ρίτας. Ακόμα κι η Ρεάλ έχει μια κατάκτηση τη σεζόν 2006-07.
Έχει αίγλη, έχει ιστορικότητα το τρόπαιο αυτό, την χάνει όμως με τον τρόπο που αντιμετωπίζεται από την Ευρωλίγκα. Αντί να είναι απλώς ένα σκαλί για το επόμενο επίπεδο, ας είναι κλειστό πρωτάθλημα με τις προδιαγραφές που αναφέρθηκαν, και διαρκή αξιολόγηση των συμμετεχόντων. Ο θεσμός θα ανέβει επίπεδο συνολικά, και το τρόπαιο θα σημαίνει κάτι περισσότερο από ένα απλό εισιτήριο για να φας 30 από τον Ολυμπιακό.
Την ίδια στιγμή που το Γιούροκαπ αντιμετωπίζεται περισσότερο ως αγγαρεία, υπάρχει το BCL, που σαφώς έχει τα προβλήματα του, αλλά είναι παρόμοιας δυναμικότητας διοργάνωση και τα τελευταία χρόνια κεντρίζει πολύ περισσότερο το ενδιαφέρον του θεατή. Βέβαια θα μου πεις, εδώ έβαλαν τον τελικό ίδια μέρα με τα πλέι οφ της Ευρωλίγκα, τι παραπάνω να πούμε για την απαξίωση του προϊόντος;
