Στον Παναθηναϊκό, η λήψη της απόφασης συνεπαγόταν την πραγμάτωσή της και τα ρεπορτάζ της ομάδας κάθε καλοκαίρι μιλούσαν για τα «λευκά συμβόλαια» που προσφέρονταν στους παίκτες που αξιολογούνταν ως αναντικατάστατοι, και στις πρωτόγνωρες σχέσεις εμπιστοσύνης, συνέχειας και συνεργασίας μεταξύ των, πολλών ομολογουμένως, ισχυρών προσωπικοτήτων που απασχολούνταν στον σύλλογο, είτε σε διοικητικά πόστα, είτε σε αγωνιστικά. «Λευκό συμβόλαιο» και «οικογένεια» ήταν οι λέξεις κλειδιά, οι οποίες όσο και αν ακούγονται υπερβολικές, έχουν ειπωθεί συλλήβδην από τους πρωταγωνιστές αυτής της εικοσαετίας, άρα οφείλουμε να τις αποδεχθούμε ως υπαρκτές. Τα λεφτά μπορεί να μη φέρνουν την ευτυχία, όμως η αλήθεια είναι ότι δημιουργούν ένα γόνιμο πεδίο για να βγάλει κανείς τα γούστα του, είτε φοράει φανέλα, είτε σακάκι.

Το καλοκαίρι των μεγάλων αποχωρήσεων ο Παναθηναϊκός πέρασε το πρώτο σοκ της σύγχρονης ιστορίας του, με την αποχώρηση του Ομπράντοβιτς αλλά και των παικτών που τον κατέστησαν απόλυτο πρωταγωνιστή τα προηγούμενα χρόνια. Έχοντας πλέον αποστασιοποιηθεί από τη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία, εύκολα διακρίνει κανείς ότι εκείνη η κατάσταση δεν ήταν τίποτα περισσότερο από τον κύκλο της ζωής. Δε θα ήταν δυνατόν να μην αλλάξει ποτέ ο σύλλογος σελίδα, αλλά υπήρχαν ενδείξεις ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει ομαλά. Ο Δημήτρης Διαμαντίδης, ο μεγάλος ηγέτης της ομάδας δεν την άφησε, και η οικογένεια Γιαννακόπουλου παρέμενε στις επάλξεις με τη νουβέλ βαγκ της να αναλαμβάνει τη διοίκηση. Η ομάδα έκτοτε δεν ξαναβρέθηκε σε φάιναλ φορ, ωστόσο βρισκόταν με μεγάλη συνέπεια στα πέριξ αυτού. Αυτό έχει μεγάλη σημασία, καθώς η εγγύηση για να ξαναβρεθείς σε ένα φάιναλ φορ, είναι να βρίσκεσαι εκεί και να το κυνηγάς, και η ομάδα συνέχισε να το κάνει, ασχέτως αν δεν τα κατάφερνε. Πάντως μια – δυό φορές έφτασε σε απόσταση αναπνοής.

«Τιμούμε την κληρονομιά μας»…

Τα χρόνια που ακολούθησαν η ΚΑΕ διοργάνωσε μια σειρά εκδηλώσεων με σκοπό να τιμήσει τους σπουδαίους παίκτες και προπονητές που φόρεσαν το τριφύλλι και να κλείσει τον κύκλο των 13 ετών με απόλυτη φυσικότητα, αφήνοντας όσους παρέμειναν στην ομάδα, αλλά και τους φιλάθλους, να περάσουν στην επόμενη μέρα όχι με αίσθημα νοσταλγίας, αλλά ολοκλήρωσης και προσμονής για το «νέο». Οι ψυχολόγοι δίνουν μεγάλη έμφαση στη σημασία του “κλεισίματος” στις ανθρώπινες σχέσεις οποιασδήποτε φύσης, και θεωρείται προαπαιτούμενο, προκειμένου το υποκείμενο να μεταβεί ομαλά στα επόμενα κεφάλαια της ζωής του, εστιάζοντας στην προσμονή του νέου παρά στη νοσταλγία του παλιού.

Στην εποχή του «Honor our Legacy» τα χρήματα του παρελθόντος δεν υπήρχαν, όμως τα 12-13 εκατομμύρια είναι μια χαρά αν ξέρεις να τα ξοδέψεις, και ο νέος πρόεδρος ήταν... νέος, πορωμένος Παναθηναϊκός και έφερε στην ταυτότητά του το επώνυμο «Γιαννακόπουλος». Το ΟΑΚΑ «βούλιαξε» αρκετές φορές για τον Ζοτς, τον Σάρας, τον Ιτούδη, τον Μάικ, αλλά και λιγότερα σημαντικά κεφάλαια αναγνωρίστηκαν, όπως για παράδειγμα ο Ρομέιν Σάτο. Η νέα διοίκηση έδειξε να αντιλαμβάνεται ότι για να προχωρήσει στο μέλλον, πρέπει πρώτα να τοποθετήσει το παρελθόν στο ράφι, με όλες τις τιμές που του αξίζουν.

Η απορία των περισσότερων από την αρχή της νέας εποχής του Παναθηναϊκού, ήταν αν ο «καλομαθημένος» κόσμος του θα αντέξει τη νέα πραγματικότητα και την εκκίνηση κάθε χρονιάς από διαφορετική αφετηρία σε σχέση με αυτήν που όλοι είχαμε συνηθίσει στην προηγούμενη πραγματικότητα. Εκ των υστέρων, αντιλαμβανόμαστε ότι αυτός που δυσκολεύτηκε περισσότερο απ’ όλους να διαχειριστεί τη νέα αυτή συνθήκη ήταν ο ίδιος ο νέος πρόεδρος της ομάδας, ο οποίος έκανε στα χρόνια της προεδρίας του μια σειρά από υπερφίαλες δηλώσεις, άλλοτε κάνοντας αρκετό κόσμο να πιστέψει ότι ο Παναθηναϊκός σχεδόν βλακωδώς ξόδευε τα προηγούμενα χρόνια τόσα χρήματα και πως θα μπορούσε να έχει τα ίδια αποτελέσματα ξοδεύοντας αισθητά λιγότερα, και άλλοτε βάζοντας στις ίδιες προτάσεις «ιερά τέρατα» της ομάδας με παίκτες της σειράς. Ποιος μπορεί να ξεχάσει την αλησμόνητη υπόσχεση περί Ευρωπαϊκού και Βασίλη Χαραλαμπόπουλου; Το τελευταίο πράγμα που ενδιαφέρει ωστόσο αυτό το κείμενο, είναι να αναλύσει τα έργα και τις ημέρες του Δημήτρη Γιαννακόπουλου στην προεδρία της ομάδας.

…και την κεφαλαιοποιούμε

Φτάνουμε στο φετινό καλοκαίρι, όπου ο Γιαννακόπουλος ανακοινώνει την αποχώρησή του, και την εφ’εξής πόρευση της ομάδας με βάση τα έσοδά της. Ο Πιτίνο φεύγει νύχτα, το συμβόλαιο του Νικ Καλάθη κρίνεται επαχθές και αποχωρεί, ενώ οτιδήποτε αξιόλογο υπάρχει στο ρόστερ του Παναθηναϊκού μοιάζει με κουφάρι στην έρημο, με κάτι Αρμάνι, Ζενίτ και λοιπούς μπασκετικούς κόνδορες να ετοιμάζονται να το κατασπαράξουν. Στο κλίμα ακραίας βεβαιότητας που δημιούργησαν οι επικοινωνιακές, αλλά και ουσιαστικές παλλινωδίες (γηπεδικό, ξεκατινιάσματα, μειώσεις, πανδημίες, αποχωρήσεις, απειλές, επισκέψεις σε σπίτια, τραμπουκισμοί) προστέθηκαν οι αποχωρήσεις των Αλβέρτη και Παπαδόπουλου. Η αποχώρηση του επί τριακονταετίας δεξιού χεριού της οικογένειας στα Παναθηναϊκά θέματα, και του τοτέμ της ομάδας, ήρθαν σαν κεραυνός εν αιθρία. Όχι μόνο για πρακτικούς λόγους, αλλά και για συμβολικούς, καθώς όταν τέτοιοι άνθρωποι, που έχουν συνδυάσει μια ζωή ολόκληρη με μια ομάδα, με μια δουλειά, με μια ασχολία, όποια και αν είναι αυτή, αποχωρούν, τότε είναι ξεκάθαρο ότι κάπου έχει προκύψει τέλμα.

Στις μέρες που ακολούθησαν ο Δ.Γ. έκανε αυτό στο οποίο είναι εξπέρ, μία επικοινωνιακή ρελάνς. Ο Φράγκι παρέμεινε στην ομάδα και πραγματοποιήθηκε η μεγάλη επιστροφή του Δημήτρη Διαμαντίδη. Ο δεύτερος μάλιστα, λέγεται ότι θα έχει ουσιαστικότατο ρόλο στα διοικητικά και οι αρμοδιότητές του θα είναι ιδιαίτερα διευρημένες. Η εξέλιξη αυτή έχει δύο όψεις. Από τη μία, εάν υπήρχε ένας τρόπος να αντιστραφεί το κλίμα και επικοινωνιακά, αλλά ενδεχομένως και ουσιαστικά, ήταν αυτός. Από την άλλη, η ιστορία αυτή, κάπως θυμίζει τις ιδιωτικοποιήσεις των δημόσιων οργανισμών. Τη ΔΕΗ αγαπητοί φίλοι μπορείς να την πουλήσεις μία φορά, δεν υπάρχει δεύτερη.

Το χαρτί Δημήτρης Διαμαντίδης σε αυτή τη συγκυρία, είναι αδιαμφισβήτητα ένα βήμα πίσω από τον Δημήτρη Γιαννακόπουλο, ένας έμμεσος τρόπος παραδοχής κάποιων, λίγων ή πολλών, άστοχων χειρισμών και υπερβολών. Είναι ένα μήνυμα συσπείρωσης προς τον κόσμο και μία εγγύηση συνέχειας. Για τον Παναθηναϊκό η συσπείρωση έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς η τεράστια και γηπεδικά ενεργή fanbase του, του εγγυάται την ίδια του την ύπαρξη. Το μπάσκετ δεν είναι ποδόσφαιρο και ένα brand που πουλάει 10.000 διαρκείας, δε θα αφεθεί να χαθεί, όχι φυσικά για τα ωραία του τα μάτια, αλλά για την εμπορικότητά του. Η διατήρηση αυτού του πυρήνα οπαδών είναι πολύ σημαντικότερη από το μπάτζετ δύο ή τριών σεζόν.

Ο αστάθμητος “παράγοντας”

Θεωρώ δεδομένο ότι έχουν δοθεί σοβαρές και σαφείς εγγυήσεις στον 3D πριν αποδεχθεί τη θέση, και ο πρόεδρος είναι ευθυγραμμισμένος με αυτές. Ωστόσο η κυκλοθυμία και οι ακραίες αντιδράσεις του, είναι και θα είναι μια βραδυφλεγής βόμβα για τη λειτουργία της ομάδας. Η κεφαλαιοποίηση της ζωντανής ιστορίας του συλλόγου από τη διοίκηση ενός ανθρώπου που ελάχιστη συμβολή είχε στις μεγάλες επιτυχίες της, είναι ένα ρίσκο, που καλώς η κακώς στη συγκεκριμένη συγκυρία έμοιαζε απαραίτητο. Και το ρίσκο δεν έγκειται στο πόσο καλά θα κάνει τη δουλειά ο Διαμαντίδης, αλλά στη φθορά που συνήθως υπόκεινται οι άνθρωποι σε αυτές τις θέσεις.

Ο Παναθηναϊκός δεν έχει να ελπίζει ούτε στα βουνά χρημάτων, ούτε στην επιστροφή αστέρων μιας περασμένης για τα καλά εποχής. Για αρκετούς από τους φίλους του στο σήμερα, οι ήρωες του χθες δεν είναι τίποτα άλλο από βιντεάκια στο youtube. Το μέσο επιβίωσης του Παναθηναικού είναι ο κόσμος του, και η ιστορία του. Η σχέση με τον πρώτο έχει περάσει από χίλια κύματα ωστόσο δεν έχει, ακόμα, διαρρηχθεί. Η διαχείριση της... ιδιωτικοποίησης της πράσινης “ΔΕΗ” ωστόσο, είναι εφάπαξ και απαιτεί λεπτούς, επιδέξιους και ώριμους χειρισμούς, δηλαδή ακριβώς αυτούς στους οποίους πάσχει ο ιδιοκτήτης της ομάδας. Πλέον όμως χώρος για εγωισμούς και παιχνιδάκια δεν υπάρχει. Το τριφύλλι έχει παίξει τα ρέστα του, και ας ελπίσουμε ότι έκανε το all in του έχοντας καλό φύλλο.