Τετάρτη, 06 Δεκεμβρίου 2017 11:12

Χάρτινοι ήρωες

Από :

Το παρόν κείμενο έχει γραφτεί εντελώς αυθόρμητα, αργά χθες το βράδυ. Με αφορμή κάποια συμβάντα που έλαβαν χώρα πρόσφατα στο ΝΒΑ, μας δίνεται νομίζω η ευκαιρία να κουβεντιάσουμε ορισμένα ζητήματα που σχετίζονται με, αλλά στην πραγματικότητα ξεπερνάνε τα στενά όρια του αθλητισμού. Πριν όμως περάσουμε στο θέμα μας, επιτρέψτε μου να σας διηγηθώ ένα πολύ ωραίο comic που διάβασα την προηγούμενη εβδομάδα.

Ο βασικός κακός της ιστορίας μας είναι ένας εξωγήινος με το όνομα Gor. O Gor ζει μαζί με την οικογένεια του σε έναν άγονο και αφιλόξενο πλανήτη σε κάποια γωνιά του σύμπαντος. Το φαγητό είναι λίγο και ο κίνδυνος παραμονεύει σε κάθε στροφή. Μαζί με την φυλή του, μετακινούνται συνεχώς από μέρος σε μέρος στην προσπάθεια τους να επιβιώσουν και ταυτόχρονα δεν παραλείπουν να προσεύχονται συχνά στους θεούς, ζητώντας τους βοήθεια για να αντιμετωπίσουν την σκληρή καθημερινότητα που βιώνουν. Παρά τις προσευχές τους, οι θεοί για πάρα πολλά χρόνια αδιαφορούν για τα βάσανα τους. Το σημείο στο οποίο η πλοκή αρχίζει να γίνεται ενδιαφέρουσα, είναι όταν ο μικρός γιός του Gor ξεψυχάει στην αγκαλιά του, ταλαιπωρημένος από τις κακουχίες και την έλλειψη τροφής. Με αυτόν τον τρόπο αποκαλύπτεται στον αναγνώστη και το πραγματικό πρόσωπο του χαρακτήρα. Ο Gor αποκηρύσσει τους θεούς, δηλώνοντας πως είναι ανάξιοι της αγάπης και της λατρείας των έμβιων όντων, καθώς στο κάτω κάτω της γραφής δεν κάνουν απολύτως τίποτα για να τους προστατέψουν και να καλυτερεύσουν τις συνθήκες διαβίωσης τους. Έτσι ξεκινάει ένα ταξίδι με σκοπό να βρει και να σκοτώσει όλους τους θεούς του σύμπαντος – αυτή φαντάζει στα μάτια του ως η μόνη λύση, ώστε τα μέλη της φυλής του (και όχι μόνο) να καταλάβουν πως πρέπει να πάψουν να προσδοκούν βοήθεια από τους ουρανούς. ‘’Μπορούμε και χωρίς αυτούς’’, φαίνεται να τους λέει λίγο πριν τους αποχαιρετίσει. Κατά την διάρκεια του ταξιδιού αυτού, κερδίζει το προσωνύμιο Gor the Godbutcher και έρχεται αναπόφευκτα αντιμέτωπος με τον Thor, τον θεό του Κεραυνού.

Αρκετές σελίδες μετά και αφού ο Gor έχει νικηθεί οριστικά, ο Nick Fury (ο Samuel Jackson στο κινηματογραφικό σύμπαν της Marvel) έπειτα από μια μακρά περίοδο διαφωνιών και αντιπαραθέσεων, αποφασίζει πως ήρθε η ώρα να τελειώνει μια και καλή με τον Thor. Τι κάνει; Σκύβει στο αυτί του και του ψιθυρίζει τρεις πολύ απλές λέξεις. ‘’Gor was right’’. O Gor είχε δίκιο.

Μέσα από αυτήν την υπόθεση ο Jason Aaron – συγγραφέας του comic – μας καλεί να προβληματιστούμε για τα κοινωνικά πρότυπα, αλλά και για τον ρόλο που αυτά διαδραματίζουν στις σύγχρονες κοινωνίες. Ας αναρωτηθούμε. Έχει κανείς μας διαβάσει κάποιο comic, στο οποίο ο Thor να περιθάλπει και να προσφέρει στέγη σε έναν άστεγο; Να δίνει χρήματα σε έναν άπορο ή να σώζει μια γυναίκα που κακοποιείται στο σπίτι της; Όχι, διότι τέτοια comics δεν υπάρχουν, για την ακρίβεια δεν έχουν γραφτεί ποτέ. Μήπως είμαστε λιγάκι βιαστικοί στο να αναγάγουμε κάποιους ανθρώπους σε παραδείγματα προς μίμηση; Ποια είναι τελικά τα κριτήρια με τα οποία θα πρέπει να τους επιλέγουμε; Ο Thor καταλαβαίνει αμέσως την ορθότητα του παραπάνω ισχυρισμού. Βαθειά μέσα του γνωρίζει πως έχει κάνει ελάχιστα πράγματα για τους κατοίκους της Γης, που υποτίθεται πως έχει ορκιστεί να βοηθάει και να προστατεύει Ο Nick Fury τον αναγκάζει απλώς να συνειδητοποιήσει το προφανές. Η ‘’τιμωρία’’ του για όλα αυτά είναι βαριά: Δεν έχει πλέον την ικανότητα να σηκώσει το σφυρί του (που ως γνωστόν μπορεί να το σηκώσει μόνο κάποιος που είναι worthy – άξιος δηλαδή σε πολύ ελεύθερη μετάφραση) και καταλήγει να περιφέρεται μόνος και γεμάτος ενοχές στον κόσμο των ανθρώπων, ως ένας άλλος έκπτωτος άγγελος.

Όσο και αν σας φαίνεται περίεργο – και επειδή σε αυτήν εδώ την γωνιά του διαδικτύου συζητάμε κατά βάση για μπάσκετ - βρίσκω ότι η παραπάνω ιστορία έχει πολλά κοινά σημεία με τους σημερινούς μπασκεμπολίστες , καθώς και αυτοί (όπως άλλωστε και ο Thor) ‘’λατρεύονται’’ περίπου ως θεοί από την φίλαθλη κοινή γνώμη στις μέρες μας . Ο Harden, o Durant, o Giannis, o Lebron και πολλοί άλλοι είναι οι δικοί μας σούπερ ήρωες, μια παρομοίωση που αναπαράγεται συχνά πυκνά από το σύνολο σχεδόν των εγχώριων και ξένων αθλητικών μέσων. Είναι ένα σχήμα που χρησιμοποιείται για να καταδείξει στον αναγνώστη την σπουδαιότητα και το μεγαλείο των αθλητικών τους επιδόσεων και προσωπικά με διασκεδάζει αφάνταστα. Τα παραδείγματα είναι αμέτρητα - ο Lebron είναι ο Superman, o Curry ο Human Torch κτλ.

Πως μπορούμε όμως εμείς, ως απλοί φίλαθλοι του μπάσκετ να ταυτιστούμε με τους σύγχρονους σούπερ ήρωες; Σίγουρα κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό λαμβάνοντας υπόψη τα φυσικά χαρίσματα με τα οποία είναι προικισμένοι αυτοί οι τύποι. Σκεφτείτε το: ο ένας εκτοξεύει ακτίνες από τα μάτια του, ο άλλος κρατάει ένα μαγικό σφυρί που ελέγχει τα καιρικά φαινόμενα, ενώ ο τρίτος διαθέτει μεταλλικές λεπίδες που βγαίνουν από τα χέρια του. Στα comics, που η αφήγηση είναι εξ’ αρχής υπερβολική και εκτός πραγματικότητας, ο διαχωρισμός είναι πολύ εύκολος.

Ευτυχώς όμως η συζήτηση δεν εξαντλείται αποκλειστικά στις ‘’δυνάμεις’’ των χαρακτήρων. Ο λόγος είναι πως οι τελευταίοι δεν βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε κάποια εργαστηριακή γυάλα, αντίθετα εντάσσονται στο κοινωνικό σύνολο και αλληλεπιδρούν με ποικίλους τρόπους με το περιβάλλον τους. Το γεγονός αυτό έχει να μας διδάξει πολλά. Οι ήρωες μας στης πλειονότητα των περιπτώσεων δρουν ανιδιοτελώς και πάντοτε με γνώμονα το κοινωνικό καλό, παραμερίζοντας το ατομικό τους συμφέρον. Επιπλέον είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμοι να αναλάβουν τις ευθύνες των επιλογών τους και να επωμιστούν κάθε φορά το κόστος που τους αναλογεί.

H ανθρώπινη υπόσταση των σούπερ ηρώων

Το πιο σημαντικό όμως – και αυτό που πρέπει εμείς να κρατήσουμε από όλη αυτήν την ιστορία – είναι το εξής: Οι σούπερ ήρωες δεν είναι κάποιου είδους ανώτερα όντα, ούτε μια ομάδα από αυτόκλητους προστάτες που εμφανίστηκαν ξαφνικά ένα όμορφο πρωινό και αποφάσισαν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. Κάθε άλλο μάλιστα. Eίναι γεμάτοι πάθη, αμφιβολίες και ανασφάλειες. Κάνουν πολύ συχνά λάθη και αποκρύπτουν κομμάτια της αλήθειας, με αποτέλεσμα η κοινή γνώμη να καταφέρεται πολλές φορές εναντίον τους, έστω και περιστασιακά. Με λίγα λόγια είναι ουσιαστικά άνθρωποι, όπως ακριβώς και εμείς. Ανεξάρτητα από πιο μέρος του σύμπαντος κατάγονται, ανεξάρτητα από το χρώμα του δέρματος τους και από το αν έχουν φτερά ή κέρατα, αυτή ακριβώς η ανθρώπινη υπόσταση τους κάνει προσιτούς και αγαπητούς στον αναγνώστη. Ακόμα και αν δεν κατέχουν το ‘’αλάθητο του Πάπα’’, η λάμψη των κατορθωμάτων τους παραμένει εκτυφλωτική και αναλλοίωτη στον χρόνο. Θέλετε να το πάμε και ένα βήμα πιο πέρα; Στην πραγματικότητα η ιδιαίτερη συμπεριφορά του πρωταγωνιστή ενός comic, αποτελεί ταυτόχρονα και την κριτική του εκάστοτε συγγραφέα συνολικά προς το ανθρώπινο είδος.

Τα ίδια μέσες άκρες ισχύουν και για τους αθλητές. Αποτελούν παιδιά με τρομακτικά φυσικά προσόντα, που τους επιτρέπουν να καταφέρνουν πράγματα, αδιανόητα για όλους εμάς – όπως άλλωστε και οι σούπερ ήρωες. Την ίδια στιγμή παραμένουν άνθρωποι και ως τέτοιοι είναι νομοτελειακό ότι θα υποπέσουν σε σφάλματα – πως μπορούμε αλήθεια να περιμένουμε κάτι διαφορετικό; Απαιτούμε ουσιαστικά από αυτούς εκτός από το να είναι παικταράδες (γιατί σε διαφορετική περίπτωση δεν πολυδίνουμε σημασία), να είναι ταυτόχρονα χαμογελαστοί, να μην χαλάνε χατίρι στους θαυμαστές τους και να κάνουν δηλώσεις που να μπορούν να μας χωρέσουν όλους – να μην λένε δηλαδή τίποτα περαιτέρω από τα απολύτως τετριμμένα. Κομματάκι εγωιστικό από την πλευρά μας, δεν συμφωνείτε; Τα αψεγάδιαστα δημόσια προφίλ που κατασκευάζονται επιμελώς από τα media είναι καταδικασμένα αργά ή γρήγορα να καταρρεύσουν, καθώς βασίζονται σε προσδοκίες που είναι εντελώς αδύνατο να ανταποκρίνονται στην πραγματική ζωή. Αν το καλοσκεφτούμε, τα αρχεία του ΝΒΑ είναι γεμάτα με τέτοιου είδους αμφιλεγόμενες ιστορίες. Από τον Jordan και τον Iverson μέχρι τον Larry Bird, που ως εν ενεργεία αθλητής έχει παίξει μεθυσμένος μπουνιές στα μισά μπαρ της Βοστώνης. Δεν καταλαβαίνω γιατί τέτοια περιστατικά επηρεάζουν την κρίση μας και μας ξενίζουν σε τόσο μεγάλο βαθμό.

Αυτό που προσπαθώ να περιγράψω τελικά είναι το εξής: Ένας παίκτης μπορεί να συγκαταλέγεται ανάμεσα στους κορυφαίους και αυτό δεν αλλάζει είτε αναφερόμαστε σε έναν άγιο, είτε στον χειρότερο αλήτη. Οποιοδήποτε από τα δύο σενάρια δεν (θα έπρεπε να) εμποδίζει εμάς, από το να απολαμβάνουμε και να διασκεδάζουμε με τις μπασκετικές του παραστάσεις. Με άλλα λόγια, παρόλο που ο Draymond Green έχει προβεί κατά καιρούς σε επικίνδυνες και αντιαθλητικές ενέργειες εναντίον συναδέλφων του, αποτελεί αδιαμφισβήτητα το καλύτερο τεσσάρι στον πλανήτη την τελευταία τριετία. Χρειάζεται λοιπόν προσοχή. Ούτε υπερβολική και αναίτια κριτική, αλλά ούτε και προσπάθεια για να κουκουλωθούν συγκεκριμένα γεγονότα.

Τέλος, αν κάτι έχει να μας διδάξει η ιστορία του Gor, είναι πως ο δρόμος προς την καθολική κοινωνική καταξίωση είναι μακρύς και δύσβατος, ενώ σίγουρα δεν περιορίζεται στα στενά όρια ενός γηπέδου μπάσκετ. Για τους κατοίκους της Γης ο Thor ήταν απλώς ο βασιλιάς της Άσγκαρντ, ένας θεός απόμακρος και αδιάφορος προς τις πραγματικές τους ανάγκες. Στην πρώτη στραβή, του γύρισαν την πλάτη και τον άφησαν αβοήθητο. Τα comics όμως είναι δημιουργήματα της φαντασίας και έχουν την τάση να τραβάνε κάποιες καταστάσεις στα άκρα, αφήνοντας τον αναγνώστη να ανακαλύψει μόνος του την αλήθεια. Ποια είναι κατά την ταπεινή μου γνώμη η ουσία; Οι αθλητές είναι ενεργά μέλη της κοινωνίας και θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως τέτοια. Υπάρχουν κάποιοι που κάθε τόσο δωρίζουν πολλά χρήματα από την τσέπη τους, ώστε να ανακουφίσουν συνανθρώπους μας που υποφέρουν. Που χτίζουν γήπεδα, σχολεία ή νοσοκομεία – συνεισφέρουν δηλαδή στο κοινωνικό σύνολο με ποικίλους τρόπους, ακόμα και μέσα από την εκφορά δημόσιου λόγου. Υπάρχουν και άλλοι που περιορίζονται σχεδόν αποκλειστικά στο να καρφώνουν εντυπωσιακά μια μπάλα ή στο να ευστοχούν σε πολλά τρίποντα.

Αλήθεια σε ένα παράλληλο σύμπαν, ποια από τις δυο ‘’κατηγορίες’’ θα αποτελούσε στόχο του Gor; Αντίστοιχα μήπως και εμείς θα πρέπει να είμαστε λίγο πιο προσεχτικοί στις κρίσεις μας και λίγο περισσότερο υπομονετικοί, πριν αναγάγουμε τον οποιονδήποτε σε πρότυπο για τους εαυτούς μας αλλά και για ολόκληρη την κοινωνία; Η απάντηση δεν είναι απλή και σίγουρα αποχτά καθοριστική σημασία στους καιρούς που ζούμε.

Basketballguru.gr 2018 All righs reserved.      Designed and Developed by Web Rely