Τόσο το ΝΒΑ, όσο και η Ευρωλίγκα, προβάλουν μπροστά στον μπασκετμπολίστα προκλήσεις παρεμφερούς είδους. Στις ΗΠΑ το παιχνίδι παίζεται φέτος σε ιστορικά υψηλούς ρυθμούς, τουλάχιστον σε ο,τι αφορά την σύγχρονη εποχή του. Οι 101,6 κατοχές ανά αγώνα είναι αριθμός αναπάντητος από την σεζόν 1985-86, δηλαδή 33 χρόνια πριν! Η ειδοποιός διαφορά έγκειται στο ότι τότε (την εποχή της κυριαρχίας των showtime Lakers και των Celtics) τα παιχνίδια που παίζονταν ανά σεζόν ήταν συνολικά περίπου 300 λιγότερα (943 έναντι 1230 που είναι τωρα), πράγμα που ουσιαστικά τοποθετεί την χρονιά που διανύουμε σε μια ιδιότυπη κορυφή φόρτου και καταπόνησης. Αντίστοιχα, μπορεί στην Ευρωλίγκα οι ρυθμοί να μην είναι ανάλογοι, ή εν πάση περιπτώσει να μην έχουμε ένα σταθερό, διαχρονικό δείγμα αύξησης του ρυθμού, παρόλα αυτά εδώ και τρία χρόνια ο αριθμός των αγώνων έχει μεγαλώσει σημαντικά, με διπλές αγωνιστικές μεσούσης της σεζόν, οι οποίες προσθέτουν επίσης βάρη στις πλάτες των αθλητών.

Είναι σχεδόν αυτονόητο, πως οι υψηλότεροι ρυθμοί και τα περισσότερα παιχνίδια, απαιτούν και αυξημένες αντοχές, όπως και σωματική διάπλαση που να αντέχει στην καταπόνηση. Είναι πολύ αμφίβολο εάν οι αθλητές προ τριακονταετίας θα μπορούσαν να αντέξουν στους σημερινούς μπασκετικούς μαραθώνιους, οι οποίοι διανύονται με μεγαλύτερη ταχύτητα και για μεγαλύτερη απόσταση. Παράλληλα λοιπόν με τα δίκτυα πρόβλεψης της ομαδικής απόδοσης, οι ομάδες ρίχνουν ιδιαίτερο βάρος και στην λεπτομερή εκγύμναση, η οποία προϋποθέτει ανατροφοδότηση διαφορετικών δεδομένων και παραμέτρων.

Για να καταλάβω καλύτερα την συγκεκριμένη διαδικασία απευθύνθηκα σε έναν άνθρωπο του οποίου συνέντευξη είχα διαβάσει παλιότερα (παραπομπές μέσα στο κείμενο). Ο Γιάννης Ψαράκης έκανε τα μαγικά του και έτσι ο σημερινός φιλοξενούμενος του δεύτερου μέρους του αφιερώματος είναι ο κύριος Κώστας Χατζηχρήστος, Head Performance Specialist της ΤΣΣΚΑ Μόσχας και του πρότυπου προπονητικού κέντρου Performance 22. Τον ευχαριστώ πολύ για την συμμετοχή και τον χρόνο που διέθεσε.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Κύριε Χατζηχρήστο, για αρχή περιγράψτε μας αν θέλετε τη δουλειά και τις αρμοδιότητες σας στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας, όπως και τις δραστηριότητες του κέντρου performance 22.

Στην ομάδα, ο ρόλος που προβλέπει η θέση του γυμναστή (performance specialist) είναι πολυσχιδής. Γενικά, είμαι υπεύθυνος για την σωματική κατάσταση και για την διατήρηση της υγείας των παικτών. Αυτό φυσικά δεν είναι αποκλειστική μου ευθύνη, μιας και απαιτείται ομαδική δουλειά και από τα υπόλοιπα μέλη της ιατρικής ομάδας, αλλά και τους προπονητές.

Ο γυμναστής είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ της ιατρικής ομάδας και των προπονητών και συμμετέχει στον προγραμματισμό των καθημερινών προπονήσεων, ανάλογα με την κατάσταση που βρίσκεται η ομάδα και το αγωνιστικό πρόγραμμα. Μεγάλο κομμάτι της δουλειάς μου αφορά την καθημερινή προπόνηση σε ατομικό επίπεδο στο γυμναστήριο και στο γήπεδο. Μια άλλη κύρια αρμοδιότητα είναι η αποκατάσταση και η λειτουργική, σταδιακή επανένταξη των τραυματιών αθλητών στην ενεργό δράση, πάντα σε συνεργασία με τους φυσικοθεραπευτές και τους γιατρούς μας. Πέρα από αυτά, κομμάτι της δουλειάς μου είναι και η διατροφή, η παρακολούθηση της κόπωσης των παικτών. Ένα άλλο σημαντικό κομμάτι είναι η παρακολούθηση των παικτών το καλοκαίρι. Το εύρος των αρμοδιοτήτων είναι μεγάλο, και μου αρέσει η αναλογία του επικεφαλούς γυμναστή της Εθνικής Κροατίας ποδοσφαίρου Igor Jukic: Renaissance man (σ.σ. σχετική φωτό παρακάτω), με την έννοια ότι πρέπει να υπάρχει γνώση γύρω από πολλά γνωστικά αντικείμενα, όπως κατά την Αναγέννηση. Ιδανικά, σταδιακά η ομάδα πρέπει να προσλάβει εξειδικευμένα άτομα, όπως για παράδειγμα διαιτολόγο και σεφ.

Σε ό,τι αφορά το P22, είναι ένα πρότυπο κέντρο που συνδυάζει την αποκατάσταση με την προπόνηση υψηλού επιπέδου, κάτω από μια στέγη και μια φιλοσοφία. Αποτελεί την υλοποίηση ενός οράματος που είχαμε, να δημιουργήσουμε ένα πρότυπο κέντρο, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη. Ο ρόλος μου εκεί έχει πολλά κοινά με αυτόν στην ΤΣΣΚΑ. Πέρα από την προπόνηση αθλητών και η συνεργασία με τον γιατρό και τους φυσιοθεραπευτές. Ιδιαίτερα αυτό το κομμάτι, η συνένωση δηλαδή της θεραπείας με την προπόνηση είναι πιστεύω ένας τομέας που προσφέρει ευρύ πεδίο δραστηριοτητων.

Είμαι πολύ περήφανος που τρεις γυμναστές ομάδων της Α1 και αρκετοί που εργάζονται σε μικρότερες κατηγορίες, προέρχονται από το πρόγραμμά μας. Τα τελευταία χρόνια έρχονται και από το εξωτερικο.  Μελλοντικά, θα ήθελα αν εξελίξω το πρόγραμμα εκπαίδευσης. Αυτήν την περίοδο η ενασχόληση μου με το κέντρο γίνεται από μακριά και πιο εντατικά τα καλοκαίρια, μιας και η πρόκληση να βρίσκομαι στο υψηλό επίπεδο είναι μεγάλη και η αφοσίωση στην ΤΣΣΚΑ είναι σχεδον αποκλειστική.

Ο άνθρωπος του Βιτρούβιου του Leonardo Da Vinci αποτελεί το κατεξοχήν έργο, που είναι συνδεδεμένο με την έννοια του Αναγεννησιακού ανθρώπου. Απεικονίζει μία γυμνή αντρική φιγούρα σε δύο αλληλοκαλυπτόμενες θέσεις με τα μέλη του ανεπτυγμένα και συγχρόνως εγγεγραμμένη σε ένα κύκλο και ένα τετράγωνο. Το σχέδιο και το κείμενο συχνά ονομάζονται Κανόνας των Αναλογιών. Σύμφωνα με τις σημειώσεις του ντα Βίντσι στο συνοδευτικό κείμενο, οι οποίες είναι γραμμένες με καθρεπτιζόμενη γραφή, το σχέδιο έγινε ως μελέτη των αναλογιών του (ανδρικού) ανθρώπινου σώματος όπως περιγράφεται σε μια πραγματεία του Ρωμαίου αρχιτέκτονα Βιτρούβιου.¹

Τι σημαίνει η «βελτίωση» ενός παίκτη από την δική σας σκοπιά;

Είναι η συνολική βελτίωση όλων των παραμέτρων που καθορίζουν την αθλητική απόδοση (performance training), τόσο των φυσικών, όπως για παράδειγμα της δύναμης, της ισχύος, της αντοχής, της βιομηχανικής της κίνησης κ.α., όσο και των τεχνικών ικανοτήτων (τεχνική και τακτική του εκάστοτε αθλήματος), έτσι ώστε ο αθλητής/ -τρια, να φτάσει όσο το δυνατόν πιο κοντά στα γενετικά του όρια. Συγκεκριμένα για το μπάσκετ, η προπόνηση ενός παίκτη πρέπει κατά τη γνώμη μου να βασίζεται σε τρεις κύριους πυλώνες:

• Στην σωματική βελτίωση, η οποία θα του επιτρέψει να εκφράσει το ταλέντο του, να προπονείται σε ολοένα και υψηλότερους ρυθμούς και πολύ σημαντικό, να παραμένει υγιής. 
• Στην ατομική προπόνηση μπάσκετ, έτσι ώστε να βελτιώνει διαρκώς τις αδυναμίες του.
• Στην ομαδική προπόνηση.

Ταυτόχρονα, ο προπονητής (αλλά και οι γονείς του αθλητή) είναι υπεύθυνοι για την ψυχική και συναισθηματική του ανάπτυξη, καθώς και την εγκαθίδρυση της σωστής νοοτροπίας. Το «χτίσιμο» ενός αθλητή είναι δηλαδή μια πολυσύνθετη και μακροχρόνια διαδικασία, η οποία βασίζεται στην συνεχόμενη – το τονίζω αυτό – συστηματική σκόπιμη προπόνηση (deliberate practice – προπόνηση με στόχο, ανατροφοδότηση και καθοδήγηση για μεγάλο χρονικό διάστημα) και στην ουσία συνεχίζεται καθ’ όλη την καριέρα ενός αθλητή.

Πόσο βοηθά η τεχνολογία την δουλειά σας και με ποιους τρόπους;

Η τεχνολογία χωρίς αμφιβολία θα παίζει ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο στην δουλειά μας. Πώς θα μπορούσε άλλωστε να μείνει ο χώρος της προπονητικής έξω από την συνεχή τεχνολογική εξέλιξη; Στις μέρες μας αναπτύσσονται τεχνολογίες, όπως για παράδειγμα oι συσκευές GPS ή εφαρμογές στο κινητό (!), που αναλύουν την κίνηση ενός αθλητή, οι οποίες δίνουν την δυνατότητα στον γυμναστή να συλλέγει στοιχεία που παλαιότερα απαιτούσαν εξοπλισμό αξίας πολλών χιλιάδων ευρώ. Ταυτόχρονα, δημιουργούν ένα τεράστιο όγκο δεδομένων, τα οποία με κάποιο τρόπο πρέπει να αναλυθούν, αλλά και μια συνεχή απαίτηση από όλους τους επαγγελματίες του χώρου να παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις.

Η δική μου φιλοσοφία πριν την επιλογή μιας νέας συσκευής ή μεθόδου είναι ότι πρέπει να πληρεί συγκεκριμένα κριτήρια: α) Να είναι αξιόπιστη, δηλαδή να μετράει με ακρίβεια αυτό που υποτίθεται ότι μετράει (πολλές συσκευές βγαίνουν στο εμπόριο πριν τελειοποιηθούν β) Να έχει πρακτική αξία, να μου δίνει δηλαδή χρήσιμες πληροφορίες σχετικά την κατάσταση των αθλητών γ) Να έχει το σωστό κόστος. Γενικά, δεν ήμουν ποτέ υπέρ του εντυπωσιασμού,της χρήσης της μοδάτης συσκευής ή μεθόδου. Με ενδιαφέρει η ουσία και γενικά είμαι δύσκολος «αγοραστής».

Στην ΤΣΣΚΑ χρησιμοποιούμε συγκεκριμένες συσκευές (π.χ. GymAware) που προσφέρουν την δυνατότητα καθημερινής μέτρησης της δύναμης και της ισχύος, κάτι που βοηθάει στον προσδιορισμό προπονητικού στόχου και άρα την ακριβέστερη προσαρμογή του προπονητικού προγράμματος στις ανάγκες του κάθε αθλητή, δίνοντας ταυτόχρονα την δυνατότητα παρακολούθησης διακυμάνσεων στην απόδοση μέσα στον χρόνο. Έτσι μετράμε και την κόπωση.

Επίσης, τα τελευταία χρόνια πειραματιζόμαστε με συστήματα GPS (μετράμε δηλαδή την απόσταση, ένταση κτλ) πράγμα που επιτρέπει τον καλύτερο υπολογισμό του προπονητικού φορτίου μέσα στον χρόνο. Επιπλέον, έχουμε ειδικά λογισμικά για να στέλνουμε προγράμματα ηλεκτρονικά (το καλοκαίρι), για να συγκεντρώνουμε και να καταγράφουμε με επιστημονικό τόπο στοιχεία τραυματισμών. Ένα άλλο κομμάτι είναι η αποκατάσταση των αθλητών και τα μέσα που προμηθευόμαστε όπως το Game Ready. Κάθε χρόνο, όλα αυτά τα δεδομένα συγκεντρώνονται και αναλύονται. Για αυτό απαιτείται team. Πολλά δεδομένα…

Θέλω να τονίσω εδώ ότι η τεχνολογία και οι αριθμοί δεν μπορεί και δεν πρέπει να αντικαταστήσουν τον προπονητή, την αίσθηση του για την προπόνηση και το παιχνίδι, την εμπειρία και την διαίσθησή του σε σχέση με την κατάσταση του παίκτη. Η προπονητική βασίζεται στην προσωπική επαφή, την εμπιστοσύνη, στην ενσυναίσθηση από την πλευρά του προπονητή. Η σχέση παίκτη-προπονητή χτίζεται μέσα από την προσωπική επαφή και την επικοινωνία κι όχι μέσα από μηχανήματα και αριθμούς. Η εφαρμογή της τεχνολογίας είναι ένα ακόμα βοήθημα κι όχι αυτοσκοπός.

Σε παλαιότερη συνέντευξη σας στην Νίκη Μπάκουλη (Sport24), είχατε αναφερθεί στον όρο sports scientist και στην ανάλυση δεδομένων. Ποιες μορφές δεδομένων χρειάζεται ένας sports scientist για να βοηθήσει τους παίκτες να είναι αποδοτικοί;

Σε συνέχεια της προηγούμενης απάντησης, γίνεται κατανοητό ότι ο όγκος των δεδομένων που μπορεί να συλλέξει μια ομάδα είναι πραγματικά μεγάλος, τόσο που διεθνώς χρησιμοποιείται ο όρος «data tsounami», για να περιγράψει την κατακλυσμική μορφή που μπορεί να πάρει. Για να εξαχθούν πρακτικά συμπεράσματα, απαιτείται ειδική ανάλυση από ειδικούς με γνώσεις στην στατιστική, την τεχνολογία, αλλά και στην αθλητική επιστήμη, καθώς και η επιλογή των δεδομένων που είναι πραγματικά σημαντικά. Ο επαγγελματίας που κάνει αυτήν την δουλειά έχει επικρατήσει διεθνώς να αποκαλείται Sport Scientist, αν και θεωρώ ότι ο «τίτλος» δεν είναι απόλυτα δόκιμος, μιας και «αθλητικοί επιστήμονες» είναι πρακτικά όλοι όσοι έχουν αποφοιτήσει από ανώτατες σχολές τύπου ΤΕΦΑΑ. Έτσι, σε συνεργασία με τον γυμανστή και τους προπονητές προσπαθεί να εξάγει χρήσιμα συμπεράσματα, όπως για παράδειγμα πώς συνδέεται με τους τραυματισμούς (π.χ. μυϊκές θλάσεις) η ένταση των σπριντ. Σχετίζεται με την απόδοση ή με τους τραυματισμούς;

Σε ό,τι αφορά την επιλογή των δεδομένων, αυτή εξαρτάται από το τι θεωρεί σημαντικό ο κάθε γυμναστής και οι προπονητές γενικότερα. Επίσης, είναι σημαντικό το τι υποστηρίζει η έρευνα σε σχέση με το τι πραγματικά έχει δειχθεί ότι επηρεάζει την απόδοση. Τα στοιχεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι ποικίλα, όπως στατιστικά τραυματισμών (συχνότητα, σημείο σώματος), στοιχεία που σχετίζονται με τον όγκο και την ένταση της προπόνησης, δεδομένα για την ποιότητα και τη διάρκεια του ύπνου, τα λεπτά συμμετοχής, στοιχεία από την προπόνηση δύναμης και πολλά άλλα. Όλα αυτά αναλύονται στην προσπάθεια να εξαχθούν συμπεράσματα που θα μπορέσουν να καθοδηγήσουν την προπόνηση και την αποκατάσταση.

Σε ο,τι αφορά τους νεαρούς παίκτες, τι σημαίνει ο όρος «ανάπτυξη του σώματος» για εσάς; Eίναι διαφορετικός ο τρόπος δουλειάς μεταξύ ενός σώματος νεαρού αθλητή και ενός βετεράνου;

Σίγουρα είναι και πρέπει να είναι διαφορετικός ο τρόπος προσέγγισης των νέων αθλητών. Το γεγονός ότι ο ΛεΜπρόν Τζειμς κάνει μια άσκηση, δεν σημαίνει ότι είναι κατάλληλη και για μια αθλήτρια που αγωνίζεται στις κορασίδες. Εδώ είναι μεγάλη η ευθύνη των προπονητών και γυμναστών που ασχολούνται με αυτές τις ηλικίες, καθώς συχνά βλέπουμε ότι στον βωμό του γρήγορου αποτελέσματος θυσιάζονται βασικά πράγματα . Η βασικότερη αρχή στην προπόνηση αθλητικής βελτίωσης των «μικρών ηλικιών» είναι ότι η μέθοδοι, ο όγκος και η ένταση πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στην αναπτυξιακή ηλικία του κάθε παιδιού. Να ακολουθείται η προοδευτικότητα και να μπαίνουν μακροχρόνιοι στόχοι. Αυτό είναι κάτι που τονίζω συνέχεια στους γονείς των παιδιών που έρχονται στο P22. Χρειάζεται σεβασμός στις ατομικές ιδιαιτερότητες του κάθε αθλητή, σεβασμός στα όνειρά τους και ειλικρίνεια.

Η «ανάπτυξη του σώματος» λοιπόν αφορά την υγεία, την ορθοσωμία, τη δύναμη, τον συντονισμό και τη σωστή βιομηχανική. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να τρέχουν, να πηδούν, να προσγειώνονται και να αλλάζουν κατεύθυνση με σωστό τρόπο. Αυτό απαιτεί ειδική μεθοδολογία, ιδαίτερα σε μια εποχή που τα παιδιά δεν παίζουν ελεύθερα από μικρή ηλικία (γεγονός που επηρεάζει, μεταξύ άλλων, και τις κινητικές τους δεξιότητες). Άρα, ανάπτυξη του σώματος σημαίνει εκμάθηση και σταδιακή ενδυαμωση, για να μπορέσει αργότερα να κάνει εντατική προπόνηση. Τονίζω ότι, ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες, ο ρόλος του γυμναστή είναι και παιδαγωγικός.

Η προπόνηση μεγαλύτερων σε ηλικία αθλητών στοχεύει καθαρά στην βελτίωση της απόδοσης μέσω της προπόνησης δύναμης, ταχύτητας κτλ. Και πάλι απαιτείται εξατομίκευση των προγραμμάτων, αλλά οι στόχοι είναι διαφορετικοί από ό,τι στις μικρές ηλικίες.

Aπό την σελίδα του κυρίου Χατζηχρήστου στο Facebook. "Εργασίες για τη συχνότητα βημάτων και την μηχανική επιτάχυνσης, καθώς και την επιβράδυνση / έκκεντρη δύναμη. Χρησιμοποιούμε συχνά τέτοιες ασκήσεις κατά τη διάρκεια όλων των φάσεων της προπόνησης, μεταβάλλοντας ανάλογα την ένταση και τον όγκο. Είναι σημαντικό να επαναλαμβάνεται καθημερινά η βασική μηχανική κίνησης! #power #conditioning #cskabasket # performance22lab"

Μεγαλώνοντας, ο στόχος είναι η όσο η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επιμήκυνση της καριέρας του αθλητή/αθλήτρια. Το κλειδί σε αυτήν την φάση είναι να μην σταματήσει ποτέ κατά την διάρκεια του χρόνου να προπονείται. Ακόμα και στις διακοπές. Το βαρύ πρόγραμμα και οι αγωνιστικές συνθήκες απαιτούν την ατομική προπόνηση του κάθε αθλητή. Δυστυχώς, πολλοί αθλητές πέρα από μια ηλικία (π.χ. 30-32) παίρνουν ολοένα και μεγαλύτερα διαλείμματα από την προπόνηση, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται τα χρόνια προβλήματα που κουβαλάν από την μακροχρόνια καριερα τους. Αυτό οδηγεί σε συχνότερους τραυματισμούς, οι οποίοι τους κρατάνε ακόμα περισσότερο χρόνο εκτός δράσης, με αποτέλεσμα την σταδιακή χειροτερευση της σωματικής τους κατάστασης. Οι «βετεράνοι» αθλητές λοιπόν, χρειάζονται ποιοτικότερη και καλά σχεδιασμένη ετήσια συστηματική προπόνηση, για να κρατηθούν στην καλύτερη δυνατή κατάσταση.

Στην συνέντευξη σας στην Νίκη είχατε αναφέρει το εξής: “Είναι σαν να έχεις 15 μονοθέσια της Formula 1 και να έχεις ένα μηχανικό και έναν ηλεκτρολόγο. Γίνεται; Πρέπει να 'χεις τα καλύτερα εργαλεία και μια ομάδα ανθρώπων για να λειτουργεί σωστά η ανθρώπινη μηχανή, που είναι η πιο πολύπλοκη στο σύμπαν.” Βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσα την παρομοίωση του σώματος με μηχανή. Θέλετε να επεκταθείτε επάνω σε αυτό;

Πρέπει να εξομολογηθώ ότι δεν είμαι βαθύς γνώστης και φανατικός οπαδός του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Όμως πιστεύω ότι αυτή η αναλογία περιγράφει με ακρίβεια το γεγονός ότι οι ομάδες έχουν πολλούς αθλητές υψηλού επιπέδου και μεγάλης χρηματικής αξίας, απαιτείται απο αυτούς να αποδίδουν τα μέγιστα σε κάθε αγώνα και άρα δικαιούνται της καλύτερης υποστήριξης. Οι παίκτες αυτοί έχουν ιδιαίτερες ανάγκες (όπως και τα αγωνιστικά αυτοκίνητα), θέλουν καθημερινά φροντίδα στην κάθε λεπτομέρεια, πράγμα που σημαίνει ότι απαιτείται μεγάλη εξειδίκευση από όσους τους πλαισιώνουν (ιατρική ομάδα, performance team, προπονητές), ενώ ταυτόχρονα πρέπει να τους προσφέρεται ο καλύτερος εξοπλισμός και συνθήκες δουλειάς.

Σε αυτούς τους τομείς πιστεύω ότι το ευρωπαϊκό μπάσκετ έχει πολύ δρόμο να καλύψει, ιδιαίτερα σε σχέση με το γίνεται στην άλλη πλευρά το Ατλαντικού. Και δεν μιλάω για την κατασκευή υπερσύγχρονων προπονητικών κέντρων, όμοιων με αυτά που κατασκευάζουν οι ομάδες του ΝΒΑ. Αυτός πρέπει να είναι ο τελικός μακροχρόνιος στόχος. Μιλάω για τα στοιχειώδη, όπως ευρύχωρα και με σωστό εξοπλισμό γυμναστήρια, κατάλληλα διαμοφωμένους χώρους θεραπείας, αγορά στοιχειώδους εξοπλισμού και πολλά άλλα. Δυστυχώς οι ομάδες συχνά παρουσιάζονται απρόθυμες να επενδύσουν σε αυτούς τους τομείς, προτιμώντας ημίμετρα…. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή είναι μια πραγματική επένδυση, μιας και από την μια θα αυξήσει την αξία του παίκτη (βελτίωση..) και από την άλλη θα εξοικονομίσει χρήματα (μείωση τραυματισμών), μειώνοντας το κόστος λειτουργίας μιας ομάδας. Σε αυτό το σημείο αναφέρεται και η παρομοίωση με τα αγωνιστικά αυτοκίνητα, τα οποία κατασκευάζονται και επισκευάζονται σε κορυφαία εργοστάσια και από κορυφαίους επαγγελματίες.

Επιπλεον, το βαρύ πρόγραμμα και οι αγωνιστικές συνθήκες απαιτούν την ατομική προπόνηση του κάθε αθλητή. Στην ΤΣΣΚΑ έχουμε ένα πολυπληθές σταφ, το οποίο κάθε σχεδόν χρόνο εμπλουτίζεται. Πιστεύω ότι καθορισιτκός παράγοντας επιτυχίας στην Ευρωλίγκα θα είναι το πόσα παιχνίδια θα παίξει η ομάδα πλήρης, ιδιαίτερα στα πλει οφς και μετά. Η ύπαρξη πολλών ανθρώπων απαιτεί την σταδιακή προσαρμογή της δομής, αλλά και της φιλοσοφίας, όπως και την δημιουργία ακόμα ενός επιπέδου διοίκησης μέσα στην ομάδα, του Performance and medical staff. Κι αυτό γιατι η στελέχωση δεν είναι απλή υπόθεση. Οι ειδικοι πρέπει να προσλαμβάνονται από ειδικούς και όχι μόνο από την διοίκηση. Όπως κάθε πολυμελής ομάδα, έτσι και αυτή πρέπει να έχει δομή, αρμοδιότητες, να αξιολογείται καθημερινά, να εμπλουτίζεται και να υπάρχει ευθύνη. Είναι ένα μοντέλο που τα τελευταία χρόνια κυριαρχεί στο ΝΒΑ.

Τελειώνοντας την απάντηση, θα ήθελα να κάνω ένα ακόμα σχόλιο σε σχέση με την παρομοίωση του ανθρώπου-αθλητή με μηχανή. Η μεγάλη διαφορά των δυο είναι ότι η μηχανή δεν έχει συναίσθημα. Το συναίσθημα παίζει καθοριστικό ρόλο στην απόδοση, αλλά και σύμφωνα με πρόσφατες έρευνας, ακόμα και στην εμφάνιση τραυματισμών. Εδώ γίνεται σημαντική η συμβολή του προπονητη ,η προσωπική επαφή και η ικανότητα ηγεσίας.

(φωτογραφία από το κέντρο Performance22)

Kατά πόσο επηρεάζει την δική σας δουλειά το αγωνιστικό σύστημα της ομάδας (πχ αν σουτάρει τρίποντα, αν βγαίνει συχνά στον αιφνιδιασμό);

Η δουλειά του γυμναστή και της ιατρικής ομάδας είναι να έχουμε τους παίκτες στην καλύτερη τους κατάσταση για όσο μεγαλύτερο μέρος της σεζόν και σίγουρα στα πιο καθοριστικά σημεία (π.χ. Final Four). Οι στόχοι είναι, από την μια να μπορούν να εκφράσουν το ταλέντο τους στο γήπεδο και από την άλλη να μπορεί ο προπονητής να έχει τα κατάλληλα «εργαλεία» για να εφαρμόσει την φιλοσοφία του. Άλλωστε, ενας καλά προπονημένος αθλητής μπορεί να προσαρμοστεί σε οποιοδήποτε σύστημα.

Κατά πόσο οι εξωγηπεδικές συνήθειες των παικτών (π.χ. διατροφή) είναι μία συνάρτηση των κατευθύνσων που δίνει η ομάδα; Προφανώς, είναι κάτι που , υποθέτω, ελέγχεται σχετικά δύσκολα.

Το τι κάνει ο αθλητής κατά τις διάρκειας της ημέρας είναι το ίδιο σημαντικό με ό,τι κάνει όταν βρίσκεται στην προπόνηση και υπό την «εποπτεία» της ομάδας. Προσπαθούμε να τονίσουμε στους – νέους ιδιαίτερα παίκτες – την ιδιότητα τους ως αθλητές όλο το 24ωρο (the 24 hour athlete), υπογραμμίζοντας την σημασία που έχουν οι καθημερινές του/της συνήθειες και συνθήκες ζωής στην απόδοση στο γήπεδο. Ιδιαίτερα, όπως σωστά αναφέρετε, δίνουμε έμφαση στην διατροφή και στην ξεκούραση, τονίζοντας την σημασία του βραδινού ύπνου. Όσο και αν ακούγεται παράξενο, λίγοι αθλητές στην αρχή της καριέρας τους δίνουν μεγάλη σημασία και στις δυο αυτές παραμέτρους, κυρίως γιατί βρίσκονται σε μια ηλικία κατά την οποία ο οργανισμός ανακάμπτει πολύ γρήγορα μετά από οποιοδήποτε στρες (π.χ μετά από προπόνηση ή ξενύχτι) ή ακόμα και μετά από κάποιον τραυματισμό. Με βάση την εμπειρία μου, όσο οι παίκτες μεγαλώνουν και η αποκατάσταση αργεί, εμφανίζονται συχνότεροι τραυματισμοί, αρχίζουν να να δίνουν περισσότερο έμφαση στην ποιότητα της διατροφής και της αποκατάστασής τους.

Θα ήθελα να αναφερθώ σε ακόμα δυο σημεία: Το πρώτο είναι ότι πολλοί αθλητές, ακόμα και σε αυτό το επίπεδο, δεν γνωρίζουν βασικά πράγματα σχετικά με την διατροφή, την αξία των διατροφικών συστατικών (για παράδειγμα, τον ρόλο της πρωτεΐνης ή του υδατάνθρακα στην αποκατάσταση και την απόδοση), με αποτέλεσμα να μην αξιολογούν σωστά κάποια πράγματα . Το δεύτερο σημείο είναι ότι ακριβώς επειδή δεν γνωρίζουν, συχνά συλλέγουν πληροφορίες από μη έγκυρες πηγές, όπως αμφιβόλου επιστημονικότατας ιστοσελίδες, περιοδικά ή άτομα που δεν έχουν σχέση με την προπόνηση αθλητών (π.χ. προσωπικοί γυμναστές συγγενικών τους προσώπων). Το αποτέλεσμα είναι να ακολουθούν λάθος συμβουλές και να θέτουν σε κίνδυνο την υγεία τους και την απόδοσή τους στο γήπεδο. Για αυτόν τον λόγο, στην αρχή της σεζόν κάνω μια μισάωρη παρουσίαση-ομιλία στην ομάδα, εξηγώντας βασικά πράγματα όχι μόνο για την διατροφή, τον ρόλο των θρεπτικών συστατικών, τις καλύτερες πρακτικές ενεργειακής αναπλήρωσης κτλ., αλλά και την αξία του ύπνου στην σωστή λειτουργία του οργανισμού και στις πρακτικές ενεργητικής και παθητικής αποκατάστασης. Είναι ζωτικής σημασίας, ιδιαίτερα στο νέο αυτό σύστημα της Ευρωλίγκα με τα συνεχόμενα παιχνίδια. Στην συνέχεια και αφού έχουμε εξηγήσει την σημασία όλων αυτών, μέσω της διαρκούς προσωπικής επαφής είμαστε δίπλα τους δίνοντάς τους διαιτολόγια, λίστες για ψώνια, συμβουλές για την αποκατάσταση κτλ.

Για το τέλος, μία λίγο διαφορετική ερώτηση. Το ρεκόρ του μαραθωνίου το 1904 ήταν 3 ωρες και 28 λεπτά . Τώρα εχει φτάσει λίγο πάνω από τις δυο ωρες, δηλαδή 1,5 ωρα διαφορα. Εξηγείται αυτο κατα την γνώμη σας με εξελικτικους όρους ή οι διάφορες ειναι προϊόν της τεχνολογικής εξέλιξης (πχ διαφορετικά παπούτσια, εκγύμναση κλπ)²;

Και πάλι δεν είμαι ο πιο ειδικός να μιλήσω για τα αθλήματα του στίβου. Είναι όμως συναρπαστικό να παρακολουθείς τέτοιες επιδόσεις, την συνεχή εξέλιξη των ανθρώπινων ορίων σε οποιοδήποτε άθλημα. Μάλιστα σχολιάζοντας με κάποιους παίκτες μας το νέο ρεκόρ στον μαραθώνιο από τον Eliud Kipchoge, τους έλεγα ότι είναι σαν να τρέχεις στον διάδρομο στο γυμναστήριο στην ταχύτητα 17 για 2 ώρες!! Είναι πραγματικά εντυπωσιακό. Τώρα, σχετικά με την σταδιακή αύξηση των ορίων πιστεύω ότι παίζουν σημαντικό ρόλο αρκετοί παράγοντες όπως:

• Η δυνατότητα αποκλειστικής ενασχόλησης με το άθλημα
• Οι εξελιγμένες μέθοδοι προπόνησης κι αποκατάστασης
• Η εξέλιξη της τεχνολογίας και της έρευνας (προπόνηση σε υψόμετρο, καλύτερα ρούχα, παπούτσια κτλ)
• Η πιο αποτελεσματική επιλογή ταλέντων και βελτιωμένα συστήματα ανάδειξης τους
• Η συναισθηματική «κατάρριψη» των συγκεκριμένων ορίων (αφού το έκανε ένας, άρα γίνεται).

Προς το παρόν θαυμάζουμε τα επιτεύγματα αυτών των σπάνιων ανθρώπων περιμενοντας την επόμενη έκπληξη.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Σπάνιοι άνθρωποι έτοιμοι για την επόμενη έκπληξη. Η τελευταία αυτή φράση του κύριου Χατζηχρήστου έρχεται να υπερτονίσει την κατακλείδα του πρώτου μερους του αφιερώματος. Το στοιχείο της έκπληξης καραδοκεί, όντας όμως (και ποτέ απόλυτα) συνυφασμένο με έναν "διαφορετικό" άνθρωπο, τον τεχνολογικό άνθρωπο-cyborg. Οι μέθοδοι εκγύμνασης, σε συνδυασμό με τα τεχνολογικά βοηθήματα και τις νέες τεχνολογικές εφαρμογές, παράγουν - αν και όχι από μόνες τους - ολοένα και ικανότερους αθλητές, έτοιμους να σπάσουν ρεκόρ που παλαιότερα θα φάνταζαν αδιανόητα. Και αν στο μπάσκετ η κουβέντα γύρω από τα "ατομικά" ρεκόρ φαντάζει εκ πρώτης σκέψεως κάπως παρωχημένη (μιλάμε για ομαδικό σπορ), μία δεύτερη ανάγνωση φανερώνει την εγκυρότητα της. Δεν είναι άλλωστε ένα ρεκόρ να αντέχεις σε υψηλότατους (και βασικά ανεπαναληπτους εώς τώρα) ρυθμούς, διατηρώντας παράλληλα σταθερό το επίπεδο της τεχνικής αρτιότητας καθόλη την διάρκεια μιας εννιάμηνης αγωνιστικής περιόδου;

Κάπου εδώ, ίσως έχει γίνει πλέον φανερή η δεύτερη, "παράλληλη" ιδιότητα του cyborg, όπως την περιέγραψε η Donna Haraway και την μετέφερα στην εισαγωγή. Το υβρίδιο ανθρώπου και μηχανής, με την πρόσφατη διαμεσολάβηση της ψηφιακής τεχνολογίας, δεν αποτελεί μόνο αποκύημα της επιστημονικής φαντασίας, αλλά παράλληλα είναι ένα αποτέλεσμα βιωμένης εμπειρίας. Στο σώμα του είναι εγγεγραμένα δεδομένα, τα επιτεύγματα του είναι υπαρκτά και θαυμάσια. Υπάρχει στα αλήθεια και μπορούμε να το παρακολουθήσουμε. Για το πώς συμβαίνει αυτό, θα μας μιλήσει στο τρίτο μέρος του αφιερώματος ο Κώστας Ψιμούλης, scout για το αμερικάνικη υπηρεσία στελέχωσης Netscouts Basketball. Μαζί του, ο Χάρης Γιαννόπουλος, αθλητής της ΑΕΚ και αντικείμενο της ιδιότυπης παρακολούθησης, θα μας προσφέρει την δική του, υποκειμενική ματιά για όλα αυτά, μιλώντας και για την επιτήρηση των social media.

Και σιγά σιγά, καθώς προχωράμε προς την ολοκλήρωση του αφιερώματος και το τέταρτο μέρος, ίσως γίνει φανερό πως οι άνθρωποι - cyborgs δεν είναι ούτε εξαιρετικοί, ούτε ιδιαίτερα σημαντικοί, αλλά ως εξελικτική ρήξη του Αναγεννησιακού ανθρώπου είναι αντιθέτως μερικές, καθημερινές και σπουδαίες.

Σημειώσεις

* Donna Haraway, "A Cyborg Manifesto", στο "Ανθρωποειδή, Κυβόργια και Γυναίκες"(1991), εκδόσεις Αλεξάνδρα.

1. Πηγή για τον Άνθρωπο του Βιτρούβιου https://www.huffingtonpost.gr/2016/04/26/mystika-vitrouviou-da-vinci_n_9778916.html

2. H ερώτηση προς τον κύριο Χατζηχρήστο ήρθε ως απόρροια της παρακολούθησης ενός εξαιρετικού βίντεο του δημοσιογράφου των New York Times και συγγραφέα του βιβλίου "The Sports Gene", David Epstein. Το βίντεο αφορά την εξέλιξη των ρεκόρ σε σχέση με την εξέλιξη της τεχνολογίας και μπορείτε να το δείτε αμέσως παρακάτω.