Οι μπασκετικοί είναι στα κάγκελα λέει, επειδή δεν βραβεύτηκε ως κορυφαίος της χρονιάς ο Γιάννης Αντετοκούνμπο, χάνοντας στο νήμα την ουρανομήκη διάκριση του καλύτερου Έλληνα αθλητή για τη χρονιά, σύμφωνα με την κρίση της πλειοψηφίας των δημοσιογράφων. Θα έπρεπε, υποστηρίζουν, να μην είχε βραβευτεί ο Στέφανος Τσιτσιπάς, καθώς το επίτευγμα του στο τένις είναι μικρότερο από το αντίστοιχο του Γιάννη στο μπάσκετ.

Το πρώτο που αποδεικνύει η σφοδρή κριτική τους είναι φυσικά πως δεν έχουν ιδέα από τένις. Αλλιώς, θα είχαν εκτιμήσει το γεγονός πως ο Τσιτσιπάς επικράτησε εντός του 2019 έναντι τεράτων του αθλήματος σε αγώνες που κρίνουν τίτλους, γεγονός που αν μη τι άλλο τον βάζει δικαίως στη συζήτηση περί κορυφαίων. Το δεύτερο είναι πως παραμένουν κολλημένοι στο σύμπαν της καλαθόσφαιρας, μία προσκόλληση που δεν έχει σε τίποτα να κάνει με το μπάσκετ, όσο με την διατήρηση μίας μυστήριας λογικής, που θέλει το συγκεκριμένο άθλημα να εμφανίζεται μονίμως ως το πιο επιτυχημένο μεταξύ των υπόλοιπων και τους φιλάθλους του (μεταξύ των οποίων επαγγελματίες ή ερασιτέχνες δημοσιογράφοι) ως φέροντες έναν διαφορετικό αθλητικό πολιτισμό στα ομαδικά σπορ. Εν ολίγοις, οι μπασκετικοί την έχουμε ψωνίσει εδώ και χρόνια και ο Γιάννης αποτελεί το καλύτερο δυνατό εφαλτήριο προς νέα, ανεξερεύνητα σύμπαντα ψωνίσματος.

Εντελώς υπερφίαλα, μόνο έτσι μπορώ να εκλάβω την μνησικακία με την οποία έγινε δεκτή η βράβευση (προσέξτε, η βράβευση) ενός αθλητή προερχόμενου από μη λαοφιλές άθλημα, μνησικακία που μάλιστα συνοδεύτηκε από την ανάληψη καθηκόντων υπερασπιστή του "ηττημένου", λες και ο Αντετοκούνμπο δεν λαμβάνει ήδη παγκόσμια και καθολική αναγνώριση για την ικανότητα του να παίζει να μπάσκετ - και μόνο για αυτήν φυσικά. Η ανάλογη στάση μάλιστα, παρατηρείται από μεριάς πολλών κάθε χρόνο, όταν όπως συνηθίζει, ο ΠΣΑΤ αποφεύγει να βραβεύσει αθλητές και αθλήτριες από τον χώρο των ομαδικών σπορ, χάρην εκεινων που κατά τη διάρκεια μίας αθλητικής σεζόν προβάλονται διαρκώς λιγότερο.

Μπορεί η διαδικασία και τα αποτελέσματα να μην συνιστούν ακριβώς απόδοση δικαιοσύνης, όμως στο συνολικότερο πλαίσιο του ελληνικού αθλητισμού, μία μεροληψία υπέρ των "αδυνάμων" στη χάση και στη φέξη, είναι κατά τη γνώμη μου καλοδεχούμενη. Ετσι κι αλλιώς, αν ο Τσιτσιπάς (ή ο Πετρούνιας ή ο...) δεν καταφέρει να διατηρείται μονίμως στην αιχμή της κορυφογραμμής, θα τον φάει με συνοπτικές διαδικασίες το μαύρο σκοτάδι, κάτι που μοιάζει εξαιρετικά απίθανο να συμβεί με έναν αθλητή μπάσκετ. Πάει και η περηφάνεια, πάνε κι όλα. Προς τι λοιπόν, τόσο τρίψιμο στη γκλίτσα του τσοπάνη;

Κατά τη γνώμη μου, πέρα από τα παντελώς αστήριχτα που προανέφερα, πρόκειται για την δημιουργία μία ακόμης ιστορίας προορισμένης για ένταξη στο πλήθος των παράπλευρων αφηγήσεων, που συμπληρώνουν ένα αμιγώς αθλητικό στόρι με τις απαραίτητες εξωαγωνιστικές ενέσεις ίντριγκας. Εκείνες με τη σειρά τους οδηγούν σε αυξημένη προσοχή, είτε στο άτομο, είτε στο θέμα. Το ΝΒΑ έχει θεσμοθετήσει την προσέγγιση στην στρατηγική προβολής του στα ηλεκτρονικά μέσα, εδώ γίνεται μάλλον ασυναίσθητα, αλλά η ουσία είναι πως ενας ακόμη "εχθρός" απέναντι στον Γιάννη Αντετοκούνμπο (ή άλλους αθλητές παλιότερα) είναι καλοδεχούμενος, διότι προσφέρει μία πολύτιμη ευκαιρία διπολικής αναπαράστασης. Ποιος από τους δύο άραγε είναι ο καλύτερος; Τι πέτυχε ο Τσιτσιπάς και τι ο Γιάννης; Ποιος είναι καλύτερος χαρακτήρας; Ο μύλος γυρίζει και στο γύρισμα του αλέθει όλα τα καλά, από τις απλές συγκριτικές υπερβολές των επιτευγμάτων (λες και συγκρίνονται το μπάσκετ με το τένις) μέχρι κορώνες περί ρατσισμού και αντιρατσισμού.

Το τελευταίο δε είναι μάλλον άκαιρο, καθώς τόσο οι φορείς, όσο και τα μέσα, έχουν έτσι κι αλλιώς αποδείξει πως ξέρουν να χρησιμοποιούν το πρόσωπο του Γιάννη εξιλεωτικά, προκειμένου να διαχωρίσουν τους χρήσιμους (παραγωγικούς) από τους άχρηστους μετανάστες. Μήπως αυτός ο διαχωρισμός δεν συμβαίνει καθώς αποθεώνεται χωρίς περίσκεψη ο MVP του ΝΒΑ ως εκπρόσωπος του έθνους, όταν φοράει την φανέλα της εθνικής; Τότε οι μπασκετικοί μονίμως προτρέχουν να τον περιφέρουν ως παράδειγμα μιας επιθυμητής Ελλάδας, χωρίς να αναρωτιούνται στιγμή τι "υπηρεσία" προσφέρουν στους υπόλοιπους και στις υπόλοιπες που βρίσκονται στην πρότερη θέση του. Κάθε αποθέωση του Γιάννη με παράλληλη επίκληση στην εθνική συμπερίληψη, όσο πολεμά τις λογικές διαχωρισμού, άλλο τόσο τις ενισχύει και οι όποιες αγνές προθέσεις δεν έχουν καμία σημασία. Ο λόγος επιδρά από μόνος του.

Η υπόλοιπη ατζέντα

Έστω κι έτσι πάντως, δεν ταιριάζουν στην περίσταση άλλοι αφορισμοί. Μέσα στο παραπάνω βαρετό και διόλου ωφέλιμο πλαίσιο κριτικής των βραβεύσεων αντιλαμβάνομαι πως δεν είναι όλοι ίδιοι, ούτε προβάρουν όμοια ιδεολογική ενδυμασία. Εντούτοις, μοιράστηκαν (μοιραστήκαμε) προχθές κάτι κοινό. Μέσα στην πρεμούρα της υπεράσπισης του Ανεντοκούνμπο έναντι του ΠΣΑΤ (κάποιες φορές και του Τσιτσιπά) λησμόνησαν να δώσουν στον σύνδεσμο Αθλητικού Τύπου θερμά συγχαρητήρια για μία άλλη βράβευση, εκείνη της εθνικής ομάδας μπάσκετ κωφών γυναικών, η οποία μέσα στο έτος αναδείχτηκε παγκόσμια πρωταθλήτρια, συνεχίζοντας έτσι ένα σερί οκταετούς "κυριαρχίας" στο διεθνές στερέωμα. Φυσικά, δεν το κάναμε ούτε εμείς από εδώ. Αλήθεια, το μπάσκετ δεν θριάμβευσε σε αυτή την περίπτωση;

Πιθανώς και όχι. Όσο και αν έψαξα στο διαδίκτυο, η μόνη εκτενής αναφορά στην επιτυχία χρονολογείται στα μέσα Ιουλίου και προέρχεται από την ... LIFO. Στο ωραίο ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Άκη Κατσούλα, φιλοξενούνται δηλώσεις της προπονήτριας Αθηνάς Ζέρβα, η οποία μεταξύ άλλων αναφέρεται τόσο στις περικοπές των κρατικών επιχορηγήσεων για τα άτομα με αναπηρία, όσο και στην έλλειψη (αν είναι δυνατόν!) γηπέδων προς περιστασιακή χρήση. Οι περιγραφές της είναι βγαλμένες απευθείας από την εμπειρία και αποτελούν φωτοτυπία των όσων μου έχουν εξιστορήσει κατά καιρούς τα μέλη της ομάδας μπάσκετ με αμαξίδιο του Αμαρουσίου, στον έναμιση χρόνο που πορευόμαστε παρέα, προκειμένου να ετοιμάζουμε μαζί την τακτική θεματολογία του BG γύρω από το άθλημα. Ο όποιος "ηρωισμός" αυτών των αθλητριών/αθλητών δεν έγγυται στο ότι ξεπερνούν ή δοκιμάζουν τα ανθρώπινα όρια, αλλά στο ότι αντιμετωπίζουν καθημερινά κυρίαρχους θεσμούς και κυρίαρχες κοινωνικές ομάδες, που το λιγότερο που κάνουν είναι να τους εξοβελίζουν στη σφαίρα του αόρατου. Όπως ακριβώς συνέβη και προχθές δηλαδή, όταν η μαρκίζα του απασπασματικού έργου γραφής και ανάγνωσης των κοινωνικών δικτύων έγραφε "Tsitsipas Vs Antetοkounmpo" ή "the people vs PSAT".

Ομολογώ πως έχω κάπου βαρεθεί, εδώ και κάμποσο καιρό. Για κάποιο περίεργο λόγο, το υψηλότατο επίπεδο του επαγγελματικού αθλητισμού έχει συνδεθεί με την αντιπαράθεση σε κάθε δυνατό και αδύνατο πεδίο, από το αμιγώς αθλητικό στο κρυστάλλινα πολιτικό. Η σύνδεση δεν είναι κακή per se, ούτε ανεπιθύμητη (το αντίθετο), όμως οι διαξιφισμοί στο ύψος της αστρόσφαιρας (sic) ελάχιστα αποδεικνύονται κοινωνικά παραγωγικοί. Οκ, κάποιοι/κάποιες τσακώνονται και για την πλάκα τους, δε λέω, όμως σε γενικές γραμμές ο διάλογος κινείται εντός της προκαθορισμένης ατζέντας. Ακόμη και ευκαιρίες όπως η προχθεσινή, δηλαδή της (έστω και αρνητικής) δημοσιότητας μίας εκδήλωσης βραβεύσεων, πηγαίνουν συνοπτικά στο βρόντο, με την μόνιμη και διόλου πειστική δικαιολογία της περιορισμένης αναγνωσιμότητας.

Εν μέσω δε αυτού του παράξενου τελετουργικού, περνά μάλλον απαρητήρητο πως στη σημερινή συγκυρία, ο δημοσιογραφικός λόγος έχει απωλέσει το μεγαλύτερο μέρος της ισχύος του και πως συνεπώς αντίστοιχα αδιάφορη καθίσταται και η όποια προσπάθεια δήθεν ευθείας κριτικής του. Πλέον, κανένας ή καμμία δημοσιογράφος (και εν προκειμένω το δεινοσαυρικό συνονθύλευμα του ΠΣΑΤ) δεν έχει εξουσία διαμόρφωσης της κοινής γνώμης. Η δύναμη έχει περάσει από τους δημιουργούς σε εκείνους που διαθέτουν τον έλεγχο της διασποράς και των αναπαραγωγικών μέσων και εκεί θα παραμείνει για καιρό ακόμη, όπως μαρτυρούν τα πρόσφατα ψηφίσματα του ευρωκοινοβουλίου για τον έλεγχο των πνευματικών δικαιωμάτων, στη διαμόρφωση των οποίων είχαν λόγο μιντιακοί και εταιρικοί κολοσσοί.

Ο καθένας ή κάθε μία μπορεί συνεπώς να ζει στο συννεφάκι του/της και να αφήσει την βιβλιοθήκη των θεμάτων που έχουν κριθεί άξια προς συζήτηση απαράλλαχτη. Είναι το βολικότερο, καθώς όσο να ναι η καταστροφή των αθλητικών συμβόλων, είτε ονομάζονται Τσιτσιπάς, είτε Γιάννης, είτε οτιδήποτε, θα επιφέρει μία απορία στην συνέχεια της δημόσιας γραφής γύρω από το άθλημα. Ρεαλιστικά, δεν γίνεται να συμβεί και δεν θα συμβεί ούτε σε αυτόν τον ιστότοπο, ούτε από εμένα και σιγά πια και τα αυγά. Υπάρχει παρόλα αυτά η παράλληλη επιλογή να ασχοληθούμε και με τίποτα άλλο, που ακόμη δεν εχουμε ιδέα τι θα είναι.