Στα πρώτα 15 παιχνίδια οι Λιθουανοί έγραψαν ρεκόρ 2-13 και παρότι δεν έχαναν με μεγάλες διαφορές, έχαναν. Τα τρίποντα είχαν μεν αυξηθεί ήδη σε σχέση με πέρυσι (36,5% περίπου των προσπαθειών), όμως έβρισκαν σίδερο και το χειρότερο, όλα αυτά συνέβαιναν σε ρυθμούς χελώνας. Η Ζαλγκίρις δεν ήταν έτσι κι αλλιώς ομάδα προορισμένη να παίζει γρήγορα, έχει σταθερά και φέτος το χαμηλότερο pace της Ευρωλίγκα. Έτσι, όσο τα αργόσυρτα μπλουζ συνοδεύονταν από σπασμένα στεφάνια, το καλύτερο που είχε να κάνει ο/η φίλαθλος ήταν να απασχοληθεί με κάτι άλλο στον ελεύθερο χρόνο του/της. Το θέαμα ήταν αποκρουστικό.

Για να βελτιωθεί, υπήρχε μόνο ένας τρόπος: Να αρχίσουν να μπαίνουν τα σουτ. Ο Σάρας δεν θα άφηνε ξαφνικά τους παίκτες λέφτερους (sic) στο ανοιχτό γήπεδο, προκειμένου να κεφαλοποιήσει την σταθερά καλή άμυνα, ούτε θα γινόταν σε ένα βράδυ θιασώτης του 7 seconds or less. Εκείνο που ξέρει να κάνει καλά όμως, είναι να ανακατεύει την τράπουλα και να βρίσκει λύσεις μέσα από το ομαδικό παιχνίδι, αφού πρώτα έχει αναγνωρίσει τι πάει στραβά. Είχε κάνει ακριβώς το ίδιο πέρυσι και μεταξύ μας, φέτος η αναγνώριση δεν ήταν και πολύ δύσκολη - εδώ τα χαν καταλάβει όλα τουλάχιστον 7 γνωστοί μπλόγκερ, ένας εκ των οποίων κι εγώ.

To πρόβλημα ήταν βασικά η γραμμή των γκαρντ και δη εκείνων που ήταν επιφορτισμένοι με το να οργανώσουν το παιχνίδι από την κορυφή. Ο Λεκαβίτσιους ο,τι χρόνο ήταν να πάρει στις αρχές της σεζόν τον πήρε, όμως λόγω σκουριάς δεν παρουσιάστηκε ακριβώς πανέτοιμος. Ταυτόχρονα, εκείνος που είχε επιλεγεί για τον βασικό ρόλο, ο Άλεξ Πέρεζ, δεν μπόρεσε να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις, καθώς αντιμετώπισε σοβαρό προσωπικό πρόβλημα λίγο πριν ξεκινήσει η Ευρωλίγκα. Στα χαρτιά αποτελούσε μία σούπερ επιλογή, καθώς στο πικ εν ρολ είχε διαπρέψει στην Μπάνβιτ, στην πράξη ο Σάρας βρέθηκε ξαφνικά χωρίς οργανωτή. Το πόσο σοβαρό είναι αυτό για οποιαδήποτε ομάδα το αφήνω στην κρίση σας, είτε ο οργανωτής κρατάει μπαγκέτα (όχι το σάντουιτς) σκόρερ, είτε γρατζουνά το δοξάρι της ομαδικότητας, αυτό που λέμε pass first.

Η εξέλιξη του Plan B

Προκειμένου να αυξήσει την "βαρυτική δύναμη" του παιχνιδιού, ο κόουτς των Λιθουανών κατέφυγε σε ένα αναμενόμενο plan B: Η μπάλα σε άλλους παίκτες με παρόμοια χαρακτηριστικά, όπως οι Γκριγκόνις και Γουόκαπ. Μόνο που ο πρώτος τραυματίστηκε στις 3 Δεκεμβρίου και έτσι έμεινε ο δεύτερος, ο οποίος όμως είχε το κακό συνήθειο να μη σουτάρει τρίποντα. Δεδομένου μάλιστα ότι ούτε ο Λέκα επιχειρούσε προσπάθειες έξω από το τόξο, το πρόβλημα παρέμενε. Οι άμυνες μαζεύονταν λίγο πιο πίσω, ταμπουρώνονταν στη ρακέτα και ανεξαρτήτως συστημάτων, η επόμενη διαθέσιμη επιλογή ερχόταν από ... Χιλή: κώλο-κώλο.

Παρόλα αυτά, ο εξυπνάκιας Σάρας είχε ήδη προλάβει να μεταγράψει στην ομάδα τον στιγματισμένο Κέισι Ρίβερς, ο οποίος κατέφτασε στην Λιθουανία με τέτοια χαρά, που μοίραζε τις σπόντες για το ιατρικό τιμ του Παναθηναϊκού σαν τα κουφέτα.

Η κίνηση εκείνο τον καιρό (μου) φάνταζε κάπως περίεργη. Μα καλά, αναρωτήθηκα: Τι σκατά έχει στο κεφάλι του ο μελλοντικός κόουτς των Μακάμπι, Μπαρτσελόνα και Παναθηναϊκού; Δεν υπάρχει ένα γκαρντ να παίξει κορυφή σε διάρκεια και εκείνος παίρνει πλάγιο;

Η Ζαλγκίρις συνέχισε να χάνει για κάποιο καιρό, όμως σιγά σιγά άρχισε να διαφαίνεται το κόλπο, το οποίο είχε δύο μυστικά:

• Το πρώτο μυστικό βρισκόταν στην κοινή πορεία του κολεγίου Stephen F. Austin και του Τόμας Γουόκαπ. Το κολέγιο έχει στην ιστορία του όλες κι όλες πέντε συμμετοχές στο τελικό τουρνουά του NCAA, εκ των οποίων οι τρεις συνέβησαν με τον Γουόκαπ ηγέτη. Με εκείνον στην κορυφή της επίθεσης μάλιστα, οι Lumberjacks πέτυχαν και τις μοναδικές δύο προκρίσεις τους στον δεύτερο γύρο. Ειδικά στο σύνολο του 2016, οι πάντες ήταν στημένοι γύρω του και εκείνος απειλούσε από παντού, εκτός από το τρίποντο, έχοντας ως senior πάνω από 24 πόντους και 6 ασίστ ανά ματς. Τα 30'' επίθεσης τον ευνοούσαν σίγουρα, αλλά ο Γουόκαπ τη θέση αυτή ήξερε και αυτή ξέρει ακόμη. Τα δύο πρώτα χρόνια καριερας του στην Ευρώπη κάθε άλλο παρά ήταν ενδεικτικά, ειδικά η "περίεργη" χρονιά στη Λούντβιχσμπουργκ, όπου σούταρε ένα σωρό τρίποντα.
• Το δεύτερο μυστικό αφορά την νοοτροπία του Γιασικεβίτσιους. Χωρίς εμείς να το πάρουμε χαμπάρι, ο προπονητής της Zαλγκίρις είχε αποφασίσει πως όποια κι αν ήταν η προϊστορία τους, η συγκυρία απαιτούσε από τους Λεκαβίτσιους και Γουόκαπ να σουτάρουν περισσότερα τρίποντα. Τι σημασία είχε αν τα νούμερα τους από το παρελθόν φώναζαν για το αντίθετο; Από τη στιγμή που οι άμυνες παραχωρούσαν σχεδιασμένα την δυνατότητα, τότε εξίσου σχεδιασμένα η Ζαλγκίρις θα έπαιρνε ο,τι της έδιναν, χωρίς να θυσιάσει τις υπόλοιπες αρχές του παιχνιδιού της, δηλαδή την καλή άμυνα (με παγίδες μετά από καλάθι) και τον ρυθμό "Συρτός στα τρία"¹.

Έτσι, μετά από επιμονή, με τον Ρίβερς στον γνώριμο ρόλο του off guard να ανοίγει τους χώρους και με την άμυνα σταθερή (1,06 πόντους ανά σουτ παθητικό στα πρώτα 15 παιχνίδια, 1,07 στο σερί του 7-3), το κόλπο άρχισε πια να πιάνει. Όσο η Ζαλγκίρις αύξανε τον αριθμό των τριπόντων, τόσο γινόταν και πιο εύστοχη. Όσο ο Λεκαβίτσιους αύξανε τον αριθμό των προσπαθειών πίσω από τα 6,75, τόσο γινόταν περισσότερο αποτελεσματικός. Και όσο ο Γουόκαπ σούταρε κι εκείνος περισσότερα μακρινά σουτ, τόσο ωφελούταν η παραγωγή του και η παραγωγή της ομάδας του. Τελικά, φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Πού ακριβώς είναι αυτό; Δείτε.

Θέλει λίγη προσοχή η ερμηνεία του πίνακα κι ας φαίνεται σχετικά ξεκάθαρος. Η Ζαλγκίρις, παρότι αύξησε φέτος τα τρίποντα αμέσως (πέρυσι είχε κάτω από 30% στο κλασμα τρίποντα/σουτ εντός πεδιάς), δεν έγινε αποτελεσματική με τη μία. Για να συμβεί αυτό έπρεπε τα τρίποντα να αυξηθούν κι άλλο και παράλληλα να βρεθούν οι παίκτες (μετά την αποτυχία Πέρεζ), που θα κάνουν πιο απειλητική την επίθεση μετά την αρχική δράση. Η full time μετατόπιση του Γουόκαπ στην κορυφή και η επιμονή στο να παίρνουν οι γκαρντ όσα τους δίνονται, συμπλήρωσε ιδανικά την τάση για παραπάνω περιφερειακά σουτ.

Δεν είναι ότι οι Λιθουανοί σώθηκαν από τις έξτρα προσπάθειες των γκαρντ, είναι ότι συμπλήρωσαν με αυτά μια εικόνα απειλής για τους αντιπάλους. Ο Γουόκαπ π.χ. στα τελευταία δέκα ματς έχει μέσο όρο 5,7 ασίστ έναντι τεσσάρων στα πρώτα 15 και ο Λέκα τρεις έναντι 2,2, αύξηση που σε συνδυασμό με όλα τα παραπάνω, μας προδιαθέτει να χαρακτηρίσουμε τους δύο ως "παίκτες-κλειδιά". Δείτε αν θέλετε την ακόλουθη αλληλουχία φάσεων από το ματς με την Μπασκόνια, η οποία συμπυκνώνει οπτικά την παράγραφο. Τα δυο πρωτα στιγμιότυπα αφορούν σκορ και τα δύο τελευταία τελικές πάσες.

Oι ρόλοι του διδύμου δεν είναι στέρεα καθορισμένοι. Παίζουν συνήθως εναλλάξ, αλλά παίζουν και μαζί, με τον Ρίβερς να κατεβαίνει μία θέση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, πότε οργανώνει ο ένος και πότε ο άλλος, και ό,τι καλάθι πετυχαίνουν από την περιφέρεια, σε βάθος χρόνου κεφαλοποιείται με προσοχή της άμυνας και με ασίστ, όπως στο βίντεο που μόλις είδατε. Αν μπουν τα σουτ της αδύνατης πλευράς, τα οποία ο προπονητής τους ενθαρρύνει να παίρνουν, με το κύλισμα του χρονομέτρου δημιουργούνται συνθήκες για πάσες. Το γεγονός δε ότι παραπάνω η τελευταία καταλήγει στον ... Ουλάνοβας, προσφέρει την τέλεια αφορμή για μία τελευταία αποκάλυψη.

Ο τύπαρος Εντγκάρας, κατά τη διάρκεια του σερί 7-3, έχει ποσοστό από το τρίποντο περίπου 45%, παίρνοντας από τρεις προσπάθειες ανά ματς. Η είδηση δεν είναι τόσο στο πρώτο νούμερο, όσο στο δεύτερο, καθώς ο forward των Λιθουανών δεν επιχειρούσε ποτέ πάνω από 1,9 τρίποντα ανά παιχνίδι στην καριέρα του. Τώρα όχι μόνο το κάνει, αλλά είναι και ευστοχότερος.

Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά ότι ο Σάρας, εκεί που θα κάθεται να σπάει το κεφάλι του να βρει σουτέρ, έχει πείσει παίκτες που δεν σούταραν ... να σουτάρουν. Όλα τα άλλα (άμυνα, ρυθμός, κυκλοφορία της μπάλας) έχουν μείνει τα ίδια. Έχει την πλάκα του.

Αρχής γενομένης από απόψε το βράδυ, η Ζαλγκίρις έχει μία σειρά τριών παιχνιδιών, τα οποία χαρακτηρίζονται βατά. Το ρεκόρ της είναι στο 10-15 και ένα ενδεχόμενο τρία στα τρία θα τη φέρει σε μία προ διμήνου ανέλπιστη θέση, να διεκδικεί με αξιώσεις την οκτάδα. Είναι μάλλον η λογικότερη κατάληξη, διότι τη δεδομένη στιγμή η βαθμολογία παρουσιάζει ένα παράδοξο. Η ομάδα με την έβδομη αποτελεσματικότερη επίθεση, την όγδοη καλύτερη άμυνα και τον έβδομο καλύτερο συντελεστή μεταξύ πόντων που πετυχαίνει και πόντων που δέχεται (ανά 100 κατοχές), βρίσκεται στην ... 12 θέση.

Υ.Γ. Άσχετο, χθες πέθανε η Άλκη Ζέη. Όπως πολλοί/πολλές από εμάς, ένα μέρος της εφηβικής περιόδου μας είχε αφιερωθεί σε εκείνη και είχε αφιερωθεί από εκείνην. Ήταν φυσικά κάτι παραπάνω. Διάβαζα μόλις μία συνέντευξη της btw. Συμβαίνει με ανθρώπους του πνεύματος να οχυρώνονται από το νέο όταν μεγαλώνουν, το έχουμε δει και από άλλους. Στο μεταξύ όμως, τα γραπτά μένουν.

Σημείωση

1. Σύμφωνα με το σάιτ "Επί Ασπαλάθων" (!) του ιερού ναού Αγίων Αναργύρων Ηλιούπολης (αμήν, δόξα σοι) ο συρτός στα τρία "αποτελεί τον πιο βασικό και διαδεδομένο παραδοσιακό χορό πανελληνίως. Είναι ο χορός που πρωτομάθαιναν όλοι σε μικρή ηλικία γιατί έχει αργό τέμπο και απλά βήματα. Θεωρείται ο «γεννήτωρ» χορός, με το μοτίβο του να αποτε­λεί το παλαιότερο χορευτικό πρότυπο. Χορευόταν, όπως και σήμερα, σε όλες σχεδόν τις περιοχές της Ελλάδας, έχοντας μάλιστα διαφορετικό όνομα σε αρκετές από αυτές: Στη Θεσσαλία, στη Δυτική Μακεδονία, στη Στερεά Ελλάδα (Βλάχικο), στην Πελοπόννησο, στις Κυκλάδες (Βλάχα), στο Ιόνιο (Τράτα), στα Δωδεκάνησα (Κάτω) και στην Κρήτη (Σιγανός). Θεωρείται παρά ταύτα ο πλέον χαρακτηριστικός ηπειρώτικος σκοπός."

Μορφωθήκαμε και σήμερα.