Όταν ο αμυντικός της χρονιάς (sic) επέστρεψε στην σειρά με την Παρτίζαν, οι ισορροπίες άλλαξαν άρδην. Μέχρι και το τέλος της, οι Σέρβοι δεν κατάφεραν καλά καλά να πατήσουν στη ρακέτα και ειδικά στα κρίσιμα σημεία των αγώνων στο Βελιγράδι υπέκυψαν πλήρως στην κυριαρχική παρουσία του. Μπλοκ, επιθετικά ριμπάουντ, tip ins, το μενού είχε από όλα και χάρη σε εκείνον, η Μαδριλένοι κρατήθηκαν στη σειρά. Επίσης χάρη σε εκείνον, η Μπαρτσελόνα το βράδυ της Παρασκευής αναγκάστηκε σε έναν άσκοπο, όσο και άστοχο, βομβαρδισμό τριπόντων, παρόλο που συνήθως το παιχνίδι της περνάει από χαμηλά, με post ups και τελειώματα μέσα από το pick n roll. Η μισή ντροπή για την ήττα της, βέβαια, περνάει από τις τακτικές του Σάρας, αλλά ας μην ανοίξουμε το κουτί με τις αηδίες. Ας μείνουμε στον Ταβάρες.

Το πρόβλημα

Το βασικό όφελος των Μαδριλένων από την τρομερή απόδοση του ψηλού τους, είναι πως αφαιρούν τις προσπάθειες από τα 2-3 μέτρα και μέσα, δηλαδή τις προσπάθειες με το μεγαλύτερο ποσοστό ευστοχίας στο μπάσκετ. Ο Ολυμπιακός π.χ., στηρίχθηκε πάρα πολύ σε λέι απ στην τρομακτική τρίτη περίοδο του πρώτου ημιτελικού και μέσα από αυτά βρήκε υψηλά ποσοστά, ρυθμό και αυτοπεποίθηση. Ο αργός Μοτεγιούνας δεν ήταν ικανός, ούτε να εμποδίσει έγκαιρα τις πάσες του Γουόκαπ, ούτε να κοντράρει τις κινήσεις του Φαλ, ούτε να σηκωθεί για τάπες ως αμυντικός βοήθειας. Αν στη θέση του υπήρχε ο Ταβάρες, μην έχετε καμμία αμφιβολία, θα τα έκανε και τα τρία. Και βασικά, το πιθανότερο είναι πως θα τα κάνει και στον τελικό, προκαλώντας αυτή την ελεεινή αύρα φόβου, που έχει συνηθίσει να προκαλεί.

Το θέμα είναι πώς θα μειώσει την επιρροή του ο Ολυμπιακός. Οι περισσότερες ομάδες κοιτάζουν να τον τραβήξουν έξω από τη ρακέτα, αλλά αυτό δεν είναι πάντα εύκολο και υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι.

• Πρώτον, ο Ταβάρες έχει εντολή να βγαίνει μέχρι ένα σημείο, ανεξαρτήτως αντιπάλου, προκειμένου να υλοποιείται μονίμως ο στόχος απαγόρευσης των εύκολων σουτ. Σου λέει ο Ματέο "κερδίστε μας με mid range ή δύσκολα pull up τρίποντα, είμαι διατεθειμένος να το υποστώ".
• Δεύτερον, οι αντίπαλοι δεν διαθέτουν σε αφθονία σέντερ με καλό μακρινό σουτ, ώστε να τιμωρήσουν συστηματικά το drop. Αν ο Ολυμπιακός είχε π.χ. τον Ντούμπλιεβιτς, μπορεί να έπαιζε 25 λεπτά στο συγκεκριμένο ματς. Η Μπαρτσελόνα διέθετε τον Σανλί, τον οποίο ο Σάρας άφησε στο παρκέ για πολλή ώρα, μήπως και βάλει ένα-δυο σουτ. Εκείνος όχι μόνο δεν έβαλε, αλλά διαλύθηκε πλήρως στην άλλη πλευρά του παρκέ από το πικ εν ρολ της Ρεάλ και εν τέλει αποβλήθηκε με πέντε φάουλ. 
• Τρίτον, τα ultra small σχήματα, χωρίς κλασικούς σέντερ, σπανίζουν. Ναι μεν μπορούν να τον βάλουν σε συνεχή κίνηση, αλλά οι θυσίες είναι τόσες πολλές, που καλύτερα να μην το συζητήσουμε.

Οι πιθανές λύσεις

Όλα τα παραπάνω σημαίνουν πως ο Ολυμπιακός θα ψάξει διαφορετικού τύπου λύσεις. Τίποτα δεν είναι άλυτο, το θέμα είναι η συνέπεια, η προσήλωση στο πλάνο και φυσικά η τόλμη και η πνευματική ετοιμότητα, τα λεγόμενα intangibles. Δίνω σημασία στον όρο, για τον απλούστατο λόγο ότι σε έναν τελικό το μυαλό συχνότατα αλλάζει και η διστακτικότητα παρουσιάζεται συχνότερα. Εχοντας αυτά στην αποσκευή μας, πάμε να δούμε κάποια ενδεχόμενα.

Λύση 1: Διάβασμα της pick n roll άμυνας

Αρχικά, είναι η αναγνώριση της απόστασης που παίρνει ο Ταβάρες από τα γκαρντ μετά το πικ. Drop από drop διαφέρει. Άλλες φορές η εντολή είναι για τοποθέτηση στο όριο της βολής και έλεγχο του σουτ, άλλες φορές η έμφαση δίνεται στην προστασία της στεφάνης. Στην πρώτη περίπτωση, το κουράγιο ενός γκαρντ παίζει τεράστιο ρόλο. Ας πάμε τον χρόνο πίσω, σε ένα καλάθι που λογικά θυμόμαστε όλες και όλοι.

Παρατηρήστε πόσο ψηλά έχει βγει εδώ ο Ταβάρες, στη βολή. Ο Σλούκας αναγνωρίζει την απόσταση που του απομένει να διανύσει και αντιλαμβάνεται ότι μπορεί να του πάρει τα βήματα. Από τη στιγμή που το κάνει, ελέγχει πλέον εκείνος τη φάση. Extra bonus εδώ, το ότι ο Ολυμπιακός εμπλέκει και δεύτερο πιθανό σκρίνερ, τον Λάρι, ώστε ο Ταβάρες να έχει και άλλα ενδεχόμενα στο μυαλό του. Τέτοια κολπάκια βοηθούν πολύ, όπως βοηθά και απόσταση στησίματος της αρχικής δράσης. Στου διαόλου τη μάνα, φίλε Μακίσικ.

Η δεύτερη περίπτωση, όπως προείπαμε, αφορά τα βαθύτερα drop. Εκεί οι γκαρντ έχουν την επιλογή του να σουτάρουν πίσω από το σκριν και ας ελπίσουμε ότι θα ευστοχήσουν. Η πνευματική ετοιμότητα να πάρουν αυτό το σουτ, η διαύγεια να το βάλουν, η επιμονή να το πάρουν εκ νέου και κάποια στιγμή να αρχίσουν να ευστοχούν, είναι ο παράγοντας X, που όντως μπορεί να βγάλει τον Ταβάρες εκτός ρακέτας και να αναγκάσει τη Ρεάλ σε περιστροφές. Ο Ολυμπιακός πρόβλημα με τις περιστροφές ως γνωστόν δεν έχει, αφού οι παίκτες του κινούνται στον χώρο θαυμάσια.

Λύση 2: Φαλ

Μιας και ανέφερα τις περιστροφές, πάμε να δούμε μία δεύτερη λύση, που κρύβει και άλλα πιθανά πλεονεκτήματα. Η λύση ακούει στο όνομα Μουσταφά Φαλ.

Ο Φαλ μπορεί να επιτεθεί στον Ταβάρες σώμα με σώμα. Είναι από τους ελάχιστους με αυτή τη δυνατότητα, την οποία δεν είχαν ούτε ο Λεσόρ, που υστερεί σε ύψος, ούτε ο Βέσελι, που βγάζει το ψωμί του πάνω από τη στεφάνη (φάτην την τάπα). Ο Γάλλος σέντερ ενδεχομένως να χάσει μονομαχίες, όμως μπορεί ... Α. να προκαλέσει κούραση και φθορά και Β. να αναγκάσει τη Ρεάλ σε double teams. Θα μου πείτε, μα καλά, γιατί να στείλει βοήθεια ο Ματέο; Αυτό εξαρτάται από την έκβαση των πρώτων προσωπικών μονομαχιών, θα σας πω. Αν ο Φαλ πάρει ένα γρήγορο φάουλ και παράλληλα ευστοχήσει σε ένα (όχι παραπάνω) σουτ, ο Ματέο θα σκεφτεί διαφορετικά και ταυτόχρονα το ένστικτο των συμπαικτών ίσως αλλάξει. Παραδέχομαι βέβαια, πως η συγκεκριμένη λύση ίσως έχει τις μικρότερες πιθανότητες να αποτελέσει αποτελεσματική σταθερά του ερυθρόλευκου παιχνιδιού, οπότε ας περάσουμε στις υπόλοιπες.

Λύση 3: Μακριά και αγαπημένοι

H Μπαρτσελόνα, πριν της μπουν άχυρα στο κεφάλι, έκανε κάποια πράγματα πολύ σωστά, εκμεταλλευόμενη τους χώρους στους οποίους δεν κινείται ο Ταβάρες. Γνωρίζοντας πως συνήθως μένει εντός ρακέτας, έστησε flare και pin down screens με τον σέντερ της στην περίμετρο, βγάζοντας πολλά ελεύθερα σουτ. Ιδού παραδείγματα.

Ένας διαφορετικός τρόπος να το εκφράσεις, είναι το "παίζω μακριά του". Δεν ξέρω γιατί οι Καταλανοί δεν συνέχισαν στο ίδιο μοτίβο και το γύρισαν στο pick n roll και στα post ups, πάντως πρόκειται για μία πολύ καλή λύση, που σε βγάζει από το τριπάκι "να τον φορτώσω με φάουλ". Πιο ρεαλιστικό είναι να εκμεταλλευτεί κανείς ό,τι δίνει η άμυνα και στην προκειμένη περίπτωση δίνει χώρους στην περίμετρο. Ο Ολυμπιακός, που είναι σύνολο συνεργασιών υψηλού επιπέδου, έχει τέτοια plays στο μενού του, αρκεί να μην υπάρχει διστακτικότητα, γιατί συνήθως τέτοιες δράσεις συμβαίνουν νωρίς στον χρόνο επίθεσης. Και φυσικά, χρειάζεται ευστοχία.

Λύση 4: Τρέξιμο

Eμ... μάλλον το καλύτερο ενδεχόμενο είναι ο αιφνιδιασμός, έστω και ο δευτερεύοντας. Η Ρεάλ είναι μία πολύ καλή αμυντική ομάδα στο σετ παιχνίδι, όμως μέχρι να στηθεί η άμυνα της, παρουσιάζει προβλήματα. Επίσης, ο Ταβάρες, παρότι γρήγορος στα πόδια, στις επιστροφές πηγαίνει κατευθείαν κάτω από τη στεφάνη και δεν διαδραματίζει κανέναν ρόλο σε ό,τι συμβαίνει στα φτερά. Σωστό άπλωμα του γηπέδου μετά από αμυντικό ριμπάουντ, μαζί με τόλμη, αυξάνουν τις πιθανότητες για καλά, αμαρκάριστα σουτ. Το συστατικό έχει υπάρξει θεμελιώδες στη φετινή επιθετική λειτουργία του Ολυμπιακού και όσο και αν μοιάζει δύσκολο το τρέξιμο σε έναν τελικό, οι ερυθρόλευκοι πιστεύω πως θα το επιχειρήσουν. Η άμυνα τους θα τους δώσει τις ευκαιρίες.

Το αντίδοτο του Ματέο και λοιπές φιλοσοφίες

Η Μπαρτσελόνα τις ευκαιρίες για τρέξιμο δεν τις πήρε και το πλήρωσε, διότι έδωσε τη δυνατότητα στον Τσους Ματέο να εφαρμόσει την ίδια κλειστή ζώνη 2-3 (παραλλαγή 2-1-2), που είχε εφαρμόσει για τρία παιχνίδια απέναντι στην Παρτίζαν. Όσοι και όσες ακολουθείτε επίμονα τη διοργάνωση, θα θυμάστε ίσως ότι η ζώνη αυτή σταμάτησε τον οίστρο του Πάντερ στο πέμπτο ματς της σειράς και κατέβασε δραματικά τα ποσοστά της ομάδας του Ομπράντοβιτς. 

Πρόκειται για μία άμυνα στη λογική της pack line, την οποία χρησιμοποιεί συχνά στο man to man ο Μπαρτζώκας. Κύριος στόχος της παραμένει η προστασία της ρακέτας, με παράλληλη καλή αρχική κάλυψη στη base line και τα corner threes. Είναι δηλαδή μία άμυνα σχετικά κλειστή, με τους δύο μπροστινούς κοντά μεταξύ τους, στη νοητή συνέχεια της ρακέτας. Ας δούμε το σχεδιάγραμμα της και μετά ακολουθεί η εξήγηση.

Η ζώνη αυτή δύσκολα σπάει από το κέντρο όπως άλλες, γιατί ο Ταβάρες καραδοκεί και ψηλοί που να ξέρουν τι να κάνουν στο high post δεν βρίσκονται σε αφθονία. Η Παρτίζαν επιχείρησε να βάλει εκεί τον Λεσόρ και τα έκανε ceasar's, κουτρουβαλώντας πάνω στον πανύψηλο αντίπαλό του, χωρίς να βρίσκει πάσα με τίποτα.

Αντίθετα, υπάρχουν ξεκάθαρα κενά πρώτα στο πλάι (νούμερο 1) και στη συνέχεια στις γωνίες (νούμερο 2), εφόσον η δεύτερη γραμμή μετακινηθεί πιο πάνω, μετά από λίγη σωστή κυκλοφορία. Τι σημαίνει αυτό; Ότι με μια μελετημένη, απλωμένη διάταξη, ο Ολυμπιακός μπορεί να βρει άμεσα ευκαιρίες για σουτ, αρκεί να τις πάρει. Ποιον χαλάει ένα ελεύθερο τρίποντο;

Βέβαια, ο Ματέο ποντάρει σε ό,τι ήδη αναφέραμε: Πως σε έναν (ημί)τελικό, υπάρχει δισταγμός στην άμεση εκτέλεση. Προς επιβεβαίωση, αν έχετε τόσο χρόνο στη ζωή σας, όσο μου παρέχει η αναγκαστική παραμονή στο σπίτι λόγω ενός τραύματος, δείτε το game 4 της σειράς με την Παρτίζαν και ίσως τραβάτε τα μαλλιά σας με το πόσα ελεύθερα σουτ δεν πήραν οι Σέρβοι, όταν συνάντησαν τη διάταξη αυτή. Δείτε επίσης τον Γιοκουμπάιτις να χάνει ξεκάθαρη ευκαιρία να πασάρει στον ελεύθερο Κάλινιτς και να προσπαθεί εμμονικά να σπάσει την άμυνα από το κέντρο. Ο Ράντολφ τον περιμένει και συνήθως εκεί θα περιμένει ... ο Ταβάρες, με τα χέρια-πλοκάμια.

Αν ο Ολυμπιακός βρει κάποια από τις λύσεις που περιέγραψα προηγουμένως, τότε ο κόουτς των Μαδριλένων πιθανότατα θα ακολουθήσει τη συγκεκριμένη τακτική, με τον Ταβάρες ως σκιάχτρο. Αν δεν πάρουν τις προσπάθειες άμεσα, τότε οι πλάγιοι των ερυθρόλευκων μπορούν να πάνε σε drive από τις 45 μοίρες και να προκαλέσουν collapse από εκεί, κρατώντας μάλιστα τον θεόρατο σέντερ μακριά από τη συνέχεια της ροής. Προσωπικά πάντως, προτιμώ τα σουτ και αυτό σημαίνει ότι γυρνάμε τελικά στα βασικά: Eτοιμότητα, τόλμη, πνευματική διαύγεια, απελευθέρωση από το άγχος. Εχουμε ήδη πετύχει αγαπητές και αγαπητοί, δεν έχουμε κάτι να φοβηθούμε.

Πάμε να το σηκώσουμε;

Δεν είναι μόνο ο Ταβάρες και τα παρελκόμενα, εννοείται. Απλώς, όπως έχει αναπτυχθεί πλέον το παιχνίδι της Ρεάλ, χωρίς τεσσάρια υψηλού επιπέδου και χωρίς τον Πουαριέ, ο σέντερ από το Κάμπο Βέρντε αποτελεί τον αναντικατάστατο πυλώνα της αμυντικής τακτικής της. Αν ραγίσει με κάποιο τρόπο, το οικοδόμημα θα κινδυνέψει με κατάρρευση και δεν ξέρω αν θα φτάνουν οι γνωστοί αιλουροειδείς βετεράνοι.

Ας μην μπούμε σε αυτά, πάντως, τα γνωρίζουμε. Εξίσου καλά, γνωρίζουμε και τις δυνατότητες του Ολυμπιακού. Πάμε να το σηκώσουμε...