Στο παρελθόν βέβαια, το ΝΒΑ ως σύνολο (εννοώ τους πάντες γύρω ή μέσα στη λίγκα) είχε αποτύχει σε διάφορα πολιτικά πεδία, όπως η διαμάχη μεταξύ Χονγκ Κονγκ και Κίνας το περασμένο φθινόπωρο. Επίσης, το 2016, παρά τις διάφορες σχετικές τοποθετήσεις των παικτών του, είχε αποφύγει επιμελώς την πρόεκταση πολιτικών πράξεων εντός των αγωνιστικών ορίων του, λίγο μετά την συμβολική διαμαρτυρία του Κόλιν Κάπερνικ στο NFL. Όμως την δεδομένη στιγμή, οι φωνές που ξεπηδούν από την "κοιλιά" του δεν αποτελούν απλώς μία ευφυώς περιφραγμένη, ανώδυνη δράση, όπως τότε, ούτε κρατούν ίσες αποστάσεις, προσδοκώντας σε μία καλύτερη Αμερική. Δεν περιορίζονται σε μπλουζάκια, δεν εγκλωβίζονται στους 280 χαρακτήρες του twitter και δεν αρκούνται στην ανάρτηση μίας ξεφτισμένης φωτογραφίας στο Instagram. Αυτή τη φορά πρόκειται πράγματι για κάτι διαφορετικό, το οποίο κάθε νοήμων άνθρωπος οφείλει να καλοδεχτεί, χωρίς τον παραμικρό αστερίσκο. Αυτή τη φορά, οι παίκτες είναι στους δρόμους!

Από τον Στέφεν Τζάκσον (που γνώριζε προσωπικά τον Φλόιντ) και τον Τομπάιας Χάρις, μέχρι τον Λόνζο Μπολ και τον Καρλ Άντονι Τάουνς, 20 αθλητές του καλύτερου πρωταθλήματος στον κόσμο βρέθηκαν το προηγούμενο τριήμερο ανάμεσα στους διαδηλωτές, χωρίς να επιδιώξουν δημοσιότητα και χωρίς οποιοδήποτε διακριτικό (πέραν του ύψους) να μαρτυρά την προέλευση ή την επαγγελματική τους ασχολία. Η λίστα συνεχώς μεγαλώνει, συνοδευόμενη από πλείστες επίσημες αναρτήσεις ομάδων, δηλώσεις του Λεμπρόν, μία ανακοίνωση του συνδέσμου προπονητών και ένα σωρό άλλα.

Thread of active NBA players protesting over the murder of George Floyd:

- Karl Anthony Towns
- Josh Okogie
- Jaylen Brown
- Tobias Harris

Thank You. The time is now!

Thread will be updated as more players join the movement pic.twitter.com/FvIGE7ThTK

— Crashing Wave (@crashingxwave) May 30, 2020

Τα δημοσίευματα και τα ρεπορτάζ γύρω από τις ενέργειες των παικτών είναι αποθεωτικά, ταυτόχρονα όμως και προσεκτικά, τονίζοντας πως η συμμετοχή τους αφορά σε αυτό που ονομάζουμε "ειρηνικές διαδηλώσεις". Όσο όμως και αν η μιντιακή προσπάθεια να στεγανοποιηθεί ένας χαρακτήρας για τη διαμαρτυρία είναι φιλότιμη, δεν μπορεί να αποκόψει τις δράσεις των ΝΒΑers από το γενικότερο πλαίσιο: Οι διαδηλώσεις δεν είναι "ειρηνικές", είναι απλώς αναγκαίες και αν έτυχε οι αθλητές να βρεθούν σε κάποιες πιο ήσυχες, αυτό δεν αφαιρεί τίποτα από την σύμπλευση της δικής τους οργής με την οργή όλων των υπόλοιπων ανθρώπων.

Εάν είναι να συμβούν ταραχές, άλλωστε, δεν θα ερωτηθούν μερικοί συμμετέχοντες. Οι ταραχές θα συμβούν και στα όρια τους θα γίνουν και λεηλασίες, όπως το σπάσιμο των περιπολικών ή οι εμπρησμοί των αστυνομικών τμημάτων. Οι παίκτες είναι ήδη μέρος αυτής της διεύρυνσης, το φωνάξουν δεν το φωνάξουν, διότι πολύ απλά οι θέσεις τους συμβαδίζουν με αυτές των looters (sic) και αντιτίθενται σε εκείνες των δυνάμεων καταστολής.

Δύο μέλη του 'μαγικού κόσμου' μάλιστα, το γνωρίζουν ήδη. Για όσες/όσους ξέρετε την προϊστορία τους, οι σχετικές τοποθετήσεις του διαχρονικά ανήσυχου Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ και του σφαιρικά καταρτισμένου Τζέιλεν Μπράουν, κάθε άλλο παρά ξεπετάχτηκαν ξαφνικά, όπως ένα δέντρο μετά από μία απότομη στροφή. Αντίθετα, εμφανίστηκαν απόλυτα συνεπείς με τον πρότερο βίο τους.

Ο Καρίμ υποστήριξε πως δεν πρέπει να κρίνονται αυστηρά όσοι/όσες διαπράττουν βανδαλισμούς, καλώντας τους επίδοξους επικριτές να το ξανασκεφτούν:

"Δεν έχετε άδικο, όμως δεν έχετε και δίκιο. Η κοινότητα των μαύρων έχει συνηθίσει στην θεσμική βία, που βρίσκεται εγγενής στην εκπαίδευση, τη δικαιοσύνη και στην εργασία. Και παρόλο που κάνουμε όλα τα συνήθη πράγματα για να ξυπνήσουμε την δημόσια και κοινωνική συνείδηση - γράφουμε διεισδυτικά άρθρα στο Atlantic, εξηγούμε τη συνεχή καταστροφή  στο CNN, υποστηρίζουμε υποψηφίους που υπόσχονται αλλαγή - η βελόνα ελάχιστα κινείται. [...] Δεν θέλω να βλέπω λεηλατημένα μαγαζιά και καμμένα κτίρια. Όμως οι Αφροαμερικάνοι ζουν επί χρόνια σε ένα κτίριο που φλέγεται, πνιγμένοι στο καπνό, καθώς οι φλόγες πλησιάζουν ολοένα και πιο κοντά".

Ο Τζέιλεν Μπράουν, νεαρός σταρ των Μπόστον Σέλτικς, που ταξίδεψε από τη Βοστώνη στην Ατλάντα για να συμμετάσχει στην οργάνωση πορείας, ήταν πιο λακωνικός¹.

"Μην μπερδεύετε την αντίδραση του καταπιεσμένου με την βία του καταπιεστή."

Οι δηλώσεις τους έρχονται εν μέσω μίας συγκυρίας, κατά την οποία ο Ντόναλντ Τραμπ εξισώνει τον αντιφασισιμό με την τρομοκρατία και απειλεί για στρατιωτικές επεμβάσεις εντός των πόλεων, με το πρόσχημα της προστασίας των περιουσιών από το μένος των διαμαρτυρόμενων. Καθώς το ενδεχόμενο μίας τέτοιας ωμής καταστολής κάθε άλλο παρά μπορεί να αποκλειστεί, ο διαχωρισμός που υπογραμμίζει τον λόγο των Τζαμπάρ και Μπράουν χρειάζεται να αρθρωθεί με όσο μεγαλύτερη σαφήνεια γίνεται, προκειμένου η προεδρική συλλογιστική να αποδομηθεί.

Δεν είναι η στιγμή, με άλλα λόγια, να προωθηθεί με κάθε κόστος η έννοια της ειρηνικής διαμαρτυρίας. Αντίθετα, στη δεδομένη περίσταση, είναι απαραίτητο να γίνει κατανοητό πως η αντί-βία (και εδώ έχω ξεχειλώσει τον όρο) των διαδηλωτών, διαφέρει τόσο από την θεσμική καταπίεση, όσο και από την εγγενή βαναυσότητα του ινστιτούτου της αστυνομίας. Δεν μπαίνουν καν στην ζυγαριά και όσο περισσότερο γίνεται ευρέως κατανοητή η ρητορική πλάνη, τόσο δυσκολότερη θα καθίσταται η κλιμάκωση από πλευράς των θεσμών.

Υπό την παραπάνω έννοια, η θέση των δύο σταρ μοιάζει τρομερά καίρια, διότι προχωρά την συλλογιστική πολύ παραπέρα από την απλή σύνταξη με τις θέσεις των κινημάτων. Οι Τζαμπάρ και Μπράουν αναγνωρίζουν πως η συμμετοχή τους σε αυτά δεν μπορεί παρά να συμβεί αντιστικτικά με τις πρακτικές τους, οι οποίες, ως αναγκαία διαφυγή από το "φλεγόμενο κτίριο", σε πολλές περιπτώσεις θα καταστούν βίαιες. Εν μέσω αυτής της αναγνώρισης μάλιστα, οι (πρώην και νυν) παίκτες ουσιαστικά παραδέχονται σε ένα δεύτερο επίπεδο το εξής: Πως κατεβαίνοντας στους δρόμους, εκεί όπου οι πολιτείες η μία μετά την άλλη φλέγονται σε καιρούς πανδημίας, συμμετέχουν τελικά σε κάτι που τους ξεπερνά και που δεν έχουν καμία απολύτως δύναμη να ελέγξουν. Ο λόγος τους δεν έχει την ισχύ του λαοπρόβλητου συμβόλου. Ακολουθεί τον λόγο των άλλων, μήπως και προφτάσει να συμπορευτεί μαζί του.

Η εικόνα θα πρέπει να περιγραφεί με τις σωστές χίλιες λέξεις. Ακόμη και αν το περικείμενο συνεχίζει να γεμίζει με νερόβραστες αντιδράσεις και τα κλασικά ευχολόγια (βλ. την αναπαραγωγή του σποτ της NIKE από τον Γιάννη Αντετοκούνμπο, την γραπτή δήλωση του Τζόρνταν ή την συστηματική παράκαμψη αναφορών στην αστυνομική βία στις ανακοινώσεις πολλών ομάδων), το γεγονός δεν πρέπει να αποπροσανατολίσει. Η θέα των αθλητών στους δρόμους προσφέρει μία πολύ δυνατότερη και ωφέλιμη αντιστροφή, στην οποία αξίζει να επιμείνουμε, χωρίς να σταθούμε άλλο σε εκείνους που επιμένουν να βαράνε το ντέφι της ανώδυνης συμπαράστασης.

Οι παίκτες βαδίζουν ως μέλη του κοινωνικού συνόλου, φαινομενικά στο διαμέτρημα εκείνων που βιώνουν συστηματικά την ρατσιστική και ταξική βία². Δεν ενδύονται τον ρόλο του προτύπου, που διαρκώς επιχειρούν να τους ράψουν ως κοστούμι τα μέσα επικοινωνίας. Δεν τους αξίζουν συγχαρητήρια, ούτε κατεβαίνουν ως παραδείγματα προς μίμηση. Οι φιγούρες τους ανάμεσα στα πλήθη συνιστούν πρώτα από όλα την εμφατική επικράτηση της συλλογικής δράσης, της οποίας τις εκφάνσεις οι πιο διορατικοί, όπως οι Τζαμπάρ και Μπράουν, άσχετα με τις όποιες επιθυμίες τους, μπορούν απλώς να επισημάνουν ως αναπόφευκτες.

Είναι και αυτή μία ερμηνεία, υποθέτω, από την οποία όποιοι/ες θέλουν μπορούν κάλλιστα να αναχωρήσουν, για καλό ή για κακό.

Σημειώσεις

1. Ένα χαρακτηριστικό tweet του Μπράουν ακολουθεί. Για το πρέπον της πληροφόρησης, ο παίκτης κάλεσε σε "ειρηνική διαμαρτυρία" καθ'οδόν προς την Ατλάντα.

Do not confuse the response of the oppressed with the violence of the oppressor

— Jaylen Brown (@FCHWPO) May 31, 2020

2. Απλώς για το αρχείο, τα στατιστικά της επιλεκτικής αστυνομικής βίας στις ΗΠΑ. Περισσότερα εδώ https://mappingpoliceviolence.org/