Τα δύο προηγούμενα lock out τα θυμάμαι πολύ καλά, αλλά για διαφορετικούς λόγους το καθένα. Το 1999 το ΝΒΑ έφτασε πιο κοντά από ποτέ στο να ακυρώσει μια ολόκληρη χρονιά, επειδή η ένωση παικτών και οι ιδιοκτήτες των ομάδων δεν μπορούσαν να φτάσουν σε μια συμφωνία σχετικά με την (τότε) καινούρια συλλογική σύμβαση εργασίας. Όπως είχαμε πει και παλιότερα, ο Kevin Garnett και το εξαετές συμβόλαιο που είχε υπογράψει έναντι 126 εκ.$ είχε βάλει φωτιά στη λίγκα και οι ιδιοκτήτες φοβόντουσαν ότι οι κερδοφόρες του εταιρείες θα χρεωκοπούσαν¹ αν έπρεπε να πληρώνουν τέτοια συμβόλαια στους αστέρες των ομάδων. Τότε το περιοδικό Slam, αφού εξάντλησε ότι εξώφυλλο μπορούσε με τον MJ μετά και την κατάκτηση του έκτου πρωταθλήματος, βλέποντας ότι υπήρχε η πιθανότητα να χαθεί η χρονιά, έβαλε για πρώτη και τελευταία φορά μια γυναίκα στο εξώφυλλο του (την Chamique Holdsclaw)^2, κάτι που με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι η πιθανότητα να μην γίνει το πρωτάθλημα του 1999 ήταν κάτι παραπάνω από πιθανή. Βλέπετε, το όχι και τόσο μακρινό 1999 δεν ήταν εύκολη η πρόσβαση στα νέα του ΝΒΑ και το ίντερνετ δεν ήταν κάτι τόσο διαδεδομένο όσο σήμερα, κάτι που δυσκόλευε αρκετά την πληροφόρηση. Το πιο σημαντικό ζήτημα που άλλαζε με την καινούρια (τότε) συλλογική σύμβαση εργασίας, ήταν η εισαγωγή των max συμβολαίων, τα οποία δεν μπορούσαν να έχουνε διάρκεια μεγαλύτερη των πέντε χρόνων και επίσης η αμοιβή του παίκτη οριζόταν ως ένα ποσοστό του salary cap και μπορούσε να αυξηθεί, ανάλογα με τις ατομικές διακρίσεις του παίκτη (πχ All NBA team, MVP κτλ) .

Το 2011 το lock out είχε ως αποτέλεσμα να "χαθούν" μόλις 16 παιχνίδια για κάθε ομάδα (έναντι των 32 λιγότερων που έπαιξε η κάθε ομάδα το 2005) και η σεζόν ξεκίνησε ανήμερα των Χριστουγέννων. Εκείνη τη χρονιά είχαμε την ευκαιρία να δούμε για λίγους μήνες, κάποιους αστέρες του ΝΒΑ να παίζουν στην Ευρώπη κάτι που είμαι σίγουρος ότι θα το θυμούνται όσοι έπαιζαν Euroleague Fantasy αφου οι "φαντασιακές" επιδόσεις παικτών όπως οι Kirilenko και Batum ήταν το λιγότερο εντυπωσιακές. Το πιο σημαντικό ζήτημα που άλλαζε με τη νέα συμφωνία ήταν η πτώση του ποσοστού επί των αναμενόμενων εισόδων (BRI) που έπαιρναν οι παίκτες, από το 57% στο 51%, αυξάνοντας κατα συνέπεια τα κέρδη των ιδιοκτητών από το 43% στο 49%. Η συμφωνία που υπογράφτηκε τότε, έχει δεκαετή διάρκεια, ορίζει όμως την 15η του Δεκέμβρη του 2016, ως ημερομηνία ορόσημο όπου οι δύο πλευρές μπορούν να επαναδιαπραγματευτούν κάποιους ή και όλους τους όρους της. Και ενώ όπως είπαμε και στον πρόλογο, λίγους μήνες νωρίτερα, φάνταζε αρκετά πιθανό το ενδεχόμενο ενός ακόμα lock out, οι τελευταίες πληροφορίες μιλάνε για καταρχήν συμφωνία ανάμεσα στο ΝΒΑ και την ΝΒΡΑ, και όσοι φαντάζονταν ότι η παρουσία του Lebron James θα άλλαζε τις ισορροπίες και θα βλέπαμε μια πιο σκληρή διαπραγμάτευση από μέρους των παικτών, μάλλον απογοητεύτηκαν. Γιατί όμως οι James και Paul δεν πίεσαν περισσότερο τους ιδιοκτήτες;

Πριν προσπαθήσω να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση, θα πρέπει να δούμε ποια ήταν τα πιο "καυτά" σημεία στην διαπραγμάτευση. Για το συγκεκριμένο κομμάτι, θα χρησιμοποιήσω την βοήθεια του αδελφού site και ειδικό σε θέματα ΝΒΑ, του The Ballhog. Πιο συγκεκριμένα, ο Νικόλας Ραδικόπουλος κυρίως αλλά και Γιάννης Χάτσιος, έχουν γράψει μια σειρά από κείμενα, όπου παρουσιάζουν την συλλογική σύμβαση εργασίας όπως είναι σήμερα, τους όρους που χρησιμοποιούνται και τι σημαίνουν αυτοί, το γιατί είναι στρεβλωτικά τα max συμβόλαια και άλλα πολλά και ωραία, τα οποία μπορείτε να τα βρείτε στην ενότητα  "Moneyball". Τα παραπάνω κείμενα είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να βρει κάποιος στα ελληνικά, προκειμένου να εμβαθύνει στο νομικό και οικονομικό κομμάτι του ΝΒΑ. 

Διαβάζοντας τα λοιπόν, βλέπουμε ότι το salary cap που έχει η κάθε ομάδα διαθέσιμο για μισθούς παικτών ορίζεται ως το 51% του BRI (Basketball Related Income) αφού αυτό διαιρεθεί δια τον αριθμό των ομάδων (30 προς το παρόν). Πριν το lock out του 2011, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν στο 57%, δηλαδή από τα αναμενόμενα κέρδη του ΝΒΑ το 57% πήγαινε στους παίκτες και το 43% στους ιδιοκτήτες, ενώ τώρα τα αντίστοιχα νούμερα έχουν αλλάξει σε 51% και 49%! Με την άνοδο των εσόδων του ΝΒΑ, ειδικά μετά και τα τελευταία τηλεοπτικά συμβόλαια, την αύξηση της δημοτικότητας του εκτός Αμερικής και την απόφαση για προσθήκη χορηγών στις φανέλες, που είχε σαν αποτέλεσμα την εκτόξευση του salary cap, πλέον καταρρέει ο ισχυρισμός ότι οι ομάδες υπάρχει περίπτωση να κινδυνεύσουν με χρεωκοπία, εξαιτίας των συμβολαίων των παικτών. Η αύξηση των εσόδων βασίζεται κυρίως στην δημοτικότητα και το ταλέντο παικτών όπως οι Lebron James, Kevin Durant, Steph Curry κτλ, οπότε κάποιος θα περίμενε ότι στην καινούρια διαπραγμάτευση οι παίκτες θα διεκδικούσαν ένα μέρος από το 6% του BRI που έχασαν το 2005 (πρώτο "καυτό" σημείο), αυξάνοντας έτσι ακόμα περισσότερο το salary cap δηλαδή τα χρήματα που θα μοιράζονται.

Το δεύτερο σημείο που αναμενόταν να υπάρχει τριβή ανάμεσα στην ένωση των παικτών και το ΝΒΑ, ήταν τα max συμβόλαια. Διαβάζοντας το κατατοπιστικό κείμενο του Γιάννη Χάτσιου σχετικά με τον στρεβλωτικό χαρακτήρα των max συμβολαίων, βλέπουμε ότι τα max συμβόλαια πρώτα από όλους ευνοούν τους μέτριους και καλούς παίκτες έναντι των λίγων εξαιρετικών παικτών που υπάρχουν στην λίγκα. Κι αν το κείμενο δεν σας έπεισε, τον Αύγουστο που μας πέρασε μιλούσαμε για το ίδιο θέμα στο HUMBA, από όπου και το παρακάτω απόσπασμα της τοποθέτησης μου:

Για να κατανοήσουμε όμως καλύτερα τις επιλογές των ομάδων και το γιατί έδωσαν πχ οι Lakers 64 εκ. $ στον Mozgov (καλά συγκεκριμένα αυτό δεν εξηγείται με κανέναν τρόπο) θα πρέπει να δούμε καλύτερα πώς λειτουργούν τα συμβόλαια στο ΝΒΑ. Οι ομάδες, αυτό που προσπαθούν να κάνουν είναι να νικήσουν και κατά συνέπεια πληρώνουν τους παίκτες για τις νίκες που μπορούν να τους φέρουν. Όμως, το μέγιστο που μπορεί να δαπανήσει μια ομάδα στο συμβόλαιο ενός παίκτη είναι καθορισμένο από την CBA και εξαρτάται κυρίως από τα χρόνια του παίκτη στη Λίγκα, τα χρόνια στην ομάδα, τις ατομικές του διακρίσεις (All Star, MVP κτλ.) και όταν αυτό μεταφράζεται σε max συμβόλαιο, τότε είναι ένα ποσοστό του salary cap.

Αν κάτι απουσιάζει από τα παραπάνω κριτήρια, είναι το πόσο καλός είναι ο παίκτης και το πόσες νίκες δίνει στην ομάδα του. Για να το κατανοήσουμε καλύτερα αυτό, θα χρησιμοποιήσω το VORP (Value Over Replacement Player)³. Βλέποντας τη λίστα για τη σεζόν που μας πέρασε, βλέπουμε ότι ο 1ος Steph Curry έδινε 9,8 πόντους παραπάνω από τον μέσο PG και ο 14ος Damian Lillard «μόνο» 3,8 πόντους παραπάνω από τον μέσο PG. Το βασικό πρόβλημα του ΝΒΑ είναι ότι η διαφορά ανάμεσα σε παίκτες όπως ο Curry και ο Lillard είναι χαώδης αφού (σύμφωνα με το παραπάνω στατιστικό μέγεθος) αν σε μία ομάδα αντικαταστήσουμε τον Curry με τον Lillard η ομάδα αυτή θα κάνει 16 λιγότερες νίκες ((9,8 – 3,8)*2,7 = 16,2 νίκες)! Όταν όμως θα έρθει η ώρα να πληρωθούν οι δύο αυτοί παίκτες και οι δύο θα πάρουν ένα max συμβόλαιο που θα είναι παραπλήσιο, το οποίο στην ουσία είναι «άδικο» για τον Curry, αφού η προσφορά του όσο αφορά τις νίκες είναι πολύ μεγαλύτερη. Σε μια ελεύθερη αγορά, η αμοιβή των παικτών θα ήταν ανάλογη με τις νίκες που αυτοί φέρνουν στην ομάδα και αυτό θα είχε σαν αποτέλεσμα παίκτες όπως οι Curry, James και Westbrook να έχουν μεγαλύτερα συμβόλαια από τους Harden, Lillard και Leonard αντίστοιχα, αφού «δίνουν» τη δυνατότητα στις ομάδες τους να κερδίσουν περισσότερα παιχνίδια. Αυτό κάνει τις ομάδες που έχουν τους 3 πρώτους παίκτες να βγαίνουν ευνοημένες αφού δαπανώντας τα ίδια χρήματα παίρνουν παίκτες που μπορούν να τους προσφέρουν περισσότερες νίκες. Αν δεν υπήρχαν τα max συμβόλαια με την μορφή που έχουν σήμερα, τότε οι καλύτεροι παίκτες θα διεκδικούσαν (και θα έπαιρναν) ακόμα περισσότερα χρήματα, κάτι όμως που θα άφηνε τις ομάδες τους με λιγότερα χρήματα για να καλύψουν τις υπόλοιπες θέσεις και θα ήταν πιο δύσκολο να κάνουν ένα ανταγωνιστικό ρόστερ. Η υπάρχουσα κατάσταση ευνοεί κυρίως τους μέτριους και απλά καλούς παίκτες, οι οποίοι βλέπουν την αξία τους να ανεβαίνει, αφού οι λίγοι superstar δεν πληρώνονται ανάλογα με την αξία τους, αλλά με βάση τα κριτήρια που προανέφερα. Ο χρήστης u/aeisenst του reddit είχε αναλύσει αυτή την κατάσταση πριν μέρες και αξίζει να διαβαστεί από όποιον θέλει να εμβαθύνει ακόμα περισσότερο στο θέμα.
- See more at: http://www.humbazine.gr/index.php/blog/mipos-ine-malakia-otan-chorevoun-giro-sou-tadis-na-ise-esto-ki-apo-makria-theatis-tou-nva/#sthash.r9GwldvX.dpuf

Τελικά από ό,τι διαβάζουμε στα ξένα site όπως το The Ringer, όχι μόνο είμαστε κοντά σε συμφωνία, αλλά τα δύο παραπάνω σημεία από ό,τι φαίνεται δεν πρόκειται να αλλάξουν δραματικά. Ξέροντας οι παίκτες ότι πιθανή διαπραγμάτευση γύρω από το ποσοστό επί του BRI, θα ήταν αφορμή για πάγωμα των συζητήσεων από μεριά των ιδιοκτητών, αποφάσισαν σε αυτήν τη φάση να εστιάσουν σε άλλα κομμάτια της συμφωνίας. Κατ'αρχήν ζήτησαν να ενσωματωθούν κάποια έσοδα των ομάδων στο BRI, που μέχρι τώρα δεν λαμβάνονταν υπόψη. Πχ όταν ένας ιδιοκτήτης πουλούσε μία από τις σουίτες του γηπέδου για κάποια χρόνια σε μια εταιρεία, προκειμένου εκείνη να έχει πρόσβαση σε όλες τις ετήσιες δραστηριότητες του γηπέδου (συναυλίες, αγώνες μπάσκετ, άλλες δραστηριότητες), τότε τα έσοδα αυτά δεν λαμβανόταν υπόψη στον υπολογισμό της BRI αν και οι ένοικοι της σουίτας είχαν πρόσβαση και στους αγώνες του ΝΒΑ. Με την καινούρια συμφωνία, αυτά τα έσοδα θα λαμβάνονται υπόψη. Αυτό αποτελεί ένα παράδειγμα του πώς θα αυξηθούν έμμεσα τα έσοδα των παικτών και το salary cap τα επόμενα χρόνια, χωρίς να διαπραγματευτούν το ποσοστό. Παράλληλα, αποφεύγοντας τη σύγκρουση στο θέμα του ποσοστού, μπόρεσαν να περάσουν τροποποιήσεις που αφορούν τον περιορισμό της pre-season και των παιχνιδιών της.

Όσον αφορά τα max συμβόλαια, αν και δεν έχουμε ξεκάθαρες πληροφορίες, φαίνεται ότι προς το παρόν δεν αλλάζουν. Από την υπάρχουσα κατάσταση με τα max συμβόλαια αυτοί που βγαίνουν "χαμένοι"⁴ είναι οι καλύτεροι παίκτες της λίγκας, οι οποίοι αν και φέρνουν περισσότερες νίκες σε μια ομάδα από ό,τι οι υπόλοιποι συναθλητές τους, δεν αμείβονται αντίστοιχα. Στο σίριαλ του καλοκαιριού γύρω από την υπογραφή του Kevin Durant, με εξαίρεση την ομάδα των Thunder που μπορούσε να προσφέρει περισσότερα χρήματα λόγω των Bird Rights⁵, όλες οι υπόλοιπες ομάδες προσέφεραν τα ίδια χρήματα, όπως αυτά ορίζονταν από τη συλλογική σύμβαση εργασίας και τα max συμβόλαια. Αν δεν υπήρχε ο περιορισμός των max συμβολαίων, είμαι σίγουρος ότι όλο και κάποια ομάδα θα βρισκόταν να προσφέρει 50 εκ. $ στον Durant, αν και στη συνέχεια θα έπρεπε να βρει έναν τρόπο να στελεχώσει την υπόλοιπη ομάδα με μόνο 44 εκ. $ (αυτά θα έμεναν από το υπάρχον salary cap) κάτι που σίγουρα θα μείωνε σημαντικά την πιθανότητα να παρθούν παίκτες όπως ο Mozgov με 25 εκ. $ τον χρόνο!

Και εδώ είναι ένα λεπτό σημείο κατά την προσωπική μου άποψη. Αν οι Chris Paul και Lebron James πιέσουν να καταργηθούν τα max συμβόλαια, είμαι σίγουρος ότι την επόμενη μέρα θα υπάρχουν αρκετά δημοσιεύματα από μερίδα του τύπου που ελέγχουν οι ιδιοκτήτες, που θα κατηγορούν τους καλύτερους παίκτες (James, Durant, Paul, Westbrook κτλ) ως άπληστους καθότι σε καιρούς κρίσης τους φάνηκαν "λίγα" τα 20 - 30 εκ. $ που κερδίζουν και θέλησαν παραπάνω. Επίσης, αυτό θα είχε έμμεσα την συνέπεια πολλοί περισσότεροι παίκτες να εισπράξουν λιγότερα χρήματα (οι Mozgov, Batum και Conley πχ), καθότι αν οι ομάδες φτάσουν να δίνουν τεράστια ποσά στους πρωτοκλασάτους παίκτες, τα διαθέσιμα χρήματα για την στελέχωση των υπόλοιπων θέσεων ελαττώνονται. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη δεν είμαι σίγουρος κατά πόσο μια τέτοια θέση, αν και συμφέρει ατομικά τους Lebron James και Chris Paul, θα μπορούσε να περάσει ως θέση της ένωσης παικτών, αφού πλήττει τα συμφέροντα περισσότερων μελών της.

Οι μεγάλοι αστέρες του ΝΒΑ κερδίζουν πολύ περισσότερα χρήματα από τις συμφωνίες που έχουν με σπόνσορες και λοιπές εταιρίες, παρά από το μπάσκετ, και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει με την κατάργηση των max συμβολαίων γιατί η διαφορά είναι χαοτική. Χαρακτηριστικά τον Μάιο που μας πέρασε ο συνεργάτης του LBJ, Maverick Carter άφησε να εννοηθεί σε μια συνέντευξη που έδωσε στο GQ, ότι το καινούριο συμβόλαιο του Βασιλιά με την Nike θα του αποφέρει περίπου 1 δισ. $, ενώ το συμβόλαιό του με τους Cavs θα του αποφέρει μόλις 33 εκ. $. Μία πιθανή κατάργηση των max συμβολαίων δεν θα αλλάξει τόσο πολύ την αμοιβή του από το μπάσκετ, όμως μπορεί να έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στους οπαδούς του (fan base), που μπορεί να τον θεωρήσουν άπληστο, και αυτό ο LBJ το ξέρει. Άλλωστε, αν ένα πράγμα μας έδειξε το φετινό σίριαλ με τους Warriors και τον Durant, είναι ότι κανείς δεν είναι στο απυρόβλητο, και η απόσταση από να είσαι συμπαθής μέχρι το να έχεις μια στρατιά από δημοσιογράφους, οπαδούς που θα σε περιμένουν στη γωνία είναι υπόθεση λίγων μηνών. Ο James το ένιωσε αυτό όταν πήγε στο Μαϊάμι και δεν νομίζω ότι είναι διατεθειμένος να το ξαναπεράσει. Για αυτό, αν και μπορεί να φαίνεται εκ πρώτης όψεως ότι κινείται κόντρα στο ατομικό του συμφέρον, δεν πιστεύω ότι θα προσπαθήσει με την εκλογή του στη θέση του Αντιπροέδρου της Ένωσης παικτών να αλλάξει ούτε τον τρόπο υπολογισμού του salary cap, ούτε θα υποστηρίξει την κατάργηση των max συμβολαίων στις διαπραγματεύσεις με το ΝΒΑ. Σε λίγο καιρό, θα μάθουμε την αλήθεια, αφού η 15η Δεκέμβρη πλησιάζει όλο και πιο κοντά.

Σημειώσεις:

1. Πόσο αστείες φαντάζουν αυτές οι ανησυχίες, όταν συνειδητοποιείς ότι ο Donald Sterling που αναγκάστηκε λόγω των ρατσιστικών του σχολίων να πουλήσει τους Clippers έναντι 2 δισ. $ το 2014, όταν αγόρασε την ομάδα για 12,5 εκ. $ το 1981! 
2. Στο ίδιο τεύχος έχουν υπέρτιτλο ότι το lock out τελείωσε, που ήταν μια είδηση επι του πιεστηρίου, καθώς μέσα δεν υπήρχε παρά ένα μικρό σχόλιο και κανένα άρθρο επί τούτου. 
3. Οι παραπάνω πόντοι που προσφέρει ένας παίκτης ανά 100 κατοχές της ομάδας σε σχέση με τον «μέσο παίκτη» του ΝΒΑ που αγωνίζεται στη θέση του. Αν πολλαπλασιάσουμε αυτό το νούμερο με το 2,7 μας δίνει τον αριθμό των παραπάνω νικών που δίνει ο κάθε παίκτης στην ομάδα του (Wins Over Replacement Player) - See more at: http://www.humbazine.gr/index.php/blog/mipos-ine-malakia-otan-chorevoun-giro-sou-tadis-na-ise-esto-ki-apo-makria-theatis-tou-nva/#sthash.r9GwldvX.dpuf
4. Όσο χαμένος μπορεί να είναι κάποιος με συμβόλαιο άνω των 20 εκ. $ ετησίως...
5. Αντιγράφω από το λεξικό του salary cap: Μία ομάδα μπορεί να υπερβεί το όριο του salary cap για να επαν-υπογράψει έναν δικό της free agent σε maximum συμβόλαιο μέχρι πέντε ετών και με ετήσια αύξηση ως 7,5% από την αξία του πρώτου έτους του νέου συμβολαίου. Μία ομάδα αποκτά τα “Bird Rights” ενός παίκτη όταν αυτός αγωνιστεί τρεις συνεχόμενες σεζόν για την συγκεκριμένη ομάδα. Οι ομάδες, μέσω trade, αποκτούν πέρα από τον παίκτη καθεαυτόν και τα “Bird Rights” του από την προηγούμενη ομάδα του.