Χτες, έχοντας καταλήξει στον χαλαρό και χιουμοριστικό τρόπο που θα το κάνουμε αυτό, με την την παρουσία του Γιαννη και της οικογένειας στο Μέγαρο Μαξίμου για να παραστούν στην τελετή πολιτογράφησης ως Ελλήνων της μητέρας του, Βερόνικα, και του μικρού του αδερφού του, Αλεξ, τέθηκε μεταξύ μας το κάτωθι ερώτημα: Μπορούμε να θαυμάζουμε τον παίκτη και τα αγωνιστικά του κατορθώματα, τη διαδρομή του και την υπέρβαση των τόσων εμποδίων που του στήθηκαν, να διαφημίζουμε και να προωθούμε το βιβλίο που τα καταγράφει όλα αυτά και την ίδια ακριβώς στιγμή να του κάνουμε κριτική για την παρουσία του στο Πρωθυπουργικό Μέγαρο;
Η απάντηση από την πλευρά μου είναι απλή και εύκολη: Ναι, μπορούμε. Και όχι απλά μπορούμε, μα και πρέπει. Όπως χειροκροτούμε κινήσεις του σαν εκείνη κατά τη διάρκεια των πυρκαγιών στην Βόρεια Εύβοια, να παράσχει κατάλυμα στους πυρόπληκτους (και ταυτόχρονα κρίνουμε αρνητικά την αχρείαστη συμμετοχής στοιχηματικής εταιρείας ως «χορηγού» της όλης ενέργειας), το ίδιο ακριβώς μπορούμε να κάνουμε και τώρα.
Πρώτα και κύρια γιατί θέμα των ημερών που προηγήθηκαν της παρουσίας Aντετοκούνμπο στο Μέγαρο Μαξίμου ήταν η δημοσίευση λίστας ονομάτων παιδιών νηπιαγωγείου από το site του (μέχρι να το μεταβιβάσει, μάλλον τυπικά στη σύζυγό του) του βουλευτή του κυβερνώντος κόμματος, Μπογδάνου, και η αναπαραγωγή από τον ίδιο. Ένα χρόνιο αίτημα των χρυσαυγιτών, μιας χυδαίας ναζιστικής λογικής, που ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, όχι απλά αποδέχτηκε, αλλά προώθησε, με την κυβέρνηση μάλιστα να του παρέχει πλήρη πολιτική κάλυψη.
Εν προκειμένω λοιπόν μιλάμε για μια λίστα που περιείχε τα παιδιά των μη διάσημων Αντετοκούνμπο, των επόμενων Aντετοκούνμπο, ακόμα και το παιδί του Γιάννη, τον Λίαμ, αν αυτός δεν ήταν τόσο καλός στο μπάσκετ και ζούσε ακόμα στην Ελλάδα.
Τους ονομάτιζε δε, ως “τους φταίχτες για τα δεινά της χώρας”, “τις μαύρες σελίδες της Ιστορίας του τόπου που θα γραφτούν από την πληθυσμιακή μεταβολή του τόπου”. Όλα αυτά παιδάκια νηπιαγωγείου, κατά τους διακινητές της συγκεκριμένης λίστας, τους φορείς των πιο μαύρων και επικίνδυνων ιδεών του φασισμού. Που σε μια λίστα με παιδάκια βλέπουν εχθρούς και κινδύνους.
Να με συμπαθάτε, αλλά στην εποχή που είμαστε, μετά από 12 χρόνια κρίσης, οικονομικής, μα κυρίως κοινωνικής και πολιτισμικής, δεν έχει νόημα να παίζουμε με τις λέξεις: αυτή την στιγμή η χώρα έχει τρεις δηλωμένους φασίστες σε Υπουργικές θέσεις: στο Εσωτερικών, στο Ανάπτυξης και στο Υγείας. Κάτι που είναι όνειδος για την Ιστορία της χώρας μας. Και όχι, ένα «συγγνώμη δεν είμαι πια φασίστας», που και οι τρεις τυπικά είπαν πριν ορκιστούν Υπουργοι δεν ξεπλένει ούτε αφήνει πίσω τα τσεκούρια, τα «να πνίγουμε τους μετανάστες στη θάλασσα για να σταματήσουν να έρχονται», τα «να τους κάνουμε τον βίο αβίωτο», τα «να τηρείται σε καλή κατάσταση το στρατόπεδο του Άουσβιτς», οι κοινές πορείες με τους χρυσαυγίτες.
Και ο Γιάννης με τη φαμίλια του χτες, μια οικογένεια μαύρη στο χρώμα δέρματος, μεταναστών, χωρίς χαρτιά, αόρατοι άνθρωποι, μέχρι το ένα από τα παιδιά να ψηλώσει και να μάθει να καρφώνει, «λαθροεισβολείς» κατά τη ρητορική μίσους που οι συγκεκριμένοι Υπουργοί και οι ζωντανοί-νεκροί θιασώτες τους χρησιμοποιούν, πήγαν να φωτογραφηθούν χαμογελαστοί και χαρωποί με ακριβώς αυτούς τους ανθρώπους.
«Μα αυτό αποτελεί μια νίκη της κανονικότητας», άκουσα διάφορους ανθρώπους που εκτιμώ να λένε. «Ο Μάκης ο Βορίδης να πρέπει να σταθεί δίπλα σε μαύρους και να τους πολιτογραφήσει Έλληνες. Φαντάζεσαι πως ένιωθε εκείνη την στιγμή;»
Είναι ένα επιχείρημα που το ακούω, αλλά με το οποίο διαφωνώ κάθετα, αντιστρέφοντας το ερώτημα: «φαντάζεστε πως ένιωθαν χτες όλοι εκείνοι οι μετανάστες, οι πρόσφυγες και τα παιδιά τους, που δεν έχουν ψηλώσει και δεν μπορούν να καρφώσουν; Όλοι εκείνοι που έβλεπαν το αστέρι τους, το πρότυπό τους για να ξεφύγουν από τη μιζέρια και τον φόβο που μια ακροδεξιά κυβέρνηση τους έχει επιβάλει, o Giannis, να φωτογραφίζεται με τους υπαίτιους σημαντικού μέρους των δεινών τους; Με αυτούς που τους κάνουν, κατά τις δηλώσεις τους και την πρακτική τους, τον “βίο-αβίωτο”;»
Για να μην κοροϊδευόμαστε άλλωστε μεταξύ μας: η Veronika και ο Alex είχαν πολιτογραφηθεί Έλληνες από τις 9 Σεπτέμβρη. Μια βδομάδα μετά, στις 16, στήθηκε απλά ένα ακόμα επικοινωνιακό show ξεπλύματος της ναζιστικής πρακτικής του βουλευτή Μπογδάνου, που το κυβερνών κόμμα επέλεξε να καλύψει πλήρως, με συμμετοχή του Υπουργού Βορίδη, το Υπουργείο του οποίου έχει την ευθύνη για τη διεξαγωγή των κατάπτυστων εξετάσεων απόκτησης ελληνικής ιθαγένειας.
Σ' αυτήν την ερώτηση για τις εξετάσεις απόκτησης ιθαγένειας, δεν ξέρω ούτε εγώ να απαντήσω. pic.twitter.com/7ld36HjGPz
— Toolα James Keenan (@kafraki6) May 2, 2021
Και ο Γιάννης επέλεξε να πάρει την οικογένειά του και να πάει καλοντυμένος και εύθυμος να συμμετάσχει στο συγκεκριμένο show-πλυντήριο. Οπότε προσωπικά δυσκολεύομαι να κοροϊδέψω τον Βορίδη και να πω “πόσο πιο βαρύ από το τσεκούρι ήταν το στυλό με το οποίο ελληνοποίησε μαύρους”, όπως διάβασα. Για μένα η ευθύνη για ό,τι έλαβε χώρα χτες είναι πέρα και κύρια στον Γιάννη.
Και καταλαβαίνω απόλυτα την αγάπη που έχει ο παίκτης και η οικογένειά του για την Ελλάδα. Για οτιδήποτε ελληνικό. Είναι μια αγάπη που την εκφράζουν σε κάθε ευκαιρία. Αποτελούν άλλωστε, ακριβώς λόγω αυτής της αγάπης, τον καλύτερο δυνατό εκπρόσωπο και διαφημιστή της χώρας στον κόσμο.
Μα ακριβώς για αυτόν τον λόγο πρέπει να είναι δύο φορές προσεκτικοί τι ακριβώς αποδέχονται, «διαφημίζουν» και προβάλουν με την παρουσία τους ως «κανονικό», ως «ελληνικό». Γιατί ο φασισμός που ο -Υπουργός ή μη- Βορίδης πρεσβεύει και που ο Πρωθυπουργός Μητσοτάκης αποδέχεται (και επιβραβεύει δίνοντάς υπουργική θέση στον πρώτο) δεν θα έπρεπε να είναι από κανέναν/μια μας αποδεκτό. Πόσο δε να διαφημίζεται.
Πρέπει να τονιστεί στο σημείο αυτό πως παρουσία του Γιάννη δίπλα σε ακροδεξιό Πρωθυπουργό δεν είναι η πρώτη φορά που λαμβάνει χώρα. Το 2013, για να λάβει την δική του ελληνοποίηση, είχε φωτογραφηθεί και πάλι χαμογελαστός δίπλα στον τότε Πρωθυπουργό Σαμαρά, εκείνον που είχε δηλώσει «Οι πόλεις μας έχουν καταληφθεί από παράνομους μετανάστες, εμείς θα τις ανακαταλάβουμε».
Λίγα χρόνια μετά, τον Γενάρη του 2016, δημοσιεύαμε οι τότε συμμετέχοντες στο site Ball Hog, το μεγαλύτερο αφιέρωμα για τον Γιάννη που είχε ως τότε γραφτεί, το “Project Giannis” όπως το είχαμε ονομάσει. Στο τέταρτο μέρος του αφιερώματος, κάναμε εκτενή αναφορά στην κοινωνική διάσταση του φαινομένου “Giannis”, αναφέροντας σχετικά:
«είναι ενδεχομένως άδικο από την πλευρά μας να ζητάμε από ένα 21χρονο παιδί, που πλέον ζει, εργάζεται και απολαμβάνει τις χαρές της ζωής στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, να λύσει τις εδώ χρόνιες παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας. Παθογένειες που εμείς συνολικά σαν κοινωνία τόσα χρόνια δεν έχουμε καταφέρει να αντιμετωπίσουμε. Αλλά όπως η κίνησή του να γυρίσει μετά από μια γεμάτη ΝΒΑική σεζόν και να παίξει μπάσκετ στο ανοιχτό της παιδικής γειτονιάς του, στα Σεπόλια, ενέχει έναν τεράστιο συμβολισμό που μπορεί να παρακινήσει δεκάδες παιδάκια να πάρουν μια μπάλα και να βγουν να παίξουν, αντίστοιχα μία δήλωσή του προς την καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας ή του παράλογου καθεστώτος της ιθαγένειας που μέχρι πρόσφατα επικρατούσε στη χώρα (και ακόμα απέχει αρκετά από το να έχει πλήρως επιλυθεί) μπορεί να έχει σημαντική συμβολή σε αυτόν τον συλλογικό κοινωνικό αγώνα.»
Αυτόν ακριβώς τον συμβολισμό συνεπώς εξακολουθω εγώ να αναζητώ στην στάση του Giannis. Ιδίως επειδή από τότε έχουν περάσει αρκετά χρόνια και οι εικόνες του Antetokounmpo δεν πια εκείνες που απλά εντυπωσιάζεται από ένα smoothie. Aντίθετα, από τότε:
- · έχει συμμετάσχει, μαζί με όλη του την οικογένεια, στη έκδοση του βιβλίου της Mirin Fader που αναφέρω και εισαγωγικά, που αναφέρεται στον ρατσισμό που έχει υποστεί στη χώρα μας,
- · έχει γυρίσει ντοκιμαντέρ που αναφέρεται στον ρατσισμό που έχει υποστεί στη χώρα μας και στις δυσκολίες που αντιμετώπισε για να βγάλει διαβατήριο και να μπορέσει να πάει να αγωνιστεί στις ΗΠΑ,
- · έχει βγει με ντουντούκα στην πρώτη σειρά των διαδηλώσεων στο κινημα Black Lives Matter στο Milwaukee για τα δικαιώματα των μαύρων και κατά του ρατσισμού στις ΗΠΑ
- · ήταν και είναι αρχηγός της ομάδας που αρνήθηκε να κατέβει σε αγώνα να παίξει πέρσι το καλοκαίρι, διακόπτοντας το ΝΒΑ για τρεις μέρες, ακριβώς διεκδικώντας ίσα δικαιώματα για τους μαύρους στις ΗΠΑ,
- · είναι τόσα χρόνια στις ΗΠΑ, όταν επί θητείας Trump έβλεπε πως το σύνολο των συναθλητών του αρνούνταν να συναντηθούν με τον Πρόεδρο (με ό,τι συμβολίζει για τους Αμερικάνους ο POTUS - πολλά περισσότερα και σημαντικότερα από ό,τι για εμάς εδώ ο Πρωθυπουργός), ακριβώς επειδή ήταν ρατσιστής.
U bum @StephenCurry30 already said he ain't going! So therefore ain't no invite. Going to White House was a great honor until you showed up!
— LeBron James (@KingJames) September 23, 2017
Όλα τα παραπάνω δεν γίνεται να μην του έχουν αφήσει το παραμικρό στίγμα. Δεν γίνεται να μην του περνάει από το μυαλό πως ίσως δεν πρέπει να συναντηθεί με τον ρατσιστή και φασίστα Βορίδη και να βγει η οικογένειά του φωτογραφίες μαζί του χαμογελαστή. Πως αυτό δεν αποτελεί νίκη για τα παιδιά σαν κι αυτόν, αλλά ξέπλυμα του φασίστα.
Αν θέλει να μην συμβεί αυτό, θα μπορούσε όλη η οικογένεια να έχουν μία εντελώς διαφορετική παρουσία στο Πρωθυπουργικό Μέγαρο: να έχουν πάει, καλοντυμένοι και χαμογελαστοί, και αφού ευχαριστήσουν για την ελληνοποίησή τους, να θέσουν μπροστά στις κάμερες μία σειρά ερωτήσεων προς τον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Εσωτερικών:
- "Γιατί κάνατε τόσα χρόνια να μας δώσετε την υποιικότητα, ενώ όλα μας τα παιδιά γεννήθηκαν εδώ;"
- "Γιατί καταψηφίσατε σαν κόμμα τον νόμο για την ιθαγένεια;"
- "Γιατί διακόψατε την παροχή ΑΜΚΑ στους πρόσφυγες και μετανάστες μόλις εκλεχθήκατε Κυβέρνηση και το διατηρείτε παρά την πανδημία;"
- "Γιατί δεν έχετε ζητήσει την παραίτηση του βουλευτή Μπογδάνου, μετά την ακραία ναζιστική κίνηση που έκανε να βγάλει στα μανταλάκια ονόματα παιδιών σαν κι εμάς;"
- “Βασικά, γιατί είστε τόσο ρατσιστικά, ακροδεξιά σκουπίδια;"
Αν ήταν να πάει η οικογένεια Aντετοκούνμπο να θέσει αυτές, ή τέλος πάντων ανάλογου τύπου ερωτήσεις, πολύ καλώς να πήγαινε. Θα εκπροσωπούσε επάξια τις καταβολές της και όσα ο Γιάννης έχει δηλώσει σε βιβλία και ντοκιμαντέρ πως έχει περάσει στη χώρα μας μέχρι να ψηλώσει και να γίνει εξαιρετικός στο μπάσκετ.
Αντίθετα, με τους όρους που πήγε, στην συγκυρία που πήγε, να κάνει η φαμίλια του τον κομπάρσο στο επικοινωνιακό ξέπλυμα ενός φασίστα, είναι κάτι που προσωπικά δυσκολεύομαι να το αποδεχτώ και να το δικαιολογήσω. Ιδίως με τις εικόνες που έχει, τόσο από την Ελλάδα μεγαλώνοντας, όσο και από το US διαπρέποντας.
Και δεν δέχομαι το "δεν ήξερε". Είτε γιατί το πιθανότερο είναι πως πολύ καλά να ήξερε, είτε επειδή ακόμα και αν δεν ήξερε, όφειλε να μάθει και να ξέρει πριν πάει. Η παρουσία του πια, στο status που έχει κατακτήσει, είναι διαφήμιση για τον διπλανό του, όχι για τον ίδιο. Και οφείλει πια να προσέχει σε ποιον χαρίζει την χρυσόσκονή του.
Όλα τα παραπάνω δεν αναιρούν κάτι που γνωρίζω πολύ καλά: δεν έχω, ούτε εγώ, ούτε κανένας/καμία, το δικαίωμα να ζητάμε από κανέναν, όχι αθλητή, αλλά από οποιονδήποτε άνθρωπο μεμονωμένα, να ηγηθεί μιας κοινωνικής αλλαγής. Η κοινωνία θα αλλάξει όταν η ίδια το αποφασίσει. Δυστυχώς, η ελληνική κοινωνία, εδώ και 15 κοντά χρόνια έχει επιλέξει να βαδίζει με βήμα γοργό προς τα ακροδεξία. Καθώς μπορεί μεν χρυσή αυγή να μπήκε (για λίγο όπως αποδεικνύεται) στη φυλακή, όμως οι ιδέες της, το πολιτικό της στίγμα, έχει μπει για τα καλά στην Κυβέρνηση – και δεδομένα και στη Δικαιοσύνη, χωρίς να κρίνει κανείς/μια αποκλειστικά από την εισαγγελική πρόταση για αυτήν (και ο εκτελεστικός της βραχίονας, τα τάγματα εφόδου της, ζουν και βασιλεύουν εδώ και καιρό στους μπάτσους). Όσοι/ες διαφωνούμε με την κατάσταση που έχουμε καταντήσει να βιώνουμε, την ξεφτίλα να έχουμε τρεις δηλωμένους φασίστες Υπουργούς μεταξύ άλλων, προσπαθούμε να εναντιωθούμε σε αυτήν όπως μπορούμε. Ένας από αυτούς τους τρόπους είναι να ζητάμε από τον πλέον διάσημο Έλληνα των ημερών μας απλά να περάσει ένα δυνατό μήνυμα. Όχι κάτι παραπάνω. Έναν συμβολισμό ηχηρό, διαπεραστικό. Μα ακόμα και αν αυτό δεν μπορεί ή δεν θέλει να το κάνει, πάλι κανένα πρόβλημα. Αρκεί να μην ξεχνά τι πέρασε μέχρι να γίνει Έλληνας, να μην ξεπλένει με την παρουσία του και να μην φωτίζει με το λαμπερό του χαμόγελό, του θιασώτες του απόλυτου κοινωνικού σκοταδιού, αυτούς που εμποδίζουν κάθε πρόσφυγα και μετανάστη σε αντίστοιχη κατάσταση με αυτόν, όχι απλά να του μοιάσει, μα απλά να ζήσει αξιοπρεπώς σαν ανθρωπος.
