Πολύ πιθανό για αυτό τον λόγο οι Ρώσοι να απέκτησαν τον Γιάνις Στρέλνιεκς, ο οποίος έφυγε από τον Ολυμπιακό με τις ευχές των περισσοτέρων να πάει και να μην ξαναγυρίσει. Για την ΤΣΣΚΑ όμως, ο σχεδόν αποτυχημένος Λετονός είναι μάλλον ταμάμ και θα προσπαθήσω να εξηγήσω το γιατί. Θα μπορούσε να γραφτεί μάλιστα και ένα αντίστοιχο άρθρο για τον Ζακ Λεντέι, αλλά νομίζω το νόημα θα είναι μέσες άκρες το ίδιο.

Γιατί Στρέλνιεκς

Η πρωταθλήτρια Ευρώπης δεν έχει βρει ακόμη τον νέο γκαρντ - τοτέμ. Ακόμη και να τον βρει, λογικά θα είναι ... ένας. Αντε να βρει και δύο, πάντως τρεις με τίποτα. Εκείνο που χρειάζεται είναι μάλλον μια αλλαγή στα σημεία αναφοράς στην επίθεση, με ταυτόχρονη όμως διατήρηση της αρχής περί "τεντώματος" των αποστάσεων. O Γερμανός σέντερ Φόιγκτμαν έχει θαυμάσιο ρεπερτόριο και πασάρει σωστά, συνεπώς διάφορα plays θα περνάνε λογικά από εκείνον, κάτι που δεν γινόταν να συμβεί με τους περσινούς ψηλούς. Πάει το πρώτο.

Από εκεί και πέρα όμως, επειδή ούτε η δική του παρουσία αρκεί για αναπληρώσει τα κενά και επειδή η ένδεια σε παιχταράδες είναι δεδομένη, ο Ιτούδης θα χρειαστεί να εξισορροπήσει τις απώλειες με ακόμη αυστηρότερο spacing και όσο γίνεται με περισσότερους αξιόπιστους σουτέρ, που αν τους δοθεί έξτρα χώρος θα μπορούν να κάνουν και δυο τρία πραγματάκια με τη μπάλα στα χέρια. Με απλά λόγια, ο,τι έχασε η ΤΣΣΚΑ σε ταλέντο, θα κοιτάξει να το γεμίσει με ... πλάνο. Enter Γιάνις Στρέλνιεκς. 

Tι συνέβη στον Ολυμπιακό

Στο χάλι της περιφέρειας του περσινού Ολυμπιακού, ο Στρέλνιεκς μέχρι να τραυματιστεί αποτελούσε όαση. Δεν ήταν ότι έπαιζε σε κάθε παιχνίδι καλά, είχε σκαμπανεβάσματα, παρόλα αυτά στα πιο κλειστά παιχνίδια δήλωνε παρών με συνέπεια, κάτι που τον ανάδειξε ως τον πιο αποτελεσματικό γκαρντ της ομαδας στην crunch time. Επίσης, σε σχεση με την πρώτη του χρονιά στους ερυθρόλευκους, ανέβασε τα ποσοστά του, σουτάροντας πολύ καλύτερα από τον μέσο όρο της διοργάνωσης από τα περισσότερα σημεία και με 46% από το τρίποντο - κάτι που υποψιάζομαι ότι ο Ιτούδης υπολογίζει.

Ποιο ήταν το πρόβλημα; Βασικά, το πρόβλημα ήταν οι άλλοι, ο Στρέλνιεκς ο,τι ήταν να κάνει το έκανε. Παρά την αποτελεσματικότητα και την σχετική συνέπεια, ο Λετονός περίμενε τις μπάλες καρτερικά, μαζεύοντας ο,τι περίσσευε από τις διστακτικές πρωτουβουλίες του Γκος και την κλασική πρωτοκαθεδρία του Σπανούλη. Το ποσοστό χρήσης του κυμάνθηκε περίπου στο 18% (πηγη Real GM) και ο χρόνος του στο κλασικό 20λεπτο, στο οποίο μάλιστα μοίραζε κατα τι λιγότερες ασίστ από πέρυσι. Επιθέσεις από τα χέρια του δεν περνούσαν με τίποτα.

Ηταν λογικό εκ της αρχής. Ο Ολυμπιακός είχε να ταϊσει τον Μιλουτίνοφ, να ποστάρει βαθειά τον Πρίντεζη και να τρέξει πικ εν ρολ με τους άλλους δυο γκαρντ, έτσι ο ρόλος του Στρέλνιεκς επιθετικά περισσότερο έμοιαζε με τον αντίστοιχο του Παπανικολάου, παρά πχ με εκείνον του Ζήση στη Μπάμπεργκ (δηλαδή αν τα κάνετε οι άλλοι χάλια, δώστε μου κι εμένα τη μπάλα). Ο δεύτερος θα του πήγαινε μάλλον περισσότερο, όμως τον αναλάμβανε σπάνια, καθώς μεταξύ όλων των υπόλοιπων δεινών υπήρχε και ο ... Λεντέι, που κάθε φορά που έμπαινε, τελείωνε - κρατηθείτε - το 25% (!) των κατοχών. Στην όλη ανισορροπία ο Λετονός έπαψε να είναι απαραίτητος και φυσικά η επιλογή του να παίξει τραυματίας με την εθνική ομάδα της χώρας του τον κατέστησε αργότερα persona non grata, που θα έλεγε και ο δημοσιογράφος που ρώτησε τον Λεμπρόν για τον Νονό.

Αναλογιστείτε όμως: Σε εκείνη τη φάση της σεζόν ο Στρέλνιεκς είχε μάλλον ήδη πάρει χαμπάρι τι ερχεται. O ρόλος του ήταν ασαφής εώς ανύπαρκτος, οι καθυστερήσεις πληρωμών είχαν γίνει καθεστώς και η διοίκηση είχε πρακτικά ήδη αποχωρήσει από δυο διοργανώσεις. Ακόμα, χωρίς προφανή λόγο, ο Ολυμπιακός έπαιζε γενικά χάλια στην Ευρωλίγκα από το τέλος Δεκέμβρη, κάτι που πολλοί το αποδίδουν στο περιβόητο ηχητικό. Και έτσι να ναι, σημαίνει πως ο Στρέλνιεκς μπαινόβγαινε σε διαλυμένα αποδυτήρια. Μπορεί λοιπόν η απόφαση του να αγωνιστεί τραυματίας με την Λετονία να ήταν όντως αντιεπαγγελματική, όμως παράλληλα ο οργανισμός του Ολυμπιακού είχε φροντίσει να δημιουργήσει ένα πλαίσιο, μέσα στο οποίο η απόλυτη σύμπλευση με τους κανονισμούς του επαφυόταν στην καλή διάθεση και το φιλότιμο του καθενός. Καθόλου τυχαία άλλωστε, ο μόνος ξένος που διατηρείται πλέον από τις αρχικές περυσινές επιλογές είναι ο Μιλουτίνοφ, αν μείνει και εκείνος και δεν πάει στην ... ΤΣΣΚΑ.

Θα μπορούσε να συμβεί και αυτό, αν ο Ολυμπιακός τον βγάλει τελικά διαθέσιμο στην αγορά, προκειμένου να δώσει τέλος στο πολύκροτο σίριαλ των ημερών. Το πλάνο του Ιτούδη φαίνεται πως ψάχνει πρωταγωνιστές σε θέσεις που πριν υπήρχαν ρολίστες και ρολίστες εκεί που πριν υπήρχαν πρωταγωνιστές. Και αθελα τους, οι ερυθρόλευκοι έχουν φροντίσει να παρέχουν στον Στρέλνιεκς άφθονα διαπιστευτήρια ότι μπορεί να διαπρέψει σε τέτοιες αρμοδιότητες.

Η συνέχεια του ... Χάκετ ;

Ο Λετονός δεν θα μπει στην ΤΣΣΚΑ για να πάρει επιθέσεις πάνω του, το πιθανότερο είναι πως η χρήση του θα κυμανθεί στα ίδια επίπεδα με εκείνα που παρουσίασε στους Πειραιώτες. Όμως ο Ιτούδης έχει δει πως σε έναν τέτοιο περιορισμένο ρόλο μπορεί να έχει υψηλά ποσοστά και εξίσου υψηλή αποτελεσματικότητα, χωρίς μάλιστα η πρώην ομάδα του να έχει κάνει τίποτα για να βοηθήσει στην παραγωγή τους. Αν λοιπόν το καταφέρει η δική του και τον εντάξει (σιγά πια και το δύσκολο) σε ένα λειτουργικό σύνολο άλλων πρωταγωνιστών, τότε θα είναι πολύτιμος. Και ας τον έχουν πληρώσει υπεραξία, όπως διατείνονται διάφοροι.

Υπάρχουν κάμποσα παραδείγματα παικτών που δεν "έπιασαν" σε ένα σύνολο και έπιασαν σε ένα αλλο. Τρανότερο ή μάλλον καλύτερα οικιότερο είναι εκείνο του Ντάνιελ Χάκετ. Ο Ιταλός, πριν τραυματιστεί, είδε τον χρόνο του να μειώνεται δραματικά στην δεύτερη σεζόν του στον Ολυμπιακό, φτάνοντας μετά βίας τα 14.30 λεπτα. Ο Μάντζαρης τον είχε προσπεράσει στην ιεραρχία και έτσι μοιραία η ομάδα τον αποδέσμευσε, μη διατεθειμένη να πάρει το ρίσκο να δώσει θέση σε τραυματία ρολίστα. Ο Χάκετ στην ΤΣΣΚΑ όχι μονο ανέκαμψε σωματικά (είχε ήδη τεσταριστεί στην Μπάμπεργκ), αλλά κατάφερε να γίνει ουσιαστικό κομμάτι της πρωταθλήτριας Ευρώπης και να υποσκελίσει τον Σέρχι στο rotation του φάιναλ φορ. Ο λόγος ήταν πως το σύνολο τον ενέταξε ιδανικά, γνωρίζοντας ακριβώς τι να ζητήσει από εκείνον: Σχεδόν τίποτα στο σκορ και στην οργάνωση, σχεδόν τα πάντα σε άμυνα, κουβάλημα της μπάλας και σε μις ματς στο χαμηλό ποστ.

To ίδιο υποψιάζομαι πως θα συμβεί και με τον Στρέλνιεκς, που δεν πιστεύω να τρέφει αυταπάτες περί ισομερούς καταμερισμού αρμοδιοτήτων στην περιφέρεια, όπως συνέβαινε στο τριμελές rotation του Τρινκιέρι στην Μπάμπεργκ. Σίγουρα γνωρίζει και ο ίδιος πού έχει μετεγγραφεί: Σε έναν οργανισμό που τον βρήκε στην αγορά και τον πλήρωσε για να τον υπηρετήσει, απεκδύοντας τον από ευθύνες. Αν αποτύχει, όλα θα πάνε καλά. Αν πετύχει, τότε το συμπέρασμα θα βγει αβίαστα, πως στον Ολυμπιακό θα μπορούσε να είχε προσφέρει περισσότερα, από διαφορετικό πόστο.

Περί σχεδιασμού - γενικώς

Οι ομάδες, προκειμένου να εκμεταλλευτούν σωστότερα τις μονάδες τους, χρειάζεται να έχουν σαφή αγωνιστικό προσανατολισμό. Διάφορα χρόνια έγραφα για συστήματα και προσπαθούσα να αναλύσω το παιχνίδι απο αγώνα σε αγώνα, αγωνιστική ημέρα με την αγωνιστική ημέρα. Μιλώντας όμως με ανθρώπους του μπάσκετ, σιγά σιγά αρχίζω και αντιλαμβάνομαι πως πολύ μεγαλύτερη σημασία από τα πινακάκια και την ενδελεχή καταγραφή των ατομικών στοιχείων των παικτών, έχει η "μακροοικονομία" του αθλήματος. Σε εκείνη, εδώ και μερικά χρόνια ο Παναθηναϊκός και εδώ και δυο τρία ο Ολυμπιακός, έχουν γυρίσει την πλάτη, αρνούμενοι να σχεδιάσουν μακρόπνοα και κρίνοντας αποκλειστικά από την ατομική επίδοση, χάνοντας στην πορεία μονάδες αληθινά πολύτιμες, που έχουν διαπρέψει στη συνέχεια αλλού. Κάποιοι βλέπουν το γεγονός ως παράσημο, προσωπικά το παίρνω ως ξεκάθαρη αποτυχία. Δεδομένων μάλιστα των αντικαταστάσεων παικτών και προπονητών μεσούσης των αγωνιστικών περιόδων, οι οποίες συνεπάγονται αυξημένα έξοδα, η εύκολη δικαιολογία του χαμηλότερου μπάτζετ δεν αρκεί, ούτε για να εξηγήσει όλες τις απώλειες, ούτε για να κατανοηθούν όλες οι προσθέσεις που στην πορεία αποδείχτηκαν άκυρες.

Το ίδιο είναι πιθανό να συμβεί και φέτος. Ο Ολυμπιακός, μετά και τη φυγή του Γκος, επιχειρεί να βάλει στην ομάδα πέντε εώς έξι νέους ξένους. Ακόμη και αν ο Μπλατ αποδειχθεί τελικά ο Χουντίνι, το να βγουν όλοι ανάγεται στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, ειδικά όταν τρεις-τέσσερις βασικότατοι ρόλοι είναι κατειλημμένοι. Η διοίκηση, χέρι-χέρι με τον προπονητή, δείχνει προσανατολισμένη προς τη δημιουργία ομάδας μίας χρήσης, που θα πάει δήθεν να τα διαλύσει όλα και αν δεν το καταφέρει, τότε θα διαλυθεί, μένοντας με τα ανούσια παράσημα της τροφοδότησης της αγοράς.

Αν θέλετε τη γνώμη μου, ο Ολυμπιακός δεν έχει φροντίσει για την συνέχιση του πάλαι ποτέ κραταιού σχεδίου, αλλά για την εκπόνηση ενός άλλου, με κοντινό ορίζοντα, στο οποίο δεν διαφαίνεται ούτε κατά διάνοια η ανάπτυξη νεαρών παικτών. Και μπορεί η ΤΣΣΚΑ να σχεδιάζει την επόμενη μέρα της εκ του ασφαλούς, προσφέροντας στον Ιτούδη ένα τεράστιο μπάτζετ και τον Στρέλνιεκς ως ορντέβρ, όμως η αλήθεια είναι πως - αν το καλοσκεφτείτε - τελικά θα κάνει λιγότερες ή ίσες μεταγραφές σε ρόλους-κλειδιά, σε σχέση με τον Ολυμπιακό. Κανονικά, από τη στιγμή που αποχώρησαν οι τρεις καλύτεροι γκαρντ της, δεν θα έπρεπε να είναι έτσι. Θα μου πείτε, εδώ γίνονται άλλα κι άλλα, με αυτό θα ασχοληθούμε; Δίκιο έχετε.

Υ.Γ. Η αλήθεια είναι πάντως, πως σε διάφορες ομάδες της Ευρωλίγκα έχουν έρθει τα πάνω κάτω, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την Ζαλγκίρις. Δεν είναι όμως κάθε περίπτωση ίδια.

Υ.Γ. 2 (τρέμε Κωνσταντίνε). Τα ίδια πάνω κάτω σε ο,τι αφορα ευκαιριακό σχεδιασμό, μου θυμίζει η κίνηση Φρεντέτ στον ΠΑΟ. Θα δούμε αν θα υποχρεωθώ σε κωλοτούμπα.