Η εικόνα δείχνει κάπως ανεξήγητη είναι η αλήθεια και προτού επιχειρήσουμε μία μίνι ανάλυση, να παραδεχτώ πως βασικά ... είναι. Ο,τι και να συμβαίνει αγωνιστικά, τέτοιο χάλι είναι αδικαιολόγητο σε τέτοιο βαθμό, που το πιθανότερο είναι πως στη συνέχεια η Φενέρ θα βελτιωθεί σημαντικά και θα πετύχει κάμποσες νίκες. Μέχρι τότε, πάμε μια βόλτα στο πάρκο με τα παπάκια.

Σαμ ντίφενς πλιζ

Όσο θυμάμαι τον Ομπράντοβιτς, οι ομάδες του διατηρούσαν ισορροπίες - γενικώς. Στην επίθεση μοίραζαν τη μπάλα χωρίς βιασύνες, έδιναν ευκαιρίες σε κάθε παίκτη που βρίσκεται με μις ματς να το εκμεταλλευτεί και στην άμυνα γυρνούσαν έγκαιρα, ως απόρροια των σωστών σουτ που έβγαζαν μπροστά. Προσπάθεια απαιτούταν από όλους, εννοείται, και φυσικά το ίδιο απαιτείται και τώρα υποθέτω.

Παρόλα αυτά, η φετινή Φενέρ δεν αμύνεται καλά, πράγμα που κάνει ιδιαίτερη εντύπωση αν συνυπολογίσουμε πως αγωνίζεται σε τρομερά χαμηλούς ρυθμούς (τέταρτη από το το τέλος σε pace). Χαρακτηριστικό είναι πως δέχεται 115 πόντους/100 κατοχές (έλεος!) και πως βρίσκεται κάπου στη μέση της Ευρωλίγκα στην κατηγορία του ποσοστού πόντων που δέχεται στον αιφνιδιασμό. Να πω ότι είχε το γκάζι στο πάτωμα και προπονητής δεν ήταν ο Ομπράντοβιτς, τότε η τοποθέτηση των Τούρκων στο παρακάτω διάγραμμα δεν θα έμοιαζε παράλογη. Τώρα όμως; 

Yποψιάζομαι πως παρότι η ομάδα του δεν κατάσσεται τόσο άσχημα, βάσει ρυθμού ο Ομπράντοβιτς θα ήθελε να βρίσκεται εκεί που εμφανίζεται το σηματάκι της Βιλερμπάν στον κάθετο άξονα, με τους Γάλλους να δέχονται περίπου 6% των πόντων τους από αιφνιδιασμό.

Ειδικότερα, στον αγώνα απέναντι στη Μπαρτσελόνα την εβδομάδα που μας πέρασε (οι Καταλανοί γενικά τρέχουν και εκτελούν γρήγορα), το πρώτο ημίχρονο εξελίχτηκε σε ένα φεστιβάλ βαριεστημένων και απρόσεκτων επιστροφών, που έδωσαν την ευκαιρία στον Χίγκινς να λάμψει και στη Μπάρσα να σκοράρει ή να κερδίσει φάουλ σε προσπάθεια για σουτ. Συγκέντρωσα σε ένα βίντεο τρεις τέτοιες φάσεις, όλες από τα πρώτα 12 λεπτά, οι οποίες μοιράζονται το εξής κοινό χαρακτηριστικό: Σε αυτές η Φενέρ είτε έχει πετύχει καλάθι, είτε έχει βγάλει αμέσως προηγουμένως ένα "καλό σουτ". Κανονικά, θα είχε όλο το χρόνο του κόσμου να στηθεί σωστά στην άμυνα, αλλά ...

Δύσκολα μπορεί το φαινόμενο να αποδοθεί σε οτιδήποτε άλλο, παρά σε έλλειψη ομοιογένειας και συγκέντρωσης. Πιθανώς να οφείλεται και σε κορεσμό, για όσους/όσες επιθυμείτε ένα πιο extreme σενάριο, μιας και πολλοί από τους παίκτες αγωνίζονται χρόνια στο ίδιο σύνολο και υπάρχει μία πιθανότητα να έχουν δώσει ο,τι είχαν να δώσουν. Επειδή εντούτοις δεν ψοφάω για τέτοιου είδους μεταφυσικές εξηγήσεις, ας αρκεστούμε στο ότι με κάποιο τρόπο ο Ομπράντοβιτς πρέπει να πείσει τους πάντες να συννενοούνται καλύτερα. Γκούντουριτς δεν υπάρχει πια και έτσι το χαμένο περιφερειακό μέγεθος, μαζί με την δεδομένη μη ικανότητα των Σλούκα και Ντε Κολό να σπάνε ή να "παγώνουν" σκριν, θα πρέπει να καλυφθεί μέσα από την ομαδική λειτουργία. Λιγότερο switching ίσως, ποιος ξέρει ...

Σατ σελέξιον

Πιο ξεκάθαρα δείχνουν τα πράγματα στην επίθεση κατά τη γνώμη μου, εκεί όπου άλλωστε συμβαίνουν και τα μεγαλύτερα τέρατα. Η Φενέρ εμφανίζεται 15η στην αποτελεσματικότητα με 106,7 πόντους ανά κατοχή και 11η στη σταθμισμένη ευστοχία (eFG%) με 53%, όταν στην περυσινή διοργάνωση βρέθηκε στην κορυφή και των δύο δεικτών. Κατακερματισμός!

Ένας λόγος ίσως είναι η επιλογή του ρυθμού, όμως δεν είμαι και σίγουρος. Θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς πως λειτουργώντας μονίμως με χαλινάρι, διάφοροι παίκτες που διαπρέπουν στο ανοιχτό γήπεδο (Ντε Κολό, Ουίλιαμς, Βέσελι, Σλούκας) δεν βρίσκουν τις ευκαιρίες που τους αναλογούν. Πιθανώς κάποιες γρήγορες προσπάθειες που θα μπορούσε να πάρει η Φενέρ να μην τις παίρνει, με αποτέλεσμα να δίνει στις άμυνες ευκαιρίες. Παρόλα αυτά, οι ομάδες του Ζοτς ποτέ δεν είχαν επιθετικά προβλήματα στο σετ παιχνίδι και δεδομένης της παρούσας στελέχωσης συνολικά, τα περί ρυθμού μάλλον θα πρέπει να τα πετάξουμε στα σκουπίδια. Όχι, δεν φταίει αυτό, ακόμη κι αν αγνοούνται συστηματικά καλές προϋποθέσεις για γρηγορότερο μπάσκετ.

Ας δούμε συνεπώς την επίθεση συνολικότερα. Παρακάτω βλέπετε την περυσινή εικόνα στην επιλογή των σουτ, το λεγόμενο και shot selection (σατ σελέξιον).

Είναι η κλασική, για όσα σύνολα εμφανίζουν υψηλή αποτελεσματικότητα. Ο κύριος όγκος των προσπαθειών μοιράζεται μεταξύ τριπόντου και ρακέτας, ενώ οι προσπάθειες για τρίποντα καταλαμβάνουν σεβαστό μέρος του συνόλου των σουτ, στην προκειμένη περίπτωση πάνω από το 39%.

Πάμε τώρα στη φετινή κατανομή.

Με πρώτη ματιά φαντάζει ως "η μέρα με τη νύχτα". Τα βουναλάκια κάτω αριστερά και οι σκιάσεις εντός του αγωνιστικού χώρου, αποκαλύπτουν τεράστια αύξηση των σουτ μέσης απόστασης, τα οποία κατά κανόνα είναι τα λιγότερο αποτελεσματικά στο μπάσκετ (όχι βέβαια και κατ'εξαίρεση). Όμως τα τρίποντα συνεχίζουν να καταλαμβάνουν το 39% των συνολικών επιχειρούμενων σουτ και παρά την μειωμένη ευστοχία σε σχέση με πέρυσι, το ποσοστό του 38% δεν είναι καθόλου άσχημο.

Με αυτά τα δεδομένα, νομίζω το συμπέρασμα είναι ολοφάνερο: Η Φενέρ δεν έχει μπει πιο μέσα από το τρίποντο. Έχει απλώς βγει από την ρακέτα. Τα σουτ μέσης απόστασης έχουν αυξηθεί, επειδή εκείνα της κοντινής έχουν μειωθεί. Η "ανταλλαγη" έχει συμβεί εκεί και έχει αντίκτυπο στη συνολική μέτρια επίδοση.

Ο χαμένος πρωταγωνιστής

Πολύ λογικά, η προσοχή στο σημείο αυτό στρέφεται στους ψηλούς και δη στον Γιαν Βέσελι, η παραγωγή του οποίου έχει πέσει από τους 12,3 πόντους πέρυσι, στους μόλις 7,6 φέτος. Ο πιο επικίνδυνος ψηλός της Ευρώπης επάνω από τη στεφάνη δεν προσφέρει στην ομάδα του παρά ελάχιστο σκορ, χωρίς μάλιστα για αυτό να ευθύνεται ο ίδιος. Η επιθετική λειτουργία της Φενέρ τον αγνοεί σχεδόν επιδεικτικά, προτιμώντας άλλους συμπαίκτες του. Το ποσοστό χρήσης του Βέσελι (usage rate, ποσοστό φάσεων που τελειώνει ο ίδιος με σουτ, λάθος ή κερδισμένο φάουλ) βρίσκεται λίγο πάνω από το 18%, τέσσερις μονάδες κάτω από πέρυσι. Για να έχετε ένα μέτρο σύγκρισης, περίπου ανάλογη χρηση είχε στον Ολυμπιακό ο ... Στρέλνιεκς.

Η τάση αποτυπώνεται καταπληκτικά σε κάποιες φάσεις από το χειρότερο επιθετικό παιχνίδι της Φενέρ φέτος, εκείνο απέναντι στη Μακάμπι στο Τελ Αβίβ. Προσέξτε τον Βέσελι και δειτε πώς οι συμπαίκτες του προτιμούν άλλες επιλογές από το να τον δουν στο πικ εν ρολ. Ειδικά η τελευταία, ένα sideline out of bounds play, βγάζει μάτι.

Από πολιορκητικός κριός, ο Τσέχος έχει μετατραπεί φέτος σε προϊόν πολυτελούς διακόσμησης. Δίνει σκριν για τα drive των άλλων, στήνει τις off ball συνεργασίες ή λειτουργεί ως δόλωμα για να φτάσει η μπάλα στον Ουίλιαμς. Κάνει τα πάντα, πλην του να απειλεί ο ίδιος, με αποτέλεσμα η "βαρυτική δύναμη" του κεντρικού άξονα της Φενέρ να είναι εξασθενημένη. Εκεί που το πικ εν ρολ με τον Σλούκα είχε ανάγει την συνεργασία των δύο σε μία από τις συχνότερες και πιο επικίνδυνες στην Ευρώπη, πλέον εφαρμόζεται σπάνια. Πέρυσι οι περισσότερες ασίστ του Έλληνα γκαρντ κατέληγαν στον Βέσελι, φέτος έχουν φτάσει στα χέρια του μόλις έξι (6, six). Τίποτα δηλαδή, ειδικά αν τις τοποθετήσουμε στο ομαδικό πλαίσιο. Ιδού.

Ο Σλούκας έχει βγάλει 52 ασίστ, τις περισσότερες από κάθε άλλον. Λογικό, είναι το βασικό πλέι μέικερ. Από αυτές η πλειοψηφία έχει πάει στους Ουίλιαμς και ... Ντε Κολό, ενώ ο Βέσελι και οι πλάγιοι έχουν πάρει λιγότερες. Βέβαια οι Κάλινιτς και Ντατόμε έχουν φέτος τα μαύρα τους τα χάλια, όμως αν θέλετε την άποψη μου, εδώ συμβαίνει κυρίως το εξής. Η φετινή Φενέρ έχει εντάξει στο δυναμικό της δύο υπερταλαντούχες μονάδες, που απαιτούν να έχουν κάμποσο τη μπάλα στα χέρια κι έτσι, στην πορεία της προσαρμογής τους, οι πατροπαράδοτοι (sic) μηχανισμοί της ομάδας έχουν απορρυθμιστεί.

Ο Ντε Κολό για παράδειγμα, ενώ παίζει καταπληκτικά, απασχολεί το 28% των κατοχών, με αποτέλεσμα το παιχνίδι του Ζοτς να έχει χάσει κάμποσο από τον διαμοιραστικό του χαρακτήρα. Η οπτική συνέπεια της νέας τάξης πραγμάτων συχνά παράγει δυνητικά αριστούργηματα, που όμως αν δεν πετύχουν καταλήγουν σε αχρείαστες χορογραφίες. Το παρακάτω παράδειγμα με τα (αρχικά) staggered screens και τα αλεπάλληλα curls των Ντατόμε και Ντε Κολό, για να φτάσει σώνει και ντε η μπάλα στα χέρια του Γάλλου, είναι ενδεικτικό. 

Η Φενέρ εν ολίγοις, δείχνει χαμένη στην ... πολυπλοκότητα. Προσπαθεί να κάνει πολλά για να αξιοποιήσει τα νέα της στελέχη, τους μοιράζει σωρηδόν κατοχές, και παρότι παίρνει από εκείνα συνήθως καλή απόδοση, η όλη προσπάθεια της έχει κοστίσει σε χημεία. Ο Βέσελι έχει θυσιαστεί πρώτος, το πικ εν ρολ του με τον Σλούκα δεύτερο και οι πλάγιοι τρίτοι και -όχι- τελευταίοι. Ίσως χρειάζεται μία επιστροφή στην παλιά καλή συνταγή, ίσως χρειάζονται απλά plays και γρήγορα σουτ, ίσως όντως ο Ντατόμε πρέπει να πάει να γαμηθεί και οι υπόλοιποι να σοβαρευτούν, ειδικά στην άμυνα.

Δεν έχω ιδέα, όμως αν ισχύουν κυρίως τα όσα περιγράφηκαν εώς τώρα και όχι κάτι διαφορετικό, το λογικό είναι πως ο Ομπράντοβιτς θα βρει την άκρη σχετικά σύντομα και οι Τούρκοι θα επιστρέψουν στο υψηλότατο επίπεδο ανταγωνισμού. Διότι μπορεί φαινομενικά οι αλλαγές στη στελέχωση να μοιάζουν εκ πρώτης όψεως λιγότερες από εκείνες άλλων ομάδων (βλ. ΤΣΣΚΑ), όμως στην πράξη οι τακτικές διαφοροποιήσεις που απαιτούν είναι τεράστιες.

Σημείωση: Αdvanced stats από το Real GM. Στατιστικά σουτ δικά μας και φυσικά η απεικόνιση είναι έργο του Panagiotis S.