Λίγη ιστορία και μια γνωριμία
Μερικά ιστορικά στοιχεία ίσως είναι απαραίτητα αρχικά, καθώς από κάπου πρέπει να ξεκινήσει κανείς. Η διεθνής ομοσπονδία του μπάσκετ με αμαξίδιο αναφέρει πως το άθλημα επινοήθηκε αρχικά στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1946, στο πλαίσιο ενός προγράμματος δύο νοσοκομείων για αποκατάσταση των κινητικών προβλημάτων των βετεράνων του β’ παγκοσμίου πολέμου. Ο Βάιος Γιώρας στέκεται παρόλα αυτά περισσότερο στο πρόγραμμα του νοσοκομείου Στόουκ Μάντεβιλ της Αγγλίας, το οποίο είχε επικεντρωθεί σε θεραπείες της σπονδυλικής στήλης ήδη από το 1944. Επικεφαλής του προγράμματος ήταν ο Σερ Λούντβιχ Γκάτμαν, ή αλλιώς ο ιδρυτής του παραολυμπιακού κινήματος . Ο πρώτος αγώνας επί αγγλικού εδάφους άργησε παρόλα αυτά λίγα χρόνια, μέχρι το 1948.
«Στο Στόουκ Μάντεβιλ έγινε η πρώτη απόπειρα να παιχτεί μπάσκετ, για να ξεφύγουν από την ρουτίνα και την καθημερινότητα του κέντρου οι τραυματίες του πολέμου. Εκεί διαπιστώθηκαν ευεργετικές συνέπειες στην ψυχική υγεία και συνάμα στην ιατρική τους αποκατάσταση. Στην πορεία , προστέθηκε η κολύμβηση και κάπως έτσι, μαζί της, το μπάσκετ με αμαξίδιο έγινε το πρώτο άθλημα που μπήκε στην Παραολυμπιάδα του 1960», περιγράφει ο προπονητής του Αμαρουσίου.
Aγώνας από τα Stokemandeville games του 1957, μεταξύ ΗΠΑ και Ολλανδίας (πηγή BBC, ghetty images)
Ο Γιώργος Τσαουσίδης συμπληρώνει, καθώς υπερτονίζει την έμφαση στην αποκαταστατική (sic) διάσταση του σπορ. « Στο εξωτερικό ο αθλητισμός είναι συνυφασμένος με την αποκατάσταση . Όταν πηγαίνει κάποιος σε κέντρο αναπηρίας, το πρώτο για το οποίο θα του μιλήσουν είναι ο αθλητισμός. Τα τρία αθλήματα που πρωτοδιδάσκονται είναι η κολύμβηση , το μπάσκετ και το ράγκμπι με αμαξίδιο για τις τετραπληγίες. Δυστυχώς εδώ στην Ελλάδα , στα κέντρα αποκατάστασης δεν σε προτρέπει κανείς στον αθλητισμό.»
Μην έχοντας τέτοια κίνητρα από το περιβάλλον θεραπείας του, ο Γιώργος ξεκίνησε το μπάσκετ για την χαρά του παιχνιδιού και την κοινωνικοποίηση. «Το να μπει κάποιος με αναπηρία σε ένα ομαδικό άθλημα καλύπτει και το κοινωνικό/ψυχικό κομμάτι. Γενικότερα ήμουν πάντα του αθλητισμού. Χτύπησα το 05 , είχα κάτσει 6 μήνες μέσα και έψαχνα να βρω τι να κάνω και λέω: Θα δω το μπάσκετ που έχει τζέρτζελο και κοπανιέσαι με τους άλλους . Είχα πάει σε μία δυο ομάδες να δω, αλλά ο τότε πρόεδρος που δούλευε στο δήμο Αθηναίων μαζί με την μάνα μου, μου λέει πήγαινε στο Μαρούσι. Πήγα και έμεινα. Πιο πριν έπαιζα μπάλα, και όπως και τότε, έτσι είδα το μπάσκετ αθλητικά και αγωνιστικά, όχι για αποκατάσταση».
Ο Βάιος Γιώρας , αντίθετα, είδε την δική του ενασχόληση του ως φυσική συνέχεια της επαγγελματικής του καριέρας στο μπάσκετ αρτιμελών, κατά την διάρκεια της οποίας μάλιστα αγωνίστηκε στον μεγάλο Άρη του Γκάλη και του Γιαννάκη. Την ιστορία του μετά το δικό του ατύχημα την έχει περιγράψει ο ίδιος παλιότερα , σε μία πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη στην Νίκη Μπάκουλη, για τον ιστότοπο sport24 (φωτο παρακάτω).
Αναπαραστάσεις – το «κλειστό παράθυρο»
Το μπάσκετ με αμαξίδιο δεν είναι δημοφιλές στην χώρα μας, κάτι που σύμφωνα με τους συνδαιτημόνες μας είναι λογικό. Εδώ και πολλά χρόνια , το άθλημα αναπαριστάται με όρους σχετικούς με την αναπηρία, των οποίων η ισχύς εμφανίζεται δυνατότερη από εκείνη των αμιγώς αθλητικών περιγραφών. Η προσέγγιση των αρμόδιων φορέων (χορηγοί, ομοσπονδία) προβάλει υπέρ το δέον την «ηρωική» πλευρά του σπορ, με αποτέλεσμα το ενδιαφέρον του κοινού να φυλακίζεται σε ένα γραφικό κάδρο. ‘Όπως εξηγεί ο Γιώργος «όλοι φαντάζονται ότι είναι πέντε και πέντε παιδάκια που προσπαθούν να φτάσουν με τα χίλια ζόρια στο καλάθι. Έτσι, όταν ο κόσμος έρχεται στο γήπεδο, επικροτεί τις προσπάθειες και των δύο ομάδων, χωρίς να υποστηρίζει καμία. Στην πραγματικότητα, μέσα στο γήπεδο γίνεται σκοτωμός, για εμάς δεν είναι … “μαζευτήκαμε να παίξουμε”».
Ο προπονητής του Αμαρουσίου επαυξάνει σχετικά με αυτού του είδους την προβολή. «Όσο αποφεύγουμε την λέξη αθλητές, τότε δεν θα υπάρχει ενδιαφέρον για το άθλημα και τα γήπεδα θα παραμένουν άδεια. Αυτή την στιγμή, οι φορείς και τα μέσα προάγουν αναπηρία με αθλητισμό.»
Πιθανότατα σε αυτά τα λόγια εδράζονται και οι αιτίες για τις οποίες η πιο ενεργή περσινή συμμετοχή του ΟΠΑΠ στην προώθηση, δεν έχει μέχρι στιγμής αποφέρει καρπούς. Ο βασικός χορηγός του πρωταθλήματος μπάσκετ με αμαξίδιο, έχει υιοθετήσει και εκείνος μία ανάλογη οπτική, η οποία ηρωοποιεί τόσο τους αθλητές, όσο και (συνεπώς) εκείνους που παρουσιάζονται ως ευεργέτες τους. Όπου όμως η φιλανθρωπία μπαίνει σε πρώτο πλάνο , οι παραλήπτες της εμφανίζονται ως υποδεέστεροι, και «υποδεέστερους» να αγωνίζονται δεν θέλει να βλέπει κανείς. Ένα πρόσφατο σποτ με τον Νίκο Γκάλη δεν βοηθά, αντίθετα είναι πιθανό να οξύνει το πρόβλημα.
Ο Γιώργος υποστηρίζει πως το συγκεκριμένο διαφημιστικό σποτ είναι «μοιρολατρικό» και πως η θεματική του κινείται γύρω από το σύνθημα «είστε οι νικητές της ζωής». «Αυτό θέλουμε να το αποφύγουμε» συμπληρώνει ο Βάιος. «Ακόμη και στο πρόσφατο Final Four, βγήκαν οι πολιτικοί και μας επαίνεσαν ως μαχητές . Δεν μας ενδιαφέρει αυτό , για αυτό και δεν κάτσαμε στην απονομή. Παλιότερα πηγαίναμε στα ημίχρονα στο ΣΕΦ σε ματς του Ολυμπιακού και δίναμε αγώνες επίδειξης, μας χειροκροτούσαν όλοι, είχαν βγάλει και συνθήματα στην θύρα 7. Ήταν σαν να ήρθε το τσίρκο Μεντράνο στην γειτονιά».
Όσο η κάλυψη δεν αγκαλιάζει περισσότερο το σπορ αυτό καθεαυτό, αλλά μένει προσηλωμένη στις ιδιότητες των πρωταγωνιστών του, η παρούσα κατάσταση θα είναι πολύ δύσκολο να διαφοροποιηθεί. Την δεδομένη στιγμή, οι ομάδες στηρίζονται σε ανθρώπους που «γουστάρουν να βοηθήσουν», καθώς χορηγοί υπάρχουν ελάχιστοι και έσοδα από (εξαιρετικά σπάνιες) τηλεοπτικές μεταδόσεις ακόμη λιγότερα. Άλλωστε, όποιος βάζει τα λεφτά του προσδοκά και ο ίδιος με την σειρά του σε εισροή χρημάτων , έστω και παράπλευρη , άρα και σε δημοφιλία. Ο κύκλος είναι ουσιαστικά φαύλος, την ώρα που οι ανάγκες των συντελεστών δεν είναι μικρές.
«Εχουμε τρελή ανάγκη. Η συντήρηση των αγωνιστικών αμαξιδίων κοστίζει πολύ. Καθώς είναι φτιαγμένα μόνο για αγωνιστικούς σκοπούς, η αγορά τους είναι πανάκριβη και μετά θέλουν συνέχεια συντήρηση», ξεκαθαρίζει ο Γιώργος. «Δεν φταίει η κρίση, παρεμπιπτόντως» συμπληρώνει ο προπονητής του. «Και πριν την κρίση τα πράγματα ήταν ακριβώς ίδια, εδώ είμαστε μόνοι μας».
O τρόπος να σταματήσει η μοναξιά αθλητών και προπονητών, όπως τουλάχιστον εκείνος προέκυψε από τα συμφραζόμενα, είναι μάλλον να κοιτάξει κανείς από τα άλλα παράθυρα. Να δει το άθλημα ως μία αληθινή μάχη μεταξύ των αθλητών, να εκτιμήσει το θέαμα και τους κανονισμούς του. Η πρώτη επαφή στο πρόσφατο Final Four (1) του ελληνικού πρωταθλήματος δεν ήταν οικεία, από την δική μας πλευρά. Το βλέμμα είχε ποτιστεί από τις ιστορίες περί ανδραγαθημάτων και εστίαζε περισσότερο στην παρατήρηση των παικτών , αδυνατώντας να πάρει απόσταση. Η γνωριμία με κάποιους συντελεστές ήταν απαραίτητη . Ας δούμε παρακάτω μερικά σημαντικά αγωνιστικά στοιχεία, όπως μας τα περιέγραψαν εκείνοι.
Δικαίωμα συμμετοχής – Ελλάδα και Εξωτερικό
Καταρχήν, δικαίωμα να αγωνιστούν έχουν ακόμη και αρτιμελείς. Όπως εξηγεί ο Βάιος Γιώρας, η αρχή του «δικαίωμα στην άθληση έχουν όλοι» ισχύει απολύτως και στο μπάσκετ με αμαξίδιο. Κάθε ομάδα μπορεί να έχει στην 12άδα μέχρι και δυο, ενώ στην πεντάδα μέχρι έναν αθλητή χωρίς βαθμό αναπηρίας. Από εκεί και πέρα , το εκάστοτε σχήμα καθορίζεται με βάση έναν συνολικό/ομαδικό συντελεστή αναπηρίας, ο οποίος δεν μπορεί να ξεπερνά τον αριθμό 14,5, σε ό,τι αφορά τους αγωνιζόμενους στο παρκέ. Οι αρτιμελείς έχουν τον υψηλότερο βαθμό (4,5) και από εκεί και πέρα ο βαθμός των άλλων αθλητών κρίνεται βάσει ιατρικής γνωμάτευσης.
Γιώργος Τσαουσίδης (αριστερά) - Βάιος Γιώρας
Κατά τον προπονητή του Αμαρουσίου «ο κανόνας αυτός είναι σημαντικός και είναι στην ευχέρεια της κάθε ομοσπονδίας το πώς θα τον χρησιμοποιήσει, προκειμένου να προσελκύσει και άλλους αθλητές και να φέρει το άθλημα πιο κοντά στην καθημερινότητα των φιλάθλων». Είναι άλλωστε πολύ λογικό, πως εφόσον το σπορ αποσυνδεθεί – όσο είναι δυνατόν - από την αναπηρία, τότε να μπορεί να απευθυνθεί και σε ευρύτερο κοινό.
Από εκεί και πέρα, στην Ελλάδα τουλάχιστον, όπου οι αγωνιζόμενοι/αγωνιζόμενες δεν είναι πάρα πολλοί, στις ομάδες συνυπάρχουν αθλητές όλων των ηλικιών, από τα 13-14 , μέχρι και τα 55+. Επίσης, σε ορισμένα σύνολα αγωνίζονται και αθλήτριες, καθότι δεν υπάρχει πρωτάθλημα γυναικών.
Δεν συμβαίνει το ίδιο σε διάφορες χώρες του εξωτερικού, όπου το μπάσκετ με αμαξίδιο βρίσκεται σε σαφώς πιο «προχωρημένο» στάδιο. Σε διάφορα κράτη υπάρχουν πρωταθλήματα που παίζουν μικρότεροι σε ηλικία παίκτες , όπως και εθνικές ομάδες under 18 ή under 21. O Γιώργος Τσαουσίδης μας περιγράφει:
“Eξω , σε κάποιες χώρες όπως η Γερμανία, η Ισπανία, η Αγγλία, το πρωτάθλημα είναι επαγγελματικό και τα γήπεδα γεμάτα. Πολλοί ζούνε από το μπάσκετ με καρότσι και λαμβάνουνε ποσά ισάξια των παικτών που αγωνίζονται στην Α1 στην Ελλάδα. Η Τουρκία είναι επίσης πολύ μπροστά. Mε τους Τούρκους ξεκινήσαμε ως εθνικές ομάδες σχεδόν από κοινού γύρω στο 2000 και κάναμε μαζί τα πρώτα δειλά βήματα. Από το 2003 – 04 και μετά εκείνοι έκαναν το μπαμ και βρίσκονται στα μετάλλια σε όλες τις μεγάλες διοργανώσεις. Το δικό μας μπάσκετ βρίσκεται αυτή την στιγμή στην division C και δεν μπορεί να παίξει στο αντίστοιχο champions league. Παίζουμε στην Euroleague 3.”
Υπάρχει συνεπώς τεράστια απόσταση για να διανύσουν οι 14 πιο ισχυροί ελληνικοί σύλλογοι, οι οποίοι αγωνίζονται στο εγχώριο πρωτάθλημα χωρισμένοι σε δύο ομίλους των 7, Βορρά και Νότο. Ο πρώτος από τον καθένα παίρνει απευθείας πρόκριση στο final four, όπου αγωνίζονται όλοι εναντίον όλων. Ο δεύτερος κάθε ομίλου και ο τρίτος αγωνίζονται σε χιαστί παιχνίδια , για να προκύψουν οι άλλοι δύο της τελικής τετράδας. Το αθλητικό νομικό πλαίσιο σε ο,τι αφορά τους ξένους είναι το ίδιο με όλα τα αθλήματα, απλώς στην προκειμένη περίπτωση πρέπει «ή να είσαι τυχερός ή να έχεις λεφτά», με τις περισσότερες ομάδες να προσδοκούν περισσότερο στον πρώτο παράγοντα. Είναι χαρακτηριστικό, πως ο φετινός πρώτος σκόρερ του Αμαρουσίου, ο 22χρονος Ισπανός Ιγκάρκι από την χώρα των Βάσκων2, ήρθε στην Ελλάδα πέρυσι στα πλαίσια του προγράμματος Εράσμους και απλώς άρπαξε την ευκαιρία που του δόθηκε για να αγωνιστεί. Το πού θα αγωνίζεται την σεζόν που έρχεται, είναι άγνωστο.
Το άθλημα – αρχές και τακτική
Aθλητές όπως εκείνος, ανεβάζουν σίγουρα το επίπεδο της διοργάνωσης, το θέαμα της οποίας έχει έτσι και αλλιώς να προσφέρει πολλά στο θεατή. Ας δούμε κάποια στοιχεία.
Κατ’αρχάς , οι βασικές αρχές είναι ακριβώς οι ίδιες με το μπάσκετ των αρτιμελών. Μπάσκετ το ένα, μπάσκετ και το άλλο. Από εκεί και πέρα, το μπάσκετ με αμαξίδιο βασίζεται ακόμη περισσότερο στα σκριν και στις αποστάσεις. Καθώς το καλύτερο σουτ θεωρείται εκείνο που εκτελείται από κοντινή απόσταση, το «άνοιγμα» του γηπέδου για να δημιουργηθούν διάδρομοι είναι περίπου το παν. Για να επιτευχθεί αυτό, τα σκριν και τα μπλοκαρίσματα επεκτείνονται σε πολύ μεγαλύτερους χώρους. Οι αθλητές εκμεταλλεύονται κυριολεκτικά και την τελευταία σπιθαμή.
«Παίζεις πολύ με τις γραμμές. Αν ο άλλος έχει μεγάλο αμαξίδιο, τον στριμώχνεις στην γωνία και δεν μπορεί να περάσει», εξηγεί ο Γιώργος Τσαουσίδης, ο οποίος σε πολλές φάσεις του πρόσφατου Final Four σταματούσε με το αμαξίδιο του τον αντίπαλο ψηλό, πριν καν εκείνος περάσει το κέντρο, ακόμη και κάτω από το δικό του καλάθι. Στην άλλη πλευρά του γηπέδου, το παιχνίδι μετατρεπόταν πολλές φορές σε ένα άτυπο 4 on 4 ή ακόμη και 3 on 3 . 
Φωτό από το παιχνίδι Μαρούσι - Μεγας Αλέξανδρος του πρόσφατου Final Four. Προσέξτε το μπλοκ του αμυντικού στον επιτιθέμενο στην πλευρά του γηπέδου που δεν παίζεται η μπάλα. Οι αποστάσεις είναι συχνά αχανείς.
Καθότι οι γκαρντ είναι πολλές φορές πιο ευέλικτοι, συχνά τους ανατίθεται να μπλοκάρουν με το αμαξίδιο έναν πιο αργό αντίπαλο, ώστε να τον αποκόψουν από το καλάθι. «Προσπαθούμε να έχουμε πλεονέκτημα στην άμυνα και στην επίθεση μέσω των μπλοκ και των σκριν. Το σκριν είναι το πιο βασικό κομμάτι του αθλήματος μας. Δημιουργείται δυνατή και αδύνατη πλευρά. Στόχος είναι να κρατάς τους αντίπαλους ψηλούς μακριά και να πηγαίνεις σε μις ματς» , προσθέτει ο Βάιος Γιώρας.
Για να φέρουν εις πέρας οι παίκτες αποτελεσματικά αυτές τις ενέργειες, χρειάζεται μέσες άκρες να κατέχουν τρία χαρακτηριστικά: A. Δύναμη Β. Σκέψη Γ. Όσο το δυνατόν καλύτερο χειρισμό του αμαξιδίου. Φυσικά, ο τρίτος παράγοντας εμπεριέχει και τους άλλους δύο, με την ταχύτητα να έρχεται σε τέταρτη μοίρα.
Α. Δύναμη, ένταση
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία του αθλήματος είναι οι συγκρούσεις μεταξύ των αμαξιδίων, οι οποίες διακρίνονται από τρομερή ένταση. «Δεν παίζουμε για την χαρά του παιχνιδιού, δεν είμαστε special Olympics» , λέει εμφατικά ο Γιώργος. «Παίζουμε για να πεθάνουμε, άλλοι φεύγουν χωρίς δόντια. Οι επαφές μεταξύ των αμαξιδίων είναι πολύ σκληρές, σπάνε καρότσια. Αν δεν ήμασταν προετοιμασμένοι για αυτό, θα παίζαμε βόλει. Δεν παίζουμε με την λογική “μην σπάσει το αμαξίδιο”, παίζουμε για να κερδίσουμε».
H ένταση είναι εμφανής παντού. Οι συγκρούσεις οδηγούν συχνά σε εντυπωσιακές πτώσεις, σε φάσεις που πολλές φορές δεν υπάρχει καν φάουλ. Κάποιες από τις πτώσεις είναι μάλιστα ηθελημένες, προκειμένου να αποφευχθούν τραυματισμοί. Η σύγχυση των διαιτητών , παρόλα αυτά, αποτελεί πρόβλημα, καθώς και εκείνοι πέφτουν συχνά στην παγίδα της αντιμετώπισης των παικτών πρώτα ως αναπήρων και μετά ως αθλητών. Το παράπονο δεν είναι μόνο της συγκεκριμένης ομάδας, όπως μας τόνισαν, αλλά γενικά του χώρου του μπάσκετ με αμαξίδιο.
Γενικά, σε αυτό το σημείο είναι χρήσιμη μια υπενθύμιση του Γιώργου, πως έχουμε να κάνουμε όχι μόνο με αθλητές, αλλά πρωταθλητές. «Είναι τέτοια η φύση αυτού του αθλήματος, που θα μείνεις μόνο αν σου αρέσει πολύ. Μόλις ζορίσουν τα πράγματα και ανεβεί ο ανταγωνισμός, πολλοί εγκαταλείπουν, ο πρωταθλητισμός είναι σκληρός».
Οι συγκρούσεις μεταξύ αμαξιδίων είναι από τα πιο εντυπωσιακά στιγμιότυπα του αθλήματος. Φωτό από το Facebook του ΑΣΚΑ Μαρούσι.
Β. Μυαλό – σκέψη
Εάν η ένταση και το υψηλό επίπεδο ανταγωνισμού δεν συνιστούν από μόνα τους ελκυστικό στοιχείο για πολλούς, ο Βάιος εφιστά την προσοχή επιπλέον στα πνευματικά χαρίσματα των αθλητών. Όπως και στο μπάσκετ αρτιμελών, έτσι κι εδώ «πρέπει να διαβάζεις τα αδύνατα σημεία του αντιπάλου, ή να στοχεύεις στα δυνατά, με σκοπό να τα αδρανοποιήσεις. Θα κάνεις π.χ. φάουλ στον πιο αδύναμο σουτέρ για να πάει στις βολές, δεν έχει διαφορά. Επιπλέον, πρέπει να διαβάζεις τι κάνει ο αντίπαλος. Ξέρει το αμαξίδιο του, δεν το ξέρει; Και αν το ξέρει, τότε πώς το ξέρει; Πρέπει όλη την ώρα να είσαι σε εγρήγορση. Όσο πιο έξυπνα χειρίζεσαι το αμαξίδιο έναντι του αντιπάλου, έχεις πλεονέκτημα. Δεν χρειάζεται να είσαι γρήγορος, αυτή είναι και η ομορφιά του αθλήματος».
«Η αντίληψη μετράει και στην άμυνα» προσθέτει ο Γιώργος. «Βλέπεις τον αντίπαλο να ξεκινάει στην άλλη γωνία και πρέπει να προβλέψεις 10 κινήσεις που μπορεί να κάνει, με την ελπίδα να πέσεις μέσα στις τρεις» .
Γ. Χειρισμός του αμαξιδίου
Δεν ακούγεται και τόσο εύκολο, δεδομένου και του τρίτου - και πιο συναρπαστικού – στοιχείου , που οφείλει να κατέχει στον υψηλότερο δυνατό βαθμό ο αθλητής : Τον χειρισμό του αμαξιδίου. Φανταστείτε (όπως μας προέτρεψε ο κόουτς του Αμαρουσίου) πώς θα ήταν για όλους μας να προσπαθήσουμε να παίξουμε μπάσκετ, έχοντας να χειριστούμε την μπάλα, να ψάξουμε τους συμπαίκτες μας και να πάρουμε αποφάσεις, να διαβάσουμε την άμυνα και παράλληλα να ισορροπήσουμε τον έλεγχο του σώματος , μέσω μιας κατασκευής. Η τεχνική που απαιτείται είναι προφανώς τεράστια .
Γενικά, «αν ξέρεις να χειρίζεσαι το αμαξίδιο με μπάλα ή χωρίς, τότε το άθλημα γίνεται πιο εύκολο» εξηγεί ο κόουτς. Το σουτ και η τρίπλα έπονται αυτής της ικανότητας και πολλές φορές εξαρτώνται από αυτή. Το πρώτο, όπως μας εξήγησαν, είναι συνάρτηση της πάθησης και φυσικά της θέσης μέσα στο γήπεδο, ενώ η δεύτερη έχει να κάνει με το πόσο καλά γνωρίζει ο αθλητής να «κουμαντάρει» το αμαξίδιο χωρίς την χρήση των χεριών, αλλά με το σώμα. «Εάν δεν πιάνεις τα στεφάνια (σ.σ. αυτό που δημοφιλώς ονομάζουμε ρόδες) και ξέρεις να χειρίζεσαι το αμαξίδιο με το σώμα, τότε δεν υποχρεούσαι να κάνεις τρίπλα. Αλλιώς, ανά δύο επαφές με εκείνα, πρέπει να “σκάσεις την μπάλα”, ξεκαθαρίζει ο Γιώργος.
«Το άθλημα μας είναι πιο τεχνικό από το μπάσκετ για αυτούς τους λόγους», μας προτρέπει να κατανοήσουμε ο κόουτς του Αμαρουσίου. «Έλα κάτσε σε ένα καρότσι για μισή ώρα και τα λέμε» είναι η αντίστοιχη προτροπή του Γιώργου. Θα γίνει κι αυτό, αλλά μέχρι τότε μπορούμε να βασιστούμε μόνο στον λόγο και την παρατήρηση.
Εκείνη, παρεμπιπτόντως, έφερε και μία διαπίστωση. Τα αμαξίδια είναι μεταξύ τους διαφορετικά. «Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι αμαξιδίων και καθορίζονται με βάση την αναπηρία που έχει ο κάθε αθλητής. Π.χ. αν ένας αθλητής έχει πολύ μεγάλη αναπηρία, δεν μπορείς να τον βάλεις σε ένα ψηλό καρότσι που δεν έχει πλάτη» διευκρινίζει ο Βάιος.
Προπόνηση
Με τα όσα έχουν περιγραφεί εώς τώρα, γίνεται μάλλον εύκολα αντιληπτό ότι μεγάλο μέρος της προπόνησης και της προετοιμασίας σχετίζεται με την γνώση του αμαξιδίου. Την υποψία επιβεβαιώνουν οι συντελεστές, εξηγώντας πώς κατά την διάρκεια της προπαρασκευαστικής περιόδου κάθε σεζόν, φορτώνουν πολλά χιλιόμετρα στο γήπεδο και σε ασκήσεις με εκείνο. «Το μεγαλύτερο μέρος της προπόνησης είναι να μάθεις να χειρίζεσαι το αμαξίδιο. Άμα καταφέρεις να περάσεις αυτό το στάδιο και γίνουν τα χέρια σου εντελώς κομμάτια, μετά μπορείς να παίξεις και με μπάλα», μας λέει ο Γιώργος Τσαουσίδης.
AΣΚΑ Μαρούσι. Με το νο 5 ο Γιώργος Τσαουσίδης.
Γενικότερα, όπως ισχύει και στο μπάσκετ αρτιμελών, η off season ξεχωρίζει τους αθλητές από τους πρωταθλητές, καθώς «χρειάζεται μεγάλη φυσική κατάσταση και στην αντίληψη αυτής της προϋπόθεσης , πολλοί έρχονται και φεύγουν». Το gameplan του Αμαρουσίου ειδικότερα, διογκώνει αυτές τις απαιτήσεις καθώς «προσπαθούμε στην άμυνα να παίζουμε επιθετικά, χωρίς ζώνη, με ασφυκτικό man to man και press επί 40 λεπτα», περιγράφει ο Βάιος. «Στην προπόνηση βέβαια δουλεύουμε τα πάντα. Τακτική, τεχνική, σουτ και βίντεο».
Oι προπονήσεις δεν είναι πάντως εύκολο να πραγματοποιηθούν με όλη την ομάδα . Καθώς το γήπεδο παραχωρείται (δεν ενοικιάζεται) από τον Δήμο, ο σύλλογος είναι υποχρεωμένος να συμβιβαστεί με τις ώρες της δωρεάν χρήσης, με αποτέλεσμα να μην μπορούν όλοι οι αθλητές να είναι μονίμως παρόντες. Ο Βάιος Γιώρας θεωρεί εαυτό τυχερό όταν έχει δεκάδα στην διάθεση του τις τρεις φορές την εβδομάδα που είναι προγραμματισμένα τα τακτικά ραντεβού. Οι παίκτες του, άλλωστε, βιοπορίζονται από άλλες δουλειές.
Είναι άλλη μία παράπλευρη απώλεια αυτή , μιας κοινωνίας η οποία είναι έτοιμη να δεχτεί τους αθλητές με αναπηρία, μόνο ως μη ισότιμα μέλη. Δεν έχει ιδιαίτερο νόημα να γυρίσουμε πίσω σε αυτό σε ένα κείμενο, αν δεν γυρνάμε γενικώς και τακτικά.
Δεν γυρνάμε. Το παράθυρο δεν είναι εύκολο να κλείσει.
Ο Γιώργος Τσαουσίδης, μας προσφέρει για το τέλος ένα τρομερά ενδιαφέρον στοιχείο, μαζί με ένα αναπάντητο ερώτημα. «Το 10% των ατόμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (σ.σ. μπορούμε να υποθέσουμε πως περίπου το ίδιο ποσοστό ισχύει και για την Ελλάδα) έχουν ένα πρόβλημα κινητικής αναπηρίας. Πόσους βλέπεις με καρότσι στον δρόμο; Πού είναι όλοι αυτοί;»
Σημειώσεις
1. Το φετινό Final Four του 21ου πανελληνίου πρωταθλήματος διεξήχθη στο κλειστό γήπεδο Νέας Σμύρνης. Οι ομάδες που συμμετείχαν ήταν το Μαρούσι, η Δωδεκάνησος, ο Ατλας και ο Μέγας Αλέξανδρος. Πρωταθλητής αναδείχθηκε ο Ατλας.
2. Ο Ιγκάρκι Ρέι Πασκουάλ έγραψε για την εμπειρία του στην Ελλάδα στο All Star Basket. Μπορείτε να αναφερθείτε στον παρακάτω σύνδεσμο http://allstarbasket.gr/igkarki-rei-paskoyal/
