Στο κλείσιμο της σεζόν 2017-18, ο ΠΑΟΚ ήταν η ομάδα που κέρδισε τις εντυπώσεις στην Basket League, με την κατάκτηση της τρίτης θέσης και την αξιοσημείωτα σταθερή πορεία της από τον δεύτερο γύρο του πρωταθλήματος κι έπειτα. Ο Ηλίας Παπαθεοδώρου θα έχει φέτος την ευκαιρία να επιβεβαιώσει πως τίποτα δεν είναι ήταν τυχαίο και πως η εξέλιξη της ομάδας του όσο περνούσαν οι μήνες ήταν κομμάτι μιας σταδιακής διαδικασίας που θα συνεχιστεί και φέτος. Το υλικό ανανεώθηκε αρκετά, αλλά το βασικό είναι πως κρατήθηκε ένα μέτρο, συνδυασμός που στη σούμα του βγάζει ένα ρόστερ με πολλά νέα πρόσωπα από την αγορά του εξωτερικού, αλλά και πολλά γνώριμα από την εγχώρια. Ας προσπαθήσουμε τώρα να μελετήσουμε συνολικά αυτό το κράμα και τις μονάδες που το αποτελούν.

(Η φωτό είναι από το ebasket.gr)

Ακολουθεί μια αλληγορία για την "φάση" στην οποία βρίσκονται ο Ολυμπιακός και οι υποστηρικτές του πριν την σεζόν.

Από την ^%$$%$^& δεν γυρνάς με πλοίο, γυρνάς με χρονομηχανή, μου είπε ένας φίλος προχθές και είχε δίκιο. Μετά από τέσσερις γεμάτες μέρες και άλλες τόσες νύχτες κάτω από τα αστέρια του ξεχωριστού νησιού (δεν ξαναλέω το όνομα, γιατί έχω πάρει όρκο σιωπής απέναντι σε πέντε άτομα), θα έπρεπε να είχα πάρει μαζί μου μία τέτοια και όχι να ανέβω στο φέρι. Από την άλλη, ίσως ήταν και αυτό κάπου χρήσιμο.

Οι εξελίξεις τους τελευταίους μήνες στον Άρη ήταν ραγδαίες, καθώς πέραν της αλλαγής στο ιδιοκτησιακό, σημειώθηκε και μια σειρά αλλαγών στο αγωνιστικό τμήμα. Ένα εντελώς καινούριο εγχείρημα έχει ήδη μπει σε εφαρμογή, το οποίο έχει διττό στόχο την εξυγιάνση της ΚΑΕ σε οικονομικό επίπεδο και την επιστροφή της ομάδας στην κανονικότητα, που εμφανώς της έλειψε κατά τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Δεν είμαι οικονομολόγος ή λογιστής για να ασχοληθώ με το πρώτο, αλλά μπορούμε παρέα να εστιάσουμε στο δεύτερο: τι έκανε το καλοκαίρι ο οργανισμός του Άρη, στην προσπάθεια του να δημιουργήσει και πάλι μια ανταγωνιστική ομάδα που θα αναγκάσει τον κόσμο του να τη στηρίξει;

Στο δεύτερο χρονικά ημιτελικό του Final Four τίθενται αντιμέτωπες δύο παραδοσιακές δυνάμεις του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Η μόνιμη θαμώνας τα τελευταία χρόνια ΤΣΣΚΑ, με τη βασίλισσα Ρεάλ Μαδρίτης. Οι δύο κατά τεκμήριο  πιο επιθετικές ομάδες διασταυρώνουν τα ξίφη τους με φόντο μία θέση στον τελικό της Κυριακής. Δίχως αμφιβολία το μπάσκετ που πρεσβεύουν οι δύο αντίπαλοι βασίζεται στη γρήγορη εκτέλεση, την ταχύτητα στη δημιουργία, καθώς και στο υψηλό τέμπο με τις πολλές κατοχές. Πιθανολογώ ότι αυτό το παιχνίδι μπορεί να γίνει ένα από τα καλύτερα που θα έχουν διεξαχθεί τα τελευταία χρόνια σε επίπεδο Final four.

Το Final Four της εφετινής Euroleague είναι προ των πυλών με την απουσία των ελληνικών ομάδων να είναι αισθητή. Δεν θα το κρύψουμε, ο αποκλεισμός τους από τη συνέχεια της διοργάνωσης μας μείωσε λίγο το ενδιαφέρον. Ωστόσο, δεν θα μπορούσαμε να μην συμφωνήσουμε ότι στο Βελιγράδι έφτασαν οι κατά τεκμήριο καλύτερες ομάδες της σεζόν, οι ομάδες που έπαιξαν το πιο όμορφο και συνάμα πιο αποτελεσματικό μπάσκετ. Σε αυτό το σημείωμα θα επικεντρωθούμε στον πρώτο ημιτελικό χρονικά, ανάμεσα στην πρωταθλήτρια Ευρώπης Φενέρ και στη μεγάλη έκπληξη της χρονιάς, Ζάλγκιρις, όπως την αναφέρουν οι ίδιοι οι Λιθουανοί.

(Η φωτογραφία ειναι από τον ιστότοπο sport24.gr)

Το κεφάλαιο Σούλης Μαρκόπουλος ολοκληρώθηκε για τον ΠΑΟΚ, παρ' όλα αυτά ο σύλλογος κοιτά μπροστά, όπως οφείλει να κάνει. Μπορεί οι στόχοι να μην διαφοροποιούνται αισθητά σε σύγκριση με το πρόσφατο παρελθόν, αλλά το ανανεωμένο πλάνο προβλέπει τη συνέχεια στην ανάπτυξη νεαρών γηγενών παικτών και τον περιορισμό του ρίσκου στις επιλογές των ξένων, πιθανή απόρροια της φημολογούμενης αύξησης του μπάτζετ. Ο Ηλίας Παπαθεοδώρου είναι ένας καλός προπονητής, αλλά για πρώτη φορά στην καριέρα του καλείται να κουμαντάρει έναν σύλλογο με "βαριά" φανέλα και ιστορία.

Η Λιθουανία διαθέτει ένα ρόστερ δεμένο, με αρκετούς έμπειρους παίκτες και ξεκάθαρο προσανατολισμό μέσα στο παρκέ: Tην εκμετάλλευση της front line της. Στη διάρκεια του τουρνουά φαίνεται να ανακατεύει την τράπουλα όσον αφορά τη βασική πεντάδα, σε μία προσπάθεια να καλύψει τα κενά στα γκαρντ της. Αντιθέτως, η Ελλάδα αναμένεται να ξεκινήσει το πρώτο της νοκ άουτ με Καλάθη, Σλούκα, Παπανικολάου, Πρίντεζη και Παπαγιάννη. Ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά τι χαρακτηρίζει την Λιθουανία επιθετικά, αμυντικά και πού μπορεί να χτυπήσει η Ελλάδα αν θέλει να περάσει στην επόμενη φάση.

Όταν οι Λιθουανοί επιτίθενται.

Γρήγορη επίθεση: Όπως είναι γνωστό η Λιθουανία διαθέτει στο ρόστερ της μια μεγάλη ανομοιομορφία μεταξύ της περιφέρειας και των forward/centers. Εχοντας στην ουσία έναν δημιουργό στη περιφέρεια, η κατεύθυνση των Λιθουανών είναι με κάθετο παιχνίδι να περάσουν γρήγορα τη μπάλα στη ρακέτα. Στο ρόστερ της υπάρχουν τρεις παίκτες που μπορούν να εκτελέσουν και να δημιουργήσουν στο χαμηλό ποστ (Kuzminskas, Maciulis και Valanciunas), συνεπώς δίνουν μεγάλη έμφαση σε αυτό το κομμάτι του παιχνιδιού. Δεδομένου ότι ο Valanciunas διαθέτει ένα τεράστιο και βαρύ κορμί, καθώς και ότι πολύ συχνά είναι αυτός που θα μαζέψει το αμυντικό ριμπάουντ, πολλές φορές θα δούμε τους Λιθουανούς να “καλπάζουν” με τη μπάλα στα χέρια του Kalnietis, και να περνάνε τη μπάλα στο low post σε κατάσταση δευτερεύοντα αιφνιδιασμού, πριν καν προλάβει να φτάσει στην επίθεση ο center τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα δούμε συχνά τον Kuzminskas να ποστάρει. Στις περιπτώσεις που οι Λιθουανοί δεν θα καταφέρουν να εκτελέσουν πριν φτάσει στην επίθεση ο Valanciunas, τότε αυτός θα λειτουργήσει μακριά από τη μπάλα, δίνοντας off-ball screens στον Kuzminskas να παίξει 1 με 1.

5 οn 5: Σε μία σετ επίθεση τα πράγματα είναι αρκετά πιο προβλέψιμα. Ο Valanciunas θα κινηθεί στο ύψος της βολής δίνοντας κάποια off-ball screens και στη συνέχεια θα παίξει ένα pick n roll με τον Kalnietis, βυθιζόμενος με εξαιρετική ταχύτητα (για το μεγάλο του σώμα) στη ρακέτα. Αν η πάσα περάσει σε πρώτη φάση, τότε δύσκολα οι αμυντικοί που καλύπτουν το κόψιμο θα μπορέσουν να τον σταματήσουν. Αυτό οδηγεί πολλές ομάδες να προσπαθούν με βιασύνη να αναδιπλωθούν στη ρακέτα, δίνοντας πληθώρα ελεύθερων σουτ στη Λιθουανία. Οι καταστάσεις p & r των Λιθουανών είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές, καθώς επιπλέον δείχνουν υπομονή όταν κάτι δεν πάει καλά. Θα το επαναλάβουν μέχρι να βρεθεί κατά κύριο λόγο μία καλή πάσα στον Valanciunas ή κάποιο σουτ, κυρίως όταν στο παρκέ βρίσκεται ο Gecevicius.

Ένα ακόμα τρικ που χρησιμοποιείται από τους Λιθουανούς όταν θέλουν η μπάλα να περάσει στον Valanciunas στο low post είναι ένα απλό σκριν από κάποιον forward ( οι Λιθουανοί παίζουν συχνά με 2 ή και 3 forwards ταυτοχρόνως στο παρκέ) ακριβώς κάτω από τη ρακέτα, για να δώσουν τη δυνατότητα στον σέντερ τους να πάρει τη μπάλα όσο πιο βαθιά γίνεται. Συνήθως η εισαγωγική πάσα στο ποστ γίνεται από κάποιο guard. Στον Valanciunas, οι βοήθειες από την δυνατή πλευρά είναι απογορετικές, καθώς έχει την ικανότητα να διαβάσει την εύκολη ελεύθερη πάσα δημιουργώντας κατάσταση για ελεύθερο τρίποντο, στο οποίο οι Λιθουανοί είναι ικανότατοι.

Συχνά ο Motejunas θα χρησιμοποιηθεί στο παρκέ ως αλλαγή του Valanciunas. Σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει ξεκάθαρη στόχευση στο να πάρει και εκείνος τη μπάλα στο low post. Tέλος, στις περιπτώσεις που ο κόουτς των Λιθουανών θα περάσει στο παρκέ ταυτοχρόνως Motejunas και Valanciunas οι αποστάσεις θα μειωθούν και η Λιθουανία θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί την ύπαρξη δύο ταλαντούχων ψηλών, διαβάζοντας τα miss match.
Must watch : Η Ελλάδα πρέπει να προσέξει τα box out πάνω στον Valanciunas ο οποίος μαζεύει 4.8 επιθετικά ριμπάουντ ανά παιχνίδι. Η Λιθουανία διαθέτει τη 4η καλύτερη επίθεση της φάσης των ομίλων.

Στο αμυντικό κομμάτι.

Στο αμυντικό κομμάτι οι Λιθουανοί δεν διακρίνονται εξίσου. Βασιζόμενοι στην πολύ καλή και στοχευμένη επίθεση τους, στο αμυντικό μισό προσπαθούν να καμουφλάρουν τις αδυναμίες που δημιουργεί το βαρύ σώμα του Valanciunas. O center τους, παρότι μαζεύει 6.6 αμυντικά ριμπάουντ ανά παιχνίδι, αποτελεί την μεγαλύτερη πηγή προβλημάτων της Λιθουανικής άμυνας. Όσον αφορά την αντιμετώπιση των pick οι Λιθουανοί επιλέγουν να κρατάνε τον center τους μέσα στη ρακέτα αφήνοντας το guard τους να περάσει όπως μπορεί από το screen, με τους υπόλοιπους να δίνουν help and recover. Ρισκάρουν πολύ στο mid range shoot, είτε σε γκαρντ είτε στα αντίπαλα 5αρια, και δίνουν αρκετά ελεύθερα τρίποντα. Ακόμα είναι βέβαιο ότι λόγω της αδυναμίας του Valanciunas να είναι αποδοτικός μακριά από τη ρακέτα, δημιουργούνται διάδρομοι για drive, που καταλήγουν όμως πάνω στα τεράστια άκρα του Λιθουανού ψηλού.

Όλα αυτά αλλάζουν σχετικά προς το καλύτερο, όταν στο παρκέ περνάει ο Motejunas, στον οποίο η εντολή είναι να απομακρύνεται από τη ρακέτα, αφενός λόγω των πιο γρήγορων ποδιών του και αφετέρου λόγω της λιγότερης χρήσης του, που επιτρέπει στον προπονητή της Λιθουανίας να μη φοβάται το φόρτωμα με φάουλ. Η μόνη γραμμή στην οποία οι Λιθουανοί διαθέτουν κάποιους αξιόπιστους αμυντικούς είναι τα forward, τα οποία και προσπαθούν να καλύψουν τα υπόλοιπα κενά.

Must watch: Μία πολύ σημαντική αδυναμία των Λιθουανών προέρχεται από τα πολλά λάθη που κάνουν (14 λάθη μ.ο.) και τις κακές επιστροφές τους, που οφείλονται εν μέρει στα βαριά κορμιά. Τα πιο πολλά λάθη γίνονται στην περιφέρεια.

Που μπορούμε να χτυπήσουμε.

Η ελληνική ομάδα θα βρει απέναντι της έναν αντίπαλο που της ταιριάζει και δεν της ταιριάζει. Από τη μία οι Λιθουανοί έχουν βαρείς ψηλούς και κανένα εκρηκτικό γκαρντ για να διεισδύσει με ευκολία στη ρακέτα μας, ενώ αμυντικά έχουν αρκετά κενά που μπορούμε να εκμεταλλευτούμε. Από την άλλη, το παιχνίδι της βασίζεται στο pick and roll, και θα αποτελέσει μεγάλο ζήτημα το κατά πόσο θα βελτιωθούμε στην αντιμετώπιση του. Ας δούεμ μερικά σημεία, που απορρέουν από όσα είπαμε παραπάνω.

1. Στο κόψιμο μετά από σκριν του Valanciunas είναι πολύ σημαντικό να προσπαθήσουμε είτε να κλείσουμε σωστά τη πρώτη πάσα στον Kalnietis, είτε να εμποδίσουμε το εύκολο καλάθι. Η βοήθεια από τη weak side ειναι πιθανώς μία επιλογή. Παρότι ο σέντερ των Raptors είναι άνω του μετρίου πασέρ, σε καταστάσεις τέτοιες δεν έχει το καθαρό μυαλό να κάνει μία kick out πάσα. Είναι αρκετά σημαντικό να υπάρξει συγκέντρωση στις καταστάσεις που θα πάρει τη μπάλα στο low post κάποιος Λιθουανός και ειδικά ο βασικός center τους.  Πώς θα συντονίσουμε άραγε τις περιστροφές μας; Θανάσης και Παπανικολάου θα κληθούν να καλύψουν κενά, όπως εξάλλου κάνουν συχνά.

2. Οσο πατάει στο παρκέ ο Valanciunas, το δικό μας pick n roll πρέπει να τον πιέσει. Σλούκας και Παππάς είναι παίκτες οι οποίοι μπορούν να πληγώσουν πολύ τη Λιθουανική άμυνα, με την ευχέρια που έχουν στο σκοράρισμα από τα 4-5 μέτρα και μέσα. Τα drive αυτών και των Καλάθη - Παπανικολάου μπορούν να σκήσουν πίεση στην λιθουανική front line. Αν καταφέρουμε να αναγκάσουμε τους Λιθουανούς να περιορίσουν τη χρήση του Valanciunas θα είναι ένα μεγάλο βήμα πρόκρισης. Ακόμα, ευκαιρίες για σουτ από μεσαίες αποστάσεις θα δοθούν και στους ψηλούς μας. Ο Γιάννης Μπουρούσης, που μέχρι στιγμής κάνει νωθρό τουρνουά, πιστεύω μπορεί να τις εκμεταλλευθεί στο έπακρο.

3. Στο μπάσκετ για να καλύψεις κάποιες αδυναμίες σου, συχνά ρισκάρεις πράγματα. Από την αρχή του τουρνουά οι Λιθουανοί δείχνουν διάθεση να ρισκάρουν στο τρίποντο, δίνοντας χώρο σε παίκτες που θεωρούν κακούς σουτέρ. Σε μία νορμάλ βραδιά μας, διαθέτουμε αρκετούς παίκτες που μπορούν να θεωρηθούν στόχοι (Καλάθης, Παπανικολάου, Παππάς). Θα αποτελέσουν βαρόμετρο για την εθνική μας τα ποσοστά που θα έχουν αυτοί οι παίκτες έξω από τα 6.75.

4. Διαθέτουμε αρκετούς καλούς αμυντικούς με έφεση στο κλέψιμο όπως ο Καλάθης και ο Παπανικολάου. Είναι πολύ σημαντικό μόλις κλέψουμε μπάλες να ξεχυθούμε στον αιφνιδιασμό και να τελειώσουμε με αποτελεσματικότητα κάθε φάση. Το αντίπαλο transition στην άμυνα δεν είναι και το καλύτερο.

5. Γενικότερα διαθέτουμε αρκετούς πολύ καλούς αμυντικούς όπως ο Καλάθης, ο Μάτζαρης αλλά και ο Παπανικολάου. Παρότι η Λιθουανική ομάδα περιστρέφει το επιθετικό της παιχνίδι αυστηρά γύρω από τον Valanciunas, το κέντρο όλων των αποφάσεων της είναι τα guard, και εκεί εντοπίζεται η μεγαλύτερη της αδυναμία. Πρέπει να “πειράξουμε” το μυαλό τους αλλά και να πιέσουμε πολύ και αποτελεσματικά στη μπάλα. Θεωρώ πως θα είναι καλό να υπάρξει διαρκές rotation ανάμεσα στα 4 guard, ώστε να μπορέσουμε να πιέσουμε για 40’ λεπτά τους μέτριους Λιθουανούς οργανωτές. Ακόμα η εθνική στο συγκεκριμένο παιχνίδι πρέπει να εγκαταλείψει τους πειραματισμούς με τρία guard ή τον Παπανικολάου σε περιφερειακή άμυνα, καθώς οι Λιθουανοί αρέσκονται να περνάνε πολύ τη μπάλα στο low post στα forward τους.

Συμπερασματικά, δεν είμαστε το φαβορί, όμως παρά τις μέτριες εώς τωρα εμφανίσεις, ο αντίπαλος μας δεν είναι άτρωτος. Εχει τις αδυναμίες του, τις οποίες λογικά το scouting της ομάδας μας θα πρέπει να έχει εντοπίσει.  Ναι, υπάρχουν καλές πιθανότητες για αυτό.