Το ερώτημα είναι κάπως περίεργο, υπό την έννοια ότι ο κάθε προπονητής φτιάχνει ομάδα με βάση τα υλικά που διαθέτει, τα οποία εξ ορισμού δεν γίνεται να είναι παντού τα ίδια. Προσπερνώντας αυτό κάπως αυθαίρετα, η αλήθεια είναι πως πολλοί έχουν δίκαια σταθεί σε δύο κομβικούς παίκτες για τη στελέχωση της κάθε ομάδας, αυτούς που θα κληθούν να καλύψουν για μεγάλο χρόνο τη θέση του σέντερ. Ο Αντε Τόμιτς και ο Γιάννης Μπουρούσης, δύο ψηλοί που έχουν ένα σωρό τρόπους να κινηθούν στο γήπεδο, δείχνουν υπό μία έννοια να είναι "ξένοι" προς την προπονητική προσέγγιση των δύο κόουτς. Τα ερωτήματα αφορούν τα πόδια τους στην πικ εν ρολ άμυνα και συνδέονται βασικά με το έργο των Πεδουλάκη και Μπαρτζώκα σε Παναθηναϊκό και Κουμπάν αντίστοιχα. Ο Πεδουλάκης, στο τελευταίο του πέρασμα από το τριφύλλι έπαιζε όσο το δυνατόν περισσότερο με το δίδυμο των αθλητικών Λάσμε και Γκιστ, και ας είχε συνέπειες (μεταξύ άλλων και) αυτό στην επιθετική λειτουργία. Επίσης, σε πρόσφατη συνέντευξη του τόνισε πως εφ'οσον είχε ήδη από πέρυσι έναν αθλητικό ψηλό, θα είχε κερδίσει το ελληνικό πρωτάθλημα, και γενικά το τονίζει συχνά τη σημασία της αθλητικής ικανότητας και στις δύο άκρες του γηπέδου. Ο δε Μπαρτζώκας, πέρυσι στη Λοκομοτίβ άλλαζε με τους ψηλούς σε διάφορα σκριν και είχε σχεδόν συνεχώς στο παρκέ δύο εκ των Σίγκλετον, Ράντολφ και Κλαβέρ.

Αραγε Τόμιτς και Μπουρούσης κουμπώνουν σε όλα αυτά ή τα δίδυμα που διαμορφώνουν με τους προπονητές τους είναι αταίριαστα; Το αντίθετο θα έλεγα, αλλά ας πάρουμετις περιπτώσεις ξεχωριστά.

Τόμιτς - Μπαρτζώκας

Σε ο,τι αφορά τον Κροάτη, να πούμε πως επιθετικά έχει βγει από υγρό Μπαρτζωκικό όνειρο. Μπορεί να μην εκτελεί ως stretch five, αλλά από την κορυφή της ρακέτας (short roll ή ο,τι άλλο θέλετε) κινεί μια επίθεση σαν πλέι μέικερ και τις δίνει επιλογές. Δεδομένου πως όλες οι άμυνες λίγο εώς πολύ τον προσέχουν από τα τέσσερα μέτρα και μέσα, ο Ελληνας κόουτς δεν θα δυσκολευτεί να εκμεταλλευτεί τα προσόντα του, και ιδιαίτερα αυτό της αλληλεπίδρασης με τους σουτέρ. Ο Μπαρτζώκας δεν είναι ο κλασικός πικ εν ρολ κόουτς, αλλά αυτό δε σημαίνει πως δεν χρησιμοποιεί την τακτική, κάθε άλλο. Απλώς συχνά τα πικ του λειτουργούν ως misdirection plays, με σκοπό να κατευθύνουν την προσοχή αλλού.

Στον τομέα της πικ εν ρολ άμυνας, αρκεί μία λίγο προσεκτικότερη αναδρομή στις παλαιότερες δουλειές του κόουτς, για να αναδείξει τον ρόλο στον οποίο ο Τόμιτς θα ήταν ωφέλιμος. Ο Μπαρτζώκας λοιπόν, δεν είναι ένας προπονητής που έχει ως ευαγγέλιο της αλλαγές, διότι όσο να ναι και εκείνες δημιουργούν ευκαιρίες για την επίθεση. Στον Ολυμπιακό, όταν δεν είχε παίκτες που μπορούσαν να αλλάξουν κατά κόρον (Πρίντεζης, Αντιτς, Σλούκας, Σπανούλης, Πάουελ), η βασική του τακτική ήταν να κρατήσει ανέπαφα τα προσωπικά μαρκαρίσματα, είτε παίζοντας under , είτε με πολύ στιγμιαία κάλυψη μέχρι την ανάκαμψη του γκαρντ. Επάνω στη φιλοσοφία του είχα κάνει ένα κομμάτι στο παλιό προσωπικό μπλογκ για όποιον έχει όρεξη, αλλά δεν χρειάζεται να πάτε εκεί. Αυτό που έχει σημασία είναι πως με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, ο Ελληνας προπονητής θέλει να αποφεύγει τις πολλές βοήθειες και να μένει σε καθαρό μαν του μαν ή έστω να υπάρχει πάντα ένας παίκτης επάνω σε έναν άλλον. Ακόμα, υπολογίζει πολύ στον διακριτικό έλεγχο των παικτών στο πλάι όσο η μπάλα είναι αλλού, και τοποθετεί την άμυνα αρχικά ελαφρώς πιο μέσα από την γραμμή του τριπόντου, ποντάροντας στην γρήγορη κάλυψη του χώρου κατά τη μεταφορά της μπάλας. Αυτό το ονομάζουν πολλοί Pack Line Defense και για τους τρελούς με την τακτική περιγράφεται πολύ ωραία σε ένα άρθρο του euroleague jam.

Το ότι στην Κουμπάν ολά αυτά μεταφράστηκαν πολλές φορές σε αλλαγές ήταν θέμα συγκυριών και προσωπικού. Ο Ντρέιπερ ήταν τρομερός στην άμυνα στο ποστ και ο Ράντολφ, που ήταν ήδη εκεί από πριν, ακολουθούσε στον αέρα τα drive των γκαρντ. Ο συνδυασμός του ρόστερ των Ρώσων ήταν γενικώς δυσεύρετος , αλλά όχι και δεσμευτικός για την παραγωγή μιας αποτελεσματικής ανασταλτικής λειτουργίας. Στη Μπαρτσελόνα, ο κόουτς Μπι δεν θα έχει στόχο να αντιγράψει το μοντέλο του Κράσνονταρ. Θα έχει ως σκοπό η νέα του ομάδα να μη δέχεται πολλούς πόντους, και σε αυτό ο Τόμιτς μπορεί να βοηθήσει. Δεν θα ακολουθεί παίκτες στο κεντρικό πικ εν ρολ, αλλά θα μένει μέσα. Στα πικ στα φτερά, θα βγαίνει ενδεχομένως λίγο πιο δυναμικά, καθώς ο σκοπός του θα είναι να κρύψει την επιλογή να κινηθεί ο αντίπαλος κοντός προς το κέντρο και να μικρύνουν οι χώροι. Αυτό επί Πασκουάλ το έκανε, και το έκανε καλα, συμβάλοντας στην επί πολλά χρόνια αληθινά καλή άμυνα συνεργασίας των Καταλανών. Πολλοί δεν θα το θυμούνται, αλλά σε ένα ματς στο ΣΕΦ στις αρχές του τοπ-16 της σεζόν 13-14, ο Σπανούλης είχε υποφέρει από ακριβώς αυτή την προσέγγιση, έχοντας 1/7 τρίποντα.

Ο Ελληνας τεχνικός είναι από τους κορυφαίους της ηπείρου, και οι δουλειές στις τελευταίες του ομάδες δεν δείχνουν πως κοπιάρει τις τακτικές του ακριβώς, πέραν της έμφασης του στο σωστό spacing και στο σουτ τριών πόντων. Στην Καταλωνία θα βρει τον ταιριαστό και πολύ καλό αμυντικό Ολεσον, τον Ρίμπας, ενώ έφερε μαζί τον σκληρό Φινλανδό Κοπόνεν που παλεύει κάθε σκριν. Το αίνιγμα που μένει να λυθεί είναι πώς ο Ράις θα συνδυαστεί με τους υπόλοιπους , ώστε οι δικές του αμυντικές αδυναμίες να καλυφθούν στις περιστροφές. Για τον Τόμιτς τα πράγματα δείχνουν απλά. Όσο εκείνος και ο κοντόσωμος Αμερικάνος δεν συνδυάζονται μαζί στην αντιμετώπιση του πικ εν ρολ, τότε η αμυντική συνταγή μπορεί κάλλιστα να είναι πετυχημένη.

Μπουρούσης - Πεδουλάκης.

Πάμε και στο δεύτερο ζευγάρι μας, ξεκινώντας και εδώ από την επίθεση, όπου επίσης τα πράγματα είναι λίγο εώς πολύ προφανή. Από την προηγούμενη βερσιόν του Πεδουλάκειου (sic) ΠΑΟ, έλειπε σίγουρα η σταθερή επιθετική αποτελεσματικότητα. Ο Μπουρούσης προσφέρει σε αυτή με τρόπους που δεν χρειάζεται καν να αναλυθούν, ενώ μία σύγκριση με τους προκατόχους της θέσης είναι το λιγότερο περιττή.

Στο κομμάτι της άμυνας, αντί να ανατρέξουμε στην ιστορία του προπονητή όπως κάναμε με τον Μπαρτζώκα, ας δούμε αυτή τη φορά εκείνη του παίκτη. Πριν πάει στη Λαμποράλ, ο Μπουρούσης είδε επί δυο χρόνια στη Ρεάλ τα λεπτά του σταδιακά να πέφτουν, μέχρι που έπαψε να διαδραματίζει σοβαρό ρόλο στο ρόστερ. Ο λόγος δεν ήταν άλλος από το ότι με την παρουσία του η πικ εν ρολ άμυνα του Λάσο υπέφερε, και έτσι σιγά σιγά ο Σλότερ ανέβηκε στο rotation, μία επιλογή που αποδείχτηκε καθοριστική στην πορεία για την κατάκτηση της ευρωλίγκα του 2015.

Όμως ο Μπουρούσης δεν έπαιζε μόνος, έπαιζαν μαζί του και άλλοι. Δίπλα του π.χ. υπήρχε συχνά ο Ρέγες, ένα τεσσάρι το οποίο δεν κάλυπτε εύκολα αποστάσεις στην close out άμυνα, και που τα αμυντικά του χαρίσματα ήταν πιο εμφανή στις προσωπικές επαφές και στη διεκδίκηση του ριμπάουντ. Ο Νοτσιόνι επίσης ήταν αντίστοιχος (αν και πιο γρήγορος) παίκτης. Προτιμούσε να πηγαίνει στις επαφές και στον τσαμπουκά, και στις περιστροφές η συνέπεια του ήταν σίγουρα υπό αμφισβήτηση. Αν σε αυτούς προσθέσουμε τον, αμυντικά ανεπαρκή στα σκριν, Σέρχι και τον Τζέι Σι Κάρολ (έναν παίκτη συνεπή μεν στην άμυνα, αλλά όχι κάτι το φοβερό) γίνεται φανερό πως η Ρεάλ δεν είχε τα όπλα για να ισοσκελίσει αδυναμίες στην αναχαίτιση του πικ εν ρολ. Με δεδομένη μάλιστα τη θέληση του Λάσο να παίρνουν πολύ χρόνο οι καλοί επιθετικά περιφερειακοί του, η ανάγκη του κόουτς ήταν πολύ συγκεκριμένη: χρειαζόταν έναν καλύτερο αμυντικά ψηλό πίσω από τον Αγιόν. Μόνο έτσι θα μπορούσαν οι Μαδριλένοι να βελτιωθούν, χωρίς να θυσιάσουν χρόνο από την επιθετική τετράδα τους για τους Μασιούλις ή Ρίβερς.

Στην Λαμποράλ τα πράγματα ήταν αλλιώς. Ο Περάσοβιτς, έχοντας ήδη έτοιμη μία στελέχωση καμικάζι, αναζητούσε ποιότητα, έχοντας την σιγουριά πως οι πλάγιοι και οι γκαρντ θα μπορούσαν να κινηθούν γρήγορα σε πολλούς χώρους στο μισό γήπεδο. Οι Βάσκοι τελείωσαν τη σεζόν ως μία από τις καλύτερες αμυντικά ομάδες, και με τον Μπουρούση να αγωνίζεται 25 λεπτά κάνοντας χρονιά καριέρας. Η τακτική τους είχε αναλυθεί τότε και από εμάς, και συμπυκνώνεται στο εξής: σχετικό ρίσκο στο άμεσο τρίποντο, βαθειές βοήθεις στο πικ εν ρολ, προσπάθεια απαγόρεψης της πάσας προς τα έξω, και αν αυτό δεν καταστεί δυνατό , προσπάθεια για κλέψιμο στην πορεία της ή για γρήγορο close out. Μία τέτοια άμυνα θέλει πόδια ή/και αφοσίωση, κάτι στο οποίο οι φιλοτιμοι και αθλητικοί Χάνγκα , Ανταμς, Τζέιμς και ο προσηλωμένος Τιλί ήταν έτοιμοι να υπογράψουν με τα δύο χέρια.

Για να κάνει κάτι ανάλογο, ο Αργύρης Πεδουλάκης φαίνεται πως έχει τα κατάλληλα όπλα στα χέρια του. Γκιστ, Νίκολς, Ρίβερς, Τζέιμς, Φελντέιν είναι όλοι παίκτες που μπορούν εξυπηρετήσουν ένα τέτοιο πλάνο, ενώ και ο Σίγκλετον δεν είναι απαραίτητο πως θα αγωνίζεται μονίμως στην ίδια θέση. Ειδικά το ζευγάρωμα του Ελληνα σέντερ με τον Νίκολς, δείχνει πολύ ενδιαφέρον, από την άποψη του ότι ο ρολίστας Αμερικάνος προσφέρει εκτός από άμυνα και σταθερό σουτ, κάτι που δύσκολα το βρίσκει κανείς στον Γκιστ. Συνεπώς, χωρίς ο προπονητής να χρειαστεί να συμβιβάσει απαραίτητα τις γνωστές τακτικές του με τις αλλαγές και το μαρκάρισμα κοντών από ψηλούς, μπορεί στα υπόλοιπα λεπτά να στηριχθεί στους παίκτες που περιβάλλουν του Μπουρούση. Ο Παναθηναϊκός θα αλλάζει σίγουρα στα σκριν, αλλά θα έχει παράλληλα και τις εναλλακτικές ώστε να παίρνει από το νέο του απόκτημα ένα σωρό πράγματα στην επίθεση, χωρίς να θυσιάζει την άμυνα.

Στους πράσινους, τα πάντα είναι θέμα αμυντικών αυτοματισμών και προσήλωσης σε αυτούς. Ο Μπουρούσης έτσι κι αλλιώς στην προσωπική άμυνα σε ψηλούς δεν υστερεί, ούτε στο αμυντικό ριμπάουντ. Από τη στιγμή που βρεθούν οι τρόποι να καλυφθεί η πικ εν ρολ αδυναμία του, τότε ο κόουτς θα έχει στα χέρια του πυρηνικά. Χωρίς πλάκα πάντως, φαίνεται πως ο Πεδουλάκης έχει μελετήσει πολύ προσεκτικά όλα αυτά, και έχει στα χαρτιά τουλάχιστον ταιριάξει έτσι τα κομμάτια, ώστε να έχει και ο ίδιος πλέον την δυνατότητα να εξελιχθεί ως προπονητής. Ο αληθινός MVP της περσινής ευρωλίγκα είναι εδώ για να τον βοηθήσει, και λογικά μαζί θα τα πάνε περίφημα.