Όμως μισό λεπτό: Ο ίδιος ο Παναθηναικός δεν ήταν που πριν 2 χρόνια είχε εξαγγείλει πλάνο εκμετάλλευσης του εγχώριου ταλέντου; Πώς έγινε και οι προπονητές παρέκκλιναν πλήρως από αυτό και είναι άραγε αυτή η απόκλιση αποκλειστικά δική τους ευθύνη; Μαζι με τον Παπαγιάννη, στην άκρη του πάγκου ήταν εξάλλου καταχωνιασμένοι διάφοροι άλλοι , όπως π.χ. ο χρήσιμος Χαραλαμπόπουλος και ο Μποχωρίδης.
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο του Παναθηναικού, αλλά σχεδόν όλων των ελληνικών ομάδων και ξεκινάει από τις ιεραρχικές δομές. Αυτές συνήθως επιτάσσουν μία δυαρχία: ένας ιδιοκτήτης που είναι και πρόεδρος, και ένας προπονητής που ανακυρήσσεται (στην καλύτερη των περιπτώσεων) απόλυτος άρχοντας του σχεδιασμού του τμήματος. Όπως φυσιολογικά προκύπτει από αυτό το σχήμα, εάν ο τελευταίος κάνει μία επιλογή δεν κρίνεται αμέσως, αλλά με το τέλος της θητείας του. Όπως επίσης προκύπτει, η αλλαγή του επιφέρει και αυτόματη αναχάραξη του σχεδιασμού.
Ετσι κάπως, οι Ιβάνοβιτς και Τζόρτζεβιτς δεν 'ενοχλήθηκαν' ποτέ όσο θα έπρεπε όταν μεσούσης της σεζόν έθαβαν το ταλέντο σε κάθε απίθανη γωνία του ΟΑΚΑ, και έτσι κάπως το είδος του μπάσκετ που έπαιξε ο ΠΑΟ την εποχή του πρωτου σε σχέση με εκείνη του δεύτερου ήταν μέρα με τη νύχτα. Πυρ ομαδόν στο transition με τον Ιβάνοβιτς και η αθλητικότητα στην πρώτη γραμμή, σετ παιχνίδι συνεργασιών με αργούς σέντερ με τον "Σάλε". Τα αποτελέσματα ήταν πάνω κάτω τα ίδια και οι νεαροί σκούπιζαν, σκούπιζαν, σκούπιζαν. Αντίστοιχα, και για να μη μένουμε μόνο στο τριφύλλι, η ερυθρόλευκη μετάβαση από το μπάσκετ του Μπαρτζώκα (που ήρθε ως συνέχεια εκείνου του Ντούντα) σε εκείνο του Σφαιρόπουλου ήταν ανώμαλη, και αυτό ισχύει για όσους δεν βλέπουν μόνο τα αποτελέσματα.
Από τις διοικητικές κατανομές των ομάδων μας , αλλά και πολλών άλλων ευρωπαικών συλλόγων, αυτό που βασικά λείπει είναι μία θέση κλειδί, εκείνη του general manager. Στις ομάδες του ΝΒΑ αυτή η θέση είναι μάλλον σημαντικότερη όλων, όχι γιατί εγγυάται από μόνη της αποτελέσματα, αλλά διότι εξασφαλίζει συνέχεια, συνέπεια, μακρόπνοο σχεδιασμό και τήρηση του πλάνου. Για να συμβεί αυτό στην Ευρώπη, πρέπει τα διοικητικά χαρίσματα να τα συγκεντώνει και αυτά ο προπονητής ή τα σχεδιαστικά ο πρόεδρος/ιδιοκτήτης. Στην Αμερική δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο, καθώς οι GM είναι οι υπεύθυνοι για την εκπόνηση του πλάνου και την διατήρηση του, διαλέγοντας ανάλογα με εκείνο τους προπονητές ή (και) τους παίκτες. Ετσι είναι σχεδόν σίγουρο πως ο Γιάννης Αντετοκούνμπο θα γίνει ο νέος ηγέτης των Μπακς, ανεξάρτητα του ποιος είναι στον πάγκο.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα των τελευταίων χρόνων είναι ταυτόχρονα και το πιο αποτυχημένο. O Σαμ Χίνκι των Φιλαντέλφια Σίξερς έφυγε στο τέλος της φετινής σεζόν μετά από τρία χρόνια ανυπόφορου tanking, υψηλών επιλογών στα ντραφτ και κατοπινών ανταλλαγών τους (π.χ. Κάρτερ Ουίλιαμς). Για όλο αυτό το διάστημα ο GM των Σίξερς έκανε το παν για να βρει εκείνον τον συνδυασμό που θα έφερνε στην ομάδα τα καλύτερα δυνατά ταλέντα (Εμπίντ, Νοέλ, Οκαφόρ) μαζί με την απαραίτητη χημεία και απέτυχε με συνέπεια που έκανε κρότο. Oμως για τα δεδομένα του μακροημέρευσε και για αυτό το διάστημε οι Σίξερς είχαν το σταθερότερο συμβόλαιο από όλους με την αποτυχία.
Στην άλλη άκρη της ίδιας διελκυστίνδας βρίσκονται οι Σικάγο Μπουλς του Μάικλ Τζόρνταν. Ή μήπως καλύτερα του Τζέρι Κράουζε; Όπως ένα πολύ ωραίο αφιέρωμα του contra.gr μας θύμισε πρόσφατα, οι Μπουλς (μέσω του Κράουζε) είχαν αποφασίσει μαζί με τον Ουίντερ για το είδος της επίθεσης που ήθελαν να εφαρμόσουν στο παρκέ πολύ πριν τον ερχομό του Φιλ Τζάκσον, στον οποίον είδαν απλώς τον ιδανικό άνθρωπο που θα συνδύαζε την ευλαβική τήρηση του αγωνιστικού σχεδιασμού με την επιβολή της ισορροπίας στα αποδυτήρια, κάτι που δεν μπορούσε να κάνει πετυχημένα ο - πολύ καλός - Νταγκ Κόλινς. Κατά μία έννοια, στην καλύτερη ομάδα όλων των εποχών, πρώτα ήρθε ο Κράουζε, μετά ο Ουίντερ, ύστερα η τριγωνική επίθεση, και τελευταίοι οι Τζάκσον και Τζόρνταν.
Τα παραδείγματα περί των αρμοδιοτήτων των GMs ως "σχεδιαστών" και εγγυητών της τήρησης της σχεδίασης στο ΝΒΑ είναι τόσο πολλά, που μία αναφορά και μόνο σε αυτά θα κουράσει. Κρατήστε πάντως πως η επιτυχία των τρομερών Ουόριορς είναι μάλλον περισσότερο έργο του Mπομπ Μάιερς παρά του Κερ, και πως ο RC Μπιούφορντ είναι στην αντίστοιχη θέση στους Σπερς από το 2002. Πριν από την έλευση του, ο Πόποβιτς είχε κερδίσει με τους Τεξανούς ένα πρωτάθλημα σε έξι χρόνια. Μετά από εκείνη, κέρδισε τα υπόλοιπα τέσσερα σε 14, ανεβάζοντας το ποσοστό της επιτυχίας του. Στην Αμερική, όπως συνήθως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις και ως δείγμα της σημασίας της θέσης, οι υπογραφές των Τζνόμπιλι, Λέοναρντ, Γκριν, Ντιό, Ολντριτζ κ.α. πιστώθηκαν σε εκείνον και όχι στον Πόποβιτς.
Στην Ευρώπη, και δη στην Ελλάδα, οι ομάδες πιθανώς δεν γίνεται να λειτουργήσουν ανάλογα, καθώς οι συγκυρίες είναι διαφορετικές. Η πίεση για το αποτέλεσμα στους μεγάλους συλλόγους είναι τεράστια, οι φίλαθλοι πετούν στο γήπεδο από κορνέδες μέχρι σιφώνια και δεν υπάρχει ούτε ντραφτ, ούτε φυσικά σάλαρι καπ. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως οι σύλλογοι δεν μπορούν επ'ουδενί να διαλέξουν κάποιους ικανούς ανθρώπους που θα διασφαλίζουν στο μίνιμουμ μία στρατηγική σε βάθος χρόνου. Και όταν λέμε ικανούς δεν εννοούμε ... "Μπαλτάκους", αλλά ανθρώπους που έχουν ταυτόχρονα τεχνογνωσία στην οργάνωση και γνώση του μπάσκετ. Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος εξήγγειλε πριν δύο χρόνια την "ελληνοποίηση", αλλά ποιος υπήρχε εκτός από εκείνον (που δεν ξέρει το άθλημα) και τους προπονητές (που έχουν αγύριστο κεφάλι) να την εγγυηθεί; Κανένας.
Οι ομάδες μας στερούνται μακρόπνοου σχεδιασμού εδώ και χρόνια. Αυτό για τους πράσινους δεν ήταν πρόβλημα όσο στον πάγκο ήταν ο Ομπράντοβιτς, αλλά επειδή σαν τον Σέρβο βγαίνουν ένας στους χίλιους, δεν γίνεται η μοίρα της ομάδας , οι νέοι της παίκτες, και τα αγωνιστικά περουσιακά της στοιχεία να αφήνονται μονίμως στα χέρια του εκάστοτε προπονητή. Όσο μάλιστα το οικονομικό χάσμα μεταξύ ημών και των πλούσιων Ευρωπαίων βαθαίνει και τα χρήματα του ετήσιου μπάτζετ είναι πολύ συγκεκριμένα, ΟΣΦΠ, ΠΑΟ και λοιποί θα πρέπει να κατανοήσουν πως ο δρόμος αυτός είναι και ο μοναδικός που θα τους επιτρέψει να μείνουν κοντά στην πρώτη ταχύτητα. Όσο η εφήμερη χαρμολύπη του ελληνικού πρωταθλήματος είναι οδηγός των αποφάσεων, θα οδηγήσει μαθηματικά σε βάθος χρόνου στην ευρωπαική αποτυχία.
Γενικώς, δεν χωράν άλλοι χαμένοι "Παπαγιάννηδες". Δύο χρόνια τώρα, ο μικρός θα μπορούσε να είχε προσφέρει πολλά περισσότερα, ο Μποχωρίδης να είχε εξελιχθεί και ο Χαραλαμπόπουλος να ήταν έτοιμος παίκτης. Τώρα το τριφύλλι βρίσκεται περίπου εκεί που ήταν μετά τη φυγή του Ζοτς. Με ένα άλλο μοντέλο διοίκησης και οργάνωσης πιθανώς αυτό να είχε αποφευχθεί. Και να μην είχε, ο κορμός θα ήταν όχι μόνο έτοιμος, αλλά και ώριμος.
