Ήταν ομολογουμένως άβολο να το βλέπεις. Η έξοδος των Σλούκα και Βεζένκοφ, μαζί με την έλευση της "δεύτερης σύνθεσης", τούτη τη φορά πειραγμένης με συνύπαρξη Σπανούλη και Πρίντεζη, αποδιοργάνωσε πλήρως τον Ολυμπιακό, που άρχισε να παίζει σαν... Χίμκι. Πλην του Λαρεντζάκη, ο καθένας έκανε ό,τι ήθελε σε άμυνα και επίθεση. Οποιοσδήποτε λογικός παρατηρητής, λίγο μπάσκετ να έχει δει, δεν μπορεί παρά να αποδώσει αυτή την εικόνα σε πνευματική ανετοιμότητα - σε τέτοιες περιπτώσεις η τακτική έρχεται δεύτερη. Διότι μπορεί η Εφές να χτύπησε ανελέητα τα switches στην ερυθρόλευκη άμυνα, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως στην άλλη πλευρά του παρκέ θα έπρεπε να εμφανιστεί νοοτροπία κυβέρνησης α λα "Μήδεια": Tα πάντα κλειστά, shutdown.

Πρόκειται ασφαλώς για την συνέχεια σε ένα έργο που παίζεται κάμποσο καιρό τώρα, για την ακρίβεια από τον αγώνα στο Κάουνας και έπειτα. Πριν από αυτό το ματς, οι παίκτες του Μπαρτζώκα είχαν κάνει διάφορες πατάτες, όπως τα αμυντικά λάθη στην crunch time με Ρεάλ και Μακάμπι, η υπεροπτική εμφάνιση απέναντι στη Βιλερμπάν και η παρολίγον "αυτοκτονία" με τη Μπάγερν στο ΣΕΦ, αλλά σε γενικές γραμμές κατάφερναν να κρατιούνται εντός των στόχων τους. Η ομάδα βρισκόταν στο 11-9 και ένα δίλεπτο μακριά από μία σημαντικότατη εκτός έδρας νίκη. Από τη στιγμή που δεν την πέτυχε όμως, πλέον η ποιότητα των εμφανίσεων της διαρκώς φθίνει, σε μία περίοδο που κανονικά θα αναμενόταν φορμάρισμα. Τα δε λάθη στα κρίσιμα σημεία των αγώνων (βλ. στη συνέχεια Μιλάνο και Μπαρτσελόνα), έχουν πια συσσωρευτεί σε λόφο.

Στις ομάδες, όταν παρατηρείται μία τέτοια αλληλουχία, τα βλέμματα στρέφονται κυρίως στο προπονητικό τιμ. Τα διαστήματα μειωμένης προσπάθειας, τα καίρια λάθη στην αμυντική εκτέλεση και η απουσία φρένων σε μία κατηφόρα (Βιλερμπάν, ΠΑΟ, Εφές), σημαίνουν πως το σύνολο στερείται των ομαδικών λειτουργιών, που θα καλύψουν την κακή μέρα του τάδε ή του δείνα. Επίσης, το γεγονός ότι διάφοροι νεοαποκτηθέντες συνεισφέρουν λιγότερα από τα αναμενόμενα (Μάρτιν, Τζένκινς, Χάρισον), δεν μπορεί παρά να κάνει και τους πιο hardcore φαν του κόουτς, όπως εγώ, να παραδεχτούν αστοχίες στη στελέχωση, οι οποίες έγιναν φανερές εκ των υστέρων. Στη θεωρία, όσο και στην αρχική πράξη των μεταγραφικών αποκτημάτων, οι κινήσεις ήταν σωστές. Μόνο που τελικά ο Τζένκινς, αντί για έξι πόντους ανά ματς, σκοράρει τρεις, ο Μάρτιν δεν χαμηλώνει σωστά το κορμί και δεν παίρνει ριμπάουντ και ο Χάρισον αποτυγχάνει σταθερά στον χειρισμό μίας κατοχής. Τα στοιχεία που αναμέναμε από τον τελευταίο, δεν τα είδαμε ποτέ και το χειρότερο είναι πως δεν τον είδαμε να πολυπροσπαθεί, γενικώς.

Πότε...

Μοιραία, αλλά ίσως και όχι, ο Ολυμπιακός βρίσκεται πλέον ξεκάθαρα εκτός οκτάδας, χωρίς προοπτικές ανάκαμψης. Κάποια στιγμή θα κληθεί να πάρει τις αποφάσεις του για το μέλλον και προς το παρόν το βασικό ερώτημα δεν είναι το ποιες θα είναι αυτές, αλλά το πότε θα τις πάρει. Θα ήθελα να το εξηγήσω κάπως αυτό, αν έχω τον χρόνο σας.

Στον Ολυμπιακό μένουν άλλα εννέα παιχνίδια. Σε αυτά η εικόνα είναι πιθανό να βελτιωθεί. Άγχος δεν υπάρχει, το πρόγραμμα προσφέρει κάποιες ευκαιρίες και όσο να ναι δεν μπορεί να χάνεις και συνέχεια. Μπορεί ο Μάρτιν να παίξει σαν κέρβερος, ο Έλις να θυμίσει έντονα τον περσινό εαυτό του, ο Λιβιό να αρχίσει να σκοράρει τρίποντα και συνολικά η ομάδα να παίξει επιτέλους άμυνα. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, με ποια εικόνα άραγε θα πρέπει να κριθεί; Και πώς πρέπει αλήθεια να διαχειριστεί τους εναπομείναντες αγώνες ο προπονητής, γνωρίζοντας πως οποιαδήποτε πιθανή βελτίωση, δεν υπάρχει περίπτωση να "μεταφερθεί" σε άλλη διοργάνωση, μιας και ο Ολυμπιακός δεν συμμετέχει πουθενά αλλού, πέραν της Ευρωλίγκα; Είναι τόσο περίεργο το σκηνικό που διαμορφώνεται από Φλεβάρη, που δεν μπορεί παρά να αφήνει την αίσθηση του μετέωρου.

Συνεπώς, ίσως η καταλληλότερη στιγμή για αποφάσεις να είναι τώρα ή ακριβέστερα, λαμβάνοντας υπόψη κυρίως την παρούσα εικόνα και όχι κάποια άλλη που μπορεί να εμφανιστεί αργότερα. Επίσης, ίσως ο οργανισμός να πρέπει να απαντήσει σε άλλα ερωτήματα, που δεν θα έχουν να κάνουν σε τίποτα με όλα αυτά τα μπερδεμένα που σας ανέφερα παραπάνω. Αν οι ξένοι δεν έπαιξαν καλά μέχρι εδώ, ας τελειώνουμε μαζί τους μια ώρα αρχύτερα και ας πάμε παρακάτω, σε εκείνα που μπορούν να κάνουν τη διαφορά σε βάθος χρόνου, όπως ο ρόλος των Σπανούλη-Πρίντεζη και η συμμετοχή της ομάδας στο ελληνικό πρωτάθλημα.

... και τι

Κανένα από τα δύο ζητήματα δεν άπτονται φυσικά του προπονητή. Δεν υπάρχει ομάδα στην οποία ο ρόλος των τοτέμ να αποτελεί απόφαση ενός ανδρός. Συνήθως καθορίζεται από μία κοινή συμφωνία, η οποία στον Ολυμπιακό πρέπει ξεκάθαρα να αναθεωρηθεί. Αν στον Σπανούλη φέτος ανατέθηκε ο ρόλος της καθοδήγησης της second unit και εκείνος σούταρε με 29% από το τρίποντο, βγάζοντας περίπου ίδιο αριθμό ασίστ με λάθη, σε χρόνο 16 λεπτών, τότε ίσως η καθοδηγητική του ικανότητα να έχει κλείσει τον κύκλο της. Σύμφωνα με το overbasket, με την παρουσία του στο παρκέ ο Ολυμπιακός χάνει μεγάλο μέρος της επιθετικής του αποτελεσματικότητας και παρουσιάζει χειρότερο net rating, σε σχέση με όταν βρίσκεται στον πάγκο. Και μπορεί τα lineup stats να είναι σε διάφορες περιπτώσεις παραπλανητικά, όμως από όπου και να το πιάσεις, την θέση του  δεύτερου point guard συνήθως καταλαμβάνουν παίκτες που μπορούν να κάνουν πολλά και να αλλάξουν τη ροή των παιχνιδιών. Ο Σπανούλης δεν έχει πλέον αυτή τη δυνατότητα και αν η στελέχωση της περιφέρειας υποθέτει ότι την έχει, τότε το ντόμινο στον σχεδιασμό είναι αναπόφευκτο.

Το ίδιο μέσες άκρες ισχύει και για τον Πρίντεζη, που βρίσκεται στα 35, παίζει σχεδόν όσο ο Βεζένκοφ, μαζεύει λίγα ριμπάουντ και σουτάρει με 50% στις ελάχιστες βολές που κερδίζει, χωρίς να προσφέρει άνοιγμα του γηπέδου. Όσο διαλούσε τους αντιπάλους στην προσωπική φάση αποτελούσε σημείο αναφοράς και συγκέντρωσης double teams, με αποτέλεσμα η επιθετική λειτουργία να ωφελείται ποικιλιτρόπως. Τώρα όμως; Ή σωστότερα... του χρόνου όμως;

Κακά τα ψέμματα, ο Ολυμπιακός δεν έχει την πολυτέλεια να κρατάει θέσεις σε κομβικά πόστα του ρόστερ, τιμής ένεκεν, ούτε να σχεδιάζει το οικοδόμημα με υποθέσεις. Οι δυο σταρ του, εφόσον με το καλό παραμείνουν στην ομάδα, θα πρέπει να οπισθοχωρήσουν ακόμη περισσότερο σε αρμοδιότητες, προκειμένου οι ρόλοι τους να μετατραπούν σε συμπληρωματικούς και να ανοίξει ο χώρος για τους νεότερους. Όχι μεσούσης της σεζόν, αλλά την στιγμή του σχεδιασμού, όταν σκάει ο τζίτζικας.

Η ιστορία δείχνει πως ανάλογες μεταβάσεις συχνά δεν είναι εύκολες και πως οι προπονητές που έχουν κληθεί να τις πραγματοποιήσουν τα έχουν βρει σκούρα. Στον Ολυμπιακό ο Μπαρτζώκας, έχοντας ήδη κάνει συζητήσιμη διαχείριση των πνευματικών στοιχείων της ομάδας, θα τα βρει ακόμη σκουρότερα (sic), εφόσον δεν του δοθεί η δυνατότητα επιπλέον παιχνιδιών. Όχι προσχηματικών covid games, αλλά κανονικών, που ακόμη κι αν θα είναι εύκολα, θα εντάσσονται στο πλαίσιο μίας διοργάνωσης, στην οποία η ομάδα θα οφείλει να διακριθεί. Ο πιο φανατικός υπέρμαχος του #mexritelous να είναι κάποιος, δεν γίνεται να μην παραδεχτεί πως η απουσία αγώνων, εδώ και δύο χρόνια βλάπτει διαρκώς την διαδικασία απόκτησης σταθερότητας/χημείας. Πιθανότατα, βλάπτει επιπλέον και την εξέλιξη των πιο άπειρων μονάδων, όπως οι ξένοι που προέρχονται από λιγότερο δυνατά πρωταθλήματα. Μην προσπαθήσετε να ανατρέξετε σε δηλώσεις υπεράσπισης της απόφασης από το προπονητικό τιμ. Όσο θα τις βρείτε, άλλο τόσο θα βρω κι εγώ τις αντίθετες.

Αντιλαμβάνομαι βέβαια πως δεν είναι εύκολο να διαχωριστεί το εξωαγωνιστικό από το αγωνιστικό στην συγκεκριμένη περίπτωση. Απλώς η διοίκηση, δυο χρόνια μετά, οφείλει να ζυγίσει ζημίες και οφέλη. Η σαπίλα στο ελληνικό μπάσκετ προς το παρόν παραμένει, αλλά σας διαβεβαιώ πως ανάλογη είναι και σε άλλα αθλήματα, που δεν τα βλέπει ανθρώπου μάτι. Μην αρχίσω με την ποδηλασία δηλαδή...

Όταν με το καλό ο Ολυμπιακός αποφασίσει οριστικά και αμετάκλητα πώς θα πορευτεί στα παραπάνω ζητήματα, τότε ασφαλώς, θα μπορούμε να μιλήσουμε και για τα υπόλοιπα, που έχουν κι εκείνα τη σημασία τους. Για παράδειγμα, το ποια θα πρέπει να είναι από εδώ και πέρα τα επιθυμητά στοιχεία των προσθηκών, με πιθανή προώθηση των βιογραφικών που εμφανίζουν ροπή προς την μαχητικότητα και την σκληρή δουλειά. Βλέποντας την πορεία του φετινού συνόλου, σαν να διακρίνεται μία έλλειψη στο αποκαλούμενο work ethic, δεν νομίζετε; Ή μήπως δεν φαίνεται ξεκάθαρα η ανάγκη για προσωπικό παιχνίδι στην περιφέρεια;

Kοινώς, από το σημείο που βρίσκεται τη δεδομένη στιγμή ο Ολυμπιακός, η όποια προσπάθεια βελτίωσης αφορά όλους. Το ξήλωμα, από την άλλη, δεν αφορά κανέναν, πλην των φαντασιόπληκτων, που πιστεύουν ότι τα φάιναλ φορ απέχουν το πολύ έναν χρόνο απόσταση. Έχουμε ακόμη, έχουμε.