Η στατιστική μας βοήθεια θα έρθει από τρεις πηγές. Πρώτα από τα προηγμένα στατιστικά του Αντρέα Χριστοφόρου για το badbasket, και επίσης από το επίσημο σάιτ της ευρωλίγκα και τον ιστότοπο overbasket.com.

Tο επιθετικό παράδοξο.

Κατ'αρχήν, η Εφές είναι μία ομάδα που σκοράρει πολύ, 84 πόντους ανά παιχνίδι, ή αν θέλετε 111,7 πόντους ανά 100 κατοχές. Μόνο η Ρεάλ και η ΤΣΣΚΑ σκοράρουν περισσότερο, δηλαδή τα δύο φαβορί της διοργάνωσης. Σε (μεγάλη) αντίθεση με εκείνες όμως, η ομάδα του Περάσοβιτς το κάνει αυτό σουτάροντας σχεδόν τούβλα. Από όλες τις ομάδες της ευρωλίγκα, μόνο ο (αποκρουστικός επιθετικά) Αστέρας είχε χειρότερο eFG% (effective field goal percentage) , μία μέτρηση που παίρνει υπόψη της και το είδος του σουτ, και είναι σαφώς πιο αξιόπιστη από την απλή καταγραφή των ποσοστών. Το νούμερο που εμφανίζει η Εφές στην κατηγορία είναι το 50.9% , δηλαδή κλάφτα Χαράλαμπε.

Πώς γίνεται άραγε μία επίθεση που σουτάρει μέτρια να καταφέρνει να σκοράρει πολύ; Υπάρχουν δύο τρόποι να ισοσκελίσει κανείς ένα τέτοιο μειονέκτημα, και οι δύο είναι σχεδόν αυτονόητοι. Πρώτον, να μπορεί η ομάδα να βγάζει συστηματικά περισσότερες κατοχές από τον αντίπαλο, κάτι που συνεπάγεται αύξηση του ρυθμού και όσο το δυνατόν περισσότερα επιθετικά ριμπάουντ. Δεύτερον, να μπορεί να σιγουρεύει πως οι κατοχές της δεν θα καταλήγουν σε λάθη, αλλά σε σουτ, έτσι ώστε τα χαμηλότερα ποσοστά να αντιστοιχούν τουλάχιστον σε μεγαλύτερο αριθμό προσπαθειών. Η Εφές λοιπόν παρουσιάζεται συνεπής σε όλα τα παραπάνω παρουσιάζοντας κατά σειρά τα εξής:

1.  Pace 74, κάτι που με απλά λόγια σημαίνει πως παίζει στον τρίτο υψηλότερο ρυθμό της διοργάνωσης.
2.  Ποσοστό δικών της άστοχων κατοχών που καταλήγει σε επιθετικό ριμπάουντ (oreb%) 33%, κάτι που σημαίνει ότι ανανεώνει άνω του 1/3 των επιθέσεων - 'οπως και ο Ολυμπιακός.
3.  Μόλις 11,8 λάθη ανά παιχνίδι. Μόνο ο ΠΑΟ και η Νταρουσάφακα έχουν λιγότερα, αλλά εκείνοι παίζουν σε χαμηλότερους ρυθμούς, πράγμα που ουσιαστικά σημαίνει οτι η Εφές είναι η πιο "αλάνθαστη" ομάδα της ευρωλίγκα. Το επιβεβαιώνουν εξάλλου και τα προηγμένα στατιστικά, και όσο να ναι είναι γεγονός οξύμωρο για ομάδα που κουμαντάρει ο Ερτέλ. Θα έρθουμε όμως και εκεί λίγο αργότερα.

Πρακτικά, τα τρία παραπάνω στοιχεία σημαίνουν ότι ο Περάσοβιτς έχει χτίσει το σύνολο του επάνω στις αρετές του. Πλάγιοι σουτέρ δεν υπάρχουν τόσο καλοί, ο Μπράουν προτιμά την εκτέλεση από την μέση και κοντινή απόσταση και το ίδιο κάνει και ο "αντικαστάτης" του, Ντεσόν Τόμας. Επίσης, ο Χάνικατ με τον Οσμάν δεν είναι σταθεροί στις επιδόσεις, κάτι που ισχύει και για τον Γκρέιντζερ. Όλοι τους όμως είναι δυναμικοί, τρέχουν το γήπεδο σαν παλαβοί, πηδάνε στις διεκδικήσεις και δεν χάνουν ευκαιρία να πάρουν το ένας εναντίον ενός στο transition. Ενα βασικό χαρακτηριστικό της Εφές είναι άλλωστε και αυτό : προκειμένου να βγει όσο γρηγορότερα γίνεται στην επίθεση, ο Περάσοβιτς δεν υπολογίζει και ιδιαίτερα την δομή του αιφνιδιασμού. Ετσι, πρακτικά οι Τούρκοι τρέχουν με διάφορους χειριστές , χωρίς να ψάχνουν ντε και καλά τον πλέι μέικερ. Την μπάλα την κατεβάζει μέχρι και ο Μπράουν, αμέσως μετά το ριμπαουντ. Την μεταφέρουν επίσης ο Πολ και ο αναβαθμισμένος Μπαλμπάι, ο οποίος μάλιστα δεν διστάζει να ολοκληρώνει και μόνος του κάποιες προσπάθειες στο ανοιχτο γήπεδο. Σαν να λέμε να κάνει coast to coast ο Μάντζαρης.

Ερτέλ και λίγο Γκρέιντζερ

Το ότι μέσα από ένα τέτοιο πλάνο η Εφές δεν κάνει λάθη ακούγεται αξιοσημείωτο, αλλά δεν είναι και τόσο αληθές. Η έλλειψη λαθών οφείλεται στο ότι οι παίκτες είναι ικανοί με την μπάλα στα χέρια. Από την άλλη, ένα κακό σουτ είναι και αυτό λάθος και τέτοια στο επιθετικό transition της ομάδας συμβαίνουν πολλά. Είναι φορές που οι Τούρκοι αδυνατούν να πατήσουν το φρένο όταν χρειάζεται, και ένας λόγος είναι η απουσία ενός μυαλωμένου άσου, ή αν θέλετε ενός γκαρντ με ανεπτυγμένη την ικανότητα λήψης αποφάσεων. Ο καλύτερος στον τομέα είναι ο Ερτέλ, με την παρουσία του οποίου τα ποσοστά ανεβαίνουν. Oμως θα σας το πω όπως το πιστεύω. Δεν θα είχα κανένα πρόβλημα αν ο υπερεκτιμημένος Γάλλος επιφορτιζόταν συστηματικά με κρίσιμες επιθέσεις. Είναι καλός στο να κατευθύνει μία επίθεση, αλλά η κρίση του δεν βρίσκεται πάντα σε υψηλό επίπεδο.

Επιπλέον, αποτελεί ένα δυσεπίλυτο γρίφο για τον προπονητή του στην άμυνα. Ο παρακάτω πίνακας είναι βασισμένος σε στοιχεία από το overbasket, και δείχνει πως όσο οι Τούρκοι σουτάρουν καλύτερα με εκείνον μέσα, αλλο τόσο καλύτερα σουτάρουν και οι αντίπαλοι.

Τέτοια εικόνα δεν παρουσιάζει καμμία άλλη μονάδα της Εφές ή του Ολυμπιακού, και αν δεν το πολυέχετε με τα νούμερα κρατήστε πως η γενικά η παρουσία του Γάλλου δείχνει να είναι στο σύνολο μία η άλλη, που λένε. Την περυσινή σεζόν ο Σφαιρόπουλος δεν δίστασε να ποστάρει απέναντι του τον Μάντζαρη, κάτι που δεν το είδαμε φέτος, αλλά για όσους θυμούνται τότε είχε άμεσο αποτέλεσμα.

Κάτι επιπλέον θετικό που τον αφορά είναι η αντιστοιχία του τρόπου που επιτίθεται με εκείνον που αμύνονται οι ερυθρόλευκοι. Ο Ερτέλ δεν αποτελεί φόβητρο πίσω από τα 6,75 μετά από σκριν στην μπάλα, πράγμα που σημαίνει ότι οι δύο κατά τεκμήριο πιο αδύναμοι αμυντικοί γκαρντ των ερυθρόλευκων μπορουν να κρυφτούν. Ο Σφαιρόπουλος έχει την πολυτέλεια να βάλει επάνω του τον Γκριν ή τον Σπανούλη , χωρίς να καίγεται αρχικά να μαρκάρει εκείνο το μισό δευτερόλεπτο που χρειάζονται άλλοι κοντοί για να εκτελέσουν (βλ. Τεόντοσιτς, Ουαναμέικερ, Γιουλ κλπ) . Ετσι, τουλάχιστον στο πικ εν ρολ, το αμυντικό πλάνο του Ολυμπιακού με το φόβητρο Μπιρτς στη μέση της απόστασης μπορεί να εξυπηρετηθεί, τουλάχιστον μέχρι το σημείο που ο Ερτέλ δεν βρίσκεται σε κάποιου είδος hot hand streak.

Το ίδιο μέσες άκρες ισχύει και για τον Γκρέιντζερ, με το βασικό περιφερειακό δίδυμο των Τούρκων να μην απαιτεί (τουλάχιστον εξ αρχής) κάποιου είδους επιθετικότερη αμυντική τακτική (βλ. switch, νταμπλ τιμ κλπ), εκτός αν ο Ντάνστον λυσσάξει στα rescreen. Δεν είμαι σίγουρος ότι αυτό θα συμβεί, και το καλό νέο είναι πως έτσι δύσκολα θα προκύψουν και missmatch στο χαμηλό ποστ. Αν κάτι φαντάζει αυτή την στιγμή πιο επικίνδυνο, είναι να επαναλάβει ο Γκρέιντζερ εμφανίσεις σαν εκείνη που έκανε απέναντι στην Ζαλγκίρις, όπου πήρε εντολή να παίξει πολύ ένας εναντίον ενός απέναντι σε κοντύτερους αντιπάλους. Και τους διέλυσε, ποστάροντας ή παίνροντας τους παραμάζωμα. Κοιτάξτε ένα play που η Εφές θα επιχειρήσει σίγουρα κάποιες φορές , είτε η κατάληξη του είναι το post up , είτε η πάσα.

https://twitter.com/RyanPannone/status/853274260906934273

Ο Ουρουγουανός έχει αναβαθμιστεί τελευταία, μαζί με έναν ακόμη κοντό, τον Ντογκούς Μπαλμπάι.

Το αμυντικο πλάνο

Οι δυο τους, μαζί με τον θαυμάσιο Μπράιντ Ντάνστον, αποτελούν τους παίκτες πάνω στους οποίους στηρίζεται η αναβαθμισμένη άμυνα του Περάσοβιτς, η οποία ωστόσο έχει ακόμη κενά. Κοιτώντας τα παιχνίδια λίγο προσεκτικότερα , φαίνεται πως ο Κροάτης έχει αποφασίσει να πάρει τα όποια αμυντικά ρίσκα του στο πλάι και να κρατήσει τον Ντάνστον όσο γίνεται περισσότερο μακριά από πρόωρες επαφές. Ετσι βλέπουμε την Εφές να επιχειρεί κάποιες παγίδες κυρίως στον συνδυασμό 1-4, με τους Μπράουν και Τόμας να επιφορτίζονται με το καθήκον της απομόνωσης του πασέρ σε κάποια γωνία. Όσο ο Ολυμπιακός ξεκινά από τις 45 μοίρες, τόσο περισσότερη πίεση θα αντιμετωπίζει, όμως από την άλλη θα έχει περισσότερα κενά να εκμεταλλευτεί. Οι ερυθρόλευκοι (ειδικά απέναντι στην Φενέρ στο Φάληρο) έδειξαν ότι έχουν τον τρόπο να σπάνε τετοιου είδους άμυνες, τις οποίες ωστόσο ο Περάσοβιτς ελάχιστα εφαρμόζει σε plays που ξεκινούν από το κέντρο.

Σε κάθε περίπτωση, εγγυητής του οποιουδήποτε αμυντικού πλάνου παραμένει ο Ντάνστον, ο οποίος παρατηρεί διακριτικά τους περιφεριακούς μεχρι να ανακάμψουν όσοι μείνουν πίσω από τα σκριν. Ο ρόλος του μοιάζει με εκείνον που έχει ο Μπιρτς, αν και το δυνατό του σημείο δεν είναι τόσο η προστασία της στεφάνης, όσο η παρενόχληση της πάσας και η γρηγορη επαφή με όποιον πάρει την μπάλα στην ρακέτα. Τα αυξημένα λεπτά του Μπαλμπάι και η αναγωγή του Γκρέιντζερ στον "βασικό" γκαρντ της ομάδας, έχουν ως σκοπό τις όσο δυνατό λιγότερες περιστροφές, καθώς και οι δύο παλεύουν σαν τα σκυλιά για να μην τους φύγει το προσωπικό μαρκάρισμα. Οι Χάνικατ και Οσμάν είναι οι βασικοί αμυντικοί βοήθειας, οι οποίοι απόντος του Λοτζέσκι λογικά θα συγκλίνουν προς την ρακέτα όλο και περισσότερο. Είναι ένα πρόβλημα αυτό για τον Ολυμπιακό, ή μάλλον θα είναι αν οι Παπαπέτρου και Παπανικολάου δεν έχουν σταθερά ποσοστά. Τα δύο τριάρια της Εφές δεν είναι στις περιστροφές τόσο αποτελεσματικοί όσο ήταν πέρυσι ο Χάνγκα, ο οποίος έλυνε πολλά προβληματα στην προηγούμενη ομάδα του Περάσοβιτς. Με τον Λοτζέσκι παρόντα η αμυνα των Τούρκων θα μπερδευόταν, τώρα ξεκινά τουλάχιστον με μια τακτική σταθερά: η ρακέτα θα γεμίσει με κόσμο, κάτι που μέσες άκρες συνέβαινε έτσι κι αλλιώς.

Οπως και να έχει όμως, υπάρχουν κενά για να χτυπήσουν οι ερυθρόλευκοι. Πρώτον, αξίζει τον κόπο η στόχευση του Ντάνστον. Παίζει 30 λεπτά και στα σπρωξίματα δεν νιώθει τόσο άνετα. Θα πάρει άραγε ένα κάποιο ρίσκο ο Σφαιρόπουλος δίνοντας λεπτά στον Μιλουτίνοφ; Γιατί όχι; Ο Περάσοβιτς δεν τρελαίνεται με τον Κερκ, και η χρήση ενός χαμηλού σχήματος με τον Μπράουν στο 5 δεν είναι για χόρταση. Οι Πειραιώτες άλλωστε νιώθουν καλά απέναντι σε ανάλογα σχήματα. Παρατηρήστε για λίγο το παρακάτω βίντεο, στο οποίο ο Αντε Ζίζιτς έκανε πάρτι απέναντι στον πρώην ερυθρόλευκο σέντερ και συνολικά στην ρακέτα.

Δεύτερον, η παρουσία του Ερτέλ , όπως και τα μικροκενά πίσω από τα σκριν, δίνουν την δυνατότητα τόσο στον Σπανούλη, όσο και στους Ουότερς - Γκριν να χτυπήσουν με την λεγόμενη instant offense. Μην ψαρώνουμε, ένα σουτάκι στα γρήγορα σημαίνει αυτό, το οποίο θα παραχωρηθεί λογικά κυρίως στους λιγότερο αποτελεσματικούς σκόρερ. Στο παιχνίδι της αρχής της σεζόν στο Φάληρο ο Ολυμπιακός είχε διαλύσει τους Τούρκους έτσι. Μπορεί από τότε να κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι και να άλλαξαν κάποιοι ρόλοι, εντούτοις η τακτική αξίζει να δοκιμαστεί.

Best of the rest και σύνοψη

Η ανάλυση μας μέχρι τώρα έχει αφήσει στην άκρη ορισμένα ακόμη σημαντικά πραγματάκια. Είναι δύσκολο να αγνοηθεί πόσο πολύτιμος είναι για την Εφές ο Ντέρικ Μπράουν. Βγάζει αιφνιδιασμούς, απελευθερώνεται για mide range σουτ από το πλάι ή την κoρυφή, περνάει αντιπάλους με τρίπλα στην σετ επίθεση και είναι ο δευτερος ριμπάουντερ μιας ομάδας που κατεβάζει επιθετικά με την σέσουλα. Επίσης, είναι αξια αναφοράς η παρουσία του Χάνικατ κοντά στην στεφάνη, τόσο επιθετικά (κυρίως) όσο και αμυντικά. Αυτός είναι ο πρώτος ριμπάουντερ και ανανεώνει τις περισσότερες κατοχές, χωρίς παράλληλα να εκβιάζει προσπάθειες. Αυτό το προνόμιο το έχει κυρίως ο Μπράντον Πολ, ο x factor της τούρκικης επίθεσης, ένας απρόβλεπτος παίκτης που συχνά παίρνει "παράλογα" σουτ, όντας ικανός να ξεκολλήσει την ομάδα του από επιθετικό μπλοκάρισμα. Η παρουσία του, όπως συμβαίνει με ανάλογους παίκτες είναι ευχή και κατάρα. Ο Ντεσόν Τόμας από την άλλη είναι ένας Γκρέιντζερ ρακέτας, παρόλο που στην φετινή του βερσιόν δεν ποστάρει τόσο συχνά. Διαθέτει όμως δύναμη, και θα έχει ενδιαφέρον το ματσάρισμα του με τον λεγόμενο "σκληρό καργιόλη" των ευρωπαϊκών γηπέδων. Όλοι οι παραπάνω (μαζί με τον Γκρέιντζερ και πλην ίσως του Πολ) μοιράζονται ένα βασικό χαρακτηριστικό. Επιτίθενται καλύτερα κοντά στο καλάθι, εκεί όπου ο Ολυμπιακός θα πιεστεί περισσότερο μαζί με το αμυντικό transition.

Μέ βάση όλα τα παραπάνω, οι ερυθρόλευκοι καλούνται συνοπτικά να κάνουν τα εξής (αν και είμαι σίγουρος ότι ο Σφαιρόπουλος θα έχει προετοιμαστεί και για άλλα).

•  Να σταματήσουν με την άμυνα και τα φάουλ τον γρήγορο ρυθμό, χωρίς αυτό να σημαίνει την επιβολή αργού μπασκετ.
•  Να ματσάρουν την ορμή των Τούρκων γύρω από την στεφάνη στο επιθετικο ριμπαουντ. Αγραβάνη βάρα.
•  Να πιέσουν τους Ντάνστον - Ερτέλ και να βρουν καλά ποσοστά από τους Παπανικολάου και Παπαπέτρου.
•  Να σουτάρουν άμεσα όσο περισσότερο γίνεται, ένας τομέας στον οποίον ο Γκριν μπορεί να βοηθήσει πολύ τον Σπανούλη.

Σαφως και μπορούν να συμβούν όλα τα παραπάνω. O Oλυμπιακός είναι μία σκληρή ομάδα, η καλύτερη τόσο στην άμυνα όσο και στα ριμπάουντ στην διοργάνωση. Επίσης μπορεί αποδεδειγμένα να τρέξει και ο ίδιος το γήπεδο, κυρίως οταν ο Σπανούλης είναι στα καλά του και άσχετα με τα νούμερα στο pace, τα οποία τον φέρνουν περίπου στο μέσο της σχετικής λίστας. Η αστάθεια σε ζητήματα ρυθμού είναι περισσότερο ζήτημα αγωνιστικής μενταλιτέ , και λιγότερο δυνατοτήτων. Πιθανώς δεν έχει τις λύσεις σε κάποιες ειδικές καταστάσεις , όπως π.χ. συνεχόμενα post up του Γκρέιντζερ ή σε άμυνα one on one σε παίκτες τύπου Πολ, όμως κανείς οφείλει να εξετάσει πόσο συχνά θα τις αντιμετωπίσει. Η Εφές δεν παίζει με τον περίεργο τρόπο κάποιων ομάδων που προβληματισαν τους ερυθρολευκους και τους οδήγησαν σε αναπάντεχες ήττες, και τα υψηλά της νούμερα σε ασίστ μαρτυράνε μόνο το ότι για να σκοράρει χρειάζεται οπωσδήποτε μια καλή πάσα. Εφ'οσον το ρόστερ του Σφαιρόπουλου μείνει υγιές και δεν υπάρξουν εκπλήξεις, οι λύσεις στα προβλήματα που θα βάλουν οι αντίπαλοι του είναι προσβάσιμες. Α, και ίσως παιξει έναν κάποιο ρόλο και αυτό το ταλέντο, ο Σπανούλης.