Η από εδώ και πέρα πορεία των ερυθρόλευκων είναι συνάρτηση άλλων παραγόντων , οι οποίοι έχουν να κάνουν κυρίως με την αγωνιστική προσέγγιση και λιγότερο με αυτά καθαυτά τα πρόσωπα. Το κομμάτι που διαβάζετε θα προσπαθήσει να αποκωδικοποιήσει τα ζητούμενα, περνώντας όμως πρώτα από τα θετικά δεδομένα, καθώς ο,τι ενδεχομένως χρειάζεται να προστεθεί , θα προστεθεί επάνω στις γερές βάσεις. Ο Ολυμπιακός δεν είναι δεδομένο ότι θα περάσει στην τελική φάση, αλλά όσο να ναι οι οιωνοί είναι περισσότερο θετικοί, παρά αρνητικοί.
Αμυνα
Στην αρχή της χρονιάς η διακύρηξη ήταν για ένα μπάσκετ πιο σύγχρονο, με αυξημένο ρυθμό και γρηγορότερη εκτέλεση. Για να συνέβαινε αυτό θα χρειαζόταν καλή άμυνα, και είναι αυτός κυρίως ο τομέας στον οποίο η ομάδα έχει πάρει σχεδόν άριστα. Η φετινή ειδοποιός διαφορά εντοπίζεται εκεί. Χαρακτηριστικά, πέρυσι ο Ολυμπιακός είχε στο τοπ-16 την τρίτη χειρότερη άμυνα της διοργάνωσης (112,4 π./100 κατοχές) , φέτος έχει την καλύτερη (103,2 σύμφωνα με το badbasket και τα adv. stats του Αντρέα Χριστοφόρου.) Αν κοιτάξει κανείς προσεκτικά το ρόστερ, θα διαπιστώσει πως δεν διαθέτει περισσότερο αμυντικά όπλα από πέρυσι. Ο Μπιρτς είναι μεν τρομερός, αλλά ο Γκριν είναι χειρότερος αμυντικός από τον Στρόμπερι και στην πορεία τραυματίστηκε ο σκύλος Χάκετ.
Ο λόγος της βελτίωσης είναι κατά την προσωπική μου άποψη η αλλαγή της γενικότερης τακτικής φιλοσοφίας, άσχετα με τις τεχνικές προσαρμογές που μπορεί να συναντήσει κανείς από παιχνίδι σε παιχνίδι (π.χ. πώς θα αμυνθεί ο παίκτης κάθε θέσης απέναντι σε συγκεκριμένο αντίπαλο, πώς θα αμυνθεί η ομάδα στο πλάι, πώς στο κέντρο κλπ κλπ). Η φιλοσοφία της αμυντικής τακτικής της σεζόν 15/16 ήταν πιο επιθετική, είτε με επίμονες διπλές καλύψεις ή με δυνατά hedge (show/flash) and recover στην περιφέρεια. Ο στόχος αυτής της προσέγγισης είναι συνήθως τριπλός: απομάκρυνση της μπάλας από τα χέρια του πιο επικίνδυνου παίκτη, καθυστέρηση της κυκλοφορίας, δυσκολία της πάσας. Αντίθετα, φαίνεται πως φέτος δίνεται προτεραιότητα στο να μην μείνει κανείς αμαρκάριστος, τα σουτ των αντιπάλων να γίνονται υπό όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πίεση και το αμυντικό ριμπάουντ να εξασφαλίζεται όσο το δυνατόν καλύτερα. Ετσι, ο Ολυμπιακός είτε αλλάζει σε πολλά σκριν, είτε κρατά τους ψηλούς στο μέσο της απόστασης , με τον Μπιρτς να αποτελεί την καλύτερη εγγύηση πως τα mid range σουτ θα συναντήσουν κάποιο εμπόδιο.
Οι ερυθρόλευκοι τα έχουν πάει πολύ καλά και φαίνεται πως το συγκεκριμένο πλάνο τους ταιριάζει. Ο Μιλουτίνοφ δε, σε παιχνίδια όπως απέναντι στην Μπαρτσελόνα έξω ή την Ζαλγκίρις στο Κάουνας, έχει προσφέρει αναπάντεχα στον τομέα, την στιγμή που ο Παπαπέτρου δεν προβληματιζεται ιδιαίτερα από τις αμυντικές απαιτήσεις της θέσης και ο Παπανικολάου είναι βελτιωμένος σε όλα. Γενικά, και χωρίς να το πολυκουράζουμε, η άμυνα λειτουργεί τόσο καλά, ώστε ο Ολυμπιακός να ξεχωρίζει, αφού συν τοις άλλοις έχει διατηρήσει ατόφιο και τον "σκληρό"¨του χαρακτήρα στις μονομαχίες. Η πρώτη θέση στα ριμπάουντ στην διοργάνωση είναι το κερασάκι στην τούρτα.
Επίθεση: Μύθοι και αλήθειες
Η περισσότερη συζήτηση γύρω από την ομάδα αφορά σαφώς την επίθεση. Στον τομέα αυτό οι Πειραιώτες είναι ελαφρώς βελτιωμένοι από πέρυσι, κάτι που συνδυασμό με την καλή άμυνα φτάνει και περισσεύει μέχρι στιγμής. Θα είναι όμως η αμυδρή αυτή βελτίωση αρκετή για αργότερα; Είναι ένα καλό ερώτημα, το οποίο σαφώς και εξαρτάται και από τον αντίπαλο. Γενικά, ο Ολυμπιακός ζητάει κάτι καλύτερο από το offensive rating των 109,3 πόντων ανά 100 κατοχές, το οποίο τον φέρνει στην 11η θέση ανάμεσα στις 16 ομάδες. Η μικρή βελτίωση οφείλεται μάλλον στο γεγονός ότι ανανεώνει πάνω από 1/3 των χαμένων κατοχών με επιθετικά ριμπάουντ, και επίσης στο ότι φέτος σκοράρει λίγους περισσότερους πόντους από τρίποντα, με τις προσπάθειες να είναι ελαφρώς αυξημένες. Και πάλι όμως, οι ερυθρόλευκοι εμφανίζονται με χαμηλό effective field goal percentage , (51,3%) και προτελευταίοι στην ευστοχία στα τρίποντα, κάτω από 34%.
Μύθος. Δεν υπάρχουν συστήματα για Λοτζέσκι και Γκριν
Θα έλεγε κανείς πως η υποχώρηση σε αυτή την κατηγορία είναι ένα γεγονός οξύμωρο, δεδομένου πως φέτος στο ρόστερ υπάρχουν δύο επιπλέον σουτέρ σε σχέση με το περυσινό τοπ-16. Λοτζέσκι και Γκριν είναι μάλιστα δύο παίκτες με ποσοστά πίσω από τα 6,75 σταθερά στο 40%, συνεπώς υπάρχει μία υποψία (ή αν θέλετε και ένα παράπονο) πως ο Σφαιρόπουλος δεν έχει σχεδιάσει γύρω τους επιθετικά plays. Η υπόθεση αυτή όμως είναι μακριά από την αλήθεια. Το παιχνίδι του Ολυμπιακού έχει μηχανισμούς για να τους εκμεταλλεύεται, απλώς ίσως όχι με τον τρόπο που μπορεί πολλοί να φαντάζονταν (π.χ. ελεύθερα σουτ στην αδύνατη πλευρά). Εδώ όμως πρέπει να σταθούμε στο γεγονός πως οι άμυνες δεν δίνουν εύκολα πλέον τέτοιες ευκαιρίες, προτιμώντας οι περισσότερες καθαρές αλλαγές ή έλεγχο των μακρινών σουτ. Η αδύνατη πλευρά δεν είναι εύκολο να δημιουργηθεί έτσι όπως παίζεται το άθλημα πλέον. Επίσης, δεν είναι στην προτίμηση του Σφαιρόπουλου να κατασκευάζει επιθέσεις ανάλογες με εκείνες που έχει ο Λάσο στην Ρεάλ για τον Κάρολ, ή ο Αταμάν για τον Ντίμπλερ. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί μέχρι και όλη η ομάδα να περιμένει πότε θα βγουν οι σουτέρ πίσω από τα σκριν, με τους δύο προαναφρθέντες να είναι πιθανώς οι καλύτεροι στο είδος τους στην Ευρώπη. Ο Γκριν και ο Λοτζέσκι δεν είναι ίδιοι παίκτες, καθώς διαθέτουν επιπλέον χαρίσματα, τα οποία η ομάδα οφείλει να εκμεταλλεύεται.
Παρακάτω ακολουθούν μερικά παραδείγματα που αποδεικνύουν πως ο προπονητής δεν παίζει τυχαία (αλλοίμονο), αλλά πως έχει στο μυαλό του πολύ συγκεκριμένα πράγματα για τους δύο καλύτερους σουτέρ του, πέραν του σκορ στοn αιφνιδιασμό. Η πιο απλή περίπτωση αφορά κάποια hand offs στο πλάι μετά από πικ εν ρολ, προκειμένου να αδειάσουν οι χώροι και να παίξουν ένας εναντίον ενός ή να σουτάρουν.
Όσο απλά και να φαίνονται, είναι ένας καλός τρόπος να μείνουν οι δύο καλοί σκόρερ μακριά από τον συνωστισμό και να παίξουν όπως θέλουν επάνω στα δικά τους πλεονεκτήματα. Ενα από αυτά είναι πως είναι γενικά καλοί χειριστές (ο καθένας για την θέση του) και μπορούν να συνεργαστούν με άλλους συμπαίκτες τους ή μεταξύ τους. Αυτό ο Σφαιρόπουλος θέλει να το εκμεταλλευτεί, για αυτό και συχνά τους χρησιμοποιεί στην κορυφή μετά από εισαγωγικά σκριν. Το βίντεο που ακολουθεί περιλαμβάνει τρεις διαφορετικές εκδοχές συνεργασιών, όπου οι Λοτζέσκι - Γκριν δεν φέρονται ως "σουτέρ" , αλλά ως παίκτες που βοηθούν με διάφορους τρόπους την λειρουργία. Κατά σειρά θα δείτε :
- ένα διπλό drive and kick, όπου ο Λοτζέσκι διεισδύει για να βγάλει ασίστ στον Γκριν.
- ένα pin down του Γιανγκ για τον Λότζο, το οποίο ακολουθείται από ένα zipper (δυο σκριν χαμηλά) για τον Γκριν και καταλήγει σε συνεργασία των δύο. Αν δεν βγαίνει ακριβώς τέλεια, είναι επειδή τα σκριν του Γιανγκ είναι λίγο της πλάκας.
- ενα υπέροχο διπλό σκριν από παραλλαγή διάταξης mid screen (δυο παικτες αρχικά στο πικ , τρεις απλωμένοι σε γωνίες και χαμηλό ποστ), όπου ο Λοτζέσκι έρχεται ως δεύτερος σκρίνερ για να αναγκάσει την άμυνα σε τρεις ουσιαστικά αλλαγές και τριπλό miss match.
Προφανώς υπάρχει ένα σχέδιο, και αν δεν σας πείθουν αυτά μέχρι εδώ, πάμε και για το κερασάκι στην τούρτα, μία εξαιρετική επίθεση, η οποία δείχνει το πώς μπορεί να εκμεταλλευτεί ο Ολυμπιακός τους δύο παίκτες και μακριά από την μπάλα. Πρόκειται για ένα screen the screener που καταλήγει σε πικ εν ρολ και πάσα για ελευθερο τρίποντο. Ο Χάκετ σκρινάρει για τον Λοτζέσκι που κόβει από την base line στην γωνία, και μετά δέχεται ο ίδιος σκριν για να ανέβει στην κορυφή και να τρέξει την επίθεση. Η άμυνα έρχεται σε όση ανισορροπία χρειάζεται και ο Γκριν εκτελεί.
Απολογούμαι για την αλληλουχία των βίντεο, αλλά είναι εδώ για να καταδείξουν του λόγου το αληθές, πως δηλαδή ο Ολυμπιακός έχει στην φαρέτρα του βέλη (βλ. συστήματα για τους σουτέρ). Από την στιγμή που τα plays υπάρχουν , η συζήτηση πλέον μετατοπίζεται στο πόσο συχνά τα βλέπουμε. Πράγματι, οι ερυθρόλευκοι μοιάζουν σε στιγμές να παλινδρομούν, και να εξαρτώνται σε υπερβολικό βαθμό από τον Σπανούλη και το κεντρικό πικ εν ρολ, σε σημείο που να υποστηρίζεται ότι ο αρχηγός βλάπτει ως ένα βαθμό την επίθεση.
Μυθος. Ο Σπανούλης βλάπτει την ομάδα.
Ο αγώνας απέναντι στην Γαλατασαράι στο Φάληρο προσφέρεται να γίνει σημαία για τους υποστηρικτές της άποψης, όπως και εκείνος μέσα στο Καζάν, όταν ο Γκριν πετούσε (απόντος του Σπανούλη) φωτιές. Από την άλλη, η ήττα από την Φενέρ στην Τουρκία στρέφει τα συμπεράσματα ακριβώς στην αντίθετη κατεύθυνση. Τι συμβαίνει στα αλήθεια; Τα νούμερα είναι εδώ απλά για να μας παλαβώσουν. Σύμφωνα με το overbasket.com , ο Ολυμπιακός έχει ελαφρώς χειρότερα ποσοστά όταν ο αρχηγός του βρίσκεται στο παρκέ, ενώ στο ίδιο ακριβώς διάστημα οι αντίπαλοι σουτάρουν επίσης χειρότερα. Τι άραγε να υποθέσει κανείς; Ότι ο Σπανούλης δεν είναι τόσο καλός επιθετικός παίκτης , αλλά αντίθετα είναι πιο ωφέλιμος στην άμυνα; Πιο πιθανό είναι η γη να είναι επίπεδη, όπως υποστηρίζει και ο Κάιρι Ιρβινγκ.
Για να αξιολογήσει κανείς τα δεδομένα, οφείλει πιστεύω να λάβει υπόψη του το rotation της ομάδας. Ο Σπανούλης δεν αγωνίζεται σχεδόν ποτέ ταυτόχρονα με τους Λοτζέσκι και Γκριν, ενώ ακόμη και στην crunch time συνυπάρχει συνήθως με μόνο έναν εκ των δύο. Συνήθως ηγείται μιας πεντάδας που έχει ως δημιουργούς/σκόρερ μόνο εκείνον και τον Πρίντεζη, με τους υπόλοιπους παίκτες να μην διακρίνονται σε προσωπική φάση, και να σουτάρουν καλά υπό ιδανικές μόνο συνθήκες.Η αρχική σύνθεση των ερυθρόλευκων αποτελεί ένα αληθινό αμυντικό τείχος (Μάντζαρης - Παπ είναι κλειδιά), αλλά αντιμετωπίζει (όπως έχουμε εξετάσει παλιότερα) πολύ συγκεκριμένα προβλήματα σε ο,τι αφορά το spacing και τα ποσοστά στα σουτ τριών πόντων. Ο συνωστισμός στην ρακέτα είναι σε στιγμές αφόρητος, κάτι για το οποίο δεν μπορεί να κατηγορήσει κανείς τον V - Span. Ιδού ένα κλασικό παράδειγμα, με το κεντρικό πικ εν ρολ να προσπαθεί να εκμεταλλευτεί κυρίως κοψίματα των φόργουορντ και να καταλήγει σε αδιέξοδο.
Είναι μία σαφώς ενδεικτική περίπτωση, η οποία σίγουρα στους φίλους της ομάδας θυμίζει πολλές άλλες. Η μπάλα κολλάει στα χέρια του Σπανούλη και το γήπεδο παραμένει "κλειστό". Όπως και σε όλα τα προβλήματα, έτσι και εδώ υπάρχουν οι λύσεις και κατά καιρούς ο Σφαιρόπουλος τις έχει δοκιμάσει. Αυτές περιλαμβάνουν τα post up του Πρίντεζη και την κίνηση της μπάλας αρχικά από εκεί, την εκδήλωση αιφνιδιασμών με (αν χρειαστεί) γρήγορα elbow screens για τον V-Span, όπως και κάποια συστήματα για άμεση εκτέλεση με (flare) screen στο high post. H πρώτη λύση είναι αυτονόητη, οι άλλες δύο περιλαμβάνονται στο τελευταίο βίντεο για σήμερα.
Μέσω τέτοιων φάσεων, ο Σπανούλης όχι μόνο δεν εκτίθεται, αλλά είναι για την ομάδα του υπερβολικά ωφέλιμος, καθώς είναι ο καλύτερος στο να τις εκτελέσει. Επίσης, η παρουσία του στην crunch time κρίνεται έτσι κι αλλιώς απαραίτητη για ευνόητους λόγους. Αυτό που καλείται να κάνει από εδώ και πέρα ο Ολυμπιακός, δεν είναι να αποφασίσει επάνω σε τέτοιου είδους αναρωτήσεις, και είμαι σίγουρος πως έτσι κι αλλιώς κανείς στο λιμάνι δεν προβληματίζεται περί της χρησιμότητας του αρχηγού. Αντίθετα, ίσως - και με βάση τα παραπάνω - αξίζει η μίνι περίοδος προετοιμασίας που ακολουθεί να αναλωθεί στην υπενθύμιση των καλοκαιρινών διακυρήξεων.
Η αλήθεια του ρυθμού και του Γιανγκ
Εκείνες, όπως προείπαμε, αναφέρονταν κυρίως σε ένα μπάσκετ γρηγορότερο, το οποίο θα εκμεταλλευόταν την αμυντική επίδοση για να παράγει περισσότερο σκορ από πέρυσι. Εδώ είναι που ο Ολυμπιακός δεν έχει μέχρι στιγμής πετύχει, και ίσως είναι και αυτός ένας λόγος για τον οποίο σε στιγμές εκτίθεται και ο Σπανούλης. Οι ερυθρόλευκοι δεν έχουν αυξήσει τον ρυθμό τους σε σχέση με το τοπ-16 της περιόδου, εμφανίζοντας pace 71, κάτι που τους φέρνει στην μεση της σχετικής λίστας. Πέρυσι έτρεχαν περισσότερο.
Η επίδοση αυτή δεν είναι απαραίτητα καλή ή κακή από μόνη της, και κρίνεται με βάση το ρόστερ. Η Φενέρ π.χ. παίζει σε χαμηλότερους ρυθμούς, το ίδιο και ο Παναθηναϊκος. Ομως ο Ολυμπιακός δεν έχει σέντερ σημείο - αναφοράς στην ρακέτα, και γενικά το παιχνίδι του στο πέντε εναντίον πέντε δεν διαθέτει πολλή κίνηση στην αδύνατη πλευρά, όπως συμβαίνει κυρίως με το σύνολο του Ζοτς. Επίσης, ο Σφαιρόπουλος δεν υπολογίζει σε σκριν μακριά από την μπάλα με τον ίδιο τρόπο που το κάνει ο Πασκουάλ, ασχετα αν εκείνος είναι επιτυχημένος ή όχι. Και τέλος, οι άλλες δύο ομάδες δεν διαθέτουν τόσο καλή άμυνα όσο οι Πειραιώτες, και κυρίως δεν είναι τόσο ισχυρές στην εξασφάλιση του αμυντικού ριμπάουντ. Οι ερυθρόλευκοι έχουν όλα τα εχέγγυα να παίξουν γρηγορότερα, ακριβώς όπως άρχισαν την σεζόν απέναντι στην Εφές και την Μιλάνο στο Φάληρο ή όπως κατατρόπωσαν την Μπασκόνια εντός και εκτός έδρας. Δεν το έχουν κάνει, παρά την καλή θέληση και στηρίζονται συχνά στα set plays τους. Εκείνα (όπως είδαμε) υπάρχουν, όμως τα ερωτήματα γύρω από την συχνότητα και την συνέπεια εκτέλεσης είναι εδώ. Όσο και αν ο Σφαιρόπουλος έχει κάνει καλή δουλειά, το σύνολο του εμφανίζεται προτελευταίο σε ασίστ στην διοργάνωση, κάτι που σημαίνει ότι το παρόν στυλ δεν είναι ακριβώς αυτό που παραγει συνεργασίες. Δεν υπάρχει πρόβλημα αν σκοράρει, αλλά...
Επίσης, η εμπιστοσύνη στον Πάτρικ Γιανγκ δεν έχει αποδώσει καρπούς, και έτσι ο σέντερ που προοριζόταν για να σκοράρει από χαμηλά ουσιαστικά δεν υπάρχει. Ο Μιλουτίνοφ χρησιμοποιείται κατά το δοκούν και είναι σαφώς ωφέλιμος, όμως δύσκολα υποστηρίζει ακόμη καθαρό post παιχνίδι και τελειώματα πάνω από την στεφάνη. Στο middle post ειναι σαφώς πιο αποτελεσματικός, την ώρα που ο Μπιρτς είναι κυρίως finisher από το πικ εν ρολ. Η έλλειψη επιθετικής οντότητας στην θέση 5 είναι σε στιγμές ολοφάνερη, ειδικά αν οι αντίπαλοι δεν διαθέτουν ψηλό για να ματσάρει ο νεαρός Σερβος.
Εν'οψει των πλέι οφ.
Όλα τα παραπάνω , και για να κάνουμε την ροή του κειμένου όσο περισσότερο γίνεται κατανοητή, θα μπορούσαν να συνοψιστούν στα εξής σημεία.
- Ο Ολυμπιακός είναι σωστά στελεχωμένος, κάνοντας μια σωστή μεταγραφή μέσα στην σεζόν. Ο Ουότερς εντάχθηκε γρήγορα και αυτό είναι σημαντικό, άσχετα αν δεν ειναι καλύτερος παίκτης του Χάκετ.
- Εχει πολύ καλή άμυνα.
- Εχει σχέδιο στην επίθεση και plays για τους σουτέρ, τα οποία όμως δεν εμφανίζονται πάντα με την ίδια συνέπεια. Το set παιχνίδι του δεν παράγει ελεύθερα σουτ με ευκολία.
- Ο Σπανούλης είναι αδιαμφισβήτητα τρομερά χρήσιμος, αλλά πρέπει να φρεσκαριστεί και ενδεχομένως να υποστηριχθεί από ένα πιο γρήγορο παιχνίδι.
Τα δύο τελευταία παιχνίδια της ευρωλίγκα που ακολουθούν προσφέρονται για διορθώσεις σε ένα πολύ καλό σύνολο. Ο Ολυμπιακός έχει παίξει πολύ καλά σε τέσσερα παιχνίδια χωρίς τον αρχηγό του, και σίγουρα κάποια συμπεράσματα από αυτά πρέπει να έχουν βγει. Ακόμη, ο Ουότερς χρειάζεται να γινει λίγο πιο επιθετικός και τώρα η ευκαιρία είναι μπροστά του. Καθώς ο Λοτζέσκι θα λείπει από κάποια ματς των πλέι οφ, η ομάδα είναι λογικό να επιχειρήσει να καλύψει την απουσία της απειλής του με άλλους τρόπους.
Απέναντι σε Εφές και ΤΣΣΚΑ οι ερυθρόλευκοι ίσως παίξουν χάλια. Με την Ρεάλ δεν έπαιξαν καλά και έχασαν. Εχουν λίγη σημασία αυτά τα αποτελέσματα. Αυτό που μετράει είναι η περιόδος που έρχεται να χρησιμοποιηθεί κατάλληλα, ώστε να μπουν στα πλέι οφ με την σωστή φόρμα , και με όσο το δυνατόν περισσότερες ικανότητες να προσαρμοστούν στον αντίπαλο. Κατά την διάρκεια μιας σειράς που τραβάει σε βάθος, η εφαρμογή διαφορετικών τακτικών έχει μεγάλη αξία. Μέχρι εδώ, σχεδόν όλα έχουν πάει καλά.
