HISTORY.@DallasWings center Liz Cambage drops 53 POINTS in her team's win over New York, a new @wnba record. pic.twitter.com/A68AokPcy8

— NBC Sports (@NBCSports) July 17, 2018

Στις 17 Αυγούστου του 2010 το abc.net.au δημοσίευσε άρθρο με τίτλο "Next Best Thing", με τη ρεπόρτερ Natasha Thiele να ενημερώνει ότι "πρόκειται να συναντήσετε μια έφηβη που έχει χαρακτηριστεί ήδη "next best thing" στο γυναικείο μπάσκετ.

Το πρώτο που μαθαίναμε για τη Liz ήταν πως πρωτοασχολήθηκε με το μπάσκετ, όταν ήταν 10 χρόνων. Eννέα χρόνια αργότερα, είχε φτάσει στα 2 μέτρα και είχε κατακτήσει την τέχνη σε έναν ικανοποιητικό βαθμό. Οι ειδικοί εξηγούσαν πως υπάρχουν περιθώρια εξέλιξης. Αυτά έκαναν το project ακόμα πιο ιδιαίτερο.

Η Elizabeth Cambage γεννήθηκε στο Λονδίνο, από όπου έφυγε όταν ήταν τριών μηνών. Η Αυστραλή μητέρα της χώρισε από τον Νιγηριανό πατέρα της, την πήρε και πήγαν στην άλλη άκρη του κόσμου. Πρώτα εγκαταστάθηκαν στο παραθαλάσσιο Coffs Harbour, των 75.000 κατοίκων, 540 χιλιόμετρα βόρεια από το Sydney, που ζει από τις μπανάνες, τα blueberries και τον τουρισμό.

“Το σχολείο ήταν για εμένα ένα σκληρό μέρος”

Στα 10 της έφυγε από εκεί για να ζήσει -με την οικογένεια της- στη Μελβούρνη. Προφανώς και δεν είχε φίλους, ως η νέα της -μεγαλύτερης- πόλης. Επιπροσθέτως ήταν πολύ ψηλή. Και ξέρετε πόσο ωραία περνούν τα παιδιά που διαφέρουν από το σύνολο, στα σχολεία, έτσι; “Περνούσα τους πάντες τουλάχιστον δυο κεφάλια. Ένιωθα άβολα και ήταν δύσκολο να κάνω φίλους στο σχολείο που για εμένα ήταν ένα σκληρό μέρος”. Φυσικά και της έκαναν bullying “αλλά αυτό που κατάφεραν ήταν να γίνουν το κίνητρο μου”. Η αλήθεια είναι πως της δημιούργησαν πληγές, οι οποίες την ταλαιπώρησαν για χρόνια.

Έως τότε ασχολείτο με τη μουσική. Έπαιζε πιάνο και βιολί. Αλλά αυτά είναι... μοναχικά σπορ. Δεν ζούσε μεγάλη ζωή, ως νέα στη Μελβούρνη, είναι η αλήθεια. Η μητέρα της διέγνωσε το πρόβλημα και της πρότεινε να ασχοληθεί με ένα ομαδικό σπορ, για να λύσει τα θέματα της κοινωνικοποίησης και της διασκέδασης.

“Στην αρχή περνούσα άσχημα. Ήμουν τόσο τσουπωτό και τεμπέλικο παιδί και πραγματικά μισούσα το μπάσκετ. Τελικά, αποδείχθηκε πως η ιδέα της μητέρας μου ήταν πολύ καλή”. Τότε ήθελε να γίνει κτηνίατρος και ήθελε να τη θυμούνται στο σχολείο ως “ψηλή”. Κτηνίατρος δεν έγινε, αλλά... το δεύτερο το κατέκτησε. “Στα 10 ήμουν 1.82. Τέσσερα χρόνια μετά, είχα φτάσει το 1.98 και στα 20 έφτασα τα δυο μέτρα, με τους ειδικούς να μου λένε πως η ανάπτυξη μου θα συνεχιστεί”. Σταμάτησε στα 2.03.

Σε ανάλογο ύψος για άνδρα (π.χ. +2.10) ξέρεις πως θα βγάζεις λεφτά για το υπόλοιπο της ζωής σου, αρκεί να αφιερώνεις κάποιες ώρες στο μπάσκετ. Να προσπαθείς να εξελιχθείς, χωρίς να κάνεις κατάθεση ψυχής. Όταν είσαι γυναίκα, υπάρχει ένα θέμα. “Για να φτάσεις στην κορυφή, δεν αρκεί να είσαι ψηλή. Σίγουρα είναι πλεονέκτημα, αλλά είναι και πιο δύσκολο να μάθεις να ντριμπλάρεις, να σουτάρεις, να τρέχεις. Ήμουν τυχερή, γιατί ο πρώτος μου προπονητής ασχολήθηκε πολύ μαζί μου. Προσπάθησε πολύ για εμένα -φαντάσου πόσο κακή ήμουν τότε”.

Όταν έπαψε να ισχύει αυτό, επελέγη από το Australian Institute of Sport, στην Canberra. Βλέπε το κορυφαίο ινστιτούτο αθλητισμού της χώρας. Οι καλύτεροι προπονητές, διατροφολόγοι, γυμναστές και γενικότερα επιστήμονες που ασχολούνται με τα σπορ, εργάζονται εκεί. Υπάρχουν 34 διαφορετικά προγράμματα σε 26 αθλήματα και δίνονται περί τις 700 υποτροφίες κάθε χρόνο, στους κορυφαίους του έθνους. Σε κάθε Ολυμπιακούς Αγώνες μετέχουν εκατοντάδες απόφοιτοι του Ινστιτούτου.

Όπως διαβάσαμε στο site του Υπουργείου Αθλητισμού (https://www.ausport.gov.au/ais/about/history) η ιδέα της δημιουργίας άρχισε να γίνεται πράξη μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Montreal (1976) και τα πέντε μετάλλια. Την είχε προτείνει ο Καθηγητής John Bloomfield τρία χρόνια νωρίτερα, όταν ακούστηκε για πρώτη φορά “η ανάγκη να αποκτήσουμε αθλητικό πλάνο”. Η έκθεση του με τίτλο “The Role, Scope and Development of Recreation in Australia” βασίστηκε σε έρευνες που είχαν κάνει αθλητικά ινστιτούτα της Ευρώπης, τα οποία μετρούσαν διαδοχικές επιτυχίες στη δημιουργία κορυφαίων αθλητών. Ο Bloomfield ήταν αυτός που πρότεινε στην κυβέρνηση να δημιουργήσει εθνικό ινστιτούτο αθλητισμού, ανάλογο με εκείνα που λειτουργούσαν σε ευρωπαϊκές χώρες -για παράδειγμα το Institut national du sport της Γαλλίας, του οποίοι απόφοιτοι είναι οι Τοny Parker, Ronny Turiaf, Johan Petro, Boris Diaw, Boris Dallo και Joffrey Lauvergne, μεταξύ πολλών άλλων.

Προς το τέλος του 1974 ο Υπουργός Τουρισμού και Διασκέδασης, Frank Steward διόρισε ένα study group για να ερευνήσει τα πώς και τα γιατί. Το 1975 παραδόθηκε η έκθεση και πρότεινε τη δημιουργία αθλητικού ινστιτούτου. Μόλις άνοιξε είχε μπάσκετ, ενόργανη γυμναστική, netball, ποδόσφαιρο, κολύμβηση, τένις, στίβο και άρση βαρών.

Ας γυρίσουμε στην Cambage. Περιττό να πούμε ότι ήταν σέντερ. Το 2009 έπαιξε στην U20 της Αυστραλίας και ήταν τότε που τα media τη χαρακτήρισαν “την επόμενη Lauren Jackson”, aka κόρη δυο διεθνών μπασκετμπολιστών, απόφοιτη του Australian Institute of Sports, 4 φορές MVP στο WNBA, άλλες τόσες στους τελικούς της λίγκας, 7 φορές All Star, μέλος της καλύτερης ομάδας της δεκαετίας, δημοφιλέστερης μπασκετμπολίστριας στην Αυστραλία από το 2003 και μεταξύ των καλύτερων του πλανήτη, από όταν ήταν 21. Να σου πω και ότι ήταν η ηγέτιδα στις πορείες της εθνικής για τέσσερα Ολυμπιακά μετάλλια (3 χάλκινα, 1 ασημένιο) και για τα 3 μετάλλια σε Παγκόσμιο Κύπελλο (δυο ασημένια, ένα χρυσό). No pressure δηλαδή, για τη Liz (φευ), που ήταν η πιο ψηλή διεθνής της ιστορίας, μετά τις Margo Dydek (2.18) και Sue Geh (2.05).

Ομάδα του WNBA την ήθελε για franchise player. Εκείνη... δεν γούσταρε

Το 2010 ήταν η πρώτη σκόρερ της Αυστραλίας, στο Παγκόσμιο Κύπελλο, στο οποίο οι Opals τερμάτισαν στην πέμπτη θέση. “Είχα μια σύμβουλο καριέρας, στο Ινστιτούτο που με έβαλε κάτω και μου είπε “πρέπει να αρχίσεις να σκέφτεσαι τι θες να κάνεις με τη ζωή σου. Να γίνεις αμέσως επαγγελματίας ή να πας στο κολέγιο;”. Ήξερα πως ακαδημαϊκά δεν ήμουν αρκετά δυνατή. Δεν μου ήταν εύκολο να διαβάζω βιβλία και να μένω στην τάξη, πράγμα τρελό αν σκεφτείτε πως η μητέρα μου ήταν CEO και ο πατέρας μου γιατρός. Και οι δυο ήθελαν να σπουδάσω. Διάλεξα το μπάσκετ”. Αυτό που δεν είπε ήταν πως στα χρόνια που πέρασε στο Ινστιτούτο, ολοκλήρωσε τα μαθήματα και ανακάλυψε την αγάπη της για την τέχνη και την ελληνική μυθολογία. Έχει tattoo με φτερά στο πόδι και αναφορά στον Ερμή, προστάτη τον αθλητών.

Γράφτηκε και στο Melbourne School of Fashion, για να παρακολουθεί εξ αποστάσεως μαθήματα, αλλά κάποια στιγμή κατάλαβε πως δεν προλάβαινε. Δεν εγκατέλειψε ωστόσο το πλάνο της να κάνει δικό της brand. Έπαιξε επαγγελματικά για πρώτη φορά στην Αυστραλία και το 2011 δήλωσε συμμετοχή στο WNBA draft. Την επέλεξαν οι Tulsa Shock, στο Νο2!  Εκείνη δήλωσε “δεν θέλω να παίξω για αυτήν την ομάδα. Το είχα ξεκαθαρίσει πριν το draft. Θέλουν να με κάνουν franchise player, αλλά εγώ δεν ήλθα εδώ για να γίνω αυτό. Ήλθα για να βελτιωθώ”.

Μετά τους Ολυμπιακούς Aγώνες του 2012 (όπου έδωσε το highlight του τουρνουά γυναικών, με το εντυπωσιακό της κάρφωμα στο ματς με τη Ρωσία - έγινε η πρώτη γυναίκα που κάρφωσε) επρόκειτο να επιστρέψει στις ΗΠΑ, για να ολοκληρώσει τη σεζόν με την Tulsa. Την ημέρα που υποτίθεται πως θα έμπαινε στο αεροπλάνο (27/8) ενημέρωσε πως δεν θα επιστρέψει. Ο εκπρόσωπος της εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία έγραψε “τους τελευταίους έξι μήνες η Liz ασχολείται με την εθνική Αυστραλίας και την προετοιμασία για τους Αγώνες του Λονδίνου. Επέστρεψε από αυτούς με το χάλκινο μετάλλιο και εξουθενωμένη. Έχει ανάγκη να ξεκουραστεί και αυτό την κάνει μη διαθέσιμη για το υπόλοιπο της σεζόν στο WNBA. Ευχαριστούσε την Tulsa για την κατανόηση της”. Τους έκανε τη χάρη να ξαναπάει το 2013, αλλά για την επόμενη πενταετία είχε άλλες δουλειές. Πήγε στην Κίνα, όπου ήταν και το 2012 με τις Zhejiang Chouzhou - για 450.000 ευρώ, ποσό που την έκανε μια από τις πιο ακριβοπληρωμένες μπασκετμπολίστριες του πλανήτη. Το 2015 πήγε στις Shanghai Boashan Dahua. Τη σεζόν 2016-17 δεν έπαιξε κάπου.

Εξήγησε πως “από τα 16 παίζω μπάσκετ σε ανταγωνιστικό επίπεδο. Έχω ταξιδέψει σε όλον τον κόσμο, αλλά ουδέποτε είδα κάτι παραπάνω από δωμάτια ξενοδοχείων και γήπεδα. Μου έλειπαν οι φίλοι μου, τα πάρτι γενεθλίων και άλλα οικογενειακά events. Ήθελα ένα χρόνο εκτός. Και αυτό έκανα”. Ξεκαθάρισε πως “δεν έβγαινα για να παρτάρω, αλλά για τη μουσική. Για αυτό και έπαιζα ως DJ πολλές βραδιές, σε clubs”. Μέχρι σήμερα κάνει την DJ, όταν δεν έχει υποχρεώσεις.

Μεταξύ άλλων, έχει “ανοίξει” και συναυλία της Mary J Blige. “Αυτή είναι η αποσυμφόρηση μου. Η διέξοδος μου από την αθλητική ζωή. Μεγάλωσα με ύμνους της δεκαετίας του '90. Ήταν αναπόφευκτο να αγαπήσω τη μουσική”. Στην αργία της ταξίδεψε στη Μύκονο, έκανε μπάνιο στην Μπλε Σπηλιά της Κροατίας και συνάντησε φίλους στο Βερολίνο. Γενικά, έκανε πολλά από όσα ονειρευόταν από παιδί και δεν μπορούσε, λόγω μπάσκετ. Παρεμπιπτόντως, χώρισε έπειτα από τρία χρόνια σχέσης. “Το να είσαι μακριά από αυτούς που αγαπάς είναι το πιο δύσκολο πράγμα στο μπάσκετ” , είπε.

Έκανε την επιστροφή στους Melbourne Boomers. To Φλεβάρη του 2018 υπέγραψε πολυετές συμβόλαιο με τις Dallas Wings και έτσι επέστρεψε στο WNBA. Το απόγευμα της 17ης Ιουλίου, εναντίον των New York Liberty, σκόραρε 53 πόντους. Από τους 104 της ομάδας της. Και 45 λιγότερους από το σύνολο των Liberty. Κάπως έτσι πέρασε στα κιτάπια της ιστορίας, καθώς ουδεμία άλλη WNBAer έχει φτάσει ποτέ σε αυτόν τον αριθμό. Μέχρι την Τρίτη το ρεκόρ το 'χε η Riquna Williams και ήταν οι 51 πόντοι (που είχε βάλει το 2013).

Η κόντρα της με τον Andrew Bogut

Η Liz ανέκαθεν εξέφραζε την άποψη της επί “καυτών” ζητημάτων, όπως οι φυλετικές διακρίσεις. Στις αρχές του Ιουλίου του 2016 είχε παρουσιαστεί σε πορεία για το “Black Lives Matter” στη Μελβούρνη. Ο Αndrew Bogut τη χλεύασε, εξηγώντας πως “το να διαμαρτύρεσαι εναντίον της αγριότητας της αστυνομίας στη Μελβούρνη είναι σαν να διαμαρτύρεσαι για λιγότερα jumbo jets στις λεωφόρους”. Με αυτό ήθελε να πει πως η Liz έκανε ό,τι έκανε, για να κερδίσει την προσοχή του κόσμου. Του απάντησε “θα έπρεπε να μορφωθείς”. Μια εβδομάδα μετά ο Bogut δήλωσε σοκαρισμένος από τον αριθμό των φορών που 'χουν πυροβολήσει αστυνομικοί στη Μελβούρνη και ζήτησε συγγνώμη. Η Liz απάντησε χαρακτηρίζοντας τον αρχικό του ισχυρισμό ως “a load of BS”. Μετά “τιτίβισε” το “κάλλιο αργά παρά ποτέ”, με τον Bogut να γίνεται αιχμηρός για την απουσία της από την προετοιμασία της εθνικής, εν όψει των προκριματικών των Ολυμπιακών Αγώνων -πήρε άδεια για να πάει σε συναυλία. Ο “πόλεμος” είχε κηρυχθεί. Ακολούθησαν ουκ ολίγοι διαπληκτισμοί, μπροστά στα μάτια των εκατομμυρίων followers τους, με τη Liz να γράφει, μεταξύ άλλων, πως “πολλοί συμπεριφέρονται ως σκληροί, πίσω από computers. Όταν σε βλέπουν, δεν έχουν κάτι να πουν”.

Η μάχη με την κατάθλιψη

Σημείωσε κάπου εδώ πως στις 27 Ιουλίου του 2016 (ενώ πλακωνόταν με τον Bogut διαδικτυακά) είχε αποκαλύψει ότι έχει πρόβλημα ψυχικής υγείας, το οποίο είχε κορυφωθεί ένα χρόνο νωρίτερα, ενώ έπαιζε στην Κίνα -και διέλυσε τον αχίλλειο. Είχε πει στη Herald Sun ότι “η μάχη που δίνω με την κατάθλιψη ήταν η πιο σημαντική της ζωής μου. Άρχισε από όταν ήμουν έφηβη. Δεν είχα πει κουβέντα ούτε στη μητέρα μου. Συνηθίζεις κάποια στιγμή να ακούς το “δείχνεις τόσο κουρασμένη” που φτάνεις στο να σκέφτεσαι πως “ναι, γιατί δεν μπορούσα να σηκωθώ από το κρεβάτι σήμερα, γιατί δεν κοιμήθηκα όλο το βράδυ”, αλλά να μη το ξεστομίζεις. Τα θέματα ψυχικής υγείας είναι στίγμα και για αυτό μένουν κρυφά. Όταν συνειδητοποιείς πως είναι μέσα στη ζωή και ότι τα περνούν όλοι, μπορείς να ανοιχθείς”. Εξήγησε πως βοήθησε και ο ψυχολόγος που την παρακολουθεί για κάποια χρόνια, πριν καταλήξει στο “όταν είσαι επαγγελματίας αθλητής είναι πραγματικά δύσκολο, όταν έχεις κατάθλιψη. Ο κύριος στόχος μου, τα τελευταία χρόνια ήταν να κάνω ό,τι μπορώ για να παίξω σε Ολυμπιακούς. Μετά τους Αγώνες “άδειασα”. Πήρα το χρόνο μου για να καταλάβω τι μου συμβαίνει και τι θέλω”. Σε συνέντευξη που έδωσε πριν λίγους μήνες σε περιοδικό της Αυστραλίας (http://www.executivestyle.com.au/basketball-sensation-liz-cambage-commands-attention-on-and-off-the-court-h0w5rm) αποκάλυψε ότι “η συνάντηση που είχα και άλλαξε τον τρόπο που έβλεπα πολλά ήταν με την Naomi Campbell. Ήταν μια πολύ ιδιαίτερη στιγμή για εμένα. Ενίσχυσε την άποψη που είχα πως δεν έχει σημασία το ύψος ή το χρώμα του δέρματος σου. Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός, έχει τη δική του ομορφιά και υπάρχει χώρους για να λάμψουμε όλοι. Αρκεί να είσαι αυτός που είσαι”.