Φέτος τα πράγματα άλλαξαν. Με τον κόουτς Σάρας στον πάγκο η Ζαλγκίρις βρίσκεται μέσα στην μάχη της οκτάδας, και το κυριότερο, παίζει πολύ καλύτερο μπάσκετ. Βρίσκεται περίπου στην μέση του πίνακα της επιθετκής αποτελεσματικότητας (περίπου 110 π./100 κατοχές σύμφωνα με τα στατιστικά του Αντρέα Χριστοφόρου για το Badbasket) , στην τέταρτη θέση του True Shooting και ... κρατηθειτε... είναι η καλύτερη ομάδα της ευρωλίγκα στο επιθετικό ριμπάουντ , ανανεώνοντας το 36,6% των κατοχών της μετά από άστοχο σουτ. Με απλά λόγια, και για να μην μας πάρουν τα νούμερα το κεφάλι, η Ζαλγκίρις έχει βελτιωθεί επιθετικά, έχοντας παράλληλα διατηρήσει την μαχητικότητα της στις διεκδικήσεις. Το τελευταίο αυτό στοιχείο ήταν και το μόνο κληροδότημα των προηγούμενων ετών. Για τα υπόλοιπα, υπεύθυνος είναι ο προπονητής, Σαρούνας Γιασικεβίτσιους, ο οποίος έχει καταφέρει με μερικές μικρές πινελιές στην στελέχωση να δημιουργήσει ένα σύνολο απόλυτα κινητικό στο μισό γήπεδο, του οποίου τα μειονεκτήματα προκύπτουν από το γεγονός ότι δεν είναι στελεχωμένο με παικταράδες. Αν ήταν, θα πήγαινε για το πρωτάθλημα ναούμ'. Για να δούμε το θαύμα των Λιθουανών λίγο προσεκτικότερα.

Στελέχωση

Οι προσθήκες των Κέβιν Πάνγκος και Λίο Βέστερμαν ήταν ποιοτικότατες και συνετέλεσαν στο να σχηματιστεί επιτέλους ένα περιφερειακό rotation με ισορροπία και μοιρασμένη την πίτα των αγωνιστικών λεπτών. Τα τελευταία χρόνια οι Λιθουανοί υπέφεραν από την παρουσία Αμερικάνων ικανών μόνο για ποικιλίες, οι οποίοι έπαιρναν επάνω τους χρόνο και βοηθούσαν ελάχιστα το ομαδικό παιχνίδι. Ο πρώτος είναι ένας πολύ καλός σουτέρ , έχοντας στο ρεπερτόριο του και την εκτέλεση μετά από τρίπλα, και ο δεύτερος ένας πλέι μέικερ παλαιάς (πλέον) κοπής , με μπόλικο ύψος, μέτριο σουτ και υψηλή αντίληψη σε ο,τι αφορά τις θέσεις των συμπαικτών. Γνωστά αυτά.

Η μαγκιά του Σάρας είναι ότι δεν επιχείρησε να κάνει τις μεταγραφές σημαία, αλλά αντίθετα τις αντιμετώπισε ως βοηθητικές για το υπάρχον Λιθουανικό (η μη) υλικό. Οι φετινοί πρωταγωνιστές της Ζαλγκίρις είναι οι περυσινοί , οι οποίοι έχοντας στο πλευρό τους δύο ακόμη καλούς παίκτες, καταφέρνουν να παίζουν διαφορετικά και πολύ καλύτερα, με τους καινούριους ψηλούς Λίμα και Καβαλιάσουσκας να εκτοπίζονται και να επιστρέφουν ανάλογα με την περίσταση. Εν ολίγοις, το καλοκαίρι που πέρασε δεν έγιναν τίποτα μαγικά που να δικαιολογούν την μεταμόρφωση. Οι παρεμβάσεις εγιναν αργότερα, και αφορούν τον τρόπο παιχνιδιού, εκεί όπου η προπονητική σφραγίδα είναι ολοφάνερη. Ο Γιασικεβίτσιους , γνωρίζοντας πως ο σταρ της ομάδας είναι ο ίδιος, έπεισε όλους τους παίκτες πως είναι ίσοι, και αυτό εχει ως αποτέλεσμα ένα παιχνίδι χωρίς πρωταγωνιστές, αλλά γεμάτο κίνηση σε όλα τα μήκη και πλάτη του γηπέδου.

Η Ζαλγκίρις μακριά από την μπάλα

Eίναι αξιοπρόσκετο το πόσο καλά κινούνται οι Λιθουανοί μακριά από τον βασικό χειριστή. Στις τάξεις τους βρίσκονται δύο πολύ καλοί πλάγιοι σουτέρ, ο Αρτούρας Μιλάκνις (προσωπική αδυναμία) στην θέση 3 και ο Μπροκ Μότουμ στην θέση 4, στην οποία παίρνει κάμποσα λεπτά, ελέω μετακίνησης του Γιανκούνας στο 5 προς το τέλος των παιχνιδιών. Και για τους δύο ο Σάρας έχει μερικά πολύ ωραία σετάκια, τα οποία είθισται να ονομάζονται hammer sets στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Μία κλασική τους εφαρμογή είναι αυτή που βλέπετε παρακάτω και είναι αληθινά όμορφη.

 Καθώς ο χειριστής παίρνει το σκριν , ο Μιλάκνις έχει δύο επιλογές να κινηθεί πίσω από συμπαίκτες. Μπορεί ή να βγει στο high post ή να πάει στην γωνία. Συνήθως προτιμάται η δεύτερη επιλογή, αλλά σημασία έχει πως υπάρχει η πρώτη, και είναι πραγματικά ωραίο να βλέπει κανείς την αφοσίωση μίας ομάδας σε τέτοιου είδους κινήσεις. Απέναντι στον Ολυμπιακό είχαν βγει κάμποσα επιτυχημένα τέτοια plays. Ας δούμε δύο παραλλαγές, οι οποίες έχουν πολύ ενδιαφέρον, καθώς αφορούν την συνύπαρξη και των δύο σουτέρ στην αδύνατη πλευρά. Στην πρώτη ο Μότουμ σκρινάρει για τον Μιλάκνις και στην δεύτερη συμβαίνει το αντίθετο.

Οι δυνατότητες και η κινητικότητα των δύο αυτών παικτών είναι εκείνες που δίνουν την σπίθα για τις off ball κινήσεις της Ζαλγκίρις. Συνήθως ο,τι συμβαίνει μακριά από την μπάλα είναι για εκείνους και πολλές φορές από εκείνους. To παρακάτω pick and roll set εντυπωσίασε τον προπονητή της Χάποελ Ιερουσαλή Ράιαν Πανόνε, που το πόσταρε στον (απολαυστικό) λογαριασμο του στο twitter. Η κατάληξη είναι ένα απλό πικ, αλλά πιο πριν αυτό έχει σεταριστεί τέλεια μέσα από τις κινήσεις των Μιλάκνις και Μότουμ, οι οποίοι έχουν ουσιαστικά ανοίξει τον χώρο για τον χειριστή Λεκαβίτσιους. Και πάλι, η Ζαλγκίρις τρέχει αδιάκοπα στο μισό γήπεδο.

https://twitter.com/RyanPannone/status/827922191488516096

Οι τρεις μπασκετοφύλακες

Όπως θα είδατε, όλα τα παραπάνω οργανώνονται μαεστρικά από τον κοντοπίθαρο Λούκας Λεκαβίτσιους, τoν 22άχρονο πλέι μέικερ που έχει ωφεληθεί περισσότερο από την παρουσία του προπονητή. Ο Λεκαβίτσιους δεν έχει αξιόπιστο σουτ πίσω από τα 6,75, παρόλα αυτά αυτό δεν συνιστά πρόβλημα λόγω της ταχύτητας με την οποία επιτίθεται στο καλάθι και της ικανότητας του να σουτάρει επάνω στην κίνηση από μέση απόσταση. Είναι ρίσκο για την άμυνα να του δώσει αυτόν τον χώρο, και φαίνεται πως ο , εξπέρ του mid range, Σάρας τον έχει ενθαρρύνει να εκτελεί από εκεί. Υπό τις οδηγίες του ο πλέι μέικερ των Λιθουανών κάνει μία πολύ καλή χρονιά, έχοντας καταφέρει να υποσκελίσει σε πολλά παιχνίδια τον Βέστερμαν. Μαζί με τον Ουλάνοβας αποτελούν αυτή την στιγμή τους δύο πιο πολύτιμους γηγενείς θησαυρούς.

Ο τελευταίος, εξάλλου, είναι το σημείο αναφοράς στην αδύνατη πλευρά όταν λείπουν οι Μιλάκνις και Μότουμ ή έστω ένας εκ των δύο. Δεν σας κρύβω πως την πρόοδο του Ουλάνοβας δεν την είχα δει να έρχεται. Είναι ένα τριάρι χωρίς σουτ, και τα τελευταία δύο χρόνια ήταν πολύτιμος σε έναν άχαρο ρόλο, αυτόν του post up forward. Συνήθως έπαιζε κώλο κώλο και σίγουρα δεν ήταν ο παίκτης εκείνος που θα έβαζε ένας κόουτς στην αδύνατη πλευρά. Κι όμως... συμβαίνει, και μάλιστα έχει επιτυχία. Υποθέτω πως ο Σάρας διέκρινε το μαχητικό πνεύμα , όπως και μία καλά μεταμφιεσμένη ευελιξία ή ευστροφία, και έκρινε πως ο Ουλάνοβας μπορεί να προσφέρει πολλά απέναντι σε close out άμυνες που δεν τον υπολογίζουν και ιδιαίτερα. Πράγματι, χωρίς να ξεχνά να ποστάρει, ο 24άχρονος κάνει πολύ καλή χρονιά σε έναν τέτοιο ρόλο, καταστρέφοντας την προηγούμενη εβδομάδα την Μπαρτσελόνα και τον Περπέρογλου. Για να δούμε λίγο weak side Ulanovas, σε πιο κλασικά πικ εν ρολ, χωρίς την κίνηση των προηγούμενων plays, αλλά με σωστές θέσεις και γρήγορη κυκλοφορία.

Στην τελευταία φάση το τρίποντο το σουτάρει ο Γιανκούνας. Τον άφησα τελευταίο, διότι είναι ο σημαντικότερος παίκτης αυτής της ομάδας, μετά από 13 ολόκληρες σεζόν στον σύλλογο. Φέτος μάλιστα σουτάρει με το καλύτερο ποσοστό στην καριέρα του στην ευρωλίγκα πίσω από τα 6,75 (40%), δείγμα και αυτό του σοφά δομημένου επιθετικού παιχνιδιού. Ο Γιανκούνας, που είναι και αυτός με το υψηλότερο usage rate στην Ζαλγκίρις, είναι πασπαρτού. Παίζει συχνά στην θέση 5, επιτρέποντας έτσι τα small ball σχήματα με την συνύπαρξη των Μότουμ - Μιλάκνις στο πλάι. Πηγαίνει σταθερά πολύ δυνατά στα ριμπάουντ και στις μονομαχίες, εκτελεί από την μέση απόσταση και γύρω από την ρακέτα, παίζει ως shooting four στην περίμετρο. Εξίσου σημαντικό ειναι το ότι σουτάρει βολές σαν γκαρντ (86,2%), και έτσι ο Σάρας μπορεί να τελειώνει τα παιχνίδια μαζί του, δεδομένης και της υψηλής συχνότητας με την οποία πηγαίνει στις βολές (0,48 Free Throw Rate). Οι υπόλοιποι ψηλοί της ομάδας επιτελούν κυρίως βοηθητικούς ρόλους σε σκριν, κοψίματα στην ρακέτα και μονομαχίες, απλώς για να βοηθούν το παιχνίδι μισού γηπέδου.

Συμπερασματικά, ο Σάρας έχει περάσει την ευφυϊα του στο επιθετικό παιχνίδι ενός συνόλου, που εκτελεστικά χώλαινε. Του έχει προσθέσει ένα μίνιμουμ ποιότητας για να ξεκολλάει όταν δεν βρίσκει λύσεις (Πανγκος, Βέστερμαν) , και από εκεί και πέρα έχει διδάξει στους παίκτες του την σημασία της σωστής θέσης στο μισό γήπεδο, και της πάσας. Η Ζαλγκίρις κινείται, τρέχει, και αλλάζει σχηματισμούς αδιάκοπα, έχοντας στην ουσία στις τάξεις ένα μόνο σημείο αναφοράς, τον Παούλιους Γιανκούνας. Οι υπόλοιποι βελτιώνονται ατομικά σταθερά, μέσω της επιτέλεσης του ρόλου τους στην ομάδα. Ο Γιασικεβίτσιους είναι καλός προπονητής, και τον περιμένουν και άλλα.