Φάκελος Warriors - Γιατί αυτοί και όχι άλλοι;

Η έννοια του positionless basket μπορεί να πει κάποιος ότι μπήκε στη ζωή μας με φόρα μαζί με την περίφημη Death Lineup των Warriors, παρότι σίγουρα υπάρχουν και άλλα παραδείγματα στην ιστορία της ίδιας πρωτοπορίας. Η Death Lineup, μιια πεντάδα που αποτελούμενη από τον Steph Curry, τον Klay Thompson , τον Draymond Green, τον Andre Iguadala και τον Harrison Barnes έσπειρε τον τρόμο στο ΝΒΑ, κατέκτησε έναν τίτλο και μετά από δύο σεζόν κατάφερε να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο, με την προσθήκη του ύψους 2.11 Kevin Durant στη θέση του Barnes.

Η ιδέα αυτή ενός συνόλου που αποτελείται μόνο απο guards,wings και forwards είναι απλή σαν σκέψη, αλλά με τρομερές δυσκολίες στην εκτέλεση. Στην επίθεση είναι φυσιολογικό πως η ύπαρξη τεσσάρων ικανών σουτέρ και πέντε παικτών με υψηλό μπασκετικό IQ, που μπορούν να εκτελέσουν P&R είτε ως χειριστές είτε ως screener (ακόμα και ο Curry είναι με τεράστια διαφορά από τον δεύτερο ο ικανότερος screener ανάμεσα στους guard της λίγκας) δημιουργεί ανισσοροπίες και πρακτικώς άλυτα προβλήματα, ακόμα και στην πιο στιβαρή και καλά προετοιμασμένη άμυνα¹. Πού έγκεται η δυσκολία εκτέλεσης; Κυρίως στην άμυνα, στην οποία βρίσκει κανείς και την απάντηση στο ερώτημα “για ποιό λόγο δεν ακολουθούν με ίδια επιτυχία αυτή την τακτική και οι άλλες ομάδες της λίγκας;"

Η παρουσία ενός κοντού σχήματος δημιουργεί πολλαπλά miss match που μία ικανή ομάδα μπορεί να τιμωρήσει με άνεση. Αυτό λοιπόν που διαφορροποιεί την άμυνα των Warriors και καθιστά εφικτή την ύπαρξη της Death Lineup είναι η παρουσια τριών παικτών που μπορούν να μαρκάρουν με ευκολία σε τρεις θέσεις, όπως και εκείνη του Green, ο οποίος μπορεί να μαρκάρει και τις πεντε, λειτουργώντας ως ο glue-guy που καλύπτει κάθε πιθανό κενό με το πάθος, το μυαλό και τα hustle plays του.

Δύο στοιχεία που πολύς κόσμος επίσης δεν σκέφτεται όταν μιλάμε για την άμυνα των Warriors είναι πρώτον η παρουσία του Ron Adams και δεύτερον η ικανότητα του Curry στην άμυνα. Για όσους δεν τον ξέρουν, ο Ron Adams, που έχει ψηφηστεί τις τελευταίες τρεις χρονιές ο καλύτερος assistant coach του ΝΒΑ από τους GM της λίγκας, θεωρείται ένας από τους πιο ειδικούς σε θέματα αμυντικής συμπεριφοράς και γενικώς ένας από τους πιο μεγάλους γκουρού του αθλήματος. Με τον Adams, μέχρι και ο Curry μεταμορφώνεται συχνά σε πολύτιμο αμυντικό εργαλείο. Στη διάρκεια της σειράς των τελικών της Δύσης το 2016 και με το σκορ στο 3-2 υπέρ των Thunder, εν μέσω μίας συνέντευξης ένας δημοσιογράφος ρωτησε κατά πόσο η άμυνα του Curry είναι υποτιμημένη, μια ερώτηση που προκάλεσε ειρωνικό γέλιο στον Westbrook. Tην ίδια αντίδραση πιθανόν να είχαν πολλοί ακόμα φαν του ΝΒΑ. Είχε ο Russel και οι οπαδοί δίκιο ; Μέχρι τη στιγμή της ερώτησης πάντως,δηλαδή στα πρώτα πέντε παιχνίδια της σειράς, ο Westbrook εκτελούσε με ποσοστο 32% απέναντι στον Curry και 45% απέναντι σε κάθε άλλο παίκτη των Warriors.

Η επιτυχία της συνταγής των Warriors είναι κάθε άλλο παρά τυχαία και βασίζεται εν πολλοίς στις αμυντικές επιδόσεις. Είναι όμως η μόνη ομάδα που επιδίδεται στο positionless basket, ή απλά ένας εκ των εισηγητών μιας νέας τάσης ; 

Οι διαφορές με το smallball

Επειδή όπως λέμε “oι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους” είναι πολύ σημαντικό σε αυτό το σημείο να ξεκαθαρισούμε δύο ένοιες που συχνά εμφανίζονται ως ταυτόσημες, το smallball και το positionless basket. Στη πρώτη περίπτωση μιλάμε για ένα σχήμα που συνήθως περιλαμβάνει εναν undersized center και έναν stretch forward ή έναν αθλητικό small forward στο 4. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιας ομάδας είναι οι Cleveland Cavaliers, οι οποίοι στη προσπάθεια έυρεσης ενός αντίβαρου για το παιχνίδι των Warriors, διαμόρφωσαν ένα ρόστερ φτιαγμένο για small ball, με τον LeBron James να λειτουργεί είτε ως τριάρι, με τον Kevin Love στο 4, είτε ως τεσσάρι, με έναν εκ των Kardashian ή Love σαν center. Το στοιχείο που μπερδεύει πολύ κόσμο είναι το πολυδιάστατο παιχνίδι του James, ο οποίος λειτουργεί ως floor general, χωρίς όμως η παρουσία του να μετατρέπει το παιχνίδι των Καβς σε μπάσκετ χωρίς θέσεις. Το positionless δεν σημαίνει χαμηλό ύψος, αλλά ικανοτητα και των πέντε παικτών που πατάνε στο παρκέ να δημιουργήσουν, να τρέξουν, να σουτάρουν και να πασάρουν. Κατάργηση δηλαδή των κλασικών ρόλων όπου το 5αρι υπάρχει για να ποστάρει, να κάνει σκριν και να ρίχνει ξύλο και ο άσσος για να δημιουργέι και να παίρνει όλες τις αποφάσεις.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα στατιστικά του Green και του Curry όσον αφορά τη δημιουργία αλλά και το στήσιμο screen. Ο Green μοιράζει κατά μέσο όρο 8.3 ασίστ τις τ΄σσερις σεζόν της κυριαρχίας των Warriors και ο Curry βρίσκεται πρώτος στη λίστα με τις assists μέσω screen, ανάμεσα σε όλους τους point guard, με 108 συνολικά (στοιχεία απο ΝΒΑ.com) .

Γυρνώντας τώρα το βλέμμα μας στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και την Ευρωλίγκα, παρατηρούμε ότι τα τελευταία χρόνια η χρήση του small ball κάνει θραύση, με πρωτοστάτες τους δύο “αιωνίους” στη χρήση κοντών σχημάτων και undersized center, όπως ο Lasme,ο Dunston, ο Hines κλπ. Αν θέλουμε να ψάξουμε για στοιχεία positionless basket στην Ευρώπη, δύο είναι τα παραδείγματα που μπορούμε να φέρουμε στο μυαλό μας με μία πρόχειρη σκέψη. Όσον αφορά το επιθετικό κομμάτι, όλοι θυμόμαστε την ικανότητα του πρώην center του Ολυμπιακού, Κyle Hines, στο coast to coast παιχνίδι, μετά απο κάποιο αμυντικό ριμπάουντ, χωρίς να ψάξει κάποιον guard για να προωθήσει τη μπάλα. Όσον αφορά την άμυνα, σε παιχνίδι χωρίς θέσεις χαρακτηρηστικό είναι το παράδειγμα της χρησιμοποίησης του Gist πάνω στον Σπανούλη ως κανονικό man to man μαρκάρισμα και όχι αποτέλεσμα περιστροφών. Πολύ πρόσφατα ο Vesely βρέθηκε σε αντίστοιχους ρόλους, όπως το μαρκάρισμα στα 4/4 (όχι με τρομερή επιτυχία) του Doncic. Ο Τσεχος αποτελεί τον αμυντικό πασπαρτού του Ομπράντοβιτς.

Προς ορισμό νέων θέσεων

Έχοντας πλέον ξεκαθαρίσει την έννοια του μπάσκετ χωρίς θέσεις, έρχεται η ώρα για ένα νέο ερώτημα. Ξεκάθαρα το παιχνίδι των Warriors αποδομεί τις κλασικές πέντε θέσεις. Δημιουργεί όμως νέες ; Στέλνει στο ταμείο ανεργίας κάποιους παίκτες που δεν μπορούν να ακολουθήσουν τη νέα ταση; Το να δώσουμε απαντήσεις είναι αρκετά δύσκολο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε σε αχαρτογράφητα νερά. Το μπάσκετ εξελίσεται και η ανάγκη να βάζουμε τους παίκτες και να τους κατατάσουμε σε θέσεις και ρόλους, μας ωθεί στην δημιουργία νέων έτσι κι αλλιώς. Πλέον το παιχνίδι δεν οργανώνεται αποκλειστικά από τους κοντούς αλλά με τεράστια επιτυχία από τους point forwards, οι ψηλοί έχουν αντικατασταθεί από τους stretch forwards και ούτω καθεξής. Δεκάδες έρευνες γίνονται στη προσπάθεια ορισμού των νέων θέσεων βάσει του ρόλου των παικτών μέσα στο παιχνίδι. Το ύψος έχει βγει από την εξίσωση καθώς παίκτες όπως ο Γιάννης, ο Durant, ο Simmons και ο LeBron οργανώνουν και δημιουργούν με άνεση και αποτελεσματικότητα, παρά τα τεράστια σώματα τους. Εν μέσω της κυριαρχίας των Warriors στο ΝΒΑ οι ομάδες προσπαθούν συνεχώς να ανταπεξέλθουν στη σύγχρονη πραγματικότητα και να ψαρέψουν μέσω της διαδικασίας του draft τους πιο versatille παίκτες που μπορούν να βρουν.

Σε ερώτηση που του τέθηκε προ μερικών μηνών, ο προπονητής των Celtics, Brad Stevens δήλωσε “δεν έχω πέντε θέσεις πλέον. Μπορούμε απλά να πούμε ότι έχουμε τρεις θέσεις, έναν χειριστή, wings και ψηλούς”. Στο Draft του '17 οι Celtics αντάλλαξαν το πρώτο πικ που θα κατέληγε σε έναν εκ των Fultz και Ball (δυο guards) και πήραν με το νούμερο 3 έναν forward που μπορεί να μαρκάρει guards, να κουβαλήσει τη μπάλα, να δημιουργήσει και να σουτάρει πολύ καλά απο τα 7.25. Σίγουρα μιλάμε για μία στροφή προς το πολυδιάστατο μπάσκετ. Δεν πρέπει να ξεχνάμε επίσης τη παρουσία του Horford στη front line των Κελτών, ενός ψηλού που μπορεί να ποστάρει αλλά και να σουτάρει και να δημιουργήσει.

Τελικα λοιπόν οι θέσεις ειναι τρεις; Μήπως δεν υπάρχουν καθόλου; Σε απόλυτη αντιδιαστολή με τον Στίβενς, ας δούμε τι έχει να μας πει ένας nerd του μπάσκετ απο το Stanford University, ο Muthu Alagappan, του οποίου η μελέτη παρουσιάστηκε στο Sloan Sports Conference το 2012. Έχοντας συλλέξει πληθώρα στοιχείων και στατιστικών, ο Alagappan κατέληξε πως η κατάταξη των παιχτών σε πέντε θέσεις είναι υπερβολικά απλοϊκή, με αποτέλεσμα να γίνεται λανθασμένη κατάταξη των παικτών. Αντί λοιπόν των πάντε κλασικών θέσεων, ο ίδιος όρισε 13 νέες δίνοντας παραδείγματα αθλητών για τη κάθε μία. Ιδού μερικές, ενδεικτικά: Scoring rebounder, μία θέση στην οποία κατατάσεται ο LaMarcus Aldridge και ορίζει τον παίκτη με έφεση σε σκοράρισμα και ριμπάουντ (όπως θα καταλάβαινε ο καθένας). Scoring paint protector με παίκτες όπως ο Kevin Love και ο Blake Griffin να ορίζονται ως τέτοιοι και να αποτελούν μία αναβάθμιση της θέσης paint protector, στην οποία ανήκει για παράδειγμα ο Tyson Chandler. Aς τις δούμε όλες παρακάτω , έχοντας στον νου πως αφορούν μία πρότερη κατάσταση, πάντε χρόνια πριν.

 (Η διαδικασία κατάταξης των παικτών έγινε μέσω της σύγκρισης τους σε σχέση με τον μέσο όρο της λίγκας σε 7 στατιστικές κατηγορίες.)

Σε προηγούμενο κείμενο συζητήσαμε τη πιθανότατα ένταξης γραμμής 4 πόντων. Σήμερα είδαμε την "σπασμένη" νόρμα των 5 θέσεων. Από τον Brad Stevens μέχρι έναν basket geek, που ίσως δεν έχει παίξει ποτέ του μπάσκετ επιπέδου, όλοι προσπαθούν να βρουν το τρόπο να διαβάσουν με τον αποδοτικότερο δυνατό τρόπο τα στατιστικά και να βρουν τη φόρμουλα που θα οδηγήσει στην απόλυτη επιτυχία. Είναι το μέλλον μια πεντάδα με πάντε forwards ύψους 2.05 που μπορούν να τριπλάρουν, να σουτάρουν και να αμυνθούν ; Ισως ναι, ίσως όχι. Το μόνο σίγουρο είναι πως η υπερπληθώρα στατιστικών στοιχείων, λόγω της φύσης των δεκάδων κατοχών, επιλογών και αποτελεσμάτων που έχει το μπάσκετ, δίνει μία τεράστια βάση δεδομένων για τους μαθηματικούς και τους στατιστικολόγους, που έχουν την υπομονή και την όρεξη να ψάξουν και να βρουν μοντέλα και μοτίβα.

Σημείωση.

1. Συνολικά μία πολύ βαθύτερη ανάλυση στο φαινόμενο “επίθεση Warriors” μπορείτε να βρείτε στο παρακάτω link της τρομερής τριλογίας του Ηλία. http://basketballguru.gr/articles/item/608-i-epithesi-ton-warriors-pt-1