Στο κείμενο που έχετε μπροστά σας, δε θα ασχοληθούμε καθόλου με το αγωνιστικό προφίλ της ομάδας του κόουτς Πλάθα. Αυτό πιθανότατα θα συμβεί στα previews των ομάδων της νέας σεζόν για την Ευρωλίγκα, αλλά δεν είναι της παρούσης. Άλλωστε, μέχρι τα τέλη Σεπτέμβρη - αρχές Οκτώβρη, όπου οι ομάδες βάζουν το τρένο τους στις ράγες, έχουμε κάμποσο καιρό μπροστά μας, με το recruiting να βρίσκεται σε εξέλιξη. Πάμε λοιπόν να δούμε ορισμένα στοιχεία για τον τρίτο εκπρόσωπο του ρωσικού μπάσκετ.
Οι ευρωπαϊκές πορείες της τα 5 τελευταία χρόνια
Από τη σεζόν 2014-15 και μέχρι πέρσι, η νεοφώτιστη της EuroLeague, Ζενίτ, αγωνιζόταν διαρκώς στο EuroCup, αποτελώντας μια από τις πιο σταθερές και συνεπείς ομάδες της διοργάνωσης. Πάντα ξεκινούσε με αξιώσεις και φιλοδοξία στην έναρξη κάθε χρονιάς, παιρνώντας σχετικά άνετα από την Regular Season, όμως στη συνέχεια δεν υπήρξε ποτέ πραγματικά ικανή για το βήμα παραπάνω και την... διάκριση (κατάκτηση τροπαίου/συμμετοχή σε τελικό). Παρά τις διαδοχικές τις συμμετοχές λοιπόν, δεν κατάφερε να πετύχει κατί το ουσιαστικά αξιομνημόνευτο. Ανέκαθεν ήταν μια υπολογίσιμη ομάδα με καλό μπάτζετ, ορισμένους παίκτες - σταρ και γενικώς μια νορμάλ - συμπαθητική δυναμική, με βάση τα στάνταρ του EuroCup. Ούτε μικρή, αλλά ούτε φυσικά και κορυφαία ομάδα. Στις καλύτερες της πορείες, έφτασε ως τον προημιτελικό γύρο δύο φορές συνολικά (2016-17 και 2017-18), αλλά αποκλείστηκε σε αμφότερες περιπτώσεις, από την "συμπατριώτισα" Λόκο Κουμπάν και την ιταλική Ρέτζιο Εμίλια αντιστοίχως.
Πέρσι, είχε τη χειρότερη της πορεία, αφού δεν κατάφερε να εισέλθει καν στη νοκ - άουτ φάση, γνωρίζοντας τον αποκλεισμό από το Top16. Λίγο παλαιότερα, τις σεζόν 2014-15 και 2015-16, όπου η διοργάνωση είχε διαφορετικό φορμάτ συγκριτικά με το τωρινό, την είδαμε να φτάνει μέχρι τους "16" (τότε ήταν νοκ - άουτ φάση). Κοινώς, το ταβάνι της βρισκόταν μεταξύ των οκτώ πρώτων ομάδων και των "16", καθ' όλη την διάρκεια της πενταετίας της στο θεσμό. Το συνολικό ρεκόρ που κατέγραψε ήταν 47 νίκες έναντι 40 ηττών σε 87 αναμετρήσεις. Σε αυτό το χρονικό διάστημα, πανηγύρισε ορισμένες σπουδαίες νίκες, με χαρακτηριστικά παραδείγματα εκείνες κόντρα σε ομάδες τύπου Βαλένθια (104-93, 2018-19), Γκραν Κανάρια (90-85, 2017-18), Μπάγερν Μονάχου (88-99, 2016-17), Μπουντούτσνοστ (95-97, 2016-17), Μπεσίκτας (82-58, 2015-16), Στρασμπούρ (61-73, 2014-15) συν μερικές ακόμη. Απέναντι σε ομάδες, δηλαδή, που χτύπησαν την πόρτα της Ευρωλίγκα, πριν από εκείνη, ως "μικρομεσαία" μεγέθη. Ας δούμε μερικά στατιστικά στοιχεία από αυτά τα πέντε χρόνια της ομάδας στο EuroCup.
Κοιτώντας λίγο πιο πίσω, θα βρει κανείς κι άλλες "σκόρπιες" συμμετοχές της Ζενίτ στην εν λόγω διοργάνωση (2012-13, 2009-10, 2007-08), αλλά πρέπει να σημειώσουμε ότι τότε ο σύλλογος ήταν... διαφορετικός. Ονομαζόταν Triumph Lyubertsy. Μάλιστα, υπό αυτή τη μορφή είχε βρεθεί κι ως φιναλίστ σε ένα Final Four (Μπολόνια, 2014) του EuroChallenge της FIBA. Βλέπετε, η Ζενίτ υπό τη σύσταση που τη γνωρίζουμε σήμερα, είναι κάτι πολύ φρέσκο στην μπασκετική Ευρώπη. Θα δούμε λίγο παρακάτω πιο αναλυτικά την προέλευση της ομάδας, η οποία ουσιαστικά αποτελεί την μετεξέλιξη της... Ντιναμό Μόσχας!
Ντινάμο Μόσχας (2003-07) ---> Triumph Lyubertsy (2007-14) ----> Ζενίτ (2014-σήμερα)
Η Ζενίτ αποτελεί έναν ιστορικό οργανισμό της Ρωσίας, ο οποίος πλησιάζει στα 100 χρόνια παρουσίας, καθώς άρχισε να υπάρχει στο πρώτο τέταρτο του προηγούμενου αιώνα. Πιο συγκεκριμένα, η ποδοσφαιρική Ζενίτ ιδρύθηκε το 1925, έχοντας χτίσει με το πέρασμα των ετών βαριά παράδοση στο άθλημα, ούσα μια εκ των all time κορυφαίων ρωσικών ομάδων, με επιτυχίες τόσο εντός, όχι εκτός των τειχών. Ωστόσο, δεν ισχύει το ίδιο και για το σχετικά νεοσύσταστο μπασκετικό της παράρτημα, το οποίο έγινε πραγματικότητα μόλις το 2014! Η σημερινή μπασκετική Ζενίτ αποτελεί επί της ουσίας την "επέκταση" του ποδοσφαιρικού κλαμπ, έστω κι αν κάτι τέτοιο άργησε να γίνει. Διαδέχθηκε την Triumph Lyubertsy, μια ομάδα που λειτούργησε για μια επταετία όλη κι όλη, σε προάστιο της Μόσχας, αρχής γενομένης από το 2007. Η Triumph, με τη σειρά της, ήταν εκείνη που αντικατέστησε τη Ντινάμο Μόσχας, δηλαδή την ομάδα του Ντούσαν Ίβκοβιτς που έπαιξε τη σεζόν 2006-07 κόντρα στον Παναθηναϊκό στα προημιτελικά της Ευρωλίγκα!
Άρα, κατά κάποιον τρόπο η Ζενίτ δεν μπορεί να θεωρηθεί απολύτως... πρωτάρα σε αυτό το επίπεδο, καθώς κάποτε αγωνίστηκε στην κορυφαία ευρωπαϊκή διοργάνωση (ρεκόρ 14-8), με άλλη ονομασία και έδρα. Κοινώς, η διαδρομή του εν λόγω σωματείου αρχίζει επίσημα από το 2003, ενώ αξίζει να αναφέρουμε πως το 2017 η Ζενίτ έφτιαξε και ομάδα βόλεϊ, με "μπροστάρη" χορηγό την Gazprom, η οποία έχει αποκτήσει πλέον εξέχοντα ρόλο, προσφέροντας σημαντικά χορηγικά πακέτα σε όλα της τα τμήματα. Η οικονομική ασφάλεια που παρέχει η εν λόγω εταιρεία στο κλαμπ, το έχει βοηθήσει στο να αναπτυχθεί και να σημειώσει σταθερά βήματα προόδου, πλέον (σταδιακά) και εκτός ποδοσφαίρου.
Το θετικό της υπόθεσης είναι πως η Gazprom επέλεξε ένα "καλοστημένο" μαγαζί - γωνία για να επενδύσει τα χρήματα της, δηλαδή έναν οργανισμό που διαθέτει αρκετό κόσμο, υποδομές, πρεστίζ και φιλοδοξία. Ως προς το ζήτημα του κοινού, αξίζει να αναφερθεί πως τη σεζόν που ολοκληρώθηκε η Ζενίτ ήταν 2η σε μ.ο. εισιτηρίων στην VTB United League, με περισσότερους από 5,000 φίλους της στα εντός έδρας παιχνίδια της. Χρησιμοποιεί την "Sibur Arena", χωρητικότητας 7,120 θεατών, ένα σχετικά καινούργιο γήπεδο, το οποίο ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 2010 και τα έργα ολοκληρώθηκαν το 2013. Αρχικά, το κλειστό παρείχε υπηρεσίες στην Σπαρτάκ, την έτερη μεγάλη ομάδα της πόλης, η οποία ωστόσο πλέον έχει υποχωρήσει αισθητά στο ρωσικό μπάσκετ. Το κόστος της δημιουργίας του έργου ανήλθε στα 1.3 δις ρούβλια, δηλαδή κάτι περισσότερα από 17 εκ. ευρώ.
Με αυτά και με αυτά, η Ζενίτ γίνεται η 86η (!) διαφορετική ομάδα που θα εμφανιστεί στην EuroLeague και η 9η προερχόμενη από την Ρωσία. Είχαν προηγηθεί οι Νίζνι Νόβγκοροντ, Ούνιξ Καζάν, Λοκομοτίβ Κουμπάν, η τριάδα των Ουράλ Γκρέιτ Περμ - Λάιονς Αγ. Πετρούπολης - Ντινάμο Μόσχας που πια δεν υπάρχουν στον μπασκετικό "χάρτη" και φυσικά οι εν ενεργεία εκπρόσωποι της πρωτεύουσας Μόσχας, ΤΣΣΚΑ και Χίμκι.
Η Ζενίτ στην VTB United League
Τη σεζόν που ολοκληρώθηκε, η ομάδα του Χοάν Πλάθα ήταν μια από τις καλύτερες ομάδες στην Regular Season της VTB με 15 νίκες σε 26 παιχνίδια, κατακτώντας την 5η θέση στην κατάταξη. Στα playoffs απέκλεισε με μειονέκτημα έδρας την Λόκο στα προημιτελικά, με την πορεία της να τερματίζει στους "4", εκεί όπου η μετέπειτα πρωταθλήτρια ΤΣΣΚΑ Μόσχας έκανε sweep. Η Ζενίτ το πάλεψε αρκετά, έχασε δύο από τα τρία παιχνίδια με διαφορά μικρότερη των δύο πόντων και γενικώς έδειξε αρκετά ανταγωνιστικό πρόσωπο απέναντι στην "ομάδα του στρατού".
Πέρσι, είχε μια αντίστοιχη σεζόν, χωρίς πολύ μεγάλες διαφορές με τη φετινή. Βγήκε 4η στην κανονική διάρκεια και στην post season "σκούπισε" την Αβτοντορ, εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή της στο Final Four. Παρότι δεν πήγε στον τελικό, έκανε μια νίκη κι η συμμετοχή της από μόνη της ήταν μια ούτως ή άλλως σημαντική στιγμή για την ομάδα. Γενικά πρόκειται για σύλλογο με σταθερές πορείες (3η και το 2016 και το 2017), ο οποίος εδραιώθηκε τα τελευταία χρόνια στο γκρουπ των 5-6 καλύτερων ομάδων εντός της Ρωσίας. Η παρουσία της διαχρονικά επιβλητικής ΤΣΣΚΑ Μόσχας στην λίγκα στερεί την δυνατότητα για τίτλους από τις υπόλοιπες (ισχυρές μεν, μερικά κλικ κάτω δε) ομάδες, όμως αυτό δε σημαίνει πως δεν διαγράφουν αξιόλογες σεζόν επειδή μένουν άτιτλες.
Όπως και να 'χει, η Ζενίτ δεν είναι αμελητέα ποσότητα στη χώρα της, αφού ο συνδυασμός της οικονομικής επιφάνειας, της εν γένει αθλητικής παράδοσης που την διακρίνει και της βάσης κόσμου που πάντα (θα) έχει, την καθιστούν (πλέον) ως ένα από τα μεγαλύτερα "ονόματα" του πρωταθλήματος, το οποίο θα έχει την... ευκαιρία του να επιβεβαιώσει την δεδομένη πρόοδο που κάνει χρόνο με το χρόνο, και στην Ευρωλίγκα.
Αξιόλογοι παίκτες που πέρασαν από την Ζενίτ
Κατά καιρούς ο σύλλογος της Αγίας Πετρούπολης έχει καταφέρει να υπογράψει ορισμένα σημαντικά ονόματα, ενώ ταυτόχρονα αναδείχθηκαν μέσω αυτού και διάφοροι παίκτες που μετέπειτα πήραν μεταγραφές στο "επόμενο επίπεδο". Θα θυμάστε ενδεχομένως τον Μπράντον Τζένινγκς, έναν παίκτη με πολυετή θητεία στο NBA (Bucks, Pistons κ.α.), ο οποίος πέρσι βολιδοσκοπήθηκε σε κάποια στιγμή από τον Παναθηναϊκό. Ο Τζένινγκς δεν στέριωσε στην Ρωσία, ωστόσο αποτέλεσε μια δυνατή κίνηση με αρκετό πρεστίζ για την ομάδα. Παράλληλα, μέλος της Ζενίτ υπήρξε τη σεζόν 2017-18 κι ο Κάιλ Κούριτς, νυν παίκτης της Μπαρτσελόνα, αλλά κι ο γνωστός από το εν Ελλάδι πέρασμα του, Γιάνις Τίμα, για μια "γεμάτη" διετία (2015-2017) που τον εκτόξευσε και τον έστειλε στην Μπασκόνια.
Επίσης, με τα "μπλε" είχαμε δει και τον - 24χρονο τότε - Άαρον Ουάιτ, ο οποίος πήγε στην Ζάλγκιρις το καλοκαίρι του 2017 κι εξελίχθηκε σε ένα από τα καλύτερα "τεσσάρια" της Ευρώπης, προερχόμενος από μια πολύ καλή σεζόν στην Αγία Πετρούπολη. Μέσω της Ζενίτ επιπλέον, είχε πάρει το "εισιτήριο" για την ΤΣΣΚΑ Μόσχας ο Ντμίτρι Κουλάγκιν, ενώ μπορούμε ακόμη να εντοπίσουμε και τα ονόματα των Ζαλίν Ρέινολντς (ακούγεται φέτος για ομάδες Ευρωλίγκα), Μάρκο Σιμόνοβιτς (παίκτης με σημαντική καριέρα στον Ερυθρό Αστέρα), Στέφαν Μάρκοβιτς (νυν παίκτης της Χίμκι) και Ράιαν Τούλσον (επιθετικός ηγέτης της "ευρωλιγκάτης" Ουνικάχα Μάλαγα στα μέσα της δεκαετίας). Σε γενικές γραμμές, κάθε χρόνο η Ζενίτ διαθέτει ορισμένες πραγματικά πολύ ποιοτικές κι έμπειρες μονάδες, τις οποίες διατηρούσε στη σύνθεση της προσφέροντας τους μεγάλα συμβόλαια.
Φυσικά, δε γίνεται να μην αναφερθούμε και στον φυσικό ηγέτη της ομάδας, Σεργκέι Κάρασεφ, που μόλις χθες μετακινήθηκε στη Χίμκι. Ο 25χρονος swingman συνέδεσε το όνομα του με την ομάδα που αποτέλεσε το απάγκιο της διαδρομής του, κατά την επιστροφή του από το NBA. Το 2016 ο Κάρασεφ άφησε τον "μαγικό κόσμο" (έπαιξε σε Cavaliers και Nets για τρεις σεζόν) προκειμένου να επιστρέψει στην γηραιά ήπειρο κι η Ζενίτ του έδωσε τα... κλειδιά, χρίζοντας τον ηγέτη του συνόλου, σε έναν ρόλο που του ταίριαξε απόλυτα. Ο Κάρασεφ συγκρίνεται συχνά με τον Σβεντ ως προς τον τρόπο που αγωνίζεται και δε χωρά αμφιβολία πως η παρουσία του στην ομάδα αποτελούσε πολυτέλεια για την ίδια.
Επίλογος (περί wild card)
Ζενίτ Αγίας Πετρούπολης, λοιπόν, η 18η και τελευταία ομάδα της διευρυμένης Ευρωλίγκα για τη σεζόν 2019-20. Η "κούρσα" για την πολυπόθητη wild card ανέδειξε ως νικητή το… ταχύτερο (ή αλλιώς, το πλουσιότερο) άλογο και μένει να δούμε κατά πόσο ο Τζόρντι Μπερτομέου κι οι συνεργάτες του θα δικαιωθούν για αυτή τους την - κατά κάποιον τρόπο - επιλογή/απόφαση. Να θυμίσουμε ότι τα στελέχη της Ευρωλίγκα θα μπορούσαν κάλλιστα να επαναφέρουν την άλλοτε κραταία Παρτίζαν, μια εκ των παραδοσιακότερων βαλκανικών δυνάμεων, με πιστό και δυναμικό κοινό να τη στηρίζει, ωστόσο επέλεξαν εν τέλει κάτι πιο φρέσκο - πλην άπειρο και άγνωστο στο ευρύ κοινό - και αρκετά φιλόδοξο.
Μπορεί η Παρτίζαν να είναι πιο ιστορικό κι "εμπορικό" σωματείο, δε χωράει αμφιβολία επ' αυτού, αλλά εδώ και αρκετά χρόνια έχει χάσει την αίγλη του παρελθόντος, ενώ ταλανίζεται κι από οικονομικά ζητήματα. Δεν προσπαθούμε να δικαιολογήσουμε την (σεβαστή, όπως και να' χει) επιλογή της διοργανώτριας, όμως οφείλουμε να δούμε ρεαλιστικά το θέμα, τονίζοντας πως η συμμετοχή της Ζενίτ στην λίγκα μοιάζει ασφαλέστερη στην παρούσα φάση, με κυριότερο λόγο που ισχύει αυτό να είναι - καλώς ή κακώς - το μπάτζετ (όπερ σημαίνει ανταγωνιστικότερο σύνολο) που μπορεί να έχει η ρωσική ομάδα, αλλά κι η συνέπεια της στις διοργανώσεις της ULEB την τελευταία πενταετία. Ίσως το τελευταίο να μην ήταν βασικό κριτήριο, αλλά σίγουρα θα είχε τη σημασία του στη σούμα αυτής της άτυπης διαπραγμάτευσης για την wild card.
