Γενικά
Για αυτό κυρίως τον λόγο, μη νομίζετε, αποφασίσαμε να ρίξουμε μία καλή ματιά στην γενικότερη "συμπεριφορά" του φετινού Ολυμπιακού στα κλειστά παιχνίδια. Σκοπός δεν είναι να κρίνουμε αρνητικά ή θετικά τις τακτικές του νέου προπονητή, αλλά να κατανοήσουμε την λογική τους και να δούμε εάν το ασυνήθιστο της μεταφοράς του Σπανούλη στον πάγκο εμπεριέχεται σε έναν δικαιολογημένο τακτικό προσανατολισμό. Πιθανώς να ανακαλύψουμε και ποιος είναι αυτός, πιθανώς και όχι. Πάμε λοιπόν γερά, βήμα βήμα, να δούμε τις περιστάσεις, σε συνδυασμό με τις αποφάσεις του Μπλατ. Σημείωση: Oρίζουμε την crunch time ως τον χρόνο στον οποίον η διαφορά μεταξύ δύο ομάδων είναι στο +/- 5, κατά την διάρκεια των πέντε τελευταίων λεπτών ενός αγώνα ή στην παράταση. Αν είναι στο +/- 6 π.χ., δεν μετράμε την δράση. Το κάνουμε αυτό, διότι με κάποιο τρόπο πρέπει να φτιάξουμε ένα πλαίσιο και έτσι αποφασίσουμε να ακολουθήσουμε το πώς νοείται ένα κλειστό παιχνίδι στο ΝΒΑ.
Αρχικά, για να τοποθετήσουμε κάπου τον Ολυμπιακό, δείτε έναν πίνακα με τα κλειστά παιχνίδια που έχει δώσει κάθε ομάδα της Ευρωλίγκα, το ρεκόρ της σε αυτά (κάθετος άξονας), όπως και τα συνολικά λεπτά που έχει καταλάβει η crunch time στους αγώνες της (οριζόντιος άξονας). Ως κλειστό παιχνίδι λογίζεται οποιοδήποτε είχε τους δύο αντιπάλους στο +/5, έστω και για ένα δευτερόλεπτο στο τελευταίο πεντάλεπτο.
Όπως θα παρατηρούσε μέχρι και ο Μαραβέγιας, η Φενέρ είναι μάλλον η καλύτερη στο να παίρνει τέτοιου είδους ματς, παρόλο που αγωνίζεται συχνά υπό συνθήκες πίεσης (13 παιχνίδια, 49,5 λεπτά, δεύτερα περισσότερα μετά από την Ζαλγκίρις). Από εκεί και έπειτα, φαίνεται πως η Ευρωλίγκα χωρίζεται σε δύο γκρουπ ομάδων: Eνα που τα έχει πάει καλά ή σχετικά καλά και ένα που περιέχει σύνολα που τα έχουν πάει μέτρια ή τα έχουν κάνει τελείως ρόιδο - βλ. Μπασκόνια, Νταρουσάφακα.
Ο Ολυμπιακός ανήκει στο πρώτο εκ των δύο γκρουπ, κάτι που δεδομένων των συνθηκών κρίνεται καλό. Μην ξεχνάτε πως πρόκειται για ένα σύνολο που έχει αλλάξει σχεδόν όλους τους ξένους του και προπονητή. Ετσι είναι πιθανό να μην έχει βρει τους αυτοματισμούς για να ανταπεξέλθει σε κάθε δυνατή δύσκολη κατάσταση. Οι ερυθρόλευκοι έχουν ρεκόρ 5-3, το οποίο διαμοιράζεται ως εξής: Δύο νίκες με Μπασκόνια, μία με Εφές, Μπάγερν, Ρεάλ και ήττες από ΤΣΣΚΑ, Φενέρ και Νταρουσάφακα, σε σύνολο 29 λεπτών που κοντράρονται στα ίσα με τους αντιπάλους.
Πάμε να δούμε τώρα έναν συγκεντρωτικό πίνακα για το πώς έχουν μοιραστεί τα λεπτά αυτά στους παίκτες, όπως και τις επιδόσεις τους σε αυτά. Oι παικτες εμφανίζονται σε σειρά κατάταξης με βάση τον χρόνο, ο Παπ είναι πρώτος στη λίστα, διότι έχει πάρει τον περισσότερο. Δείτε τον πίνακα προσεκτικά, αν θέλετε, καθώς θα μας καθοδηγήσει στη συνέχεια.
Κατανομή χρόνου και παρατηρήσεις
Για να δούμε τι μπορούμε να βγάλουμε από αυτόν.
Παρατήρηση 1: Περί επιδόσεων. Τέσσερις παίκτες ξεχωρίζουν σε χρόνο, οι Παπ, Πριντεζης, Γκος και Λεντέι. Ο Γκος φαίνεται να προτιμάται περισσότερο από τα άλλα γκαρντ, πηγαίνει συχνά και αποτελεσματικά στη γραμμή (10/10) και πρωτεύει σε ασίστ, κάνοντας μόλις 1 λάθος σε 24 λεπτά συμμετοχής. Καθόλου άσχημα, αν και τα σουτ του καταλήγουν στα Τζουμέρκα, για να συναντήσουν αυτά του Σπανούλη. Ο αρχηγός, με βάση τον χρόνο συμμετοχής εμφανίζεται ο πιο δημιουργικός όλων (πόντοι συν ασίστ), πλην Στρέλνιεκς. Ο Λετονός, παρεμπιπτόντως, είναι και ο πιο εύστοχος γκαρντ του Ολυμπιακού στις τέταρτες περιόδους φέτος. Την τετράδα της δημιουργίας στην crunch time συμπληρώνει ο Μιλουτίνοφ, με 1.27 πόντους ανά λεπτό, οι οποίοι βασικά είναι σχεδόν στο σύνολο τους από δικό του σκορ - έχει βγάλει μόλις μία ασίστ. Καλά όλα αυτά, αλλά επειδή δεν γίνεται να παίζουν τρία γκαρντ ταυτόχρονα και συνέχεια, παμε παρακάτω.
Παρατήρηση 2: Απομονώσεις και spacing. Το ποσοστό των ασίστ που αναλογούν σε εύστοχα σουτ στην crunch time είναι περίπου 53% (14 ασίστ για 26 καλάθια). Συνολικά στην κανονική περίοδο, ο Ολυμπιακός έχει 63% (341 ασίστ για 535 καλάθια). Η διαφορά είναι της τάξεως του 10% και είναι τόσο σημαντική, όσο και ασήμαντη, διότι επιβεβαιώνει τον κανόνα πως στα κρίσιμα σημεία οι κατοχές απομονωσης και οι ατομικές ενέργειες αυξάνονται. Σε αυτή λοιπόν την μείωση του ποσοστού των ασίστ δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη πρωτοτυπία, το ενδιαφέρον εστιάζεται κυρίως στα σχήματα που θα φέρουν εις πέρας την αποστολή. Θα περίμενε λοιπόν κανείς, πως με δεδομένη την ανάγκη για ατομική ενέργεια, κάποιος γκαρντ θα έπαιρνε αυτή την ευθύνη και πως γύρω του θα σχηματιζόταν ένα δίκτυο από σουτέρ.
Τόσα χρόνια είχαμε συνηθίσει αυτός ο γκαρντ να είναι ο Σπανούλης και γύρω γύρω να τοποθετούνται οι υπόλοιποι, άσχετα αν πολλές κατοχές μπορεί να ξεκινουσαν από τον Πρίντεζη. Σε εικόνα, είχαμε συνηθίσει να βλέπουμε ο,τι ακριβώς είδαμε με την ΤΣΣΚΑ στη Μόσχα, στην ήττα με 69 - 65, εκεί όπου ο αρχηγός ήταν τρομερός.
Aυτή η διάταξη έχει τον Σπανούλη συν τους τέσσερις πρώτους παίκτες σε χρόνο συμμετοχής στα κλειστά ματς , δηλαδή τους Παπ, Πριντεζη, Γκος και Λεντέι. Τα ποσοστά που έχουν στην σεζόν οι "σουτέρ" (χάρην ευκολίας ο όρος) απεικονιζονται δίπλα τους, σε ένα κλασικό σκηνικό παγκοσμίου εφαρμογής. Βλέποντας μάλιστα και τον χρόνο που παίρνει ο Στρέλνιεκς (συμπληρωματικός αυτού του Σπανούλη), κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί πως ένα καλό κριτήριο του Μπλατ είναι να τοποθετεί τον Πρίντεζη και έναν γκαρντ σε καίρια σημεία και να τρέχει την επίθεση γύρω τους, με τους πιο επικινδυνους σε κάθε θέση.
Μόνο που δεν προκύπτει κάτι τέτοιο... Τόσο οι επιδόσεις των παικτών σε δημιουργία ανά λεπτό (points created per minute), όσο και η προσεκτικότερη μελέτη των παιχνιδιών και της μοιρασιας του χρόνου, αποκαλύπτουν πως το ζητούμενο του "καλύτερο spacing για iso κατοχές" μάλλον δεν είναι το βασικό. Επίσης, μάλλον ο Μπλατ δεν αποφασίζει με βάση τις ατομικές επιθετικές επιδόσεις έτσι κι αλλιώς, αλλιώς θα έβαζε σταθερότερα τους τρομερά αποτελεσματικούς Στρέλνιεκς και Σπανούλη. Όπως κάθε προπονητής, έτσι κι εκείνος έχει ως προτεραιότητα την ομαδική λειτουργία.
Παρατήρηση 3: Η άμυνα. Σε δηλώσεις του μετά από δύο ματς που πήγαν στον πόντο (Φενέρ και Μπασκόνια), ο Μπλατ εξήγησε την απουσία του Σπανούλη κυρίως με όρους "αμυνας". Στην πρώτη περίπτωση (ο Γκος αστόχησε στο wannabe winning shot θυμίζουμε) μίλησε για αμυντικά ματς απ που βόλευαν και στην δεύτερη έβαλε τον παράγοντα "μέγεθος". "Χρειαζόμασταν πεντάδες με μεγαλύτερο μέγεθος και καλύτερες στην άμυνα. Το κάναμε και με την Φενέρ, αλλά ηττηθήκαμε."
Εφόσον λοιπόν ο κόουτς μας κατευθύνει προς τα εκεί, εμείς δεν έχουμε λόγο να τον προσπεράσουμε και πρέπει μάλλον να υποψιαστούμε σχετικά με το ενδεχόμενο να προσαρμόζει τα πλάνα του, ανάλογα με το πώς θεωρεί ότι θα αναχαιτίσει τον αντίπαλο. Πράγματι, φαίνεται πως απέναντι σε σύνολα που διαθέτουν αθλητικούς και κοντύτερους ψηλούς, μαζί με γκαρντ που ειδικεύονται στην προσωπική φάση, ο Μπλατ προσανατολιζεται στην χρήση σχημάτων, που θα μπορούν να αλλάξουν στα σκριν και να μαρκάρουν κάθε σουτ. Παρακάτω ακολουθεί ένα βίντεο με συνδυασμένες φάσεις από το παιχνίδι της Μόσχας και εκείνο απέναντι στην Νταρουσάφακα. Ο Λεντέι είναι εδώ ο βασικός σέντερ και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων τόσο εκείνος, όσο και ο Πρίντεζης πάνε σε switch.
Ενα κόστος είναι σε αυτές τις φάσεις η ανισορροπία στην διεκδίκηση των ριμπάουντ, όπως φαίνεται στα στιγμιότυπα από την Μόσχα και μας έχει διδάξει στις συνεντεύξεις Τύπου ο Ρικ Πιτίνο. Επίσης, κάποιες από τις φάσεις απέναντι στην ΤΣΣΚΑ έχουν το έξτρα ενδιαφέρον πως ο Παπ παίρνει τον χειριστή και ο Σπανούλης "κρύβεται" στον Βοροντσέβιτς, ο οποίος ποστάρει πιο δύσκολα από ο,τι ένα Barolo ταιριάζει με στρείδια.
Όμως δεν έχουν όλα τα σύνολα έναν "Βόρο" και μάλιστα κάποια από αυτά συνηθίζουν σε κρίσιμα σημεία να ποστάρουν ανελέητα, αν βρουν απέναντι τους μις ματς. Ένα από αυτά είναι η Φενέρ, στην οποία ο Μπλατ έκανε κάτι διαφορετικό. Επέλεξε τον Μιλουτινοφ για σέντερ, για να ματσάρει τα μεγάλα κορμιά, τον κράτησε πιο πίσω (flat) στα πικ εν ρολ και έβαλε τον Τουπάν στη θέση 2, προκειμένου να δώσει μάκρος και να πηγαίνει σε μία έξτρα περιστροφή στον γκαρντ. Δείτε το.
Πέτυχε ... σχεδόν, καθώς ο Σλούκας εκμεταλλεύτηκε στο τέλος τον μικρό χώρο της flat άμυνας. Παρόλα αυτά, ο Ολυμπιακός παρέμεινε ανταγωνιστικός μέχρι το τέλος και διεκδίκησε τη νίκη με το σουτ του Γκος.
Ένα υβρίδιο της στελέχωσης που παρακολουθήσατε στα δύο βίντεο, ακολουθήθηκε λίγες μέρες μετά απέναντι στην Εφές. Σέντερ ήταν ο Λεντέι, βασικό γκαρντ ο Στρέλνιεκς (έπαιζε flat τον Μίτσιτς) και ο Τουπάν είχε την αποστολή να κυνηγάει τον Λάρκιν. Παπ και Πρίντεζης παρέμειναν σταθεροί στους ρόλους τους και το σχέδιο πέτυχε πλήρως, χωρίς τον Σπανούλη στο παρκέ. Δεν έχει ιδιαίτερο νόημα να δούμε φάσεις από αυτό το παιχνίδι, καθώς επιβεβαιώνει και εκείνο τους χαλαρούς κανόνες που ακολουθούν.
Κάποιοι χαλαροί κανόνες:
1. Mε βάση τα παραπάνω, φαίνεται πως ο Μπλατ επιλέγει τις συνθέσεις του στην crunch time ανάλογα με τον αντίπαλο, με αρχικό κριτήριο το πώς θα αναχαιτιστεί, και εμπιστεύεται πως οποιαδήποτε σύνθεση εμφανιστεί στο παρκέ, θα μπορέσει να τρέξει σωστά τα επιθετικά συστήματα.
2. Οι ψηλοί εναλλάσσονται και μάλλον θα συνεχιστεί η ίδια τακτική. Ο Μιλουτίνοφ πήρε λεπτά σε ματς με βαρείς σέντερ (Μπασκόνια έξω, Φενέρ μέσα), ο Λεντέι τελείωσε παιχνίδια στα οποία οι σέντερ ήταν ελαφρύτεροι. Το πιθανότερο είναι πως αν ο Σέρβος ήταν υγιής στο ματς του Φαλήρου με τους Βάσκους, τότε θα τελείωνε εκείνος το παιχνίδι.
3. Αυτό συνεπάγεται πως η κατανομή των λεπτών, έτσι όπως την είδατε στον πίνακα μας, μάλλον δεν θα ήταν ακριβώς ίδια. Για τον κόουτς οι τρεις σταθερότεροι συμμετέχοντες στην crunch time είναι τελικά οι Παπ, Πρίντεζης και Γκος και οι υπόλοιποι χρησιμοποιούνται κατά το δοκούν. Εδώ τα νούμερα προσφέρουν μια "απρόσμενη" επιβεβαίωση. Σύμφωνα με το overbasket.com, η καλύτερη τριάδα στο +/- για τον Ολυμπιακό φέτος είναι αυτή ακριβώς, με +68 και αγωνίζεται συχνά ατόφια στα κρίσιμα σημεία.
Γενικά, είναι κάμποσο δύσκολο να φτάσει κανείς σε πιο σταθερά συμπεράσματα, καθώς τα ατομικά στατιστικά των παικτών (τόσο αυτά που παρουσιάσαμε, όσο και τα γενικά, είτε απλά, είτε advanced) πάντα προδιαθέτουν για την χρήση του ενός υπέρ του άλλου, ανάλογα πώς θα τα διαβάσει κανείς. Εκεί που θα μπορούσε να επεκταθεί το πεδίο είναι στην επιρροή συγκεκριμένων συνδυασμών στην crunch time, τόσο στην αμυντική, όσο και στην επιθετική αποτελεσματικότητα.
Από την άλλη, μπάσκετ είναι. Ο Ολυμπιακός πάει καλά στα κλειστά παιχνίδια, χωρίς να φαίνεται ότι η παρουσία του Σπανούλη είναι άκρως απαραίτητη, ο προπονητής δείχνει προσαρμοστικότητα. Ε, αυτά.
