Το μπάσκετ λοιπόν αλλάζει και ίσως στην Ευρώπη να αλλάζει λίγο πιο γρήγορα από ότι στην Αμερική. Η Ευρωλίγκα μαζεύει όλο το χαρτί και με τους κανονισμούς που επιβάλλει, επιβάλλει ταυτόχρονα και τον τρόπο που το παιχνίδι παίζεται. Την ίδια στιγμή παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ευρώπη, τόσο οργανωμένα, το άθλημα ως προϊόν. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται... Ταυτόχρονα υπάρχει και μια συζήτηση που σέρνεται αναφορικά με τα έσοδα των ομάδων μέσα στη σαιζόν αλλά και για την ανταποδοτικότητα της λίγκας απέναντι στις ομάδες που διακρίνονται. Από πέρσι η Ευρωλίγκα αύξησε τα ποσά που δίνει στις ομάδες που πάνε στο Final 4 αλλά και πάλι υπολείπονται των ποσών που ξοδεύονται τόσο ώστε τα ποσά αυτά να θεωρούνται συμβολικά.
Παρόλα αυτά, είναι μέσα στις στοχεύσεις του Μπερτομέου και των λοιπών διοικούντων να κάνουν το εσωτερικό αυτό πρωτάθλημα (λίγο) πιο ανοιχτό αλλά και πιο ελκυστικό στις ομάδες και στους επενδυτές, όποιοι κι αν είναι αυτοί. Και ο δρόμος για να επιτευχθεί αυτό είναι η περαιτέρω εμπορική ανάπτυξη (εμπορευματοποίηση είναι μάλλον πιο σωστό) του όλου πακέτου. Αυτός ο δρόμος περιέχει περισσότερους χορηγούς, περισσότερα προϊόντα και υπηρεσίες, περισσότερα εισιτήρια και περισσότερα δικαιώματα. Μέχρι τώρα η σχέση των εθνικών μας σπορτκάστερ δεν είναι εμφανής με όλα αυτά, αλλά ήρθε η ώρα να φανεί που κολλάνε και ο τόπος δεν είναι άλλος από τα δικαιώματα. Η ανάγκη της Ευρωλίγκα για οικονομική ευωρστία αλλά και για την ανάπτυξη της δικής της πλατφόρμας προκειμένου να παίρνει άμεσα τα έσοδα, χωρίς μεσάζοντες, οδήγησαν την ΕΡΤ ουσιαστικά εκτός παιχνιδιού, αφού δεν μπόρεσε να ακολουθήσει την πλειοδοσία της NOVA. Το τι ακολουθεί, λίγο πολύ, όλοι το γνωρίζουμε πλέον. Για πρώτη φορά φέτος, παιχνίδια των ελληνικών ομάδων της Ευρωλίγκα δεν μεταδίδονται καθόλου ενώ μοιραία κόπηκε και η αντίστοιχη εκπομπή που με θέρμη (οκ, όχι και τόση) παρακολουθούσαμε όλοι οι μπασκετόφιλοι.
Παλιότερα, στην αντίστοιχη διοργάνωση του ποδοσφαίρου, η ΟΥΕΦΑ είχε θέσει ως στρατηγική επιλογή της, να μεταδίδεται ένα μέρος των αγώνων σε κάθε χώρα από μη συνδρομητικά κανάλια προκειμένου το ποδόσφαιρο στο υψηλότερο επίπεδο, να φτάνει ελεύθερα σε όλους όσους ενδιαφέρονται να το παρακολουθήσουν. Προφανώς η μεταβολές στον τρόπο που είναι πλέον δομημένη η τηλεόραση (μαρασμός των ιδιωτικών, άνθηση των συνδρομητικών, καινούργιες ψηφιακές πλατφόρμες κ.α.) συμπαρασύρουν όλους (του μπάσκετ συμπεριλαμβανομένου) προς άλλους δρόμους για την μετάδοση των μεγάλων αθλητικών αγώνων.
Σε ό,τι αφορά την Ευρωλίγκα, οι αντιρρήσεις σε όλη αυτή την αλλαγή είναι πολλών ειδών. Κατ' αρχήν από καθαρά εμπορικής πλευράς, είναι μια τακτική η οποία συρρικνώνει την διεισδυτικότητα του μεγαλύτερου πρωταθλήματος μπάσκετ στην Ήπειρο σε καινούργιο κοινό και επαγωγικά δεν βοηθά καθόλου στην ανάπτυξη νέων μπασκετόφιλων. Που πας ρε φίλε να αυξήσεις τα έσοδά σου όταν δεν φροντίζεις καν να δημιουργήσεις καινούργια αγορά αλλά δημιουργείς μόνο καινούργια προϊόντα; Ακόμα και οι πιο light οικονομικές αναλύσεις, επισημαίνουν πως μια αγορά έχει συγκεκριμένο εισόδημα να διαθέσει. Αν θες περισσότερο έσοδα, προσπάθησε να την διευρύνεις. Σίγουρα η κλειστή μετάδοση αγώνων δεν βοηθά ακριβώς το άθλημα να γίνει μαζικό.
Συμπερασματικά, η παρακολούθηση των φετινών αγώνων της Ευρωλίγκα απευθύνεται αποκλειστικά σε ένα κλειστό κοινό, το οποίο πλέον καλείται να πληρώσει ελάχιστα 90€ το χρόνο προκειμένου να έχει πρόσβαση στην διαδικτυακή πλατφόρμα της ή μια μεγαλύτερη ετήσια συνδρομή στο συνδρομητικό κανάλι. Αίφνης, η μετάδοση των αγώνων της λίγκας αποκτά ένα πιο ταξικό πρόσημο. Όσο ευτελές κι αν φαίνεται το 90άρι, δεν παύει να είναι ένα ποσό το οποίο επιπρόσθετα απαιτεί μια μίνιμουμ υποδομή (μια smart tv, ένα tablet ή έναν υπολογιστή) προκειμένου να παρακολουθήσεις. Κάπου εδώ λοιπόν ορθώνεται και το πρώτο κάπως μεγάλο τείχος που αποκλείει από το άθλημα ένα μέρος του κοινού.
Θα μπορούσα τώρα να κάνω μια ανάλυση αναφορικά με την απόλυτη επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού, τους αποκλεισμούς που (ανα)παράγει αλλά και την τάση να εμπορευματοποιήσει ακόμα και τον αέρα που αναπνέουμε. Δεν θα το κάνω αλλά θα το αφήσω απλά να υπονοείται... Θα πρέπει ωστόσο να μας μείνει πως η μετάδοση των αγώνων από την ΕΡΤ καθώς και η αντίστοιχη εκπομπή που την ακολουθούσε κάθε βδομάδα, έκανε και εμάς τους "πληβείους" να νιώθουμε λίγο πως είμαστε μέρος αυτής της μεγάλης διοργάνωσης και πως την παρακολουθούμε έστω και από την κλειδαρότρυπα. Τώρα δεν υπάρχει τίποτα ελεύθερο στην παρακολούθηση του αγαπημένου μας αθλήματος. Και αυτό, κατά τη γνώμη μου, δείχνει πολλά για τον προσανατολισμό που θέλει να δώσει η διοίκηση της λίγκας στο άθλημα. Αντιμετωπίζοντας το με όλο και πιο εμπορικούς όρους, μοιραία αποκλείει όλο και περισσότερους από την παρακολούθησή του.
Σε ότι με αφορά προσωπικά, ποιώντας την ανάγκη μου φιλοτιμία, επέλεξα να γίνω συνδρομητής στην πλατφόρμα της Ευρωλίγκα (και να περάσω στην πλευρά των μη αποκλεισμένων από το άθλημα) για διάφορους λόγους. Το χαμηλότερο κόστος ήταν ο βασικότερος όμως σε όλα αυτά συνέτειναν και άλλα. Προτίμησα να μην είμαι δέσμιος της NOVA κατ' αρχήν. Αλλά επίσης προτίμησα να έχω μια πιο αντικειμενική αθλητική μετάδοση, μη έχοντας καμία εμπιστοσύνη στους έλληνες σπορτκάστερ που με είχαν μάθει να εξεγείρομαι απέναντι σε κάθε σφύριγμα υπέρ της ΤΣΣΚΑ (ενώ είναι γνωστό πως ένα 20% των σφυριγμάτων που παίρνει είναι δίκαια) ή να θεωρώ εθνικό αλυτρωτισμό το να μην έρχεται ένα τρόπαιο στη χώρα μας ανά δυο χρόνια. Αντι αυτής της απελευθέρωσης, βρέθηκα με δημοσιογράφους που δεν ξέρουν σε ποιον ή γιατί σφυρίζεται τεχνική ποινή ή που λένε ατάκες του στυλ "James Gist plays as if his mother never held him" (Ναι Petros Syd, μόνο εσύ βρίσκεις αυτή την ατάκα επιτυχημένη!)
Συνοψίζοντας λοιπόν όλο αυτό και για να μην κουράσω άλλο, χρησιμοποιώ την φιλοξενία της ιστοσελίδας σας για βροντοφωνάξω δημόσια και απενοχοποιημένα: "Ναι, νοσταλγώ την αναμετάδοση του Βαγγέλη Ιωάννου και του Δημήτρη Χατζηγεωργίου"! Τουλάχιστον γι αυτήν μπορούσα να τα βάλω με το ανάλγητο κράτος. Τώρα το "take it or leave it" του εμπορικού παιχνιδιού, νιώθω πως με έχει καταστήσει ουραγό.
Υ.Γ. Δεν θα γινόταν ένα πρώτο κείμενο ως guest να μην συνοδεύεται και από ένα σχόλιο για το κρασί, το ποτό των θεών του Ολύμπου. Κάθε Αύγουστο για τα τελευταία 10 χρόνια, ο κυρ-Πέτρος από τη Ν. Κρήτη, κάπου στο νομό Ηρακλείου, με περιμένει για να δοκιμάσω από το κρασί που φτιάχνει κάθε χρόνο. Ένα σκούρο και πηχτό κόκκινο, με σταφύλια Syrah αλλά και μπολιασμένο με ντόπιες ποικιλίες. Κάθε χρόνο είναι και κάπως διαφορετικό, μια χρονιά μάλιστα το είχε "μπασταρδέψει" με λίγη σουλτανίνα για να μην στυφίζει πολύ στους ξένους, όπως μου δικαιολογήθηκε! Αφού του διαμαρτυρήθηκα έντονα, από την επόμενη χρονιά επέστρεψε στην παλιά του μίξη, τουλάχιστον σε ότι αφορά το κόκκινο. Κάθε χρόνο αγοράζω ικανές ποσότητες για να βγάλω το χειμώνα και το μεταφέρω στην Αθήνα με ασκούς. Επειδή δεν είμαι και κάνας ψαγμένος γευσιγνώστης απλά κάθε φορά που το πίνω, νιώθω στο στόμα μου το άρωμα και την επίγευση της κρητικής γης και πάντα με μεταφέρει κάπου πιο αρχέγονα. Η σύντροφός μου αντίθετα με στέλνει να της πάρω Κατώγι Αβέρωφ και μου λέει πως το κρασί μυρίζει σαν καμένο ξύλο, πράγμα το οποίο θεωρώ βαθιά προσβολή. Αλλά μήπως και ο έρωτας μέσα από τις αντιθέσεις δεν δυναμώνει;...