Ντιρκ Μπάουερμαν
Οι παλαιότεροι θα τον θυμούνται από τα 90s, όπου κυριολεκτικά... σάρωσε τους τίτλους στην Γερμανία (7 διαδοχικά πρωταθλήματα, 4 κύπελλα, 2 φορές Coach of the Year) με την τότε κραταία Μπάγερ Λεβερκούζεν, στη χρυσή εποχή ενός συλλόγου που πλέον δεν βρίσκεται καν στην Bundesliga. Μετέπειτα, υπήρξε για μια επταετία προπονητής της ανερχόμενης Μπάμπεργκ, οδηγώντας την στα δύο παρθενικά πρωταθλήματα της ιστορίας της, αλλά και στις πρώτες της σεζόν στη σύγχρονη EuroLeague. Χωρίς αμφιβολία, ο Μπάουερμαν είναι ένας από τους πιο επιτυχημένους προπονητές που έχει αναδείξει το γερμανικό μπάσκετ, με πολλά χρόνια παρουσίας (1994, 2003-2011) και στην Εθνική Ομάδα της χώρας κι αποκορύφωμα το αργυρό μετάλλιο στο EuroBasket του 2005 στο Βελιγράδι. Το impact του στο μπάσκετ της χώρας για τουλάχιστον μια "γεμάτη" 15ετια, δεν αμφισβητείται. Ο 61χρονος κόουτς είχε βρεθεί, συν τοις άλλοις, και στην Ελλάδα - για λογαριασμό του Απόλλωνα Πάτρας και του Αμύντα Δάφνης - πριν την είσοδο του μιλένιουμ (1999-200), αλλά και μετά από αυτό (2001), όντας τότε ήδη μεγάλο όνομα.
Γενικά, μιλάμε για μια περίπτωση πολύπειρου και κοσμογυρισμένου προπονητή που πλην Γερμανίας και Ελλάδας έχει εργαστεί σε έξι (!) ακόμη χώρες σε επίπεδο συλλόγων (Fresno State/NCAA ως βοηθός, Οστάνδη/Βέλγιο, Κράσνι/Ρωσία, Ρίτας/Λιθουανία Blue Wales/Κίνα, Καρσίγιακα/Τουρκία). Προσθέστε σε αυτές και τις θητείες του στις Εθνικές Ομάδες της Πολωνίας (2013-2014) και του Ιράν (2015-2017) και σκεφτείτε πως ο Μπάουερμαν θα μπορούσε κάλλιστα να φτιάξει έναν ταξιδιωτικό οδηγό που θα ζήλευε μέχρι κι ο Ρικ Πιτίνο. Πλέον, θεωρείται παρωχημένος ως προς το στυλ που προτιμά να αγωνίζονται οι ομάδες του, μη έχοντας να επιδείξει κάποια σπουδαία δουλειά, μετά την αποχώρηση του από την Εθνική Γερμανίας το 2011. Ο Μπάουερμαν, ο οποίος εγκατέλειψε νωρίς την ενεργό δράση ως παίκτης, βρίσκεται σχεδόν 34 χρόνια σε πάγκους ομάδων - από την ηλικία των 29 ετών για την ακρίβεια - κι είναι λογικό να θεωρείται πια "ταβανιασμένος". Καλώς ή κακώς, το μπάσκετ είναι ένα διαρκώς αναπτυσσόμενο άθλημα, το οποίο ωστόσο είναι αδύνατον να συνεχίσουν να το ακολουθούν όλοι με την ίδια συνέπεια...
-Σεζόν στην Ευρωλίγκα: 3
-Ρεκόρ: 10-32
-Ποσοστό νικών: 23.8%
Ντούσκο Βουγιόσεβιτς
Ο "σκληρός" Ντούσκο έχει συνδέσει το όνομα του με την Παρτίζαν, έχοντας περάσει 17 χρόνια της προπονητικής τους καριέρας σε κοινό δρόμο με την ομάδα του Βελιγραδίου. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός πως είχε τουλάχιστον μια θητεία στον πάγκο του συλλόγου, σε κάθε μια από τις τέσσερις τελευταίες δεκαετίες: 80s (85-89), 90s (90-91), 00s (01-10) και 10s (12-15). Αναμφίβολα, πρόκειται για την... ομάδα του, στην οποία διαχρονικά έδειχνε μεγάλη πίστη κι αφοσοίωση. Οι τίτλοι που κατέκτησε μέσα από όλη αυτή την σπουδαία διαδρομή, τον καθιστούν ως τον πιο επιτυχημένο κόουτς στην ιστορία της Παρτίζαν, με 12 εθνικά πρωταθλήματα, 5 κύπελλα, 5 τίτλους στην Αδριατική συν το κύπελλο Korac του 1989. Μάλιστα, ο Βουγιόσεβιτς ήταν ο προπονητής που οδήγησε τους ασπρόμαυρους στο τελευταίο Final Four της ευρωπαϊκής ιστορίας τους, εννέα χρόνια πριν, στο Παρίσι. Ένα χρόνο νωρίτερα, ο ίδιος είχε αναδειχθεί ως Coach of the Year.
Γενικά, πέρα από τις διακρίσεις, ο Βουγιόσεβιτς συνέβαλλε στην ανάδειξη πολλών παικτών, με πιο πρόσφατα χαρακτηριστικά παραδείγματα τους Μπόγκνταν Μπογκντάνοβιτς, Νίκολα Πέκοβιτς, Γιαν Βέσελι, Μπο ΜακΚάλεμπ, Βλάντιμιρς Λούτσιτς, Νόβιτσα Βελίτσκοβιτς, Τζοφρέι Λοβέρν, αλλά και τον νυν παίκτη του Ολυμπιακού, Νίκολα Μιλουτίνοφ. Παρότι πολλοί σχολίαζαν αρνητικά κατά καιρούς την αυστηρότητα με την οποία δούλευε και τις υψηλότατες απαιτήσεις που πάντα είχε από τους παίκτες του, το γεγονός πως για χρόνια τροφοδοτούσε με παίκτες του την Ευρώπη και το ΝΒΑ λέει πολλά αναφορικά με την προπονητική του ποιότητα. Κατά τα λοιπά, πλην της Παρτίζαν, ο 60χρονος πλέον κόουτς, είχε μεταξύ άλλων και μια εξαετία στη Serie A (Μπρέσια, Πιστόια, Πέζαρο) στα μέσα των 90s, αλλά κι ένα αποτυχημένο πέρασμα από την ΤΣΣΚΑ Μόσχας το 2010. Τα τελευταία 3-4 χρόνια βρίσκεται σε πτωτική πορεία, μακριά από την EuroLeague. Λιμόζ, Εθνική Βοσνίας και εδώ και λίγες εβδομάδες η Κλουζ στην Ρουμανία, ομάδα που συμμετέχει στο FIBA Europe Cup, είναι οι τελευταίες του "στέγες".
Βέβαια, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως ο βασικότερος λόγος που ο Μαυροβούνιος τεχνικός έχει "κατέβει" επίπεδο πλέον, δεν έχει να κάνει καθαρά με αγωνιστικά αίτια, αφού - για όσους δεν το γνωρίζουν - τα τελευταία χρόνια αντιμετώπισε ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα υγείας στα νεφρά. Χρειάστηκε να ακολουθήσει πολλές θεραπείες κι εν τέλει να υποβληθεί σε μεταμόσχευση πριν από κάποιους μήνες, με αποτέλεσμα η καριέρα του στο μπάσκετ να περάσει επί της ουσίας σε δεύτερη μοίρα. Όπως και να 'χει, και μόνο που παραμένει ενεργός κι οι περίοδοι αποχής του από το μπάσκετ είναι μικρής διάρκειας, αναλογικά με την ταλαιπωρία που βιώνει, λέει πάρα πολλά αναφορικά με την αγάπη του για το άθλημα και το επάγγελμα του.
-Σεζόν στην Ευρωλίγκα: 12
-Ρεκόρ: 65-118
-Ποσοστό νικών: 35.5%
Πίνι Γκέρσον
Ο εμβληματικός προπονητής της Μακάμπι Τελ Αβίβ (1998-2001, 2003-2006, 2008-2010), υπό την καθοδήγηση του οποίου η "Ομάδα του Λαού" έφτασε σε διαδοχικές κατακτήσεις της EuroLeague το 2004 και το 2005 (αλλά και 1 FIBA SuproLeague, 7 πρωταθλήματα - 7 κυπελλα Ισραήλ), επί της ουσίας βρίσκεται εκτός δράσης από το 2010. Με εξαίρεση τη σεζόν 2014-15, όπου λειτούργησε ως άμεσος συνεργάτης δίπλα στον τότε ανερχόμενο Γκάι Γκούντες στην Μακάμπι, η δεκαετία των 10s τον βρίσκει μακριά από την προπονητική. Δεν απέχει ωστόσο από το σπορ γενικότερα, καθώς τα τελευταία τέσσερα χρόνια το υπηρετεί από άλλο πόστο. Είναι manager στην Εθνική Ομάδα του Ισραήλ, θέση στην οποία έχει καταγράψει προϋπηρεσία, αφού αντίστοιχη θέση κατείχε και στη Χαποέλ Χολόν για μια διετία (2011-2013).
Φυσικά, ουδείς ξεχνάει το αμφιλεγόμενο πέρασμα του Γκέρσον από τα μέρη μας, αφού το 2006 η έλευση του στον Ολυμπιακό, σε συνδυασμό με τη μεταγραφή του Ματσιγιάουσκας, αποτέλεσαν κινήσεις που είχαν προκαλέσει αίσθηση στη μπασκετική Ευρώπη. Ο τότε ήδη άκρως επιτυχημένος προπονητής, βρισκόταν στο prime του, όμως δεν στέριωσε για παραπάνω από ενάμιση χρόνο στον Πειραιά. Αποτέλεσε κομμάτι της προόδου - αναγέννησης του ελληνικού συλλόγου, αλλά δεν δικαίωσε τις μεγάλες προσδοκίες. Πριν από κάποια χρόνια, το όνομα του συνδέθηκε σε φιλολογικό επίπεδο και με τον Παναθηναϊκό, αλλά εν τέλει δε σημειώθηκε η επιστροφη του σε ελληνικά εδάφη. Ο "Πίνχας" είχε δουλέψει σε πολλές ακόμη ομάδες, όντας προπονητής από το 1974, με δύο αξιοσημείωτες εξ αυτών να είναι η Χαποέλ Ιερουσαλήμ κι η Εθνική Βουλγαρίας. Φυσικά, τίποτα δε μπορεί να συγκριθεί με τις αλησμόνητες ομάδες που παρουσίασε στην Μακάμπι, με την οποία χωρίς υπερβολή υπήρχαν στιγμές όπου κυριαρχούσε στην γηραιά ήπειρο.
-Σεζόν στην Ευρωλίγκα: 7
-Ρεκόρ: 88-48
-Ποσοστό νικών: 64.7%
Εβγκένι Πασούτιν
Ο Ρώσος προπονητής βρέθηκε στην EuroLeague για οκτώ (και κάτι) χρόνια συνολικά, τα τέσσερα ως assistant στην "Ομάδα του Στρατού" (2004-2008, με δύο κατακτήσεις τίτλων ως συνεργάτης του Έτορε Μεσίνα) κι άλλα τόσα ως head coach (2009-10, 2011-12, 2013-14, 2016-17) σε ΤΣΣΚΑ, Λοκομοτίβ Κουμπάν και UNICS. Παράλληλα, στις αρχές της δεκαετίας που διανύουμε, πανηγύρισε δύο τρόπαια στο EuroCup, ενώ πρόσφατα εντάχθηκε και στο Hall of Fame της VTB United League, σε μια σπουδαία ατομική διάκριση. Χωρίς αμφιβολία, ο 50χρονος τεχνικός έχει δημιουργήσει ένα ισχυρότατο κι αξιοσέβαστο βιογραφικό, όμως αυτό συνέβη κατά τα πρώτα χρόνια της προπονητικής του ενασχόλησης. Τα τελευταία έτη, βλέπουμε πως οι μετοχές του στα υψηλότερα κλιμάκια του ευρωπαϊκού μπάσκετ, έχουν υποχωρήσει σημαντικά.
Μετά το "αντίο" του με την UNICS, το καλοκαίρι του 2017, ο Πασούτιν δοκίμασε τη τύχη του στις Ηνωμένες Πολιτείες, ως βοηθός στην αναπτυξιακή λίγκα και τους Wisconsin Herd. Το πέρασμα του από την Αμερική ήταν αρκετά σύντομο και κατά την επιστροφή του στην πατρίδα του, ανέλαβε την Αβτοντορ Σάρατοφ. Έπειτα εργάστηκε στην Καντού, αλλά αποχώρησε στα μέσα της περιόδου 2018-19, αφού το πέρασμα του κρίθηκε ανεπιτυχές, με τις ήττες να υπερισχύουν έναντι των ροζ φύλλων. Πλέον, έχει επιστρέψει στην Αβτοντορ, μια καλού επιπέδου μεν, μικρομεσαία ομάδα της VTB δε, κι εξακολουθεί να βρίσκεται μακριά από τους μεγαλύτερους πάγκους όπου τον είχαμε συνηθίσει. Ο άλλοτε διεθνής παίκτης της Εθνικής Ρωσίας, ωστόσο, είναι ένας καλός κόουτς κι αρκετά νέος ηλικιακά και, παρά την δεδομένη κάμψη του, ίσως στο μέλλον καταφέρει να επιστρέψει στο επίπεδο όπου βρισκόταν στο πρόσφατο παρελθόν.
-Σεζόν στην Ευρωλίγκα: 5
-Ρεκόρ: 52-48
-Ποσοστό νικών: 52%
Μάρκο Κρέσπι
Ο Ιταλός αλενατόρε βρέθηκε στο τιμόνι της Μοντεπάσι Σιένα κατά την τελευταία χρονιά της ομάδας στα σαλόνια της Serie A και της EuroLeague, διαδεχόμενος τον Λούκα Μπάνκι, του οποίου υπήρξε βοηθός. Εκείνη τη σεζόν (2013-14) πήρε το εγχώριο Super Cup και έφτασε κυριολεκτικά μια ανάσα από το σκουντέτο, όμως ποιοτική ανωτερότητα κι η τρομερή δίψα της Ολίμπια Μιλάνο για το πρώτο της πρωτάθλημα μετά από 18 χρόνια, στέρησε από τη Σιένα το δικαίωμα για ένα επιβλητικό αντίο, αφού μετά από εκείνους τους τελικούς, η θρυλική ομάδα της Τοσκάνης θα "χαιρετούσε" (οριστικά, εν τέλει) το ευρωπαϊκό προσκήνιο. Η αξιομνημόνευτη προσπάθεια της "Mens Sana" και η βελτίωση που παρουσίασε το σύνολο - αλλά κι οι μονάδες του (Hunter, Haynes, Erick Green, Rochestie μερικές εξ' αυτών) ατομικά - κατά την διάρκεια της περιόδου, διατήρησαν στο κορυφαίο επίπεδο τον Κρέσπι, αλλά για λίγο.
Ο 57χρονος πλέον τεχνικός, ο οποίος στα late 90s είχε κοουτσάρει το Μιλάνο για δύο χρόνια - σε ηλικία μόλις 36 ετών - και βρισκόταν επίσης για μια τριετία στο τεχνικό τιμ της Εθνικής Ιταλίας, πήγε μετά τη Σιένα στην Μπασκόνια, αλλά δεν μακροημέρευσε. Έκτοτε, πέρασε μια χρονιά στην Βερόνα (2015-16) κι από τότε τα προπονητικά του ίχνη σβήνουν - τουλάχιστον όσον αφορά το επίπεδο των ανδρών. Όχι μόνο δεν τον είδαμε ξανά στο κορυφαίο επίπεδο, αλλά τα τελευταία τρία χρόνια κιόλας μένει διαρκώς μακριά από τους πάγκους. Ο Κρέσπι, μια πολυδιάστατη φιγούρα που είχε εργαστεί επίσης και στην Αμερική ως international scout για λογαριασμό των Celtics και των Suns, έχει στραφεί πλέον σε μόνιμη βάση στο μπάσκετ γυναικων, κάνοντας μια ομολογουμένως μεγάλη κι όχι ιδιαίτερα συνηθισμένη αλλαγή στην καριέρα του.
-Σεζόν στην Ευρωλίγκα: 3
-Ρεκόρ: 12-20
-Ποσοστό νικών: 37.5%
*Τα στατιστικά (σεζόν/ρεκόρ/ποσοστό νικών) για την Ευρωλίγκα αφορούν τη σύγχρονη μορφή της διοργάνωσης, δηλαδή από το 2000 και μετά.
