Ας αρχίσουμε από τα προφανή που δεν γίνεται να μη σχολιαστούν όμως. Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο αγωνίζεται φέτος με την Εθνική ακριβώς όπως ονειρευόμασταν όλα αυτά τα χρόνια. Ασταμάτητος και απλησίαστος. Με έναν προπονητή που δεν πολυσκέφτεται πως θα τον χρησιμοποιήσει, ούτε ψάχνει να καινοτομήσει στις πλάτες του. Και λογικό, αφού είναι ο Γιάννης Αντετοκούνμπο διάολε! Κύκλωσε τον με τους καλύτερους σουτέρ που έχεις, “zip it and let them play” που έλεγε κι ο Ποπ. Αυτή η ελευθερία κινήσεων και αποφάσεων του Γιάννη, συνέπεσε φέτος με τρεις σημαντικές συνθήκες.

Πρώτον, καλοί χρυσοί οι Καλάθης και Γουόκαπ, τους αγαπάμε, αλλά φέτος οι απουσίες τους άνοιξαν τον δρόμο για μια επίθεση λιγότερο στατική, με περισσότερη κυκλοφορία και πολύ λιγότερα υπολογισμένα ρίσκα από πλευράς αμυντικής αντιμετώπισης. Η Ελλάδα ξεκινά τα ματς με Σλούκα, Παπανικολάου, Ντόρσεϊ και Μήτογλου. Η προφανής υποχώρηση των αντίπαλων αμυνών είναι ο αρχηγός της εθνικής, που ως τώρα έχει βαρεθεί να τους τιμωρεί. Οι Τολιόπουλος, Κατσίβελης και Λαρεντζάκης επίσης έχουν προσφέρει αρκετά σουτ από τον πάγκο. Ως αποτέλεσμα ο Αντετοκούνμπο βρίσκει φέτος τα τετραγωνικά που χρειάζεται για να πατήσει ζωγραφιστό, εκεί που προελαύνει με χαρακτηριστική άνεση.

Ο ίδιος βέβαια εμφανίζεται στο παρκέ πιο συγκεντρωμένος από ποτέ, και αυτή είναι η δεύτερη συνθήκη μας. Η φιγούρα του πιο ηγετική δεν γίνεται, η παρουσία του και μόνο ανεβάζει την απόδοση της ομάδας σαν κάπταιν σε βιντεοπαιχνίδι στρατηγικής που ανεβάζει τα στατς των συμμάχων του. Όλα περνάνε από τα χέρια του, και είναι προφανές ότι το απολαμβάνει, ότι το αποζητά. Το τάιμινγκ στις αποφάσεις του, είτε μιλάμε για εκτέλεση, είτε για δημιουργία, είναι εξαιρετικό ως τώρα, απόρροια του πόσο γρήγορα διαβάζει πλέον τη διάθεση των αμυνόμενων. Το φοβερό ποσοστό της ομάδας στα τρίποντα -πλην του ματς με το Ισραήλ προφανώς- τον έχει βοηθήσει, η απόδοση του όμως είναι αυτή που δημιουργεί τόσα πολλά ποιοτικά σουτ για τους συμπαίκτες του. Ακόμα και αν δεν είναι αυτός που μοιράζει την τελική πάσα (secondary assists), μέχρι στιγμής ο Αντετοκούνμπο παίρνει άριστα στο inside out παιχνίδι του, πυροδοτώντας εμμέσως τα τρίποντα των συμπαικτών του. Αναμφίβολα το πιο ώριμο τουρνουά της ζωής του με την Εθνική.

Τρίτον, αν και δεν έχει πατήσει καλά καλά τα 31, ο Γιάννης δεν έχει μεγάλο αριθμό καλοκαιρινών διοργανώσεων με την Εθνική μπροστά του, και κυρίως δεν θα έχει ξανά τόσο σπουδαία ευκαιρία όσο φέτος να φορέσει μετάλλιο. Η Ισπανία περιμένει το νέο της μπασκετικό κουκούλι να εκκολαφθεί, η Γαλλία κατέβηκε με σύνθεση ανάγκης, η Σερβία έχει εξελιχθεί στην πλέον κυκλοθυμική και αψυχολόγητη μπασκετομάνα. Κλασικοί και μόνιμοι κάτοχοι μεταλλίων σε Ευρωμπάσκετ φέτος αποχώρησαν νωρίς. Όχι πως ο δρόμος είναι εύκολος, βλέπετε με πόση ομοιογένεια και συνοχή αγωνίζονται τα αουτσάιντερ. Αλλά κοιτώντας προς το 2027 στο Κατάρ και το 2028 στο Λος Άντζελες, ελλοχεύει ένα τεράστιο ερωτηματικό για τη σύνθεση της Εθνικής, σε συνδυασμό με το πόσο πιο δύσκολη είναι μια διάκριση σε αυτές τις διοργανώσεις. Άπαντες στην ομάδα φαίνεται να το αντιλαμβάνονται αυτό, κάτι που αποδείχθηκε στα δύο τελευταία ματς και κυρίως στο χθεσινό.

Η Ελλάδα μπήκε εξαρχής πολύ αποφασισμένη και χτύπησε την ανυπαρξία μεγέθους των Ισραηλινών των “περίφανων (σύμφωνα με τις δηλώσεις των ιδίων) εκπροσώπων του κράτους των Γενοκτόνων που αποφάσισαν να προκαλέσουν τον Αντετοκούνμπο να τους κερδίσει μόνος του. Αυτό δεν ήταν ασέβεια ούτε υποτίμηση κατά τη γνώμη μου. Είτε θα ρίσκαραν τα τρίποντα, είτε το παιχνίδι ένας με ένας του Γιάννη. Επέλεξαν το δεύτερο ελπίζοντας να ξεμείνει από καύσιμα, όπως και έγινε για λίγο στο δεύτερο ημίχρονο. Εκεί κατάφεραν να γίνουν απειλητικοί και να μαζέψουν τη διαφορά. Ο Σπανούλης δεν πελάγωσε και απάντησε με σωματικότητα και μέγεθος. Οι Κωστακούνμπο και Σαμοντούροφ προσέφεραν την ενέργεια που έλειπε στην τρίτη περίοδο (δύο και τέσσερα επιθετικά ριμπάουντ αντίστοιχα), όπως και κάποιους πολύτιμους πόντους που ξεκόλλησαν την Εθνική. Ειδικά το τρίποντο για το 66-58 νομίζω πως δεν θα το ξεχάσει ποτέ ο 20χρονος φόργουορντ. Στην τέταρτη περίοδο Γιάννης και Σλούκας μάζεψαν την μπουγάδα και πάμε παρακάτω. Ήταν ένα παιχνίδι για γερά νεύρα όπως εξελίχθηκε στην τρίτη περίοδο, αν και η Ελλάδα είχε το προβάδισμα για περισσότερα από 39 αγωνιστικά λεπτά. Η δυσφορία και η ανησυχία προέκυψαν γιατί όπως και με την Ισπανία, η Εθνική έχασε μια καλή διαφορά αν και εν τέλει επικράτησε παρά το πόσο της στράβωσαν τα τρίποντα.

Η νίκη αυτή πνευματικά και ψυχικά ίσως είναι το μεταίχμιο για το μετάλλιο. Το φετινό καλοκαίρι ξεκίνησε -ως είθισται τα τελευταία χρόνια- με δράματα και απουσίες. Ο Παπαπέτρου αποσύρθηκε, οι Καλάθης και Γουόκαπ άκουσαν τα κορμιά τους (και καλά έκαναν), ο Παπαγιάννης φαίνεται πως δεν μπορεί να συνυπάρξει πλέον με το Σπανούλη και ο Ρογκαβόπουλος έχει απομονωθεί πλήρως από την Εθνική. Ταυτόχρονα είχαμε το καθιερωμένο σίριαλ με τον Γιάννη. “Θα παίξει”, “δεν θα παίξει”, |πόσο θα παίζει”, “πονάει”, “δεν πονάει”, “τι λένε οι Μπακς”. Η ΕΟΚ σταθερά ανίκανη να προστατέψει τόσο την ομάδα, όσο και τον παίκτη σε επικοινωνιακό επίπεδο, εντείνοντας τον εκνευρισμό και την αβεβαιότητα. Δηλαδή πόσους περισπασμούς να έχει μια ομάδα που διαθέτει με το ζόρι ένα μήνα προετοιμασία και πώς να δημιουργήσεις κλίμα ενότητας.

Αλλά σε αυτά βοηθούν οι νίκες. Τόσο οι αγωνιστικές, μικρές ή μεγάλες, όσο και οι ομαδικές ή προσωποιημένες αν θέλετε. Η Ελλάδα ξόρκισε τον δαίμονα των Ισπανών, και ας αγχώθηκε, και ας μην ήταν στα καλύτερα τους. Ο Σπανούλης ξεκόλλησε την ομάδα από το λεγόμενο σκεπτόμενο μπάσκετ, την διαχρονική εμμονή της Εθνικής με το πικ ν ρολ και το κεντρικό παιχνίδι. Ως τώρα αντιμετωπίζει επάξια τον κλασικό της εφιάλτη των τριπόντων. Τα βεντετιλίκια εξαλείφονται Κιλλ Μπιλ παρόντος, και ταυτόχρονα όλοι οι παίκτες έχουν ρόλο στην ομάδα. Ο Σπανούλης χωρίς κανέναν φόβο, σε “do or die” αγώνα, απέσυρε τον -κατά γενική ομολογία κουμπωτό με τον Αντετοκούνμπο και πολύπειρο με το εθνόσημο- Μήτογλου γιατί ως συνήθως τον χτυπούσαν ανηλεώς. Και αντί να πάει σε σχήμα με 38 γκαρντ όπως παλαιότεροι συνάδελφοί του, εμπιστεύτηκε έναν παραγκωνισμένο και άβγαλτο 20χρονο να του λύσει τα χέρια. Και δικαιώθηκε!

Αποφάσεις σαν αυτές εμπνέουν εμπιστοσύνη, ενισχύουν το κλίμα σε ένα σύνολο και φέρνουν σημαντικές νίκες σε ματς που δεν σου πάνε όπως είχες συνηθίσει. Αποφάσεις σαν αυτές δημιουργούν κουλτούρα εθνικής ομάδας και ένα περιβάλλον προσιτό, ελκυστικό για τους αθλητές ώστε να αρνηθούν την καλοκαιρινή τους ξεκούραση.. Παρατηρήστε το χαμόγελο που κουβαλάει ο Ντόρσεϊ και την ευχαρίστηση στο παιχνίδι του, ένας παίκτης κατά κόρον εγκεφαλικός. Ή τις δηλώσεις του Παπανικολάου για την άμυνα του Καλαιτζάκη στον Άβντιγια. Κόντρα στο Ισραήλ στους εκπροσώπους του κράτους των γενοκτόνων η Ελλάδα έδειξε πως έχει ξεχάσει τα όσα εξωαγωνιστικά προηγήθηκαν και πως από τον πρώτο ως τον τελευταίο έχουν την σοβαρότητα και “την πείνα” για να φέρουν τη διάκριση ή και το τρόπαιο.

Αντί επιλόγου μερικές σκόρπιες σκέψεις γύρω από τα όσα συνόδευσαν την αναμέτρηση με το Ισραήλ τους εκπροσώπους του κράτους των γενοκτόνων: Η γενοκτονία στην Παλαιστίνη επιτελείται μεθοδικά εδώ και δεκαετίες από το κράτος του Ισραήλ με τις ευλογίες του δυτικού κόσμου. Οι φρικαλεότητες των τελευταίων πολλών μηνών που φτάνουν ως ειδήσεις σε εμάς φέρνουν δάκρυα αυτόματα. Ο Σπανούλης ρωτήθηκε αν η ομάδα θα έπαιρνε θέση στο ματς με το Ισραήλ, αλλά σχετικά πανικόβλητος είπε ότι θα μείνει στα του μπάσκετ (αν και πλαγίως έδωσε μια απάντηση). Ομολογουμένως όποια απόκριση και να έδινε θα δημιουργούσε ποικίλου βαθμού ίντριγκα παραμονές του αγώνα, για αυτό επέλεξε την ασφάλεια της ουδετερότητας.

Στον αντίποδα, οι Ισραηλινοί παίκτες οι εκπρόσωποι του κράτους των γενοκτόνων μιλούν άφοβα για την κόλαση που βιώνουν τα αδέλφια τους. Ο Άβντιγια το 2020 με υπερηφάνεια διηγούταν σε αμερικανικά ΜΜΕ, πώς κοιμόταν αγκαλιά με το Μ-16 του όταν υπηρετούσε υποχρεωτικά στον IDF. Τον ίδιο τύπου τυφεκίου που ο κόουτς Αριέλ Μπέιτ Χαλάμι δήλωσε πως πρέπει να χρησιμοποιήσουν για να περιορίσουν τον Αντετοκούνμπο. Μεταξύ μας βέβαια, και διμοιρία ολόκληρη να έφερνε πάλι στα καλάθια θα τους έβαζε. Επομένως αν όντως “ξέρουμε τι συμβαίνει κι αναγνωρίζουμε τι γίνεται”, είναι παράδοξο να φοβόμαστε να το πούμε την στιγμή που οι εκπρόσωποι των γενοκτόνων προστρέχουν σε πολεμικές αναφορές που αφορούν παίκτες της Εθνικής.

Για να είμαστε ειλικρινείς βέβαια, η νίκη της Ελλάδας δεν είναι τίποτα άλλο παρά μόνο αγωνιστική. Γιατί νίκη σημαίνει επικράτηση. Τι θεωρούμε επικράτηση στο συγκεκριμένο ζήτημα; Ακόμα και αν ελευθερωθεί η Παλαιστίνη και τους αφήσουν να ξαναχτίσουν στα ερείπια (ουτοπία εντελώς), οι φρικιαστικοι θάνατοι ανθρώπων όλων των ηλικιών θα προκαλέσουν ένα διαγενεακό και κοινωνικό τραύμα που δεν θα κλείσει ποτέ. Η Παλαιστίνη θα παραμείνει μια ανοιχτή πληγή στον αιώνα τον άπαντα, επομένως για ποια ιδεολογική νίκη μιλάμε σε έναν αγώνα μπάσκετ; Όμως, αφού το σιωνιστικό φίδι δυστυχώς δεν πτοείται και πολύ δύσκολα θα ηττηθεί και αφού δεν λένε να τους αποκλείσουν από τις διεθνείς διοργανώσεις, τουλάχιστον ας φροντίσουμε να φεύγουν από κάθε αγωνιστική περίσταση με το κεφάλι σκυμμένο.