Το San Francisco είναι μια πόλη που ανέκαθεν ήταν τυλιγμένη γύρω από ένα πέπλο μυστηρίου. Πολλοί είναι αυτοί που το έχουν εκθειάσει σε τραγούδια, ταινίες ή βιβλία, καθώς η ιστορία του μοιάζει με ένα αληθινό πραμύθι. Από μικρό χωριό μετατράπηκε σε κανονική πόλη κατά την περίοδο του πυρετού του χρυσού, επιβίωσε από καταστροφικές πυρκαγιές και σεισμούς και έφτασε να θεωρείται σήμερα, η πόλη-πρότυπο του ΄΄αμερικάνικου ονείρου΄΄.
Οι αντιφάσεις μιας πόλης
Το πραγματικό ενδιαφέρον της δίκης μας ιστορίας, ξεκινάει την δεκαετία του '90, με την πόλη να εγκαταλείπει τους παραδοσιακούς τομείς των κατασκευών και του τουρισμού που μέχρι τότε κυριαρχούσαν οικονομικά, και να στρέφει την προσοχή της στις ταχύτατα αναπτυσσόμενες νέες τεχνολογίες και συγκεκριμένα την πληροφορική, τις επικοινωνίες και την βιοτεχνολογία. Η ανάπτυξη που ακολούθησε χρονικά αυτήν την στροφή ήταν πρωτοφανής και ενισχύθηκε ακόμα περισσότερο από την άνθιση του διαδικτύου και των social media από το 2000 και μετά. Η πολιτική ηγεσία φυσικά, δεν ήταν απούσα σε όλη αυτήν την διαδικασία. Αφενός, η τοπική ηγεσία επέβαλε από πολύ νωρίς ένα καθεστώς φοροαπαλλαγών για τις εταιρίες με αντικείμενο έναν από τους παραπάνω τομείς, σε μια προσπάθεια να τις διευκολύνει. Αφετέρου, η πόλη επωφελήθηκε τα μέγιστα από την οκταετία Ομπάμα, καθώς η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών ήταν ένας από τους βασικούς άξονες της διακυβέρνησης του. Κάπως έτσι λοιπόν το San Francisco κατάφερε, χρησιμοποιώντας ως ορμητήριο την περιοχή της Silicon Valley, να έχει σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα κατά κεφαλή εισοδήματα, το δεύτερο υψηλότερο μόρφωσης στις Η.Π.Α. (πίσω μόνο από το Seattle) και να αποτελεί την έδρα των πιο επιτυχημένων εταιριών τεχνολογίας στον κόσμο.
Ολα αυτά βέβαια αποτελούν την μια όψη του νομίσματος. Η άλλη όψη λέει πως το πρόβλημα των αστέγων παραμένει ακόμα και σήμερα (σας είχε γράψει σχετικά με αυτό ο Γιώργος πριν μερικές μέρες), και μάλιστα η κατάσταση χρόνο με τον χρόνο χειροτερεύει ολοένα και περισσότερο. Ακόμα το κόστος ζωής έχει γίνει πλέον τόσο υψηλό, με αποτέλεσμα Αμερικάνοι που γεννήθηκαν και εργάζονται στην πόλη, να αναγκάζονται να μετακινηθούν, καθώς δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά. Αναλυτές από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού θεωρούν πως το San Francisco έχει γίνει πλέον συνώνυμο των οικονομικών ανισοτήτων, που μαστίζουν επί δεκαετίες τις Η.Π.Α. Αυτό είναι καμιά φορά το παράδοξο της μακροοικονομίας. Εμφανίζει φανταχτερούς δείκτες, την ίδια στιγμή που μερίδες του πληθυσμού μιας χώρας υποφέρουν.
Κινήματα και καινοτομίες
Ειδική μνεία αξίζει να γίνει στο γεγονός, πως το San Francisco αποτελεί την γενέτειρα μερικών εκ των μεγαλύτερων κοινωνικών κινημάτων της Αμερικής. Από το αντιπολεμικό κίνημα του 1960 (ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ), μέχρι το κίνημα για τα δικαιώματα των ομοφυλόφυλων και το ΄΄καλοκαίρι της αγάπης΄΄, η πόλη βρίσκεται παραδοσιακά στο επίκεντρο των εξελίξεων και της πολιτικής αμφισβήτησης. Τα κινήματα αυτά έχουν αφήσει ανεξίτηλα το στίγμα τους μέχρι τις μέρες μας και έχουν συμβάλλει καθοριστικά στην διαμόρφωση μιας πολύ ιδιαίτερης κουλτούρας στους κατοίκους. Μιας κουλτούρας βαθιά προοδευτικής, που δεν εχθρεύεται αλλά αντίθετα αγκαλιάζει και αποδέχεται την καινοτομία και την διαφορετικότητα σε κάθε επίπεδο. Κρατείστε το αυτό, γιατί θα το βρίσκουμε συνέχεια μπροστά μας.
Τι σχέση μπορεί να έχουν όλα αυτά με τους Golden State Warriors και το μπάσκετ; Πολύ μεγάλη, καθώς η ομάδα έχει φροντίσει να αφομειώσει σχεδόν το σύνολο των παραπάνω χαρακτηριστικών, αναπτύσσοντας μια συμβιωτική σχέση με την πόλη, από την οποία επωφελούνται και οι δυο. Με άλλα λόγια θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι Warriors έχουν πλαστεί κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν του San Francisco. Το ζήτημα είναι αρκετά ενδιαφέρον και ξεπερνά κατά πολύ, τις παγιωμένες αντιλήψεις με τις οποίες έχουμε μάθει να αντιλαμβανόμαστε και να αναλύουμε τον τρόπο λειτουργίας μιας επαγγελματικής ομάδας.
Περνώντας λοιπόν και στο αθλητικό κομμάτι, οποιαδήποτε συζήτηση για τους Warriors, μοιραία (και σωστά) περιστρέφεται γύρω από τις καινοτομίες και τις αλλαγές που εισήγαγαν την τελευταία τριετία στο μπάσκετ. Οι τύποι απλώς αντιλαμβάνονται το παιχνίδι διαφορετικά. Όλοι εμείς οι φίλαθλοι του μπάσκετ, έχουμε πολλά να μάθουμε μελετώντας τις ΄΄περιπέτειες΄΄ τους.
Τα τρία επίπεδα του Τζέρι Ουέστ
Υπό αυτό το πρίσμα λοιπόν, ας ξεκινήσουμε με το εξής: όπως πιθανώς θα γνωρίζετε, πίσω από κάθε καινοτομία, πίσω από κάθε σημαντική ανθρώπινη ανακάλυψη, προηγείται πάντα το κομμάτι της επιστημονικής θεμελίωσης. Χωρίς στιβαρή επιστημονική θεωρία, δεν μπορεί να υπάρξει ποτέ έρευνα και πειραματική διαδικασία. Άλλωστε, όπως περίπου είχε πει ο Λένιν, χωρίς θεωρία, δεν μπορεί να υπάρξει πράξη. Η επιστημονική θεωρία προέρχεται στην περίπτωση μας από τα υψηλά κλιμάκια του οργανισμού των Warriors και συγκεκριμένα από την διανόηση του Jerry West. Σε μια συνέντευξη που έδωσε πέρσι, ανέπτυξε πλήρως την φιλοσοφία πάνω στην οποία έχει στηθεί ολόκληρο το οικοδόμημα των Πολεμιστών. Κατά τον Jerry West λοιπόν, υπάρχουν τρία επίπεδα, τρεις ΄΄ενσαρκώσεις΄΄ (aspects) της πραγματικότητας, με βάση τις οποίες (οφείλει να) λειτουργεί κάθε επαγγελματική ομάδα.
- Κατασκευαστικό επίπεδο: Κάθε ομάδα αποτελείται από ένα σύνολο παικτών, που καλούνται να συνεργάζονται μεταξύ τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ακριβώς όπως μια μηχανή αποτελείται από ένα σύνολο γραναζιών που δουλεύουν αρμονικά το ένα δίπλα στο άλλο.
- Σχεδιαστικό επίπεδο: Κάθε ομάδα είναι αποτέλεσμα ενός γενικότερου σχεδιασμού, που μπορεί να έχει έναν ή περισσότερους εμπνευστές (πχ τον προπονητη, κάποιον βοηθό του και τον GM
- Επίπεδο των συναισθημάτων και του κινήτρου: Κάθε ομάδα αποτελείται από ένα σύνολο ανθρώπων, με συναισθήματα, επιθυμίες και κίνητρα που ενδέχεται να διαφέρουν μεταξύ τους.
Απώτερος σκοπός, σύμφωνα με τον Γουέστ, είναι τα παραπάνω επίπεδα να αλληλοτροφοδοτούνται συνέχεια, να ανπτύσσονται αρμονικά και ποτέ το ένα σε βάρος του άλλου. Για το πρώτο επίπεδο, τα πράγματα είναι σχετικά απλά. Όλες οι ομάδες του κόσμου αναζητούν παίκτες που να μπορούν να ΄΄κουμπώσουν΄΄ και να συμπληρώσουν ιδανικά το ρόστερ τους, έχοντας πάντα ως στόχο την βελτίωση της απόδοσης τους. Τι γίνεται όμως με τα άλλα δύο; Επιπέον, με ποιον τρόπο μπορεί κανείς να εξασφαλίσει την ανάπτυξη και την αρμονική λειτουργία, συνολικά και των τριών επιπέδων;
Οι Warriors και το μεγάλο άλμα προς τα μπρος
Σε αυτό ακριβώς το σημείο, ξεκινάει η μεγάλη επανάσταση των Golden State Warriors, καθώς μέσα από μια επίπονη και μακρόχρονη διαδικασία κατόρθωσαν να ΄΄παντρέψουν΄΄ τις αξίες και τις παραδόσεις του αθλήματος, με τους σύγχρονους νόμους της επιστήμης και των μαθηματικών (analytics και όχι μόνο). Οι νέες τεχνολογίες που εισήγαγαν στο μπάσκετ, έρχονται να διαφοροποιήσουν ριζικά το σχεδιαστικό επίπεδο και το σύνθημα ‘’strength in numbers’’ αποκτάει μια αλλιώτικη, κυριολεκτική πλέον έννοια. Ο Steve Kerr, μαζί με τον λιγότερο γνωστό Samuel Gelfand (που φέρει τον τίτλο του analytics coordinator), κυρήσσουν την τελευταία τριετία την δική τους ΄΄αλήθεια΄΄ εντός παρκέ, παρουσιάζοντας έναν τρόπο παιχνιδιού πολύ διαφορετικό από ότι είχαμε μέχρι τώρα συνηθίσει. Τα αποτελέσματα είναι αδιαμφισβήτητα και η μπασκετική κοινωνία, μετά το αρχικό σάστισμα παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα.
Ωστόσο, οι καινοτομίες δεν περιορίζονται στις τέσσερις γραμμές του γηπέδου. Οι προεκτάσεις είναι αμέτρητες. Καινούριες μέθοδοι προπόνησης, που στοχεύουν στην ποιοτική αναβάθμιση συγκεκριμένων λειτουργιών του ανθρώπινου σώματος (cognitive training) και βοηθάνε τους αθλητές να προσαρμόσουν το παιχνίδι τους, στις επιταγές των analytics. Υπερσύγχρονα μηχανήματα και εγκαταστάσεις, που έρχονται να πλαισιώσουν την παραπάνω διαδικασία. Στατιστική ανάλυση, για την πρόβλεψη και αποφυγή τραυματισμών. Ειδικά καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό, που θα αναλάβει τον ρόλο του καθοδηγητή της ομάδας προς την αναζήτηση της μαθηματικής ΄΄τελειότητας΄΄. Ο sir Charles μπορεί να διαφωνεί, ή να μην καταλαβαίνει (διαλέξτε εσείς), όμως το μέλλον είναι ήδη εδώ.
Ο Stephen Curry αποτελεί απλώς τον ΄΄πρωτότυπο΄΄ παίκτη των analytics. Η τεράστια επιρροή του στο NBA τα τελευταία χρόνια θα γεννήσει μια νέα γενιά αθλητών με παρόμοια χαρακτηριστικά, που θα κυριαρχήσει στην λίγκα. Είμαστε ακόμα στην αρχή. Η είσοδος της επιστήμης και της τεχνολογίας στο άθλημα έχει κατεφέρει μέσα σε λίγα χρόνια να εγκαθιδρύσει μια νέα, παγκόσμια μπασκετική κυβέρνηση. Οι υποστηρικτές της χρόνο με τον χρόνο αυξάνονται ραγδαία. Και με δεδομένη την απουσία σοβαρής πρότασης από την αντιπολίτευση, αναμένεται να κυβερνήσει για πολύ καιρό.
Τέλος, ας πούμε δύο λόγια και για το τρίτο επίπεδο. Όλοι μας λίγο πολύ καταλαβαίνουμε τον αποφασιστικό ρόλο που παίζει η ψυχολογία στην απόδοση ενός αθλητή. Συναισθήματα όπως ο ενθουσιασμός, η αυτοπεποίθηση και η απογοήτευση μπορούν σε δευτερόλεπτα να αλλάξουν τον ρου μιας αναμέτρησης και συχνά να διαμορφώσουν το τελικό αποτέλεσμα. Το έχουμε δει να συμβαίνει πολλές φορές. Επιλέον, το έχουμε βιώσει και στην προσωπική μας ζωή. Τα συναισθήματα όμως δεν αποτελούν κάποιο είδος γενετικής κατάρας. Αντίθετα είναι εδώ για να μας καθοδηγήσουν, με την προυπόθεση ότι θα χρησιμοποιηθούν σωστά. Αυτός είναι και ο λόγος που οι περισσότερες σοβαρές ομάδες έχουν πλέον στην διάθεση τους εξειδικευμένους ψυχολόγους, ώστε να εκπαιδεύσουν τους παίκτες τους να χαλιναγωγούν τις παρορμήσεις και τα συναισθήματα τους. Να αναπτύξουν δηλαδή την περίφημη συναισθηματική νοημοσύνη.
Το ζήτημα είναι αρκετά σύνθετο και σίγουρα δεν εξαντλείται μόνο στο επίπεδο του κινήτρου των αθλητών. Η συναισθηματική νοημοσύνη από την φύση της, δεν λειτουργεί με βάση κάποιους προκαθορισμένους κανόνες. Υπό αυτήν την έννοια δεν υπάρχει κάποια θαυματουργή συνταγή, που αν οι ομάδες ακολουθήσουν θα οδηγηθούν στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο, clubs με αξιοζήλευτη οργάνωση και έμφαση στην λεπtομέρεια (όπως οι Warriors), αντιμετωπίζουν προβλήματα στο συγκεκριμένα θέμα. Είναι εκ των πραγμάτων δύσκολο να προσεγγίσεις την ψυχολογία ενός ανθρώπου, χρησιμοποιώντας τα εργαλεία των θετικών επιστημών. Τα καλά νέα είναι οτι η συγκεκριμένη επιστήμη, γνωρίζει τεράστια άνθιση τα τελευταία χρόνια, με τις ανακαλύψεις να διαδέχονται η μια την άλλη. Σύντομα θα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε περισσότερες λεπτομέρειες. Το μόνο σίγουρο είναι πως η σοβαρή λειτουργία ενός οργανισμού επηρεάζει προς το καλύτερο την ψυχολογία των υπαλλήλων του. Δεν επαρκεί, αλλά για τα υπόλοιπα χρειάζεται να κάνουμε υπομονή.
Κλείνοντας το κομμάτι της θεωρίας, μια μόνο παρατήρηση. Πολλά από αυτά που συζητήσαμε ως τώρα μπορεί να φαίνονται αυτονόητα, όμως στην πραγματικότητα δεν είναι. Μια ομάδα δεν αποτελείται μόνο από τους παίκτες, τον προπονητή και τον πρόεδρο. Υπάρχουν μια σειρά από μεσαία και μεγάλα στελέχη, το καθένα με τον δικό του απαραίτητο και διακριτό ρόλο και με το δικό του μερίδιο στην επιτυχία ή την αποτυχία μιας ομάδας. Δεν φταίνε για όλα οι παίκτες, ο προπονητής και σπανιότερα ο πρόεδρος.
Και κάτι τελευταίο. Στην χώρα μας, έχουμε την τάση να δαιμονοποιούμε την εξωγηπεδική ζωή των αθλητών και να την θεωρούμε αιτία για όλα τα κακά της ομάδας. Την επόμενη μέρα ενός αποκλεισμού, οι παίκτες ξενυχτάνε, πίνουν και συναναστρέφονται με λάθος άτομα. Επιπλέον, πολλοί είναι και παλιοχαρακτήρες και δημιουργούν προβλήματα στα αποδυτήρια. Όσο η ομάδα βέβαια νικάει, όλα είναι καλά. Αυτό που πρέπει όλοι μας να συνειδητοποιήσουμε, είναι πως οι παίκτες δεν είναι ρομπότ, ώστε να απαιτούμε τον εγκλεισμό τους είτε στο σπίτι τους, είτε στο γήπεδο. Είναι ανθρώπινα όντα και ως τέτοια έχουν ανάγκες (όπως και εμείς) και μάλιστα διαφορετικές μεταξύ τους. Σε τελική ανάλυση, η ΄΄λύση΄΄ είναι απλή. Όταν ο παίκτης αντιλαμβάνεται τον ρόλο του στην ομάδα, κατανοεί τους στόχους και το αγωνιστικό σχέδιο και αισθάνεται πως συνεργάζεται με σοβαρούς ανθρώπους (σε κάθε εσωτερική βαθμίδα ενός οργανισμού), τότε φροντίζει από μόνος του η εξωγηπεδική του ζωή, να μην δημιουργεί πρόβλημα και αναταραχές στο club που εργάζεται. Συγχωρέστε με, αλλά όλα τα υπόλοιπα είναι μαλακίες.
(Για το δεύτερο μέρος πατήστε εδώ).
Πηγες που χρησιμοποιήθηκαν.
http://dataconomy.com/2017/07/golden-state-warriors-data-science/
https://fansided.com/2017/07/05/nba-analytics-shaping-present-future-basketball/
https://theringer.com/welcome-to-warriors-world-594372288358
