Γάνδη, 1988
Ο Αρης πηγαινει στο φάιναλ φορ, οχι ακριβως ως φαβορί, αλλα με το δεύτερο καλύτερο ρεκορ απο τις ομαδες που συμμετέχουν (9-5 στους ομιλους, με πρωτο το 10-4 της Παρτιζαν). Η ομαδα ειναι φιλοδοξη, ομως εχει σαφως υποδεεστερο ροστερ και μια γραμμή ψηλών που ειναι αδυνατον να κοντραρει εκεινη της μετεπειτα πρωταθλητριας Τρεισερ. Αυτο που μενει παντως, ειναι η.... μαυρη γατα που υπήρχε στην πορτα του ξενοδοχείου οπου κατέλυσε ο Αρης, και στην οποια ο Ιωαννίδης αποδιδει εν μέρει την αποτυχια της ομαδας του. Αυτές ήταν οι εποχές, και αυτό είναι και το εξώφυλλο μας.
Η αληθεια ειναι φυσικά πως η Τρεισερ του τεραστιου Μακαντού βγαίνει δίκαια πρωταθλ'ητρια, με την ελληνική παρηγοριά να ερχεται απο την πρωτια του Νικου Γκάλη στους σκόρερ. Δειτε εδω τα αποτελεσματα.
Το πρωτο αυτο φάιναλ φορ εδειξε το δρομο για τα επομενα χρονια, ενω ανέδειξε αστέρια οπως οι Ντίβατς και Πάσπαλιε της Παρτιζάν, η οποια εμφανιστηκε με προπονητη τον 29χρονο(!) Ντουσκο Βουγιοσεβιτς. Α, τότε ο Μάικ Ντ'αντόνι ήταν παίκτης της Τρέισερ, σήμερα είναι κοινωνός του Moreyball. Οπως και να χει, η μαυρη γατα, η ενσαρκωση της Θεας Μπαστέτ κατα τους Αιγύπτιους και του Σατανά (666) κατα το Παπικο καθεστως, εμεινε να στοιχειώνει τα ελληνικα μπασκετικά όνειρα της εποχής.
Mάναχο, 1989.
Η πρώτη εμφάνιση της μεγάλης Γιουγκοπλάστικα ειναι γεγονος, ομως για τους Ελληνες φιλάθλους η σκηνή που μενει χαραγμενη στο νου ειναι εκεινη του καβγά του Γιαννακη με τον Κεβιν Μαγκι της Μακαμπί. Ο Αρης ελέγχει τον ημιτελικο μεχρι το 30', οταν και ο δράκος αποφασίζει να υπερασπιστει τον Φιλίππου σε λογομαχία με τον Αμερικάνο. Ακολουθει μπάχαλο και το ματς διακόπτεται. Οταν ξαναρχιζει, ο Αρης χανει τον ελεγχο και το παιχνιδι.
Ηταν η μεγαλυτερη ευκαιρια του Αρη να κατακτησει το τροπαιο. Η ομάδα ηταν ώριμη και στην ακμή της, η φοβερή Μπαρτσα ηταν στον άλλο ημιτελικο. Στο φαιναλ φορ αυτο, το ρεπερτοριο του Ιωαννίδη δεν εχει μαυρες γατες, εχει ομως καρατε!!!! Όπως διαβάζω και χωρίς να θυμάμαι το περιστατικό, ο Αρης συμπεριλαμβανει στην αποστολή τον δασκαλο πολεμικων τεχνων Κωστα Ραφαηλιδη για να διδαξει τεχνικες αυτοσυγκέντρωσης. Τελικά, μαλλον διδαξε το ιδιο το αθλημα....
Ο ξανθος τσατισμενος απο την ηττα καθεται με τον Μαλκοβιτς και του αναλυει τα παντα γυρω απο τη Μακάμπι ενοψει τελικού και με ενα ουισκάκι στο χερι. Η Γιουγκοπλάστικα κερδιζει, αλλα αυτο οφειλεται κυριως στο αστείρευτο ταλεντο παιχτών οπως οι Κουκοτς και Ρατζα. Η καλυτερη Μπαρτσα ever (Επι, Σιμπίλιο, Νόρις, Χιμένεθ και Σολοθάμπαλ) μενει 4η και απογοητευμένη. Δειτε τα στατιστικά των αγωνων εδω
Επισης, στο σαιτ της Ευρωλιγκα υπήρχε καποτε συνεντευξη του Ντίνο Ρατζα, ο οποιος "έδειχνε" ως τον πραγματικο προπονητη της ομαδας εκεινης, αυτον που εβγαζε ΠΑΝΤΑ τον τελευταιο λογο στα αποδυτηρια, δηλαδή τον Νίκολιτς. Οχι, για να μην αναρωτιομαστε πως διάολο μας προέκυψε ο Μαλκοβιτς μεγαλος κοουτς. Για την ιστορια, ο Κεβιν Μαγκι ηταν ενα ποπ ειδωλο της εποχης στο Ισραήλ, ο πιο δημοφιλης Αμερικάνος στην ιστορια της Μακαμπί, και πρωταγωνιστης σε διαφημιση για φυστικοβουτυρο στο Ισραηλ.
Σαραγόσα, 1990.
Ο Αρης πηγαινει πλεον χωρις υψηλες φιλοδοξιες και αυτο το ξέρουν ολοι. Την παράσταση δεν κλεβει η ομάδα, αλλα οι φίλαθλοι. Αντιγράφω τα πάντα απο το sentragoal: " επί τέσσερις μέρες τη Σαραγόσα δονούσε το σύνθημα για τον ταξιδιωτικό πράκτορα που καθύβριζαν οι οπαδοί του Άρη επειδή τους είχε αφήσει στο δρόμο χωρίς εισιτήρια και χωρίς... ξενοδοχείο!Η αυτοκρατορία του Άρη είχε αρχίσει να παρουσιάζει σημάδια παρακμής αλλά οι οπαδοί ήταν πιστοί... Την ώρα που αναχωρούσε το πούλμαν της ομάδας από το ξενοδοχείο «Melia» για το γήπεδο κι ενόψει του μικρού τελικού με τη Λιμόζ, οι οπαδοί του Άρη... ξάπλωσαν στο δρόμο ως ένδειξη σεβασμού, αφοσίωσης και πίστης στην ομάδα. Οι παίκτες του Άρη έβαλαν τα κλάματα οι δε έφιπποι Ισπανοί αστυνομικοί δεν κατάλαβαν τι συνέβη κι άρχισαν να... βαράνε στο ψαχνό! Πάντως μετά τον αγώνα με τη Λιμόζ η κατάσταση έγινε χειρότερη... Οι αποδοκιμασίες σε βάρος του Νίκου Γκάλη οδήγησαν τον τότε αρχηγό του Άρη να εκτοξεύσει απειλή κοιτάζοντάς τους μάλιστα: «Αυτό ήταν, εγώ τελείωσα από τον Άρη»... Η απειλή του έγινε πράξη δύο χρόνια αργότερα, αλλά όχι κατ’ επιλογή του Γκάλη!"
Δικαια λοιπον αυτο που μενει σε ολους μας ειναι η μεγάλη Γιουγκοπλάστικα στην απόλυτη ακμή της, να ξεπαστρεύει τη Λιμοζ και να μην εχει προβλημα απέναντι στη Μπαρτσελόνα. Οι εμφανισεις του Σάβιτς ελάχιστα μας προϊδεαζουν για το τι θα ακολουθήσει την επόμενη χρονια. Προς το παρόν, ο Κούκοτς θαμπώνει τους πάντες. Στατιστικά εδώ.
Παρίσι, 1991.
Ομολογώ πως δυσκολεύτηκα πολυ να συμπυκνώσω σε μια φωτό το συγκεκριμένο φαιναλ φορ. Μηπως να εβαζα τον Ζόραν Σαβιτς, τον αναμφισβήτητα μεγαλο πρωταγωνιστή της διοργαάωσης, που ξεχαρβάλωσε τη Μπαρτσελονα στον τελικο; Μηπως τον Τονι Κουκοτς, βασιλιά και ηγέτη για τρίτη συνεχή φορά; Η μηπως τον ανεκδιήγητο Ζέλικο Παβλισεβιτς που φωναζε "το δύτερο το δύτερο" μετα τη ληξη του τελικού (ειχε παρει ενα και με τον Ντραζεν το 1986 ). Τελικα, κατεληξα στον τυπο που βλέπετε, δηλαδη τον Άιβι Λέστερ, τον πρωτο Αμερικάνο που εμφνάνισε ομαδα της πρωην Γιουγκοσλαβίας στο τοπ επιπεδο. Γέλαγε ο κοσμος τοτε με την πάρτη του, η παρουσία του φαινοταν παρατερη δίπλα στα τρομερα κροατικά μωρά, ομως ο κύριος επαιξε μια χαρούλα και σηματοδότησε την αλλαγή στο χαρτη του ευρωπαϊκου μπάσκετ. Οταν οι Γιουγκοσλάβοι παιρνουν Αμερικάνο, τοτε μάλλον θα γεμισει ολη η Ηπειρος. Οπως και εγινε....
Τελος παντων, ο συμπαθης και ατεχνος Αιβι συνέβαλε τα μέγιστα και η POP84-Γιουγκοπλαστικα εκανε το threepeat, παρόλο που ολοι την ειχαν για τελειωμενη. Η Μπαρτσελονα έμεινε παλι στα κρύα του λουτρού παρα την μεταγραφη του Μπόζινταρ Μάλκοβιτς στον παγκο της. Ο Μποζο ηττήθηκε απο τους μαθητές του (οι οποιοι βασικα ηταν μαθητες του Νικολιτς) και ο Σκαριόλο γ'υρισε πισω χορτάτος απο τα αυγά που εφαγε απο τους οπαδους της Σκαβολινι. Δειτε τα αποτελεσματα εδω . Για την ιστορια, ο Αιβι Λεστερ συνεχισε στην Α2 Γαλλιας μεχρις τελικής εξαφανισης. Στο ιντερνετ θα βρειτε ελάχιστες πληροφορίες για αυτον.
Κωνσταντινούπολη, 1992.
Δεν ειναι δύσκολο να βρει κάποιος τη χαρακτηριστικότερη στιγμή αυτου του φάιναλ φορ. Ειναι φυσικά το σουτ του Σάσα Τζόρτζεβιτς στο τελευταίο δευτερόλεπτο του τελικού Παρτιζάν - Μπανταλόνα 71-70. Ποτέ άλλοτε τελικός δεν κρίθηκε με αυτόν τον συγκλονιστικό τρόπο. Οι Ισπανοί ηταν το απόλυτο φαβορί του τελικού και της διοργάνωσης, όμως την πάτησαν απο κάτι απίθανους Γιουγκοσλάβους, οι οποιοι αργοτερα εμελλε να γραψουν λαμπρη ιστορίαα. Ντανίλοβιτς, Τζόρτζεβιτς ηταν οι απολυτοι σταρ της διοργάνωσης, ενω αλλες δυο ρουκι παρουσιες ηταν εξοχως σημαντικες.
Πρωτον, ενας προπονητης ονοματι Ζέλικο Ομπραντοβιτς, ο οποίος με την καθοδηγηση του προφέσορα Νίκολιτς εφτασε σε ενα μικρό θαυμα, ενω αργότερα μονος του εξελ'ιχτηκε στον προπονητικό Μιδα (πως τα λεω) της Ευρώπης. Δεύτερον, ενας λεπτός ψηλος με το ονομα Ζέλικο Ρεμπρατσα, ο οποιος στον ημιτελικ'ο αντιμετωπισε στα ισα το θηριο του Μιλανου, τον chocolate thunder Νταριλ Ντόουκινς. Δειτε εδω τα αποτελεσματα.
Εκείνη τη χρονιά, η FIBA άνοιξε για πρωτη φορα την πόρτα της τελικης φασης σε 16 ομαδες. Ετσι αρχίσαμε να μαθαίνουμε ονοματα σαν το "Μαες Πιλς" και το Εστουντιάντες. Το κατόρθωμα της Παρτιζάν μοιαζει ακομα μεγαλυτερο, αν αναλογιστούμε οτι λόγω του πολέμου χρησιμοποίησε ολη τη χρονιά ως άδρα την ισπανικη πολη Φουελανμπράδα. Οι Σέρβοι χρησιμοποίησαν το Βελιγράδι μονο στα πλει οφ με την Κνορ Μπολονια.
Για την ιστορια, ο Σλαβιτσα Κοπριβιτσα έπαιξε αργότερα στην Παγκρατάρα, ενώ οι αδερφοί Γιοφρέσα εμφανισαν την απόλυτη αντίθεση (ο ενας συμπαθέστατος , ο αλλος καγκούρι απο τα λίγα).
Aθήνα, 1993.
Σε ενα φάιναλ φορ στο οποίο συμμετέχουν η Ρεάλ του Σαμπόνις, η Μπένετον του Κούκοτς και ενας ονειρεμένος ΠΑΟΚ, νικήτρια βγαίνει η ... Λιμόζ του Μπόζινταρ Μάλκοβιτς. Δίκαια λοιπόν, αυτό που μας μένει ειναι η εικονα που εμελλε να αλλαξει τον τρόπο που παιζόταν ως τοτε το Ευρωπαϊκο μπάσκετ. Η Λιμόζ βγαίνει πρωταθλήτρια δεχόμενη στο φάιναλ φορ κατα μεσο ορο 53,5 ποντους! Το δόγμα Μαλκοβιτς απαιτεί σκυλίσια αμυνα, φαουλ, ξυλο και απαγόρευση δια ροπάλου καθε ειδους αιφνιδιασμού. Οπως παραδεχτηκε σε συνεντευξη του ο Γιουρι Ζντοβτς, ουτε οι ίδιοι οι παιχτες της Λιμοζ αντεχαν καλά καλά το μπασκετ που επαιζαν.
Όπως και να εχει, η Λιμοζ στον ημιτελικο κραταει τη Ρεαλ στους 52 ποντους ενω ο ΠΑΟΚ καταφερνει να χασει απο τη Μπένετον με καλαθι του Ραγκάτσι στο τέλος και ενώ εχει προηγηθεί με 7 ποντους λιγο νωριτερα. Δημιος του ΠΑΟΚ αποδεικνυεται ο Μάσιμο Ιακοπινι με 4 συνεχομενα τρίποντα προς το τελος του παιχνιδιού. Η ομαδα του Ιβκοβιτς παρουσιασε ολη τη χρονια πανέμορφο μπασκετ, ειχε τη στηριξη ενος κατάμεστου ΣΕΦ, αλλα προδόθηκε απο το απίστευτο αγχος. Ο πρωτος ελληνικός τίτλος αργούσε ακομα.
Στον τελικο, η Λιμοζ κραταει την Μπενετον στους 55 και κερδιζει με ηρωα τον Τζιμ Μπιλμπά και ηγετες τους Ζντοβτς και Ντακουρί, τον οποίο ο Μαλκοβιτς έχει μετατρεψει σε αμυντικο εξολοθρευτη. Ο Κούκοτς ειναι εκτος τόπου και χρονου, στο τέλος βαζει τα κλάματα, ενω ο προπονητης του Πεταρ Σκανσι δηλωνει οτι "απόψε πεθανε το μπασκετ". Η αλήθεια φυσικα δεν ειναι ακριβως αυτη, ομως πράγματι πολλες ομάδες αργοτερα εφάρμοσαν το δογμα Λιμόζ με τραγικα αποτελέσματα στο θεαμα των επόμενων χρονων. Η Λιμοζ δεν κατέστρεψε το ευρωπαϊκο μπασκετ, το εισήγαγε όμως στην εποχη της κρυιαρχίας της αμυνας.Τα στατιστικα του τελικου εδω . Για την ιστορια, πρωταθλητης Ευρωπης τοτε στεφθηκε και ο Ρολαν Μπιτερ. Ελεος!
Τελ Αβιβ, 1994.
Μας μενει δυστυχως ο χοντρομπαλάς φοργουορντ της Μπανταλόνα, Κορνιλιους Τόμπσον, του οποίου το τρίποντο εβαλε ταφόπλακα στα όνειρα του Ολυμπιακού για την πρώτη ελληνική κούπα.
Στο φαιναλ φορ εμφανίζονται για πρώτη φορα δυο ελληνικες ομαδες, ο ΠΑΟ και ο Ολυμπιακος, μαζι με δυο ισπανικες, τη Μπαρτσα και τη Μπανταλονα. Ο πρωτος ημιτελικος ειναι αναμεσα στους Ισπανους, και στις εξεδρες επικρατει το απολυτο χασμουρητό. Σοφτ επιθέσεις, τριποντάκια, αιφνιδιασμοι-κουτρουβάλες,
Ο φιναλιστ Ολυμπιακος παρουσιασε ολη τη χρονια την πιο θεαματικη ομαδα που εμφανιστηκε στην Ευρωπη την τελευταια 25ετια. Ενα σύνολο χαρμα ιδεσθαι, που έτρεχε συνέχεια στον αιφνιδιασμό, βγαζοντας πανεμορφες φασεις, συχνα χωρις ουτε μια τρίπλα. Αξίζει να ψαξετε τα highlights της χρονιας εκεινης, κατα την οποια το ΣΕΦ γνώρισε τις μεγαλυτερες δόξες του και το κοινο απολαυσε τις ωραιοτερες μπασκετικες παραστασεις που ειχε δει ποτε.
Κι ενω ο Ολυμπιακος ετοιμαζεται να σηκωσει την κουπα ως βεβαιο φαβορι, την μερα πριν τον τελικό γίνονται διαφορα. Ο Ιωαννιδης επιδιδεται σε ρεσιταλ αλαζονειας, δηλώνοντας σιγουρος για τη νίκη στον τελικο εφοσον η ομαδα του βάλει εστω και 60 ποντους. Ο Τάρπλει πλακώνεται με τον Μπαμπη Παπαδακη και εξαφανιζεται στις μπυραρίες του Ισραηλ, ξενυχτώντας ως το πρωί. Το επομενο βραδυ βρισκει την Μπανταλόνα πορωμένη απο τις δηλωσεις του Ξανθου, τον Πάσπαλιε με στραβωμένο χερι και τον καλύτερο παιχτη της ομάδας σε hangover. Ο Ολυμπιακός προηγείται με 57-52 και χανει 59-57 χωρις να σκοράρει καλαθι για περιπου 7 λεπτα. Ο Αλβερτης με τον Οικονομου πανυγηριζουν σαν μωρα παιδιά (που ηταν) και οι υπολοιποι μένουμε αποσβωλομενοι να κοιταμε το φωτεινό πίνακα. Με τακτική αλα Λιμοζ η Μπανταλονα ειναι πρωταθλήτρια και η καλυτερη ομαδα της Ευρωπης ειναι στο καναβάτσο, έρμαιο της απαράδεκτης διαχειρισης του προπονητη της πριν και κατα τη διαρκεια του ματς. Για την ιστορια, το ρεκόρ του Τάρπλει για τα περισσοτερα ριμπαουντ σε ενα φαιναλ φορ κραταει ακομη. Χικ!
Σαραγόσα, 1995.
Ναι ωραια, το πηρε η Ρεαλ και μαλιστα άνετα, αλλα αυτο που αποτυπώνεται ως σήμερα στους Ελληνες φιλάθλους ειναι η μοναδική παράσταση του μεγάλου Εντι Τζονσον στον ημιτελικό με τον ΠΑΟ. 27 ποντοι (5τριπ) οταν ολη η ομαδα βάζει 58 δεν ειναι και λιγοι.
Κατα τα αλλα, αυτό ήταν ισως ενα απο τα πιο βαρετά final four στην ιστορία. Η Ρεάλ των Σαμπονις, Αρλάουκας ηταν μακραν η καλύτερη ομάδα και το σασπενς στον τελικό μηδαμινό. Τα χαμηλα σκορ της μετα-Λιμοζ εποχης συνεχίστηκαν και το θέαμα ηταν κατω του μετρίου, παρα την πληθώρα των σταρ. Οπως και να εχει, θαυμάσαμε το καλύτερο διδυμο ψηλων που εμφανιστηκε ποτε. Aποτελεσματα εδω.
Για την ιστορια, η ατάκα της διοργανωσης ανήκει στον Ευθυμη Κιουμουρτζογλου μετα τον ημιτελικο. Τι ειπε ο αθεοφοβος; «Καλύτερα που πέρασε ο Ολυμπιακός γιατί εμείς χωρίς τον Γιαννάκη (σ.σ τραυματίστηκε στη διάρκεια του ημιτελικού) δεν θα είχαμε τύχη απέναντι στη Ρεάλ Μαδρίτης»!
Παρισι, 1996.
Θελει και ερωτημα; Η φάση του φαιναλ φορ ειναι αυτη που βλέπετε. Η τάπα του Βράνκοβιτς στο Μοντέρο, η οποια αν και αντικανονική, εδωσε το κυπελο στον Παναθηναικο και άνοιξε ενα νεο δρομο στις ελληνικες συλλογικες επιτυχίες. Πολλά γραφτήκανε για αυτα τα τελευταια δευτερόλεπτα του αλησμόνητου τελικού με τη Μπαρτσελόνα (φαουλ στο Γιαννακη, σταματημα του χρονομετρου κλπ), η ουσια ομως ειναι οτι μια ελληνικη ομαδα έφτανε για πρώτη φορα στην κορυφή της Ευρώπης και κατά την ταπεινή μου άποψη δικαια. Αποτελεσματα εδω
Αν ψαχνετε παντως την αρχη των ευρωπαϊκων θριάμβων του ΠΑΟ, καλό ειναι να γυρίσουμε το χρόνο περιπου ενα μήνα πισω στις 14/3/1996, στο Τρεβίζο. Εκει ο Παναθηναικός επαιζε την πρόκριση του στο φαιναλ φορ. Μετα απο μεγαλειώδη εμφάνιση του Ντομινίκ και μια ταπα του Βρανκοβιτς στον Ρέμπρατσα στο τέλος, η ομάδα παιρνει την πρωτη πραγματικά μεγαλη νικη στη σλυγχρονη ιστορία της και αποκτά το μέταλλο του πρωταθλητη, το οποιο κραταει εως σήμερα (εχμ...). Ο μεγας Ουιλκινς ηταν μετέπειτα ο καλύτερος παιχτης του ΠΑΟ και στο φαιναλ φορ, δίνοντας απαντησεις σε όσους έσπευσαν να τον βγαλουν παλτο (ελεος δηλαδη). 35 πόντοι στον ημιτελικο με την ΤΣΣΚΑ και 16π με 10 ρ. στον τελικο για τον human highlight film , ο οποιος δίκαια ανακυρηχθηκε και MVP της διοργανωσης. Για την ιστορια, ο μεγας Ντομινικ επεστρεψε στο ΝΒΑ, κανοντας αμέσως μια εξαιρετικη σεζον με τους Σπερς (18π), παρα την προχωρημενη ηλικια του.
