Φοιτητής της πληροφορικής και λάτρης του μπάσκετ. Όταν δεν παίζω μπάσκετ μιλάω για αυτό. Υπέρμαχος της φράσης "τα στατιστικά είναι ο επιστημονικός τρόπος να πεις ψέμματα", έχω σαν σύμμαχο σε κάθε διαφωνία το basketball-reference. Ό,τι πιο κοντά σε θρησκεία έχω είναι το να είμαι σταθερά και επίμονα ανορθόγραφος, προκαλώντας την υπομονή του έντιτορ και των καθηγητριών μου στην έκθεση.
Είμαστε ήδη στην τελική ευθεία για τη φετινή regular season, που αναμένεται να οδηγήσει στα πιο ανταγωνιστικά play off που έχουμε δει στην Ανατολή τα τελευταία χρόνια, ένα μεγάλο ερώτημα που απασχολεί τον μπασκετικό κόσμο του ΝΒΑ είναι το πού θα βρει η επόμενη σεζόν τον LeBron James να αγωνίζεται. Τα σενάρια πολλά, καθώς δεν είναι λίγες οι ομάδες που θεωρούν πως με την προσθήκη ενός παίκτη τέτοιου βεληνεκούς θα μπορούν απευθείας να θεωρηθούν διεκδικητές του τίτλου.
Το βράδυ των Χριστουγέννων οι Warriors αντιμετώπισαν τους Cavaliers για πρώτη φορά τη φετινή σεζόν στην ετήσια αναβιώση των τελικών. Με το τέλος του παιχνιδιού και καθώς ο κόσμος που είχε μαζευτεί στο σπίτι μου για τη γιορτή του πατέρα μου αποχωρούσε, κάθισα στον υπολογιστή μου και χάζεψα για λίγο το box-score. Το πρώτο στοιχείο που πρόσεξα είναι η μη χρήση ενός εκ των δύο τυπικά center των Warriors, McGee και Pachulia . To δεύτερο, ότι λόγω της απουσίας του Curry με τραυματισμό, κάθε παίκτης των πρωταθλητών που χρησιμοποιήθηκε ξεπερνούσε σε ύψος τα 2 μέτρα. Ο Steve Kerr παρέταξε λοιπόν στο παρκέ μία ομάδα με (τουλάχιστον) δίμετρους, χωρίς κανένας να είναι center. Η πεμπτουσία του μοντέρνου μπάσκετ χωρίς θέσεις.
Tα τελευταία χρόνια η απόλυτη κυριαρχία των Warriors, της “7 secs or less” επίθεσης των Rockets και γενικότερα του τριπόντου έναντι του jump shoot, έχει αλλάξει το άθλημα σε τεράστιο βαθμό. Τα παραδείγματα για αυτό βρίσκονται παντού. Ο LeBron πλαισιώνεται από σπεσιαλίστες στο σουτ και λειτουργεί ως πολιορκητικός κριός, οι Rockets εκτελούν πλέον σε όλο και περισσότερα παιχνίδια περισσότερα τρίποντα από ότι δίποντα, ακόμα και οι Raptors ύστερα από τα συνεχόμενα underachieve των τελευταίων ετών στα Play Off, παρουσιάζουν χωρίς ιδιαίτερες αλλαγές στο ρόστερ μία στροφή στην επιθετική κατεύθυνση, εκτελώντας περισσότερα τρίποντα από ποτέ. Με την συνεχόμενη και αλματώδη πρόοδο της τεχνολογίας, τα advanced stats έχουν μπει πλέον για για τα καλά στη ζωή μας. Ήδη έχουμε δει σε προηγούμενο κείμενο του Ηλία ότι κάθε σουτ πλέον μπορεί να αξιολογηθεί ως προς το πόσο καλή επιλογή είναι. Η εποχή των συνεχόμενων iso plays έχει περάσει ανεπιστρεπτί και εκείνη του Moreyball και του καλού spacing είναι το παρoν. Για να μπορέσουμε λοιπόν να προβλέψουμε ποιo είναι (ή και πιο πρέπει να είναι) το μέλλον θα χρειαστεί να “βυθιστούμε” στο παρελθόν. Συγκεκριμένα, θα ταξιδέψουμε στο μακρινό 1979, δηλαδή την πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκε η γραμμή των τριών πόντων.
Πριν δύο μήνες έλαβε χώρα στην Νέα Υόρκη ο δεύτερος ετήσιος προγραμματιστικός διαγωνισμός NBA Hackathon, που αποτελεί μία πολύ σημαντική προσπάθεια του ΝΒΑ να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τις ιδέες νέων προγραμματιστών, αλλά και τις δυνατότητες που προσφέρει η σημερινή τεχνολογία. Τι είναι όμως αυτός ο διαγωνισμός ; Εδώ και δύο χρόνια το ΝΒΑ στέλνει ανοιχτή πρόσκληση σε ομάδες προγραμματιστών, που αποτελούνται είτε από φοιτητές και απόφοιτους Αμερικάνικων ή Καναδέζικων πανεπιστημίων, είτε απο απόφοιτους άλλων πανεπιστημίων, που τα τελευταία δύο χρόνια εργάζονται στην Αμερική ή τον Καναδά. Οι ομάδες αυτές έχουν ως στόχο τη δημιουργία εφαρμογών, αλλά και προγραμμάτων, γύρω από μπασκετικές μετρήσεις, advanced stats, marketing και κάθε τι άλλο μπορεί να ενδιαφέρει τη Λίγκα. Εχει ενδιαφέρον να ρίξουμε μία ματιά στα θέματα στα οποία διαγωνίστηκαν οι ομάδες στους δύο διαγωνισμούς μέχρι τώρα, καθώς και τα project εκείνων που κατάφεραν να διακριθούν.
Το ΝΒΑ αποτελεί αυτή τη στιγμή μία από τις μεγαλύτερες λίγκες στον παγκόσμιο αθλητισμό σε δημοφιλία και έσοδα. Και αυτό δεν συμβαίνει αποκλειστικά και μόνο επειδή το προϊόν που διαθέτει είναι πολύ υψηλής ποιότητας. Το marketing γύρω του είναι σε υψηλότατο επίπεδο και εκείνο διατίθεται και προμοτάρεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και με πρωτοποριακές ιδέες. Αρχικά, το σημαντικότερο είναι η διατήρηση της ακεραιότητας του πρωταθλήματος. Υψηλού επιπέδου διαιτητές, κάμερες που καλύπτουν κάθε φάση (με αποτέλεσμα πολύ συχνές τιμωρίες παικτών για τα “γαλλικά” τους κλπ) και ανάλυση φάση με φάση για τις διαιτητικές αποφάσεις στα τελευταία λεπτά κάθε αγώνα play-off χαρίζουν στον θεατή τη δυνατότητα να απολαμβάνει το θέαμα χωρίς να σκοτίζει το μυαλό του με παρασκήνια κλπ. Άλλο παράδειγμα είναι ο άμεσος τρόπος αντιμετώπισης προβλημάτων όπως το tanking, που αύξανε τις αδιάφορες ομάδες. Η λίγκα λοιπόν, μειώνοντας το ποσοστό πιθανότητας για πρώτο πικ στο τελευταίο της βαθμολογίας κατέστησε ανούσιο το tanking στο βαθμό που γινόταν.
Το φετινό καλοκαίρι για τους Bucks κύλησε ιδιαίτερα ήρεμα χωρίς πολλές προσθαφαιρέσεις. Ο κορμός του περσινού ρόστερ διατηρήθηκε ακόμα και αν χρειάστηκαν να πληρωθούν ορισμένες υπεραξίες, προκειμένου ο Γιάννης Αντετοκούνμπο να πλαισιωθεί από τους κατάλληλους συμπαίκτες. Σε μία Ανατολή η οποία έχασε πολλούς από τους αστέρες της, και η κυριαρχία των Cavs τίθεται πλέον ξεκάθαρα υπό αμφισβήτηση, οι Bucks μπήκαν στη φετινή σεζόν με ξεκάθαρο στόχο τη παρουσία στους ημιτελικούς της περιφέρειας τους, στηριζόμενoi στην περσινή, αρκετά επιτυχημένη συνταγή.
Ναι, στην περσινή, και μάλιστα με τον περσινό Γιάννη.
Η Φενέρμπαχτσε κατάφερε τη περασμένη χρονιά να κατακτήσει το τίτλο για πρώτη φορά τόσο στην ιστορία της, όσο και να γίνει η πρωτη πρωταθλήτρια Ευρώπης του Τούρκικου μπάσκετ. Παρότι τερμάτισε στην πέμπτη θέση της κανονικής περιόδου, με την επιστροφή του Μπογκντανοβιτς κατάφερε να αλλάξει πρόσωπο, να παίξει το καλύτερο μπάσκετ στη διοργάνωση και να κατακτήσει δίκαια τον τίτλο. Το καλοκαίρι έχασε τους δύο καλύτερους της παίκτες, αλλά κινήθηκε προσεκτικά και με επιτυχία στο μεταγραφικό παζάρι στην προσπάθεια για Back To Back.
Η Ρεαλ Μαδριτης τη χρονιά που μας πέρασε έφτασε πολύ κοντά στην επίτευξη των στόχων της, όμως αρκέστηκε στο κύπελλο Ισπανίας. Στα ημιτελικά της Ευρωλίγκας ηττήθηκε από την ανώτερη Φενέρμπαχτσε και στους τελικούς του πρωταθλήματος δεν κατάφερε να υπερισχύσει της έκπληξης της χρονιάς, της Βαλένθια. Παρότι έπαιξε κατα διαστήματα όμορφο μπάσκετ, η χρονιά ήταν αποτυχημένη. Το καλοκαίρι που ακολούθησε χαρακτηρίστηκε από στοχευμένες μεταγραφές και ένα Eurobasket με γλυκόπικρη γεύση. Η σεζόν λοιπόν ξεκινάει με ένα γεμάτο ρόστερ, όμως με την απουσία του ηγέτη Γιουλ.
Το καλοκαιρι του 2010 ο Derrick Rose δήλωνε “Γιατί δεν θα μπορούσα να είμαι ο MVP, γιατί δεν θα μπορούσα να είμαι ο καλύτερος παίκτης της Λίγκας.”. Και σίγουρα αυτό που έλεγε δεν ακουγόταν παράλογο. Ο point guard από το Chicago είχε όλα τα φόντα να κερδίσει το βραβείο του πολυτιμότερου παίκτη της λίγκας σε μερικά χρόνια, εφόσον συνέχιζε τη σκληρή δουλειά.Ήταν άλλωστε πολύ μικρός , μόλις 20 χρονών. Όμως ο Rose δεν είχε τη πολυτέλεια να περιμένει μερικά χρόνια τη σειρά του για να κατακτήσει το βραβείο αυτό, έπρεπε να προλάβει το ραντεβού με την κακή μοίρα και την ατυχία που τον περίμενε δυο χρόνια αργότερα. Ο Derrick δεν είχε επιλογή από το να εκπληρώσει το στόχο του, πριν από εκείνο το καταραμένο παιχνίδι στη Φιλαντέλφια.
Η Λιθουανία διαθέτει ένα ρόστερ δεμένο, με αρκετούς έμπειρους παίκτες και ξεκάθαρο προσανατολισμό μέσα στο παρκέ: Tην εκμετάλλευση της front line της. Στη διάρκεια του τουρνουά φαίνεται να ανακατεύει την τράπουλα όσον αφορά τη βασική πεντάδα, σε μία προσπάθεια να καλύψει τα κενά στα γκαρντ της. Αντιθέτως, η Ελλάδα αναμένεται να ξεκινήσει το πρώτο της νοκ άουτ με Καλάθη, Σλούκα, Παπανικολάου, Πρίντεζη και Παπαγιάννη. Ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά τι χαρακτηρίζει την Λιθουανία επιθετικά, αμυντικά και πού μπορεί να χτυπήσει η Ελλάδα αν θέλει να περάσει στην επόμενη φάση.
Όταν οι Λιθουανοί επιτίθενται.
Γρήγορη επίθεση: Όπως είναι γνωστό η Λιθουανία διαθέτει στο ρόστερ της μια μεγάλη ανομοιομορφία μεταξύ της περιφέρειας και των forward/centers. Εχοντας στην ουσία έναν δημιουργό στη περιφέρεια, η κατεύθυνση των Λιθουανών είναι με κάθετο παιχνίδι να περάσουν γρήγορα τη μπάλα στη ρακέτα. Στο ρόστερ της υπάρχουν τρεις παίκτες που μπορούν να εκτελέσουν και να δημιουργήσουν στο χαμηλό ποστ (Kuzminskas, Maciulis και Valanciunas), συνεπώς δίνουν μεγάλη έμφαση σε αυτό το κομμάτι του παιχνιδιού. Δεδομένου ότι ο Valanciunas διαθέτει ένα τεράστιο και βαρύ κορμί, καθώς και ότι πολύ συχνά είναι αυτός που θα μαζέψει το αμυντικό ριμπάουντ, πολλές φορές θα δούμε τους Λιθουανούς να “καλπάζουν” με τη μπάλα στα χέρια του Kalnietis, και να περνάνε τη μπάλα στο low post σε κατάσταση δευτερεύοντα αιφνιδιασμού, πριν καν προλάβει να φτάσει στην επίθεση ο center τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα δούμε συχνά τον Kuzminskas να ποστάρει. Στις περιπτώσεις που οι Λιθουανοί δεν θα καταφέρουν να εκτελέσουν πριν φτάσει στην επίθεση ο Valanciunas, τότε αυτός θα λειτουργήσει μακριά από τη μπάλα, δίνοντας off-ball screens στον Kuzminskas να παίξει 1 με 1.
5 οn 5: Σε μία σετ επίθεση τα πράγματα είναι αρκετά πιο προβλέψιμα. Ο Valanciunas θα κινηθεί στο ύψος της βολής δίνοντας κάποια off-ball screens και στη συνέχεια θα παίξει ένα pick n roll με τον Kalnietis, βυθιζόμενος με εξαιρετική ταχύτητα (για το μεγάλο του σώμα) στη ρακέτα. Αν η πάσα περάσει σε πρώτη φάση, τότε δύσκολα οι αμυντικοί που καλύπτουν το κόψιμο θα μπορέσουν να τον σταματήσουν. Αυτό οδηγεί πολλές ομάδες να προσπαθούν με βιασύνη να αναδιπλωθούν στη ρακέτα, δίνοντας πληθώρα ελεύθερων σουτ στη Λιθουανία. Οι καταστάσεις p & r των Λιθουανών είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές, καθώς επιπλέον δείχνουν υπομονή όταν κάτι δεν πάει καλά. Θα το επαναλάβουν μέχρι να βρεθεί κατά κύριο λόγο μία καλή πάσα στον Valanciunas ή κάποιο σουτ, κυρίως όταν στο παρκέ βρίσκεται ο Gecevicius.
Ένα ακόμα τρικ που χρησιμοποιείται από τους Λιθουανούς όταν θέλουν η μπάλα να περάσει στον Valanciunas στο low post είναι ένα απλό σκριν από κάποιον forward ( οι Λιθουανοί παίζουν συχνά με 2 ή και 3 forwards ταυτοχρόνως στο παρκέ) ακριβώς κάτω από τη ρακέτα, για να δώσουν τη δυνατότητα στον σέντερ τους να πάρει τη μπάλα όσο πιο βαθιά γίνεται. Συνήθως η εισαγωγική πάσα στο ποστ γίνεται από κάποιο guard. Στον Valanciunas, οι βοήθειες από την δυνατή πλευρά είναι απογορετικές, καθώς έχει την ικανότητα να διαβάσει την εύκολη ελεύθερη πάσα δημιουργώντας κατάσταση για ελεύθερο τρίποντο, στο οποίο οι Λιθουανοί είναι ικανότατοι.
Συχνά ο Motejunas θα χρησιμοποιηθεί στο παρκέ ως αλλαγή του Valanciunas. Σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει ξεκάθαρη στόχευση στο να πάρει και εκείνος τη μπάλα στο low post. Tέλος, στις περιπτώσεις που ο κόουτς των Λιθουανών θα περάσει στο παρκέ ταυτοχρόνως Motejunas και Valanciunas οι αποστάσεις θα μειωθούν και η Λιθουανία θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί την ύπαρξη δύο ταλαντούχων ψηλών, διαβάζοντας τα miss match.
Must watch : Η Ελλάδα πρέπει να προσέξει τα box out πάνω στον Valanciunas ο οποίος μαζεύει 4.8 επιθετικά ριμπάουντ ανά παιχνίδι. Η Λιθουανία διαθέτει τη 4η καλύτερη επίθεση της φάσης των ομίλων.
Στο αμυντικό κομμάτι.
Στο αμυντικό κομμάτι οι Λιθουανοί δεν διακρίνονται εξίσου. Βασιζόμενοι στην πολύ καλή και στοχευμένη επίθεση τους, στο αμυντικό μισό προσπαθούν να καμουφλάρουν τις αδυναμίες που δημιουργεί το βαρύ σώμα του Valanciunas. O center τους, παρότι μαζεύει 6.6 αμυντικά ριμπάουντ ανά παιχνίδι, αποτελεί την μεγαλύτερη πηγή προβλημάτων της Λιθουανικής άμυνας. Όσον αφορά την αντιμετώπιση των pick οι Λιθουανοί επιλέγουν να κρατάνε τον center τους μέσα στη ρακέτα αφήνοντας το guard τους να περάσει όπως μπορεί από το screen, με τους υπόλοιπους να δίνουν help and recover. Ρισκάρουν πολύ στο mid range shoot, είτε σε γκαρντ είτε στα αντίπαλα 5αρια, και δίνουν αρκετά ελεύθερα τρίποντα. Ακόμα είναι βέβαιο ότι λόγω της αδυναμίας του Valanciunas να είναι αποδοτικός μακριά από τη ρακέτα, δημιουργούνται διάδρομοι για drive, που καταλήγουν όμως πάνω στα τεράστια άκρα του Λιθουανού ψηλού.
Όλα αυτά αλλάζουν σχετικά προς το καλύτερο, όταν στο παρκέ περνάει ο Motejunas, στον οποίο η εντολή είναι να απομακρύνεται από τη ρακέτα, αφενός λόγω των πιο γρήγορων ποδιών του και αφετέρου λόγω της λιγότερης χρήσης του, που επιτρέπει στον προπονητή της Λιθουανίας να μη φοβάται το φόρτωμα με φάουλ. Η μόνη γραμμή στην οποία οι Λιθουανοί διαθέτουν κάποιους αξιόπιστους αμυντικούς είναι τα forward, τα οποία και προσπαθούν να καλύψουν τα υπόλοιπα κενά.
Must watch: Μία πολύ σημαντική αδυναμία των Λιθουανών προέρχεται από τα πολλά λάθη που κάνουν (14 λάθη μ.ο.) και τις κακές επιστροφές τους, που οφείλονται εν μέρει στα βαριά κορμιά. Τα πιο πολλά λάθη γίνονται στην περιφέρεια.
Που μπορούμε να χτυπήσουμε.
Η ελληνική ομάδα θα βρει απέναντι της έναν αντίπαλο που της ταιριάζει και δεν της ταιριάζει. Από τη μία οι Λιθουανοί έχουν βαρείς ψηλούς και κανένα εκρηκτικό γκαρντ για να διεισδύσει με ευκολία στη ρακέτα μας, ενώ αμυντικά έχουν αρκετά κενά που μπορούμε να εκμεταλλευτούμε. Από την άλλη, το παιχνίδι της βασίζεται στο pick and roll, και θα αποτελέσει μεγάλο ζήτημα το κατά πόσο θα βελτιωθούμε στην αντιμετώπιση του. Ας δούεμ μερικά σημεία, που απορρέουν από όσα είπαμε παραπάνω.
1. Στο κόψιμο μετά από σκριν του Valanciunas είναι πολύ σημαντικό να προσπαθήσουμε είτε να κλείσουμε σωστά τη πρώτη πάσα στον Kalnietis, είτε να εμποδίσουμε το εύκολο καλάθι. Η βοήθεια από τη weak side ειναι πιθανώς μία επιλογή. Παρότι ο σέντερ των Raptors είναι άνω του μετρίου πασέρ, σε καταστάσεις τέτοιες δεν έχει το καθαρό μυαλό να κάνει μία kick out πάσα. Είναι αρκετά σημαντικό να υπάρξει συγκέντρωση στις καταστάσεις που θα πάρει τη μπάλα στο low post κάποιος Λιθουανός και ειδικά ο βασικός center τους. Πώς θα συντονίσουμε άραγε τις περιστροφές μας; Θανάσης και Παπανικολάου θα κληθούν να καλύψουν κενά, όπως εξάλλου κάνουν συχνά.
2. Οσο πατάει στο παρκέ ο Valanciunas, το δικό μας pick n roll πρέπει να τον πιέσει. Σλούκας και Παππάς είναι παίκτες οι οποίοι μπορούν να πληγώσουν πολύ τη Λιθουανική άμυνα, με την ευχέρια που έχουν στο σκοράρισμα από τα 4-5 μέτρα και μέσα. Τα drive αυτών και των Καλάθη - Παπανικολάου μπορούν να σκήσουν πίεση στην λιθουανική front line. Αν καταφέρουμε να αναγκάσουμε τους Λιθουανούς να περιορίσουν τη χρήση του Valanciunas θα είναι ένα μεγάλο βήμα πρόκρισης. Ακόμα, ευκαιρίες για σουτ από μεσαίες αποστάσεις θα δοθούν και στους ψηλούς μας. Ο Γιάννης Μπουρούσης, που μέχρι στιγμής κάνει νωθρό τουρνουά, πιστεύω μπορεί να τις εκμεταλλευθεί στο έπακρο.
3. Στο μπάσκετ για να καλύψεις κάποιες αδυναμίες σου, συχνά ρισκάρεις πράγματα. Από την αρχή του τουρνουά οι Λιθουανοί δείχνουν διάθεση να ρισκάρουν στο τρίποντο, δίνοντας χώρο σε παίκτες που θεωρούν κακούς σουτέρ. Σε μία νορμάλ βραδιά μας, διαθέτουμε αρκετούς παίκτες που μπορούν να θεωρηθούν στόχοι (Καλάθης, Παπανικολάου, Παππάς). Θα αποτελέσουν βαρόμετρο για την εθνική μας τα ποσοστά που θα έχουν αυτοί οι παίκτες έξω από τα 6.75.
4. Διαθέτουμε αρκετούς καλούς αμυντικούς με έφεση στο κλέψιμο όπως ο Καλάθης και ο Παπανικολάου. Είναι πολύ σημαντικό μόλις κλέψουμε μπάλες να ξεχυθούμε στον αιφνιδιασμό και να τελειώσουμε με αποτελεσματικότητα κάθε φάση. Το αντίπαλο transition στην άμυνα δεν είναι και το καλύτερο.
5. Γενικότερα διαθέτουμε αρκετούς πολύ καλούς αμυντικούς όπως ο Καλάθης, ο Μάτζαρης αλλά και ο Παπανικολάου. Παρότι η Λιθουανική ομάδα περιστρέφει το επιθετικό της παιχνίδι αυστηρά γύρω από τον Valanciunas, το κέντρο όλων των αποφάσεων της είναι τα guard, και εκεί εντοπίζεται η μεγαλύτερη της αδυναμία. Πρέπει να “πειράξουμε” το μυαλό τους αλλά και να πιέσουμε πολύ και αποτελεσματικά στη μπάλα. Θεωρώ πως θα είναι καλό να υπάρξει διαρκές rotation ανάμεσα στα 4 guard, ώστε να μπορέσουμε να πιέσουμε για 40’ λεπτά τους μέτριους Λιθουανούς οργανωτές. Ακόμα η εθνική στο συγκεκριμένο παιχνίδι πρέπει να εγκαταλείψει τους πειραματισμούς με τρία guard ή τον Παπανικολάου σε περιφερειακή άμυνα, καθώς οι Λιθουανοί αρέσκονται να περνάνε πολύ τη μπάλα στο low post στα forward τους.
Συμπερασματικά, δεν είμαστε το φαβορί, όμως παρά τις μέτριες εώς τωρα εμφανίσεις, ο αντίπαλος μας δεν είναι άτρωτος. Εχει τις αδυναμίες του, τις οποίες λογικά το scouting της ομάδας μας θα πρέπει να έχει εντοπίσει. Ναι, υπάρχουν καλές πιθανότητες για αυτό.