Η συνέντευξη αυτή του Χατζιδάκι - ενός ανθρώπου με τον οποίο είμαι βαθύτατα ερωτευμένος - περιείχε ως συνήθως κάποιες αποκαλύψεις. Σε αυτήν ο μουσικοσυνθέτης φαίνεται να μην ενοχλούνταν και πάρα πολύ από το πολιτικό πλαίσιο της εποχής, κάτι που ο αρθογράφος της LIFO (που έκανε την αναδημοσίευση) όσο να ναι στηλιτεύει. Επίσης , όταν η κουβέντα περιστράφηκε γύρω από τους αγώνες των φοιτητών , οι ατάκες ήταν σχεδόν αφοπλιστικές. "Είμαι εναντίον του 'προετοιμασμένου' ηρωισμού. Οι ακούσιοι ήρωες είναι ιδανικές περιπτώσεις. Οι ΄προετοιμασμένοι ήρωες' είναι οι μελλοντικοί δυνάστες. [...]. Σεβομαι τις ταλαιπωρίες των σύγχρονων ηρώων, αλλά δεν πείθομαι για την σημασία τους".
Τα λόγια είναι λογικό να μοιάζουν - εκ των υστέρων - προφητικά, ειδικά μετά την παρακολούθηση της πολιτικής πορείας κάποιων αγωνιστών της εποχής. Ειλικρινά, δεν έχω πλήρη γνωστικά όπλα για να τους κρίνω, όπως ο δημοσιογράφος , που αντιστέκεται σε όσους μιλούν για διορατικούς χατζιδακικούς χρησμούς. "Πράγματι, αν το σκεφτείς κατά αυτόν τον τρόπο, ο Χατζιδάκις λέει μεγάλη κουβέντα. Μόνον που τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. [...] Συζητάμε [...] για την Γενιά του Πολυτεχνείου έχοντας στο νου μας πέντε-έξι ονόματα που διέγραψαν ολόκληρο τον κύκλο, υπηρετώντας και γλείφοντας, τελικώς, εκείνους που έφτυναν στα νιάτα τους. Ξεχνάμε, όμως, πως υπήρξαν πολλοί (οι περισσότεροι) που δεν πορεύτηκαν τοιουτοτρόπως. Έμειναν «ανώνυμοι», δεν πάτησαν επί των αγώνων τους για να αναρριχηθούν, δεν έγιναν οι παρατρεχάμενοι της εξουσίας. Οι «δυνάστες», όντως έχουν ονοματεπώνυμο, οι υπόλοιποι εξακολουθεί και σήμερα να μην έχουν."
Ισχύει, μόνο που αυτοί δεν ήταν ήρωες. Αυτό που λείπει από την συγκεκριμένη κριτική είναι η διεισδυτικότητα στα σημεία. Οι άγνωστοι πρωταγωνιστές των καθημερινών αγώνων , εκείνοι τους οποίους αποστρέφονται τα φώτα, δεν λαμβάνουν ηρωική υπόσταση, ακριβώς επειδή δεν έχουν "προετοιμαστεί" από κάποιον. Η "προετοιμασία" για την οποία μιλά ο Χατζιδάκις δεν είναι δικό τους έργο, ούτε δική τους ευθύνη. Πρόκειται αντίθετα για μία κατασκευή, η οποία δίνει αργότερα την δυνατότητα σε "πέντε-έξι" από εκείνους να καταστήσουν τις μετέπειτα πράξεις τους δημοφιλώς έγκυρες. Επίσης, αποτελεί μια γενικώς παραδεκτή οριοθέτηση του όρου "ηρωισμός", με το εσωτερικό των ορίων να καθίσταται πρόσφορο έδαφος για την παράλληλη θρέψη και ανάπτυξη της δυναστικής νοοτροπίας. Με απλά λόγια: όποιος κινείται εντός του ορισμού , δύναται αργότερα να πράττει, αν όχι με ασυδοσία, σίγουρα όμως με ελαφρύτερο το βάρος της δημόσιας κριτικής.
Και έτσι να μην είναι, σε τελική ανάλυση ως αναγνώστες έχουμε, μεταξύ άλλων, δύο επιλογές. Σε μία συνέντευξη μπορούμε να εστιάσουμε στην σύνδεση απαντήσεων με το υποκείμενο και το περικείμενο, προκειμένου να βγάλουμε συμπεράσματα για τον συνεντευξιαζόμενο, ή μπορούμε να απογυμνώσουμε τον λόγο και να τον αναπαράγουμε όπως θέλουμε εμείς, χρησιμοποιώντας τα όποια όπλα προκύψουν σε μια πιο ελεύθερη διαδικασία κριτικής.
"Οι 'προετοιμασμένοι ήρωες' είναι οι μελλοντικοί δυνάστες".
Ο Ολυμπιακός ταξίδεψε στο Κάουνας, με ηρωικές φυσιογνωμίες τους Μπόγρη, Παπανικολάου, Στρέλνιεκς, Μιλουτίνοφ, Πρίντεζη, έναν φυσιοθεραπευτή, 50 φιλάθλους, τέσσερις σκύλους, δυο γάτες και ένα λαμπατέρ. Η σύνδεση ίσως μοιάζει την δεδομένη στιγμή κάπως υπερβολική, το λαμπατέρ δεν μπορεί να καταδυναστεύσει κανέναν στο μέλλον και μάλλον το ίδιο δεν θέλει να κάνει ούτε ένας από τους παίκτες του Ολυμπιακού. Παρόλα αυτά, η "προετοιμασία" του ηρωισμού , της αυταπάρνησης, του αλτρουισμού και - τελικά - της ίδιας της προσωπικότητας από τον αθλητικό Τύπο , ίσως αξίζει μιας κριτικής ματιάς, κι ας μην υπάρχει στην προκειμένη περίπτωση κάποιο εξόφθαλμα σημαντικό πολιτικό διακύβευμα στην συγκυρία μιας σειράς αγώνων μπάσκετ. Τι εξυπηρετεί άραγε όλη αυτή η υπερβολή, τι λειτουργίες επιτελεί και σε ποιο σημείο ακουμπά την έννοια της καταδυνάστευσης, από την στιγμή που δεν αφορά πρόσωπα του πολιτικού βίου, όπως τελος πάντων ορίζεται ο πολιτικός βίος;
Είναι ερωτήματα χωρίς εύκολη απάντηση, όμως η απόρριψη τους θα ήταν κατά την γνώμη μου ανεύθυνη. Αντιλαμβάνομαι την ανάγκη των δημοσιογράφων για την δημιουργία ιστοριών με συγκεκριμένους ρόλους. Το αναγνωστικό κοινό τις ακολουθεί, άσχετα αν ασπάζεται τα πάθη των προσώπων τους. Από την άλλη, ο "ηρωισμός" των επαγγελματιών και ζάμπλουτων αθλητών μπάσκετ , που με "δική τους ευθύνη" αψηφούν τις εντολές των γιατρών, έχει στο κεφάλι μου πάρα πολλά να ζηλέψει από εκείνον άλλων εργαζομένων, που πηγαίνουν στην δουλειά τους άρρωστοι, διότι δεν έχουν δυνατότητα επιλογής. Συμβαίνουν συχνά αυτά, το γνωρίζετε, αν και στην προκειμένη περίπτωση το μεγαλύτερο ζήτημα δεν είναι τι μένει έξω από το κάδρο, αλλά τι περιλαμβάνεται σε αυτό. Βλέπετε, τυγχάνει οι συγκεκριμένοι μπασκετικοί ήρωες να είναι ταυτόχρονα και πρόσωπα ταυτισμένα με την ομάδα, η οποία παράλληλα στέκεται "απέναντι" στις υπόλοιπες. Χωρίς να υπάρχει πρόθεση, η αποθεωση γίνεται μονομανής και συνεπώς διχαστική. Αν αυτοί δείχνουν αυταπάρνηση, γιατί δεν δείχνουν οι άλλοι;
Tα παραγόμενα υποκείμενα δε, είναι σαφως ανθεκτικά στην φθορά. Είναι πολύ λογικό ένα μέρος του κοινού του Ολυμπιακού να επιλέξει να αγνοήσει άλλες πτυχές της συμπεριφοράς των αθλητών εντός ή εκτός γηπέδου, χάρην των όσων προσφέρουν στην ομάδα. Εφόσον δε ο ορισμός των εννοιών "αυταπάρνηση", "ηρωισμός" κλπ έχει ασφαλώς καταδειχθεί, και εφόσον οι παίκτες φυλακίζονται επιμελώς εντός των ορίων του, τότε όχι μόνο εκπίπτουν οι ίδιοι της κριτικής, αλλά - και αυτό είναι το σημαντικότερο - παράγεται επιπλέον μία ιεράρχηση αξιών, η οποία με την σειρά της αποκτά εγκυρότητα από το αφθαρτο της προσωπικότητας. Αφού ο παιχταράς μας τα έδωσε όλα για την ομάδα, το αν κάνει οτιδήποτε άλλο δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Οι "μελλοντικοί δυνάστες" δεν είναι σε αυτή την περίπτωση οι παίκτες, αλλά οι παραγόμενες αξιακές σχέσεις.
Θα ήταν φυσικά αφελες να υποτεθεί πως τα γραφόμενα των αθλητικών συντακτών αλλάζουν τα μυαλά των ανθρώπων. Εχουν ελάχιστη τέτοια δύναμη. Συμμετέχουν όμως σαφώς στο αέναο γύρισμα του τροχού. Πρόσφατα ο Αλέκος Αλεξανδρής αναφέρθηκε σε παλιότερους συμπαίκτες του ως βιαστές ονείρων των αντιπάλων, προσδίδοντας έτσι ένα θετικό σημειολογικό πρόσημο στην έννοια του βιασμού. Η δημόσια γραφή τον προσπέρασε ως γραφικό, γιατί κάποτε ήταν ήρωας.
Υ.Γ. Μην χρωματίσετε πλιζ αυτό το κείμενο, ισχύει γενικώς.
