Για τον συντάκτη του άρθρου[1]
Η υπόθεση αφορά τη συμφωνία ύψους $28 εκατ. (πλέον $20 εκατ. σε μετοχές) μεταξύ της εταιρείας KL2 Aspire LLC του Leonard και της -πλέον πτωχευμένης- εταιρείας Aspiration. Η κεντρική κατηγορία είναι ότι αυτή η συμφωνία, που περιγράφεται ως μια «no-show» δουλειά, αποτελεί μια καλυμμένη πληρωμή, σχεδιασμένη να παρακάμψει τους κανόνες του salary cap του NBA.
Ναι, καλά το καταλαβαίνετε, η υπόθεση θυμίζει δηλωμένα βοσκοτόπια για κοπάδια που δεν υπήρχαν, ήτοι εκατομμύρια που έλαβε ο Kawhi έναντι του απολύτως τίποτα. Πέρα από τον όποιον χαβά (ή και όχι ωστόσο), η υπόθεση είναι αρκετά περίπλοκη και έξυπνα στημένη, καθώς εμπλέκει ένα τρίγωνο σχέσεων: την επένδυση του Ballmer ύψους $50 εκατ. στην Aspiration, μια “συμπαθητικού ύψους” χορηγική συμφωνία ύψους $300 εκατ. μεταξύ της Aspiration και των Clippers, και την αμφιλεγόμενη συμφωνία $28 εκατ. (συν $20 εκατ., που φτάνει σχεδόν το ποσό που έβαλε ο Ballmer στην εταιρεία) με τον Leonard. Και ναι, αν έχετε δει τα βίντεο του Μαρινάκη για τις τριγωνικές συναλλαγές (ή την σχετική έρευνα του Stephen Grey του Reuters από το 2012), η συγκεκριμένη είναι ακριβώς μια τέτοια, και δη αρκετά πιο άκομψα εκτελεσμένη. Αυτό ακριβώς το τρίγωνο βρίσκεται πλέον στον πυρήνα των ερωτημάτων που διερευνά η Λίγκα.
Σε κάθε περίπτωση, η συγκεκριμένη υπόθεση, ανεξαρτήτως τι στο τέλος θα αποδειχθεί (με την έννοια των “τεκμηρίων”), αποτελεί κάτι πολύ παραπάνω από μια παραβίαση κανόνων, καθώς η καρδιά του ζητήματος έχει να κάνει με την ακεραιότητα του συνολικότερου οικονομικού οικοδομήματος του NBA που δεν είναι άλλο από το salary cap, ως ένα μέτρο οριζόντιας ισονομίας. Και εν προκειμένω, η πολυπλοκότητα των συναλλαγών—με τον ιδιοκτήτη της ομάδας να είναι προσωπικός επενδυτής, την ομάδα να είναι χορηγούμενη και τον παίκτη να είναι ο τελικός αποδέκτης της πληρωμής—διαφέρει ριζικά από τα προηγούμενα περιστατικά παράκαμψης του salary cap, πολλά δε μάλλον “απλών περιπτώσεων tampering” που τελευταία τακτικά η Λίγκα αντιμετωπίζει. Η έκβαση της έρευνας συνεπώς αναμένεται να καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το τι είναι αποδεκτό και τι όχι, θέτοντας τα όρια των σχέσεων μεταξύ ομάδων, ιδιοκτητών και παικτών στην εποχή των δισεκατομμυριούχων ιδιοκτητών και των περίπλοκων εταιρικών δομών και χρηματοοικονομικών συναλλαγών.
Η διαμάχη της Aspiration: Χρονολόγιο των γεγονότων
Ας δούμε όμως αρχικά τα γεγονότα με χρονολογική σειρά, όπως τα παρουσίασε στην εκπομπή του και ο Pablo Torre. Το χρονικό της υπόθεσης λοιπόν εκτυλίσσεται ως εξής:
- Καλοκαίρι 2021: Ο Kawhi Leonard υπογράφει τετραετή επέκταση συμβολαίου ύψους $176 εκατ. με την ομάδα την ώρα που ανάρρωνε από μερική ρήξη πρόσθιου χιαστού, τραυματισμό που υπέστη στα Playoffs της σεζόν που μόλις είχε τελειώσει.
- Σεπτέμβριος 2021: Περίπου έναν μήνα μετά την υπογραφή του συμβολαίου του Leonard, ο ιδιοκτήτης των Clippers, Steve Ballmer, προχωρά σε μια προσωπική επένδυση ύψους $50 εκατ. στην εταιρεία Aspiration, μια νεοφυή εταιρεία βιώσιμων χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Τον ίδιο μήνα, οι Clippers και η Aspiration ανακοινώνουν μια συνεργασία ύψους $300 εκατ., η οποία περιλαμβάνει χορηγία στο νέο γήπεδο της ομάδας, το Intuit Dome, καθώς και πατσάκι σπόνσορα στη φανέλα της ομάδας.
- Νοέμβριος 2021: Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο Steve Ballmer στη συνέντευξή του στη Ramona Shelburne του ESPN, η Aspiration ζητάει να γνωριστεί με τον Kawhi Leonard. Ο Ballmer ισχυρίζεται ότι η ομάδα απλά διευκόλυνε αυτή την πρώτη επαφή μεταξύ των δύο πλευρών, αλλά επιμένει ότι ούτε ο ίδιος, ούτε η ομάδα είχαν οποιαδήποτε περαιτέρω εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις της συμφωνίας. Και αυτή φαίνεται ως τώρα πως αποτελεί τη βασική υπερασπιστική γραμμή της ομάδας και του ίδιου.
- 2022-2023: Η συνεργασία μεταξύ των Clippers και της Aspiration τερματίζεται, καθώς η εταιρεία αθετεί τις οικονομικές της υποχρεώσεις προς την ομάδα.
- Μάρτιος 2025: Η Aspiration καταθέτει αίτηση πτώχευσης. Κατά τη διαδικασία, τα δημόσια πτωχευτικά έγγραφα αποκαλύπτουν μια σειρά από πιστωτές, μεταξύ των οποίων και η εταιρεία KL2 Aspire LLC, της οποίας ο διαχειριστής είναι ο Kawhi Leonard. Τα έγγραφα δείχνουν ότι η Aspiration χρωστούσε στην εταιρεία του παίκτη $7 εκατ., ως μέρος πληρωμής μιας μεγαλύτερης συμφωνίας.
- Αύγουστος 2025: Ο Joseph Sanberg, συνιδρυτής της Aspiration, δηλώνει ένοχος σε ομοσπονδιακές κατηγορίες απάτης, έχοντας εξαπατήσει επενδυτές και δανειστές για περισσότερα από $248 εκατ.
- 3 Σεπτεμβρίου 2025[2]: Ο δημοσιογράφος Pablo Torre, επικαλούμενος 3.000 σελίδες δικαστικών εγγράφων και συνεντεύξεις με πρώην εργαζομένους της Aspiration, δημοσιοποιεί στην εκπομπή τις λεπτομέρειες της υπόθεσης, υποστηρίζοντας ότι η συμφωνία του Leonard με την Aspiration ήταν μια "no-show" συμφωνία $28 εκατ. Ένας φερόμενος ως πρώην εργαζόμενος της εταιρείας δηλώνει με πειραγμένη φωνή και καλυμμένη εμφάνιση στην εκπομπή του δημοσιογράφου ότι η συμφωνία είχε σχεδιαστεί για να "παρακάμψει το salary cap" με τον δημοσιογράφο να επικαλείται πως το συγκεκριμένο το επιβεβαιώνουν άλλες έξι ανώνυμες πηγές του.
- 4 Σεπτεμβρίου 2025: Το NBA, ανταποκρινόμενο στην έκθεση, ανακοινώνει ότι ξεκινά επίσημη έρευνα για την υπόθεση, επιβεβαιώνοντας τη σοβαρότητα των κατηγοριών.
Το γεγονός ότι η υπόθεση ήρθε στο φως από την κατάθεση πτωχευτικών εγγράφων, και όχι από κάποια καταγγελία κατά τη διάρκεια της συναλλαγής, υπογραμμίζει μια σημαντική πτυχή: αν η Aspiration δεν είχε καταρρεύσει οικονομικά, η συμφωνία μεταξύ της εταιρείας και του Leonard ενδέχεται να μην είχε γίνει ποτέ γνωστή. Αυτό ενισχύει την υποψία ότι επρόκειτο για μια "μυστική" συμφωνία, η οποία δεν προοριζόταν να αποκαλυφθεί δημοσίως. Και δεν αποκαλύφθηκε δημοσίως καθώς η συμφωνία προέβλεπε πως ο παίκτης θα λάμβανε χορηγία ύψους $28 εκατ. για τέσσερα χρόνια, χωρίς καμία απολύτως υποχρέωση από πλευράς του να κάνει το παραμικρό: ούτε να διαφημίσει την εταιρεία, ούτε να κάνει καν ένα ρημαδοπόστ σε κάποιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης, ούτε καν ένα απλό repost/retweet. Τίποτα απολύτως. Μάλιστα, ούτε η εταιρεία, ούτε ο παίκτης, δεν είχαν ανακοινώσει καν τη μεταξύ τους συνεργασία. Και εξ ου και το εύλογο και πιο κρίσιμο ερώτημα: “γιατί να δίνεις σε κάποιον διάσημο $28 εκατ. για τέσσερα χρόνια, δυνάμει $48 εκατ. αν δεν το ανακοινώνεις και αυτός δεν σε διαφημίζει καθόλου;”
Για να έχουμε μια τάξη μεγέθους, το συμβόλαιο του Kawhi με την New Balance, που και διαφημίσεις για αυτή κάνει και τα παπούτσια της φοράει σε κάθε αγώνα (που παίζει, έστω), του αποφέρει $5 εκατ. τον χρόνο. Ε, η Aspiration του έδινε $7 εκατ. τον χρόνο, δυνάμει $12 εκατ., για να μην τον ανακοινώσει καν. Από όπου και να το εξετάσει κανείς το συγκεκριμένο, είναι πέρα από περίεργο, βαθιά μέσα στη σφαίρα του “ύποπτου”.
Ποια ήταν όμως αυτή η Aspiration;
Και κάπου εδώ αξίζει να δούμε τι ήταν -ή, έστω, τι δήλωνε πως ήταν- η εταιρεία Aspiration. Σύμφωνα λοιπόν με την ίδια την εταιρεία, αποστολή της αποτελούσε “η διευκόλυνση του οικοσυστήματος της τεχνολογίας για μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Ο κύριος στόχος της ήταν να συνδέσει «μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, δωρεάν και ανοιχτού κώδικα projects, φιλανθρωπικούς χορηγούς και ακτιβιστές» με στρατηγικά πλαίσια, τεχνολογικές λύσεις και ψηφιακές πρακτικές για να τους βοηθήσει να υλοποιήσουν πλήρως τις αποστολές τους. Η εταιρεία λειτουργούσε ως μεσολαβητής στην «αλυσίδα εφοδιασμού» της τεχνολογίας για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς, προσφέροντας υπηρεσίες ανάπτυξης ικανοτήτων, στρατηγικές συμβουλές και ακόμη και «δημοσιονομική χορηγία».
Στη συνέχεια, η Aspiration άλλαξε τη θέση της, εμφανιζόμενη ως μια εταιρεία χρηματοοικονομικής τεχνολογίας (fintech) με ένα μοναδικό «φιλικό προς το περιβάλλον» ήθος. Η νέα, δημόσια αποστολή της βασιζόταν στην ιδέα ότι «τα χρήματά σας είναι δύναμη» και ότι με την επιλογή των υπηρεσιών της, οι πελάτες μπορούσαν να «υπερασπιστούν τη γη» και να δώσουν στο κλίμα μια «ευκαιρία».
Αν όλο το παραπάνω σας κάνει και εσάς ένα πιο φανταχτερό “σκοιλ ελικικου” πολύ καλά το διαβάζετε. Όσο πιο ευφάνταστα κενολόγος είναι ένας τίτλος ή “μια αποστολή”, με πολλές όμορφες λεξούλες πασπαλισμένος, τόσο πιο καραμπινάτη παπάτζα προσπαθεί να κρυφτεί από πίσω. Ζούμε στη χώρα της βαθιάς εμπέδωσης τέτοιων καταστάσεων και τίτλων, φορέων και οργανισμών, άλλωστε.
Να σημειωθεί ωστόσο, πως το επιχειρηματικό μοντέλο που περιγράφεται για την «Aspire Business Development» είναι μια εντελώς ξεχωριστή οντότητα. Το σκάνδαλο με τον Leonard αφορά αποκλειστικά την εταιρεία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών με «πράσινο» προσανατολισμό, την Aspiration Partners.
Για να κάνουμε τα ανωτέρω κάπως πιο απλά, θεωρητικά το επιχειρηματικό μοντέλο της Aspiration είχε στόχο τη δέσμευσή της για το περιβάλλον, προσφέροντας μια σειρά προϊόντων σχεδιασμένων να προσελκύουν καταναλωτές με περιβαλλοντική συνείδηση. Αυτά περιλάμβαναν έναν λογαριασμό διαχείρισης μετρητών με την ονομασία "Spend and Save", την πιστωτική κάρτα "Aspiration Zero" και το αμοιβαίο κεφάλαιο "Redwood Fund" για βιώσιμες επενδύσεις. Ο λογαριασμός "Spend and Save" λειτουργούσε με ένα μοντέλο "Pay What Is Fair", επιτρέποντας στους πελάτες να πληρώνουν ό,τι θεωρούσαν δίκαιο, από $0 έως $20 τον μήνα, με το 10% του ποσού να δωρίζεται σε φιλανθρωπικούς σκοπούς. Βασικές πρωτοβουλίες περιλάμβαναν το πρόγραμμα "Plant Your Change", το οποίο στρογγυλοποιούσε αυτόματα τις αγορές του πελάτη προς τα πάνω για τη φύτευση ενός δέντρου. Η εταιρεία ισχυριζόταν ότι είχε φυτέψει 124 εκατομμύρια δέντρα και ότι ήταν μία από τις «μεγαλύτερες ιδιωτικές επιχειρήσεις φύτευσης δέντρων στον κόσμο» .
Από τα παραπάνω φαίνεται πως η εταιρεία δεν ήταν κάτι άλλο παρά μια εξελιγμένη μορφή «greenwashing», με σκοπό τάχα να δημιουργήσει αξιοπιστία και να προσελκύσει ένα συγκεκριμένο δημογραφικό κοινό, ως βιτρίνα για την διασπάθιση των όποιων χρημάτων επενδύονταν σε αυτή. Έτεροι διάσημοι συμβεβλημένοι με την εταιρεία στην προσπάθεια στησίματος ενός αξιόπιστου προφίλ ήταν ο Leonardo DiCaprio, ο Robert Downey Jr. και ο Drake, οι οποίοι ήταν και επενδυτές σε αυτήν. Με τη σημαντική διαφορά σε σχέση με τον Kawhi, πως αυτοί είχαν όντως κάνει διαφημιστικά για την εταιρεία.
Καθώς όμως και οι όμορφες κομπίνες, όμορφα καίγονται, η εταιρεία δεν άργησε να κατηγορηθεί για απάτη. Ομοσπονδιακοί εισαγγελείς κατηγόρησαν τον συνιδρυτή της, Joseph Sanberg, για απάτη σε βάρος επενδυτών και δανειστών. Ο Sanberg μάλιστα συμφώνησε να ομολογήσει την ενοχή του για κατηγορίες απάτης μέσω διαδικτύου, με τους εισαγγελείς να αναφέρουν συνολικές απώλειες για τους επενδυτές που ξεπερνούσαν τα $248 εκατ.
Το φερόμενο σχέδιο απάτης φέρεται να περιελάμβανε την εξασφάλιση μεγάλων δανείων χρησιμοποιώντας μαγειρεμένες προς τα πάνω οικονομικές καταστάσεις, με εμφάνιση πολύ μεγαλύτερων εσόδων των πραγματικών. Τα παραπάνω δεν άργησαν να την οδηγήσουν στην κήρυξη πτώχευσης, τον Μάρτιο του 2025.
Το τρίγωνο των Ballmer, Clippers και Aspiration
Όπως αναφέρθηκε και εισαγωγικά, η σχέση των Clippers και του ιδιοκτήτη τους, Steve Ballmer, με την Aspiration ήταν πολυεπίπεδη και αυτό πλέον αποτελεί αντικείμενο της έρευνας του NBA. Καθώς αποδεδειγμένα η Aspiration, είχε μια διπλή οικονομική σχέση με τους Clippers. Σε πρώτο επίπεδο επειδή ο Ballmer είχε βάλει $50 εκατ. στην εταιρεία και σε δεύτερο γιατί η εταιρεία είχε προβεί σε μια τεράστια χορηγία ύψους $300 εκατ. προς τους Clippers, η οποία αφορούσε τόσο τη φανέλα της ομάδας, όσο και την ονομασία του -υπό κατασκευή ακόμα τότε- νέου γηπέδου.
Η υπεράσπιση του Ballmer επικεντρώνεται στον ισχυρισμό ότι η Aspiration τον "εξαπάτησε" ("conned me", όπως χαρακτηριστικά δήλωσε στην Shelburne). Ισχυρίζεται ότι η επένδυσή του βασίστηκε στην περιβαλλοντική αποστολή της εταιρείας και όχι σε κάποια επιδίωξη παράκαμψης του salary cap. Σύμφωνα με τον ίδιο, τόσο αυτός, όσο και οι Clippers δεν είχαν καμία γνώση των δόλιων δραστηριοτήτων της Aspiration μέχρι την έναρξη της σχετικής έρευνας. Ο Ballmer τονίζει επίσης ότι είχε μειοψηφική ιδιοκτησία (λιγότερο από 3%) στην εταιρεία και δεν είχε θέση στο διοικητικό συμβούλιο, άρα δεν είχε κανέναν έλεγχο στις αποφάσεις της.
Το επιχείρημα της απάτης της εταιρείας φαίνεται εν προκειμένω να λειτουργεί ως μια νομική και επικοινωνιακή ασπίδα για τον Ballmer, τύπου “αφού η Aspiration είναι αποδεδειγμένα και κατ’ ομολογία μια εταιρεία που έκανε απάτες, αυτή είναι υπεύθυνη και για την παράδοξη συμφωνία του Leonard”. Ωστόσο, η συγκεκριμένη “γραμμή” φαίνεται να υποτιμά πως το διακύβευμα δεν είναι το αν η Aspiration ήταν εταιρεία “ελαστική” σε αρχές και αντικείμενο, αλλά αν ακριβώς επειδή ήταν εταιρεία “ελαστική” σε αρχές και αντικείμενο, την χρησιμοποίησαν οι Clippers, στα πλαίσια της αποδεδειγμένης σχέσης μαζί της, ακριβώς για να παρακάμψουν το salary cap και να δώσουν έξτρα χρήματα στον Kawhi, χωρίς να χρειαστεί να πληρώσουν τον φόρο πολυτελείας που προβλέπει η CBA.
O ΠαλαιοΠαΣόΚος Uncle Dennis
Ο Dennis Robertson, γνωστός ως "Uncle Dennis", θείος του Kawhi από πλευράς της μητέρας του, και άνθρωπος υπεύθυνος για την ανατροφή του, αποτελεί τον σύμβουλο/ατζέντη του παίκτη/ανιψιού. Και δεν είναι η πρώτη φορά που απασχολεί τη Λίγκα με τις ενέργειες και απαιτήσεις του.
Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της free agency του 2019, όταν ο Leonard επέλεξε τους Clippers έναντι των Lakers και των Raptors, με τους οποίους είχε μόλις κατακτήσει το Πρωτάθλημα, υπήρξαν τόσο φήμες, όσο και αναφορές στον Τύπο, πως ο Uncle Dennis είχε κάνει μια σειρά από παράλογες και παράνομες απαιτήσεις σε διάφορες ομάδες. Έχει καταγραφεί πως ζητούσε, μεταξύ άλλων, μετοχές από επαγγελματικές ομάδες άλλων sports που επίσης κατείχαν οι ιδιοκτήτες των ομάδων του ΝΒΑ με τις οποίες διαπραγματευόταν για τον Kawhi, ιδιωτικό τζετ, καθώς και εγγυημένες εξωαγωνιστικές απολαβές από χορηγούς. Το NBA διερεύνησε τότε αυτές τις κατηγορίες, αλλά κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχαν αποδείξεις πως οι Clippers είχαν χορηγήσει οποιαδήποτε από αυτά τα "πρόσθετα" που ζητούσε ο “θείος”.
Στην έρευνα του Pablo Torre ωστόσο, καταγράφονται νομικά έγγραφα της Aspiration που αναφέρουν ρητά το όνομα του Dennis Robertson, ορίζοντάς τον ως τον «εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπο» του Kawhi Leonard. Μάλιστα, μια ρήτρα της συμφωνίας όριζε ότι κάθε επικοινωνία σχετικά με τη συμφωνία έπρεπε να απευθύνεται στον “θείο”. Επιπλέον, ένας πρώην υπάλληλος της Aspiration φέρεται να δήλωσε ότι ο ίδιος ο Robertson επικοινώνησε για να απαιτήσει τις πληρωμές.
Η εμφάνιση του ονόματος του Robertson σε επίσημα δικαστικά έγγραφα μετατρέπει τις παλιές φήμες για «παράνομες απαιτήσεις» σε ένα μέρος ενός συνεχιζόμενου μοτίβου. Ενώ η προηγούμενη έρευνα απέτυχε να βρει αποδείξεις, τα πτωχευτικά έγγραφα της Aspiration παρέχουν την αδιάσειστη απόδειξη ότι μια οικονομική συναλλαγή πραγματοποιήθηκε, και ότι ο Dennis Robertson ήταν ο κεντρικός διαμεσολαβητής.
Το ζήτημα της παράκαμψης του salary cap
Και κάπως έτσι φτάνουμε στην καρδιά του υπό εξέταση ζητήματος: το κατά πόσο δηλαδή οι ενέργειες των Clippers, του Steve Ballmer και του Kawhi Leonard συνιστούν παράκαμψη των κανόνων του salary cap, καθώς τα στοιχεία που ως τώρα έχουν αποκαλυφθεί προσφέρουν ισχυρές ενδείξεις πως ακριβώς αυτό έλαβε χώρα.
Η υπόθεση υπέρ της παράκαμψης
Η κατηγορία βασίζεται σε δύο βασικές ρήτρες της συμφωνίας του Leonard με την Aspiration:
- Η «no-show» φύση της συμφωνίας: Η συμφωνία των $28 εκατ. φέρεται να επέτρεπε στον Kawhi Leonard να "αρνηθεί να προχωρήσει με οποιαδήποτε ενέργεια επιθυμεί η Εταιρεία". Και τα ως τώρα στοιχεία δείχνουν πως όντως τόσα χρόνια ο Kawhi δεν προέβη σε καμία σχετική προωθητική ενέργεια. Και όπως και να το δει κανείς, η πληρωμή $28 εκατ. για "τίποτα" είναι μια εξαιρετικά ασυνήθιστη συναλλαγή που θέτει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την πραγματική φύση της.
- Η ρήτρα παραμονής στην ομάδα: Μια άλλη κρίσιμη ρήτρα φέρεται να προέβλεπε ότι η συμφωνία θα ακυρωνόταν αν ο Leonard έφευγε από τους Clippers2. Αυτός ο όρος συνδέει άμεσα την εξωαγωνιστική πληρωμή του παίκτη με την ιδιότητα του παίκτη μίας ομάδας, κάτι που απαγορεύεται ρητά από την CBA. Αυτό το στοιχείο θεωρείται το πιο ισχυρό, καθώς δείχνει ότι η πληρωμή δεν ήταν ανεξάρτητη χορηγία, αλλά συνδεόταν με την παροχή "υπηρεσιών μπάσκετ" στους Clippers, έστω και έμμεσα.
Η υπεράσπιση των Clippers
Οι Clippers από την πλευρά τους, προφανώς και αρνούνται κατηγορηματικά οποιαδήποτε παράβαση. Στην επίσημη δήλωσή τους, ισχυρίστηκαν ότι "δεν υπάρχει τίποτα ασυνήθιστο ή ανάρμοστο στο ότι οι χορηγοί της ομάδας κάνουν συμφωνίες χορηγίας με παίκτες της ίδιας ομάδας". Επιπλέον, δηλώνουν ότι ούτε ο Ballmer ούτε η οργάνωση είχαν "καμία εποπτεία" της ανεξάρτητης συμφωνίας του Leonard. Η θέση τους είναι ότι οι δύο συμφωνίες ήταν ανεξάρτητες και ότι ο Ballmer ήταν απλώς ένας επενδυτής που, όπως πολλοί άλλοι, εξαπατήθηκε από τους συνιδρυτές της Aspiration.
Τώρα αν αυτή η υπερασπιστική γραμμή σας θυμίζει αντίστοιχη Υπουργών Ελληνικής Κυβέρνησης, που για ό,τι από στραβό ως καταστροφικό και εγκληματικό συμβαίνει στα χαρτοφυλάκια αρμοδιάτητάς τους απλά "δεν ήξεραν" ή επίσης είχαν "εξαπατηθεί", εννίοτε και από υποκριτικές ικανότητες καταδικασμένων εγκληματιών, είναι επειδή πολύ εύστοχο συνειρμό κάνατε.
«Συμφωνία ή Γνώση»
Η CBA απαγορεύει σε μια ομάδα να έχει οποιαδήποτε «συμφωνία ή γνώση» (agreement or understanding) με έναν σπόνσορα ή τρίτο μέρος για να πληρώσει έναν παίκτη για υπηρεσίες μπάσκετ. Αυτό ακριβώς το σημείο είναι το κρίσιμο, καθώς η συμφωνία δεν χρειάζεται να είναι γραπτή ή ρητή. Μπορεί να συναχθεί από τις περιστάσεις. Η πληρωμή $28 εκατ. για "τίποτα", η ρήτρα που συνδέει την πληρωμή με την παραμονή του Kawhi στην ομάδα, και η διπλή οικονομική σχέση του Ballmer με την Aspiration αποτελούν ισχυρές ενδείξεις ότι υπήρχε μια σιωπηρή «γνώση» μεταξύ των τριών μερών. Η έρευνα του NBA θα επιδιώξει να αποδείξει αυτή τη γνώση, ανεξάρτητα από τους ισχυρισμούς του Ballmer για άγνοια, και του ότι “απλώς τους έκανε τις συστάσεις και τους έφερε σε επαφή τον Νοέμβρη του 2021”.
Τι προβλέπει η CBA
Το όλο νομικό πλαίσιο για την έρευνα του NBA βασίζεται στο Άρθρο 13 της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (CBA), το οποίο ασχολείται ακριβώς με την "circumvention" (παράκαμψη) του salary cap, οριοθετώντας το τι απαγορεύεται και ορίζοντας τις ενδεχόμενες ποινές για τις ομάδες που παραβιάζουν τους οικονομικούς κανόνες της Λίγκας.
Γενικές Απαγορεύσεις και Ποινές
Σύμφωνα λοιπόν με το Άρθρο 13, απαγορεύεται σε μια ομάδα ή σε οποιαδήποτε συνδεδεμένη με αυτή οντότητα να συνάπτει οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση συμφωνία με έναν παίκτη, εκτός από εκείνες που περιλαμβάνονται στο επίσημο συμβόλαιό του. Συγκεκριμένα, η CBA απαγορεύει ρητά σε μια ομάδα να έχει μια οικονομική συμφωνία με έναν σπόνσορα ή τρίτο μέρος υπό την οποία ο σπόνσορας "πληρώνει ή συμφωνεί να πληρώσει αποζημίωση για υπηρεσίες μπάσκετ".
Σύμφωνα με την CBA, οι ποινές για τέτοιες παραβάσεις μπορούν να είναι ιδιαίτερα αυστηρές και επιβάλλονται κατά την κρίση του Commissioner. Αναφέρονται στο άρθρο διάφορες πιθανές ποινές, οι οποίες μπορεί να εφαρμοστούν σωρευτικά:
- Πρόστιμο: Μπορεί να επιβληθεί πρόστιμο έως και $6 εκατ. στην ομάδα. Άλλες πηγές αναφέρουν πρόστιμα $4,5 εκατ. για την πρώτη παράβαση και $5,5 εκατ. για την επόμενη. Αυτή η διαφορά στις τιμές δεν αποτελεί αντίφαση, αλλά πιθανή διαβάθμιση των ποινών ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης. Το πιο σοβαρό πρόστιμο των $7,5 εκατ. αναφέρεται συγκεκριμένα για παραβάσεις του section 2 του άρθρου, το οποίο αφορά ακριβώς την παράκαμψη του salary cap μέσω τρίτων μερών.
- Αφαίρεση draft picks: Η Λίγκα μπορεί να αφαιρέσει ένα ή και περισσότερα draft picks από την ομάδα.
- Ακύρωση συμβολαίου: Δίνεται η δυνατότητα να αποφασίσει η Λίγκα ακόμα και την ακύρωση του συμβολαίου του παίκτη που ενεπλάκη στην παράβαση.
- Τιμωρίες σε στελέχη: Ο Adam Silver ως Commissioner έχει την εξουσία να επιβάλει αναστολές έως και ενός έτους σε οποιοδήποτε στέλεχος της ομάδας που ενεπλάκη, συμπεριλαμβανομένου του ιδιοκτήτη .
Η (προσωρινή) σιωπή της Ένωσης των Παικτών
Και στην όλη διαδικασία δεν πρέπει να αγνοούμε ή να υποτιμούμε τη θέση του συλλογικού οργάνου των παικτών, της NBPA, που θα αποτελέσει έναν αντίστοιχα κρίσιμο παίκτη στην όλη διαδικασία. Προς ώρας στην όλη υπόθεση η στάση που έχει επιλέξει να κρατήσει η Ένωση των Παικτών δεν είναι μια θέση δημόσιας καταδίκης, αλλά μια θέση στρατηγικής σιωπής, χωρίς προφανώς αυτή η σιωπή επουδενί να υποδηλώνει αδράνεια, αλλά μάλλον μια προσεκτικά υπολογισμένη νομική και στρατηγική στάση που βασίζεται στο πλαίσιο της CBA.
Τούτο καθώς, πρωταρχικός ρόλος της Ένωσης είναι να λειτουργεί ως υπερασπιστής των μελών της και ως συνδιαχειριστής της CBA. Δεν θα κάνει εντύπωση συνεπώς αν η όποια παρέμβασή της έχει να κάνει με την υπεράσπιση του δικαιώματος των μελών της Ένωσης να υπογράφουν χορηγίες με ελεύθερους όρους, παίρνοντας εμμέσως θέση δίπλα στους ισχυρισμούς του Ballmer πως η συμφωνία του Kahwi με την Aspiration δεν είχε να κάνει με παράκαμψη του cap αλλά με ελεύθερη διαπραγμάτευση του παίκτη με χορηγό του. Η θέση αυτή θα έχει σκοπό όχι τόσο την υπεράσπιση του Kawhi, αλλά τη διαφύλαξη του δικαιώματος των παικτών να διαπραγματεύονται ατομικά συμφωνίες με χορηγούς, φοβούμενοι πως ενδεχόμενη μη υπεράσπιση του Kawhi, μπορεί να επιφέρει ένα αυστηρότερο, πολύ περιοριστικό πλαίσιο αναφορικά με το τι θα τους επιτρέπεται στο εγγύς μέλλον να υπογράφουν ως χορηγίες, περιορίζοντας έτσι μία σημαντική πηγή εισοδήματος για τα -έστω πιο προβεβλημένα- μέλη της Ένωσής τους.
Επιπρόσθετα, το επιχείρημα που ενδέχεται να ακουστεί από την πλευρά της NBPA είναι ενάντια στον όρο του “fair value”, του “δίκαιου τιμήματος με όρους αγοράς”, που προβλέπεται στο καταστατικό της Λίγκας για τις χορηγικές συμφωνίες των παικτών. Τούτο καθώς η CBA προβλέπει max contracts, ήτοι περιορισμό στο ποσό πληρωμής των παικτών, σε ύψος πολλές φορές πολύ κατώτατο από ό,τι μια μη περιοριστική διαπραγμάτευση ενδέχεται να επέφερε στους παίκτες (ανεξαρτήτως αν η θέση μου είναι πως το ότι το ΝΒΑ δεν είναι μια open market Λίγκα είναι κάτι πολύ καλό συνολικά).
H υπενθύμιση της υπόθεσης του Joe Smith
Η υπόθεση του Kawhi Leonard έχει αναπόφευκτα συγκριθεί με το διαβόητο σκάνδαλο του Joe Smith και των Minnesota Timberwolves το 2000, το οποίο θεωρείται το πιο πρόσφατο και σοβαρό προηγούμενο παράκαμψης του salary cap στην ιστορία του NBA .
Για όσους/ες εξ υμών δεν γνωρίζετε την υπόθεση, ο Joe Smith, #1 pick στο draft του 1995, υπέγραψε τρία διαδοχικά μονοετή συμβόλαια με τους Timberwolves, με απολαβές πολύ χαμηλότερες από την αξία του στην αγορά . Ο στόχος ήταν να υπογράψει τελικά ένα μακροχρόνιο, max συμβόλαιο με την ομάδα, μόλις αυτή αποκτήσει τα Bird Rights του . Η υπόθεση αποκαλύφθηκε όταν δικαστικά έγγραφα, που προέκυψαν από μια διαμάχη του ατζέντη του Smith, έφεραν στο φως μια μυστική, γραπτή συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών .
Ως προς τις ομοιότητες, το προφανές, και στις δύο περιπτώσεις, η βασική κατηγορία είναι η ίδια: μια ομάδα χρησιμοποίησε ένα μη-συμβατικό μέσο για να δώσει χρήματα σε έναν παίκτη, αποκτώντας ένα πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της . Ωστόσο, η βασική διαφορά είναι πως στην περίπτωση του Joe Smith υπήρχαν έγγραφες αποδείξεις του τι είχε λάβει χώρα, μην αφήνοντας το παραμικρό περιθώριο αμφισβήτησης .
Αντίθετα, η υπόθεση του Leonard είναι πιο “εκλεπτυσμένη”, χρησιμοποιώντας ένα περίπλοκο εταιρικό δίκτυο . Η ποινή στην υπόθεση του Smith ήταν απώλεια πέντε picks πρώτου γύρου και λύση του συμβολαίου του παίκτη και μένει να φανεί αν θα υπάρξει και ποια θα είναι η αντίστοιχη για την υπό συζήτηση υπόθεση Leonard.
Η συνάντηση του Board of Governors
Προφανώς και η όλη υπόθεση της δημοσιοποίησης των κατηγοριών και της επίσημης έρευνας του NBA σχετικά, αναμένεται να είναι ένα από τα κύρια θέματα συζήτησης στην επερχόμενη συνεδρίαση του Board of Governors, του συμβουλίου που αποτελείται από τους ιδιοκτήτες των ομάδων της Λίγκας και αποτελεί το ανώτατο διοικητικό όργανο αυτής.
Πολλά στελέχη ομάδων του NBA έχουν εκφράσει την υποψία ότι ο Steve Ballmer θα "ανακριθεί" ("grilled") από τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες. Αυτή η δυναμική είναι κρίσιμη, καθώς οι ιδιοκτήτες, ειδικά εκείνοι που δεν έχουν το οικονομικό εκτόπισμα του Ballmer, έχουν ένα σαφές συμφέρον να διατηρήσουν την ακεραιότητα του salary cap. Για αυτούς, η υπόθεση του Leonard δεν είναι απλώς μια παραβίαση κανόνων, αλλά μια «πολιτική» μάχη για το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Οι πιο «φθηνές» ομάδες θα πιέσουν για μια αυστηρή τιμωρία, προκειμένου να αποτρέψουν τους πλούσιους ιδιοκτήτες από το να χρησιμοποιούν εταιρικά δίκτυα για να αποκτήσουν πλεονέκτημα στην αγορά των παικτών.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί άλλωστε, πως αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που οι Clippers βρίσκονται στο στόχαστρο για παράκαμψη κανόνων. Το 2015, τους επιβλήθηκε πρόστιμο $250.000 επειδή είχαν προσφέρει μια χορηγία Lexus στον DeAndre Jordan για να τον πείσουν να παραμείνει στην ομάδα , τότε που τον είχαν κλειδώσει σπίτι του για να μην υπογράψει στους Mavericks όσοι/ες θυμάστε σχετικά . Η Λίγκα τότε έκρινε ότι, παρόλο που η προσφορά δεν επηρέασε την τελική του απόφαση, η ενέργεια αυτή ήταν παράβαση των κανόνων . Ωστόσο, παρότι μιλάμε για μεγάλη χρονική απόσταση μεταξύ των δύο περιστατικών, αυτό το γεγονός καθιστά τους Clippers "κατ' επανάληψη παραβάτες" (repeat offenders) και μπορεί να δικαιολογήσει μια ακόμα πιο αυστηρή ποινή .
Συμπέρασμα: Η ευρύτερη εικόνα
Σε κάθε περίπτωση, η έρευνα του NBA για τους L.A. Clippers και τη συμφωνία του Kawhi Leonard με την Aspiration αντιπροσωπεύει μια κομβική στιγμή για τη Λίγκα. Η όλη υπόθεση ξεπερνά την απλή παράβαση ενός κανόνα, αλλά ακουμπά την ουσία της ακεραιότητας του salary cap, της θεμέλιας λίθου για την ισονομία της Λίγκας, και δη σε μια εποχή όπου οι ιδιοκτήτες-δισεκατομμυριούχοι διαθέτουν πρωτοφανή οικονομική ισχύ. Η άμυνα του Steve Ballmer, η οποία βασίζεται στον ισχυρισμό ότι εξαπατήθηκε, είναι μια έξυπνη νομική και επικοινωνιακή στρατηγική, ωστόσο, τα στοιχεία για μια συμφωνία με σημαντικότατο οικονομικό αντάλλαγμα χωρίς απολύτως καμία υποχρέωση από πλευράς παίκτη, η ρήτρα που συνδέει την πληρωμή με την παραμονή του παίκτη στους Clippers, και το ιστορικό του “θείου Dennis”, ενισχύουν την κατηγορία ότι υπήρχε μια σιωπηρή γνώση (με την έννοια του “understanding” του άρθρου 13) για παράκαμψη των κανόνων.
Σε τι συμπεράσματα θα καταλήξει η έρευνα είναι δύσκολο να το προβλέψει κανείς από τώρα. Ωστόσο, επειδή δεν έχουμε να κάνουμε με νόμο κράτους, αλλά με συμφωνία συνεταιρισμού, όπως είναι η Λίγκα των 30 ομάδων/ιδιοκτητών, το νομικό συμφωνητικό φαίνεται πως περιλαμβάνει πιο χαλαρές διατάξεις ως προς την απόδειξη, με τις ισχυρές ενδείξεις να είναι αρκετές για να προβεί η Λίγκα στις όποιες κυρώσεις. Και όταν λέμε “η Λίγκα” εννοούμε τους έτερους 29 ιδιοκτήτες των ομάδων. Άρα είναι κρίσιμο να φανεί αν θεωρούν πως ο ήδη πλουσιότερος ιδιοκτήτης ανάμεσά τους τους κοροϊδεύει μες στα μούτρα τους ή θα υπερισχύσει κάποιου είδους αλληλεγγύη. Το πρόσφατο παράδειγμα της Premier League, όταν τέθηκε σε ψηφοφορία αν θα επιτρέπουν για λόγους PSR να πουλάνε assets (ξενοδοχεία ιδιοκτησίας της ομάδας ή την ομάδα γυναικών του συλλόγου) σε εταιρείες του ίδιου ομίλου παρότι είναι ξεκάθαρο πως δεν θα έπρεπε να επιτρέπεται, δεν το απαγόρευσαν. Από την άλλη, η εισαγωγή του 2nd Apron στην 2023 CBA έχει δείξει μια διάθεση των λιγότερο πλούσιων μεταξύ των ιδιοκτητών να περιορίζουν την οικονομική ασυδοσία πολύ συγκεκριμένα των Clippers και των Warriors. Και αυτοί που φαίνεται να έχουν παρακάμψει τους οικονομικούς κανόνες της Λίγκας είναι ακριβώς οι πλουσιότεροι όλων Clippers. Άρα πέρα από το τι λέει το Άρθρο 13 και τις ισχυρές ενδείξεις που έχουμε μπροστά μας, η όποια απόφαση θα είναι και θέμα πολιτικής και ισορροπιών.
Σε κάθε περίπτωση, η έκβαση της υπόθεσης θα ορίσει το πλαίσιο της επόμενης ημέρας του NBA: θα αποκαλύψει αν η Λίγκα είναι διατεθειμένη να τιμωρήσει παραβιάσεις που γίνονται μέσω περίπλοκων εταιρικών δομών, ακόμη και όταν δεν υπάρχουν γραπτές σχετικές αποδείξεις, αλλά αρκούν οι διάχυτες ενδείξεις. Η απόφαση του Adam Silver θα αποτελέσει test case για το πώς θα αντιμετωπίζονται οι μελλοντικές διαπραγματεύσεις, καθώς οι ομάδες θα πρέπει να είναι πιο προσεκτικές με τις χορηγίες που συνδέονται με τους ιδιοκτήτες και τους παίκτες, αλλά και τον ρόλο/την αυτονομία που οι παίκτες (μέσω της Ένωσής τους) θα διεκδικήσουν για τους προσωπικούς χορηγούς τους. Εν τέλει, η υπόθεση του Kawhiθα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό αν το NBA μπορεί να διατηρήσει την ανταγωνιστική του ισορροπία μπροστά στην αυξανόμενη ανισότητα και πίεση του πλούτου που πλέον αρχίζει και υπάρχει ακόμα και ανάμεσα στους πολύ πολύ πλούσιους δισεκατομμυριούχους ιδιοκτήτες των ομάδων της Λίγκας. Υπό διαφορετικό πρίσμα, θα κριθεί αν οι υπερπλούσιοι θα διατηρήσουν για τους εαυτούς τους μια σκληρή γραμμή άμυνας έναντι της οικονομικής ανισότητας που τους επέτρεψε να ξεχωρίσουν τόσο πολύ οικονομικά από -και σε βάρος- των κοινωνιών.
[1] Επί προσωπικού: για μπάσκετ γράφω καμιά δεκαριά χρόνια από χόμπι. Το επάγγελμά μου είναι Ορκωτός Ελεγκτής και μία από τις διεθνείς πιστοποιήσεις που έχω είναι του Ελεγκτή κατά της Απάτης (CFE), αντικείμενο το οποίο, μαζί με τον Εσωτερικό Έλεγχο και τη Διαχείριση Κινδύνων, διδάσκω στο Ινστιτούτο Εκπαίδευσης του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών και στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα “Εφαρμοσμένη Λογιστική και Ελεγκτική” του Καποδιστριακού εδώ και εφτά χρόνια. Οπότε το κείμενο γράφεται από κάποιον που έχει αρκετά καλή γνώση, επαγγελματικά και ακαδημαϊκά, στο αντικείμενο της “απάτης”.
[2] Τυχαίο;!
