Το Copyright Directive αποτελεί μία ευρωπαϊκή οδηγία γύρω από την (υποτιθέμενη) προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών - όπου ως δημιουργοί δεν λογίζονται μόνο καλλιτέχνες, συνθέτες ή παραγωγοί βίντεο, αλλά και ειδησεογραφικοί ιστότοποι ή αρθογράφοι. Στην οδηγία περιλαμβάνονται δύο άρθρα, το άρθρο 13 και το άρθρο 11, τα οποία μέσα από ασάφειες δύναται να καταστήσουν αδύνατη την αναπαραγωγή περιεχομένου στο διαδίκτυο, ακόμη και για όσες/όσους τιμούν τις πρωτογενείς τους πηγές. Ο λόγος, ως γνωστόν, δεν αποτελεί παρθενογένεση, αλλά φαίνεται πως η ευρωβουλή τον αντιμετωπίζει κάπως έτσι, με συγκεκριμένο κίνητρο τον έλεγχο της ελεύθερης πληροφόρησης.
Τα άρθρα 11 και 13, αν ψηφιστούν, είναι πολύ πιθανό να θέσουν σε κίνδυνο ένα σωρό ανεξάρτητα εγχειρήματα, καθώς αντί να προστατεύουν τα πνευματικά δικαιώματα, δημιουργούν ένα τεράστιο πεδίο ευελιξίας για τους τοπικούς νομοθέτες, προκειμένου να θεσπίσουν νόμους που μοιραία θα οδηγήσουν σε φιλτράρισμα του περιεχομένου. Σας παραθέτουμε στο τέλος αυτού του κειμένου διάφορους συνδέσμους προς ενημέρωση σας. Από την δική μας έρευνα προκύπτουν σχετικά με τις συνέπειες της ψήφισης του copyright directive τα εξής.
- Το άρθρο 13 καλύπτει κάθε πνευματική ιδιοκτησία, καθώς όλες οι πνευματικές δημιουργίες έχουν πνευματικά δικαιώματα και δεν είναι αναγκαίο να αποπειραθεί κάποιος να τις αντιγράψει για να υπάρξουν αυτά (copyright protection not copyright infringement).
- Κάθε τι που ανεβαίνει στο διαδίκτυο, εφόσον μπορεί να θεωρηθεί ως πιθανό για αντιγραφή, θα εκθέτει τις πλατφόρμες και τους παρόχους που δίνουν δυνατότητα ανεβάσματος και φιλοξενίας. Οπότε, από φόβο μήπως αυτό το άρθρο/φωτογραφία/βίντεο/οτιδήποτε, τους εκθέσει και απαιτηθούν αποζημιώσεις, τα φίλτρα θα είναι απολύτως αυστηρά όπως και οι έλεγχοι αυτών που τα ανεβάζουν ή τα επεξεργάζονται σε δεύτερο βαθμό (πχ ταυτοποίηση, συνδρομές κτλ.).
- Το άρθρο 13 δεν προβλέπει «υποχρέωση καθολικού ελέγχου», αλλά πρακτικά το απαιτεί καθώς δεν υπάρχει άλλος τρόπος να επιτευχθούν αυτά που εμπεριέχει.
- Πλέον, αυτόματα από τα φίλτρα θα υπάρχει «τεκμήριο ενοχής» αντί για το σύνηθες της αθωότητας και οι χρήστες θα πρέπει σε δεύτερο χρόνο να ζητήσουν επανεξέταση του ζητήματός τους (πχ μπλοκ σε κάποιο «ανέβασμα») από ανθρώπινο χέρι, το οποίο θα είναι χρονοβόρο και πιθανώς θα κοστίζει.
- Αν η εκάστοτε πλατφόρμα μπορεί να αποδείξει ότι έκανε ό,τι ήταν δυνατόν για να αποτρέψει «παράνομα» ανεβάσματα (φίλτρα ή απόκτηση εκ μέρους της των απαιτούμενων αδειών), τότε δεν έχει κυρώσεις. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως τα αυστηρότερα φίλτρα που υπάρχουν θα είναι και αυτά που θα χρησιμοποιούνται «για καλό και για κακό», ώστε η ευθύνη να μη βαραίνει εκείνους.
- Το άρθρο 13 προτείνει μια πολύ αόριστη οδηγία πως τα sites πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα κατάλληλα μέτρα για να μην εμφανίζουν περιεχόμενο προστατευμένο από πνευματικά δικαιώματα και προτείνει «αποτελεσματικές τεχνολογίες ελέγχου περιεχομένου», χωρίς να εξηγεί τίποτα από την πιο πρακτική πλευρά του. Σε ένα ακραίο παράδειγμα πάνω σε αυτό, αν κάποιος πχ πει πως έχει τα δικαιώματα για όλη τη συλλογή του Shakespeare (το πρωτότυπο κείμενο της οποίας έχει περάσει στο public domain), τότε το εκάστοτε site θα πρέπει να το ελέγξει και να πάρει αναλόγως τα ρίσκα του αν θα τον πιστέψει και σε τι ελέγχους θα προχωρήσει. Αν δεν πάρει κάποιο ρίσκο να αφήσει ελεύθερη τη συλλογή όπως τώρα, το θέμα μπορεί να φτάσει ακόμα και δικαστικά αν κάποιος συνεχίσει να τη διεκδικεί.
- Το άρθρο 11 (link tax ή snippet tax) αφορά τους συνδέσμους που χρησιμοποιούμε καθημερινά για ανακατεύθυνση σε κάποιο άλλο site ή πάροχο εν γένει, ώστε να προστατευθούν οι πηγές, βάζοντας σε αυτούς κάποιο φόρο ή αμοιβή. Παρόλα αυτά, το άρθρο δεν ορίζει καν τι είναι το “link” και πως αυτό θα προστατεύεται ούτε λαμβάνει υπόψιν του πως εταιρείες μικρότερες της Google πχ δε θα έχουν καν την οικονομική δυνατότητα να το κάνουν αυτό. Θεωρητικά ιδιώτες και μη εμπορικοί χρήστες δεν περιλαμβάνονται εδώ. Ωστόσο, δίνεται το δικαίωμα στον εκδότη να επιλέγει αν θα αδειοδοτήσει.
- Το άρθρο 13 δεν αναγνωρίζει σε κανένα σημείο του τη “fair use” των πνευματικών ιδιοκτησιών, δηλαδή τη δίκαιη και μη παράνομη χρήση τους με σωστή απόδοση και αναφορά των δημιουργών και των πρωτογενών πηγών. Το άρθρο 11 παραπέμπει σε παλαιότερες οδηγίες που δίνουν στα κράτη-μέλη τη διακριτική ευχέρεια για αναγνώριση επιμέρους κατηγοριών “fair use”, αλλά αυτές οι διατάξεις προσκρούουν στο άρθρο 13. Κάτι που φυσικά θα καταστρέψει νέους μουσικούς, ηθοποιούς, κριτικούς, αναλυτές δημιουργούς και καλλιτέχνες εν γένει.
- Οι χρήστες θα έχουν πρόσβαση σε λιγότερο υλικό διαδικτυακά και δε θα μπορούν να μοιράζονται περιεχόμενο εξίσου εύκολα ακόμα και αν δεν κάνουν κάτι παράνομο ή γενικότερα επιβλαβές για κάποιον. Το μπλοκάρισμα θα γίνεται ακόμα ευκολότερα και μάλιστα χωρίς δικαστικές διαμάχες αφού οι χρήστες ήδη θα έχουν συμφωνήσει στους περίφημους όρους και προϋποθέσεις κάθε πλατφόρμας.
Αν τελικά όλα αυτά προχωρήσουν σε αποδοχή από τα κράτη μέλη της ΕΕ και υπάρξουν αντίστοιχες νομοθεσίες, πρακτικά δε θα μπορούμε πλέον να:
- Αναπαράγουμε φωτογραφίες ή κολάζ ή επεξεργασμένες φωτογραφίες που δεν είναι δικές μας, ούτε με αναφορά στο δημιουργό.
- Δημιουργήσουμε ή να επεξεργαστούμε και να παρουσιάσουμε κάποιο βίντεο από ήδη υπάρχοντα βίντεο στο διαδίκτυο, για παράδειγμα να ενώσουμε δύο-τρία διαφορετικά, να δείξουμε ένα απόσπασμα, να βάλουμε μουσική σε κάποιες κινούμενες εικόνες κτλ.
- Προωθήσουμε το έργο ενός νέου τραγουδιστή μέσω διαμοιρασμού ακόμα κι αν αυτός δεν απαιτεί χρήματα γι’ αυτό. Ομοίως και για άλλους καλλιτέχνες, ζωγράφους, μουσικούς κτλ.
- Χρησιμοποιήσουμε/Εισάγουμε links προς κάποια πηγή ή κομμάτια από το εν λόγω άρθρο/κομμάτι/κείμενο αν πρώτα δεν έχουν πληρωθεί οι αντίστοιχες άδειες, με ένα μικρό αστερίσκο εδώ για το αν τα φίλτρα θα αντιλαμβάνονται ότι δεν πρόκειται για εμπορική χρήση.
- Παρακολουθήσουμε streaming δημοφιλών αγώνων/βιντεοπαιχνιδιών/συναυλιών, τακτική ιδιαίτερα δημοφιλής τα τελευταία χρόνια.
Αυτά ως λίγα μόνο παραδείγματα από αυτά που αντιλαμβανόμαστε πως περιέχει ένας τέτοιος παρωχημένα γραμμένος νόμος/οδηγία.
Τίποτα από όσα διαβάσατε δεν αποτελεί υπερβολή, είναι μία ορατή εικόνα του μέλλοντος. Το ίντερνετ αποτελεί ένα από τα τελευταία ελεύθερα πεδία έκφρασης που έχουν απομείνει και αξίζει να προσπαθήσουμε όλες και όλοι να παραμείνει τέτοιο. Το Σάββατο διοργανώνονται πανευρωπαϊκά πορείες, μία από αυτές στο Σύνταγμα, μία ακόμη στο άγαλμα του μεγαλου Αλεξάνδρου στη Θεσσαλονίκη. Θα ήταν ωραίο να συμμετέχουμε, καθώς οι χώροι δημιουργίας που έχουμε με κόπο φτιάξει πρέπει να διαφυλαχθούν.
To λιγότερο που μπορείτε να κάνετε σε αυτή τη φάση πάντως, είναι να υπογράψετε (ή να καλέσετε τους αντιπροσώπους σας να υπογράψουν) κατά των άρθρων 11 και 13 εδώ https://pledge2019.eu/el
Φιλικά,
Η ομάδα του BG.
Σύνδεσμοι για πληροφόρηση, ο πρώτος αποτελεί έναν πολύ καλό οδηγό.
https://reform.communia-association.org/
https://gizmodo.com/the-end-of-all-thats-good-and-pure-about-the-internet-1826963763
